W akcie notarialnym umowy o dożywocie ustanowienia służebności osobistej przedwstępnej umowy darowizny jest zapis, że brat oświadcza darować siostrze sumę pieniężną stanowiącą równowartość 2 ha ziemi ornej. Umowę darowizny strony zobowiązują się zawrzeć najpóźniej do końca 2003 r. Wyżej wymieniona umowa nie została sporządzona. Siostrze nie były potrzebne pieniądze. Teraz okazało się, że wystąpiła ona do geodety o podział działki rolnej o powierzchni 4,25 ha i chce odebrać bratu 2 ha. Czy ma do tego prawo? I co w związku z tym ma zrobić brat, gdy geodeta zjawi się na polu w celu podziału działki rolnej?

W tej sytuacji należy poruszyć dwie kwestie. Po pierwsze, skoro w umowie przedwstępnej znalazło się zobowiązanie do darowizny w kwocie stanowiącej równowartość 2 ha ziemi, to sama darowizna także powinna dotyczyć kwoty pieniężnej, a nie samej ziemi. Żądanie podziału ziemi już w tym miejscu staje się bezzasadne. Należy jednak zwrócić uwagę na przepisy Kodeksu cywilnego, a konkretnie na art. 390§3, zgodnie z którym roszczenia z umowy przedwstępnej przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym umowa przyrzeczona miała być zawarta.

Zatem jeśli umowa przyrzeczona miała zostać zawarta do końca 2003 r., to wszelkie roszczenia dotyczące jej zawarcia, bądź odszkodowania z tytułu uchylenia się od jej zawarcia, przedawniły się 1 stycznia 2005 r. Jeśli zatem siostra nie jest właścicielem działki i nie ma do niej żadnych praw, to nieruchomość ta nie może zostać podzielona z jej woli.

Krzysztof Janowski
radca prawny