Jestem właścicielem gruntów rolnych, przez które przebiegają linie energetyczne należące do Energi. Ostatnio Energa wystosowała do mnie propozycję zawarcia porozumienia w sprawie ustanowienia służebności przesyłu dla urządzeń istniejących. W porozumieniu tym proponuje wypłatę kwoty (do negocjacji). W związku z tym mam kilka pytań: czy rozwiązanie takie, czyli podpisanie porozumienia w formie aktu notarialnego, jest dobrym wyjściem z tej sytuacji? Czy mogę tę kwestię rozwiązać inaczej?; Co, jeśli nie zgodzę się na podpisanie porozumienia? W porozumieniu jest mowa tylko o wypłacie jednorazowej kwoty. Czy istnieje możliwość, abym ubiegał się o zapłatę 10 lat wstecz (przeczytałem, że istnieje taka możliwość); czy po podpisaniu porozumienia będę mógł ubiegać się o rekompensatę wstecz (dodam że linia na działce powstała ponad 30 lat temu)

Paragraf 5 porozumienia mówi o tym, że przedsiębiorstwo złoży oświadczenie o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane, co to oznacza?

Służebność przesyłu została wprowadzona do kodeksu cywilnego w sierpniu 2008 r., w celu uregulowania stosunków prawnych dotyczących urządzeń przesyłowych między przedsiębiorcami przesyłowymi i właścicielami nieruchomości, na których takie urządzenia znajdują się, oraz ułatwienia dalszych inwestycji w sieci przesyłowe. Służebność przesyłu określa zakres, w jakim przedsiębiorca przesyłowy może korzystać z cudzej nieruchomości, na której znajdują się jego urządzenia. Źródłem służebności przesyłu powinna być umowa zawarta w formie aktu notarialnego między przedsiębiorcą i właścicielem, na którym są lub mają zostać zainstalowane urządzenia przesyłowe. Umowa ta powinna szczegółowo określać zakres czynności, które przedsiębiorca przesyłowy może wykonywać oraz wynagrodzenie dla właściciela. Jeżeli strony nie dojdą do porozumienia, przedsiębiorstwo przesyłowe nabywa uprawnienie do wystąpienia do sądu z żądaniem ustanowienia tej służebności w drodze orzeczenia sądu. W takim przypadku sąd ustali również wysokość wynagrodzenia dla właściciela nieruchomości.

W związku z powyższym służebność przesyłu została właśnie po to wprowadzona, aby uregulować takie przypadki zatem nie ma wyboru co do stosowania innej instytucji prawnej w tym przypadku. Służebność przesyłu jest więc najwłaściwszą instytucją prawną do uregulowania sytuacji urządzenia przesyłowych na Pana gruncie. Jeżeli nie dojdzie Pan do porozumienia z przedsiębiorstwem przesyłowym co do warunków, w tym wysokości wynagrodzenia, wówczas przedsiębiorstwo wniesie sprawę do sądu, który ją ustanowi oraz określi też wynagrodzenie. Straci więc Pan prawo do wynegocjowania korzystniejszej oferty finansowej. Roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie za lata ubiegłe ulegają przedawnieniu po 10 latach, zatem w sądzie uzyska Pan wynagrodzenie tylko za ostatnie 10 lat. Roszczenia te, zgodnie z zawieranym porozumieniem, mieszczą się w kwocie wynegocjowanego wynagrodzenia przy ustanowieniu służebności. W procesie budowlanym w celu prowadzenia remontu czy budowy instalacji na Pana gruncie i uzyskania pozwolenia na budowę lub dokonania zgłoszenia, przedsiębiorstwo przesyłowe musi składać oświadczenie pod groźną odpowiedzialności karnej, że uprawnione jest do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. W przypadku ustanowienia służebności, służebność ta będzie uprawniała ją do złożenia takiego oświadczenia, ale do czasu jego ustanowienia przedsiębiorstwo też chce mieć możność prowadzenia prac budowlanych zgodnie z prawem. Zatem wyraża Pan zgodę, że uprawnia ich do tego zawarte porozumienie.

Paweł Puch - prawnik