Kodeks karny.
Dz.U.2018.1600 t.j. z dnia 2018.08.21
Status: Akt obowiązujący
Wersja od: 18 czerwca 2019r.
Wejście
w życie:
1
września 1998 r.
USTAWA
z
dnia 6 czerwca 1997 r.
Kodeks
karny
CZĘŚĆ
OGÓLNA
Rozdział
I
Zasady
odpowiedzialności karnej
Art.
1. [Struktura przestępstwa. Warunki odpowiedzialności]
§
1. Odpowiedzialności
karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod
groźbą kary przez ustawę obowiązującą w
czasie jego popełnienia.
§
2. Nie
stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna
szkodliwość jest znikoma.
§
3. Nie
popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli
nie można mu przypisać winy w czasie czynu.
Art.
2. [Przestępstwa skutkowe z zaniechania]
Odpowiedzialności
karnej za przestępstwo skutkowe popełnione przez
zaniechanie podlega ten tylko, na kim ciążył prawny,
szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi.
Art.
3. [Zasada humanitaryzmu]
Kary
oraz inne środki przewidziane w tym kodeksie stosuje się z
uwzględnieniem zasad humanitaryzmu, w szczególności
z poszanowaniem godności człowieka.
Art.
4. [Zasady stosowania ustawy karnej]
§
1. Jeżeli
w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie
popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę
nową, jednakże należy stosować ustawę
obowiązującą poprzednio, jeżeli jest
względniejsza dla sprawcy.
§
2. Jeżeli
według nowej ustawy za czyn objęty wyrokiem nie można
orzec kary w wysokości kary orzeczonej, wymierzoną karę
obniża się do wysokości najsurowszej kary możliwej
do orzeczenia na podstawie nowej ustawy.
§
3. Jeżeli
według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już
zagrożony karą pozbawienia wolności, wymierzoną
karę pozbawienia wolności podlegającą wykonaniu
zamienia się na grzywnę albo karę ograniczenia
wolności, przyjmując że jeden miesiąc pozbawienia
wolności równa się 60 stawkom dziennym grzywny albo
2 miesiącom ograniczenia wolności.
§
4. Jeżeli
według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już
zabroniony pod groźbą kary, skazanie ulega zatarciu z mocy
prawa.
Art.
5. [Zasada terytorialności]
Ustawę
karną polską stosuje się do sprawcy, który
popełnił czyn zabroniony na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, jak również na polskim statku wodnym lub
powietrznym, chyba że umowa
międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną,
stanowi inaczej.
Art.
6. [Czas i miejsce popełnienia czynu zabronionego]
§
1. Czyn
zabroniony uważa się za popełniony w czasie, w którym
sprawca działał lub zaniechał działania, do
którego był obowiązany.
§
2. Czyn
zabroniony uważa się za popełniony w miejscu, w którym
sprawca działał lub zaniechał działania, do
którego był obowiązany, albo gdzie skutek stanowiący
znamię czynu zabronionego nastąpił lub według
zamiaru sprawcy miał nastąpić.
Art.
7. [Kwalifikacja przestępstw. Zbrodnia i występek]
§
1. Przestępstwo
jest zbrodnią albo występkiem.
§
2. Zbrodnią
jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności
na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą.
§
3. Występkiem
jest czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30
stawek dziennych albo powyżej 5000 złotych, karą
ograniczenia wolności przekraczającą miesiąc albo
karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.
Art.
8. [Zasada ustalania strony podmiotowej]
Zbrodnię
można popełnić tylko umyślnie; występek
można popełnić także nieumyślnie, jeżeli
ustawa
tak stanowi.
Art.
9. [Strona podmiotowa czynu. Umyślność i
nieumyślność]
§
1. Czyn
zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma
zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo
przewidując możliwość jego popełnienia, na
to się godzi.
§
2. Czyn
zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca
nie mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak
na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych
okolicznościach, mimo że możliwość
popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł
przewidzieć.
§
3. Sprawca
ponosi surowszą odpowiedzialność, którą
ustawa uzależnia od określonego następstwa czynu
zabronionego, jeżeli następstwo to przewidywał albo
mógł przewidzieć.
Art.
10. [Zdolność wiekowa odpowiedzialności karnej]
§
1. Na
zasadach określonych w tym kodeksie odpowiada ten, kto popełnia
czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat.
