Przede wszystkim nie ma takiego pojęcia jak główny najemca i inni najemcy. W lokalu gminnym jest tylko jeden najemca, ewentualnie małżonkowie mogą być wspólnie najemcami lokalu. Inne osoby są tylko zamieszkującymi lokal. Zatem zapewne sytuacja wygląda tak, że najemcą jest mama, a Pan z rodziną jesteście tylko zamieszkującymi lokal.
Zgodnie z art. 11 ust 3 pkt 2) ustawy o ochronie praw lokatorów właściciel lokalu może wypowiedzieć stosunek najmu z zachowaniem miesięcznego terminu wypowiedzenia, na koniec miesiąca kalendarzowego, osobie, której przysługuje tytuł prawny do innego lokalu położonego w tej samej miejscowości, a lokator może używać tego lokalu, jeżeli lokal ten spełnia warunki przewidziane dla lokalu zamiennego.
Jak Pan stwierdził, Pana mama jest najemcą lokalu, a żeby jej wypowiedzieć najem z tego powodu ta kawalerką musiałaby być własnością mamy, tymczasem jak Pan pisze, jest Pana własnością. Jednak fakt, że mama wyprowadziła się z mieszkania komunalnego, będzie powodował, że gmina nabędzie prawo do wypowiedzenia jej najmu z tej przyczyny, że nie zamieszkuje w lokalu komunalnym.
Zgodnie z art. 11 ust 3 pkt 1) ustawy o ochronie praw lokatorów właściciel lokalu może wypowiedzieć stosunek najmu z zachowaniem sześciomiesięcznego terminu wypowiedzenia, z powodu niezamieszkiwania najemcy przez okres dłuższy niż 12 miesięcy.
Mama nie może zatem na dłużej (12 miesięcy) opuścić lokalu komunalnego, bo gmina wypowie jej umowę i stracicie mieszkanie komunalne. Jedyną szansą, aby to mieszkanie stało się Pana, jest jego wykupienie od gminy przez mamę, a następnie podarowanie Panu.