Elektroniczne postępowanie wieczystoksięgowe

Trwa dalsza informatyzacja ksiąg wieczystych. Mamy już elektroniczne księgi wieczyste, do których dostęp możliwy jest przez Internet z poziomu strony Ministerstwa Sprawiedliwości ekw.ms.gov.pl. Teraz doczekaliśmy się też możliwości składania wniosków wieczystoksięgowych zarówno o założenia księgi wieczystej, jak i o wpis w księgach wieczystych drogą elektroniczną. Wprawdzie dostęp do tej możliwości będą miały tylko niektóre podmioty w tym notariusze, ale (zwłaszcza w obrocie nieruchomościami) oznacza to wypełnienie luki w systemie obrotu nieruchomościami, która do tej pory umożliwiała oszustwa. Już nie będzie możliwa wielokrotne sprzedaż tej samej nieruchomości poprzez umówienie się na podpisanie umów u różnych notariuszy w tym samym dniu.

Krok w tym kierunku czyni podpisana przez Prezydenta ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Przedmiotowa ustawa ma na celu zapewnienie łatwiejszego i szybszego dostępu do sądu, a także usprawnienie postępowania wieczystoksięgowa za pomocą elektronicznego postępowania wieczystoksięgowego. Elektroniczne postępowanie wieczystoksięgowe będzie mogło być uruchomione jedynie w odniesieniu do ksiąg wieczystych prowadzonych w systemie teleinformatycznym oraz w przypadku wniosków o złożenie księgi wieczystej w systemie teleinformatycznym. Notariusze, komornicy oraz naczelnicy urzędów skarbowych jako organy egzekucyjne będą mieli obowiązek inicjowania postępowania wieczystoksięgowego za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. System teleinformatyczny obsługujący to postępowanie powinien mieć możliwość weryfikacji danych identyfikacyjnych notariusza lub komornika sądowego, a także naczelnika urzędu skarbowego jako organu egzekucyjnego w odrębnych systemach informatycznych prowadzonych przez właściwe samorządy oraz Ministerstwo Finansów. Wniosek inicjujący elektroniczne postępowanie wieczystoksięgowe będzie miał postać interaktywnego formularza udostępnianego przez system teleinformatyczny obsługujący elektroniczne postępowanie wieczystoksięgowe. Wniosek ma być podpisany bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym ważnym kwalifikowanym certyfikatem. Jako zasadę przyjmuje się, że do wniosku inicjującego elektroniczne postępowanie wieczystoksięgowe nie będą dołączane dokumenty w postaci elektronicznej.

Dokumenty stanowiące podstawę wpisu będą dosyłane w postaci papierowej za pośrednictwem operatora wyznaczonego lub innego operatora pocztowego, bądź złożone osobiście na dzienniku podawczym. Jako wyjątek dopuszczono możliwość dołączenia stanowiących podstawę wpisu dokumentów w postaci elektronicznej wyłącznie w sytuacji, gdy dokumenty takie istnieją pierwotnie w postaci elektronicznej. Z chwilą skutecznego złożenia wniosku w elektronicznym postępowaniu wieczystoksięgowym, czyli z chwilą rejestracji wniosku o wpis w centralnym repozytorium wniosków elektronicznych, wpis do księgi wieczystej wzmianki o wniosku dokonywany jest automatycznie.