§
2. Nieletni,
który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu
zabronionego określonego w art. 134, art. 148 § 1, 2 lub 3,
art. 156 § 1 lub 3, art. 163 § 1 lub 3, art. 166, art. 173
§ 1 lub 3, art. 197 § 3 lub 4, art. 223 § 2, art. 252
§ 1 lub 2 oraz w art. 280, może odpowiadać na zasadach
określonych w tym kodeksie, jeżeli okoliczności sprawy
oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i
warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności,
jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub
poprawcze okazały się bezskuteczne.
§
3. W
wypadku określonym w § 2 orzeczona kara nie może
przekroczyć dwóch trzecich górnej granicy
ustawowego zagrożenia przewidzianego za przypisane sprawcy
przestępstwo; sąd może zastosować także
nadzwyczajne złagodzenie kary.
§
4. W
stosunku do sprawcy, który popełnił występek po
ukończeniu lat 17, lecz przed ukończeniem lat 18, sąd
zamiast kary stosuje środki wychowawcze, lecznicze albo
poprawcze przewidziane dla nieletnich, jeżeli okoliczności
sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości
i warunki osobiste za tym przemawiają.
Art.
11. [Jedność czynu. Zbieg przepisów ustawy]
§
1. Ten
sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo.
§
2. Jeżeli
czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch albo więcej
przepisach ustawy karnej, sąd skazuje za jedno przestępstwo
na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów.
§
3. W
wypadku określonym w § 2 sąd wymierza karę na
podstawie przepisu przewidującego karę najsurowszą, co
nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu innych środków
przewidzianych w ustawie na podstawie wszystkich zbiegających
się przepisów.
Art.
12. [Czyn ciągły]
§
1. 1
Dwa
lub więcej zachowań, podjętych w krótkich
odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego
zamiaru, uważa się za jeden czyn zabroniony; jeżeli
przedmiotem zamachu jest dobro osobiste, warunkiem uznania wielości
zachowań za jeden czyn zabroniony jest tożsamość
pokrzywdzonego.
§
2. 2
Odpowiada
jak za jeden czyn zabroniony wyczerpujący znamiona przestępstwa
ten, kto w krótkich odstępach czasu, przy wykorzystaniu
tej samej albo takiej samej sposobności lub w podobny sposób
popełnia dwa lub więcej umyślnych wykroczeń
przeciwko mieniu, jeżeli łączna wartość
mienia uzasadnia odpowiedzialność za przestępstwo.
Rozdział
II
Formy
popełnienia przestępstwa
Art.
13. [Usiłowanie. Udolność i nieudolność]
§
1. Odpowiada
za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia czynu
zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego
dokonania, które jednak nie następuje.
§
2. Usiłowanie
zachodzi także wtedy, gdy sprawca nie uświadamia sobie, że
dokonanie jest niemożliwe ze względu na brak przedmiotu
nadającego się do popełnienia na nim czynu
zabronionego lub ze względu na użycie środka nie
nadającego się do popełnienia czynu zabronionego.
Art.
14. [Wymiar kary za usiłowanie]
§
1. Sąd
wymierza karę za usiłowanie w granicach zagrożenia
przewidzianego dla danego przestępstwa.
§
2. W
wypadku określonym w art. 13 § 2 sąd może
zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić
od jej wymierzenia.
Art.
15. [Bezkarność usiłowania. Czynny żal]
§
1. Nie
podlega karze za usiłowanie, kto dobrowolnie odstąpił
od dokonania lub zapobiegł skutkowi stanowiącemu znamię
czynu zabronionego.
§
2. Sąd
może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w
stosunku do sprawcy, który dobrowolnie starał się
zapobiec skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego.
Art.
16. [Przygotowanie. Odpowiedzialność za
przygotowanie]
§
1. Przygotowanie
zachodzi tylko wtedy, gdy sprawca w celu popełnienia czynu
zabronionego podejmuje czynności mające stworzyć
warunki do przedsięwzięcia czynu zmierzającego
bezpośrednio do jego dokonania, w szczególności w
tymże celu wchodzi w porozumienie z inną osobą,
uzyskuje lub przysposabia środki, zbiera informacje lub
sporządza plan działania.
§
2. Przygotowanie
jest karalne tylko wtedy, gdy ustawa
tak stanowi.
Art.
17. [Bezkarność dobrowolnego odstąpienia od
przygotowania]
§
1. Nie
podlega karze za przygotowanie, kto dobrowolnie od niego odstąpił,
w szczególności zniszczył przygotowane środki
lub zapobiegł skorzystaniu z nich w przyszłości; w
razie wejścia w porozumienie z inną osobą w celu
popełnienia czynu zabronionego, nie podlega karze ten, kto nadto
podjął istotne starania zmierzające do zapobieżenia
dokonaniu.
