Kiedy wygasa pozwolenie na budowę?

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego wydał interpretację przepisów Prawa budowlanego w zakresie wygaśnięcia decyzji o pozwoleniu na budowę. Wydanie przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego interpretacji w tym zakresie było konieczne z uwagi na liczne wątpliwości występujące w praktyce organów administracji architektoniczno-budowlanej dotyczące konsekwencji prawnych wygaśnięcia decyzji o pozwoleniu na budowę.

Zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 roku poz. 1409 z późniejszymi zmianami), decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja o pozwoleniu na budowę stała się ostateczna lub prowadzona budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata. Decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa z mocy prawa z dniem ziszczenia się jednej z przesłanek określonych w wyżej wymienionym przepisie, a wydanie przez organ administracji architektoniczno-budowlanej decyzji stwierdzającej wygaśniecie decyzji pozwolenia na budowę na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy Prawo budowlane w zw. z art. 162 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późniejszymi zmianami), ma charakter tylko deklaratoryjny, a zatem tylko potwierdza istniejący stan prawny.

W związku z powyższemu inwestor, który rozpocznie lub kontynuuje prowadzenie budowy po upływie terminu wskazanego w art. 37 ust. 1 ustawy Prawo budowlane, prowadzi roboty budowlane w warunkach samowoli budowlanej, w rozumieniu art. 48 ust. 1 ustawy Prawo budowlane. Jednak według Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego prowadzenie w powyższym zakresie postępowania w sprawie samowoli budowlanej jest możliwe dopiero po wydaniu przez organ administracji architektoniczno-budowlanej decyzji o stwierdzeniu wygaśnięcia decyzji o pozwoleniu na budowę. Jednocześnie wystąpienia przesłanek powodujących wygaśnięcie decyzji o pozwoleniu na budowę nie można domniemywać oraz muszą być one niewątpliwe. Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 8 marca 2007 roku sygn. akt II OSK 457/06. Ustalenie, czy przedmiotowe przesłanki powodujące wygaśnięcie decyzji o pozwoleniu na budowę zostały spełnione, następuje w ramach postępowania dowodowego poprzedzającego wydanie przez organ administracji architektoniczno-budowlanej decyzji o stwierdzeniu wygaśnięcia decyzji o pozwoleniu na budowę. Organ administracji architektoniczno-budowlanej w decyzji stwierdzającej wygaśniecie decyzji o pozwoleniu na budowę powinien w sposób jednoznaczny określić datę, w której przedmiotowa decyzja o pozwoleniu na budowę wygasła. Wszelkie roboty budowlane podjęte lub kontynuowane po tej dacie należy uznać za prowadzone bez podstawy prawnej (samowola budowlana).