§
2. Nie
podlega karze za przygotowanie osoba, do której stosuje się
art. 15 § 1.
Art.
18. [Formy zjawiskowe czynu karalnego. Sprawstwo indywidualne,
współsprawstwo, sprawstwo kierownicze, sprawstwo
poleceniowe, podżeganie, pomocnictwo]
§
1. Odpowiada
za sprawstwo nie tylko ten, kto wykonuje czyn zabroniony sam albo
wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, ale także
ten, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę
lub wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie,
poleca jej wykonanie takiego czynu.
§
2. Odpowiada
za podżeganie, kto chcąc, aby inna osoba dokonała
czynu zabronionego, nakłania ją do tego.
§
3. Odpowiada
za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu
zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie, w
szczególności dostarczając narzędzie, środek
przewozu, udzielając rady lub informacji; odpowiada za
pomocnictwo także ten, kto wbrew prawnemu, szczególnemu
obowiązkowi niedopuszczenia do popełnienia czynu
zabronionego swoim zaniechaniem ułatwia innej osobie jego
popełnienie.
Art.
19. [Wymiar kary za podżeganie i pomocnictwo]
§
1. Sąd
wymierza karę za podżeganie lub pomocnictwo w granicach
zagrożenia przewidzianego za sprawstwo.
§
2. Wymierzając
karę za pomocnictwo sąd może zastosować
nadzwyczajne złagodzenie kary.
Art.
20. [Niezależna odpowiedzialność
współdziałających]
Każdy
ze współdziałających w popełnieniu czynu
zabronionego odpowiada w granicach swojej umyślności lub
nieumyślności niezależnie od odpowiedzialności
pozostałych współdziałających.
Art.
21. [Zasada indywidualizacji odpowiedzialności karnej]
§
1. Okoliczności
osobiste, wyłączające lub łagodzące albo
zaostrzające odpowiedzialność karną, uwzględnia
się tylko co do osoby, której dotyczą.
§
2. Jeżeli
okoliczność osobista dotycząca sprawcy, wpływająca
chociażby tylko na wyższą karalność, stanowi
znamię czynu zabronionego, współdziałający
podlega odpowiedzialności karnej przewidzianej za ten czyn
zabroniony, gdy o tej okoliczności wiedział, chociażby
go nie dotyczyła.
§
3. Wobec
współdziałającego, którego nie dotyczy
okoliczność określona w § 2, sąd może
zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.
Art.
22. [Złagodzona odpowiedzialność podżegacza
i pomocnika]
§
1. Jeżeli
czynu zabronionego tylko usiłowano dokonać, podmiot
określony w art. 18 § 2 i 3 odpowiada jak za usiłowanie.
§
2. Jeżeli
czynu zabronionego nie usiłowano dokonać, sąd może
zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić
od jej wymierzenia.
Art.
23. [Bezkarność współdziałającego.
Czynny żal]
§
1. Nie
podlega karze współdziałający, który
dobrowolnie zapobiegł dokonaniu czynu zabronionego.
§
2. Sąd
może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w
stosunku do współdziałającego, który
dobrowolnie starał się zapobiec dokonaniu czynu
zabronionego.
Art.
24. [Karalność prowokacji]
Odpowiada
jak za podżeganie, kto w celu skierowania przeciwko innej osobie
postępowania karnego nakłania ją do popełnienia
czynu zabronionego; w tym wypadku nie stosuje się art. 22 i 23.
Rozdział
III
Wyłączenie
odpowiedzialności karnej
Art.
25. [Kontratyp obrony koniecznej]
§
1. Nie
popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera
bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione
prawem.
§
2. W
razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczególności
gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny
do niebezpieczeństwa zamachu, sąd może zastosować
nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej
wymierzenia.
§
2a. Nie
podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej, odpierając
zamach polegający na wdarciu się do mieszkania, lokalu,
domu albo na przylegający do nich ogrodzony teren lub odpierając
zamach poprzedzony wdarciem się do tych miejsc, chyba że
przekroczenie granic obrony koniecznej było rażące.
§
3. Nie
podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej pod wpływem
strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami
zamachu.
§
4. (uchylony).
§
5. (uchylony).
Art.
26. [Kontratyp stanu wyższej konieczności. Kolizja
obowiązków]
§
1. Nie
popełnia przestępstwa, kto działa w celu uchylenia
bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego
jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem, jeżeli
niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć, a
dobro poświęcone przedstawia wartość niższą
od dobra ratowanego.
§
2. Nie
popełnia przestępstwa także ten, kto, ratując
dobro chronione prawem w warunkach określonych w § 1,
poświęca dobro, które nie przedstawia wartości
oczywiście wyższej od dobra ratowanego.
§
3. W
razie przekroczenia granic stanu wyższej konieczności, sąd
może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet
odstąpić od jej wymierzenia.
§
4. Przepisu
§ 2 nie stosuje się, jeżeli sprawca poświęca
dobro, które ma szczególny obowiązek chronić
nawet z narażeniem się na niebezpieczeństwo osobiste.
§
5. Przepisy
§ 1-3 stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy z ciążących
na sprawcy obowiązków tylko jeden może być
spełniony.
Art.
27. [Ryzyko nowatorskie]
§
1. Nie
popełnia przestępstwa, kto działa w celu
przeprowadzenia eksperymentu poznawczego, medycznego, technicznego
lub ekonomicznego, jeżeli spodziewana korzyść ma
istotne znaczenie poznawcze, medyczne lub gospodarcze, a oczekiwanie
jej osiągnięcia, celowość oraz sposób
przeprowadzenia eksperymentu są zasadne w świetle
aktualnego stanu wiedzy.
§
2. Eksperyment
jest niedopuszczalny bez zgody uczestnika, na którym jest
przeprowadzany, należycie poinformowanego o spodziewanych
korzyściach i grożących mu ujemnych skutkach oraz
prawdopodobieństwie ich powstania, jak również o
możliwości odstąpienia od udziału w eksperymencie
na każdym jego etapie.
§
3. Zasady
i warunki dopuszczalności eksperymentu medycznego określa
ustawa.
Art.
28. [Błąd co do okoliczności stanowiącej
znamię czynu zabronionego]
§
1. Nie
popełnia przestępstwa, kto pozostaje w usprawiedliwionym
błędzie co do okoliczności stanowiącej znamię
czynu zabronionego.
§
2. Odpowiada
na podstawie przepisu przewidującego łagodniejszą
odpowiedzialność sprawca, który dopuszcza się
czynu w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że
zachodzi okoliczność stanowiąca znamię czynu
zabronionego, od której taka łagodniejsza
odpowiedzialność zależy.
Art.
29. [Błąd co do okoliczności wyłączającej
odpowiedzialność]
Nie
popełnia przestępstwa, kto dopuszcza się czynu
zabronionego w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że
zachodzi okoliczność wyłączająca bezprawność
albo winę; jeżeli błąd sprawcy jest
nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne
złagodzenie kary.
Art.
30. [Nieświadomość bezprawności]
Nie
popełnia przestępstwa, kto dopuszcza się czynu
zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego
bezprawności; jeżeli błąd sprawcy jest
nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne
złagodzenie kary.
Art.
31. [Niepoczytalność, poczytalność
ograniczona. Warunki odpowiedzialności karnej]
§
1. Nie
popełnia przestępstwa, kto, z powodu choroby psychicznej,
upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia
czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu
rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim
postępowaniem.
§
2. Jeżeli
w czasie popełnienia przestępstwa zdolność
rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania postępowaniem była
w znacznym stopniu ograniczona, sąd może zastosować
nadzwyczajne złagodzenie kary.
§
3. Przepisów
§ 1 i 2 nie stosuje się, gdy sprawca wprawił się
w stan nietrzeźwości lub odurzenia powodujący
wyłączenie lub ograniczenie poczytalności, które
przewidywał albo mógł przewidzieć.
Rozdział
IV
Kary
Art.
32. [Katalog kar]
Karami
są:
1)
grzywna;
2)
ograniczenie wolności;
3)
pozbawienie wolności;
4)
25 lat pozbawienia wolności;
5)
dożywotnie pozbawienie wolności.
Art.
33. [Grzywna. Granice kary]
§
1. Grzywnę
wymierza się w stawkach dziennych, określając liczbę
stawek oraz wysokość jednej stawki; jeżeli ustawa
nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, zaś
najwyższa 540.
§
2. Sąd
może wymierzyć grzywnę także obok kary
pozbawienia wolności wymienionej w art. 32 pkt 3, jeżeli
sprawca dopuścił się czynu w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej lub gdy korzyść majątkową
osiągnął.
§
3. Ustalając
stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody
sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i
możliwości zarobkowe; stawka dzienna nie może być
niższa od 10 złotych, ani też przekraczać 2000
złotych.
Art.
34. [Ograniczenie wolności. Granice kary. Obowiązki
skazanego]
§
1. Jeżeli
ustawa nie stanowi inaczej, kara ograniczenia wolności trwa
najkrócej miesiąc, najdłużej 2 lata; wymierza
się ją w miesiącach i latach.
§
1a. Kara
ograniczenia wolności polega na:
1)
obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na
cele społeczne;
2)
(uchylony);
3)
(uchylony);
4)
potrąceniu od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku
miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd.
§
1b. Obowiązki
i potrącenie, o których mowa w § 1a, orzeka się
łącznie lub osobno.
§
2. W
czasie odbywania kary ograniczenia wolności skazany:
1)
nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego
pobytu;
2)
(uchylony);
3)
ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących
przebiegu odbywania kary.
§
3. Wymierzając
karę ograniczenia wolności, sąd może orzec
świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 lub
obowiązki, o których mowa w art. 72 § 1 pkt 2-7a.
Art.
35. [Zasady wykonywania obowiązku pracy]
§
1. Nieodpłatna,
kontrolowana praca na cele społeczne jest wykonywana w wymiarze
od 20 do 40 godzin w stosunku miesięcznym.
§
2. Potrącenie
wynagrodzenia za pracę może być orzeczone wobec osoby
zatrudnionej; w okresie, na jaki zostało orzeczone potrącenie,
skazany nie może rozwiązać bez zgody sądu
stosunku pracy.
§
3. (uchylony).
§
4. Do
orzekania świadczenia pieniężnego wymienionego w art.
39 pkt 7 oraz obowiązków, o których mowa w art. 72
§ 1 pkt 2-7a, przepis art. 74 stosuje się odpowiednio.
Art.
36.
§
1. (uchylony).
§
2. (uchylony).
§
3. (uchylony).
Art.
37. [Pozbawienie wolności. Granice kary]
Kara
pozbawienia wolności wymieniona w art. 32 pkt 3 trwa najkrócej
miesiąc, najdłużej 15 lat; wymierza się ją w
miesiącach i latach.
Art.
37a. [Orzeczenie grzywny albo kary ograniczenia wolności
zamiast kary pozbawienia wolności]
Jeżeli
ustawa przewiduje zagrożenie karą pozbawienia wolności
nieprzekraczającą 8 lat, można zamiast tej kary orzec
grzywnę albo karę ograniczenia wolności, o której
mowa w art. 34 § 1a pkt 1 lub 4.
Art.
37b. [Orzeczenie kary ograniczenia wolności wraz z karą
pozbawienia wolności]
W
sprawie o występek zagrożony karą pozbawienia
wolności, niezależnie od dolnej granicy ustawowego
zagrożenia przewidzianego w ustawie za dany czyn, sąd może
orzec jednocześnie karę pozbawienia wolności w
wymiarze nieprzekraczającym 3 miesięcy, a jeżeli górna
granica ustawowego zagrożenia wynosi przynajmniej 10 lat - 6
miesięcy, oraz karę ograniczenia wolności do lat 2.
Przepisów art. 69-75 nie stosuje się. W pierwszej
kolejności wykonuje się wówczas karę
pozbawienia wolności, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Art.
38. [Obniżenie lub obostrzenie kary]
§
1. Jeżeli
ustawa przewiduje obniżenie albo nadzwyczajne obostrzenie górnej
granicy ustawowego zagrożenia, a ustawowe zagrożenie
obejmuje więcej niż jedną z kar wymienionych w art. 32
pkt 1-3, obniżenie albo obostrzenie odnosi się do każdej
z tych kar.
§
2. Kara
nadzwyczajnie obostrzona nie może przekroczyć 810 stawek
dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności lub 20 lat
pozbawienia wolności; karę pozbawienia wolności
wymierza się w miesiącach i latach.
§
3. Jeżeli
ustawa przewiduje obniżenie górnej granicy ustawowego
zagrożenia, kara wymierzona za przestępstwo zagrożone
karą dożywotniego pozbawienia wolności nie może
przekroczyć 25 lat pozbawienia wolności, a za przestępstwo
zagrożone karą 25 lat pozbawienia wolności nie może
przekroczyć 20 lat pozbawienia wolności.
Rozdział
V
Środki
karne
Art.
39. [Katalog środków karnych]
Środkami
karnymi są:
1)
pozbawienie praw publicznych;
2)
zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego
zawodu lub prowadzenia określonej działalności
gospodarczej;
2a)
zakaz prowadzenia działalności związanej z
wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką
nad nimi;
2b)
zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach,
kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się
do określonych osób lub opuszczania określonego
miejsca pobytu bez zgody sądu;
2c)
zakaz wstępu na imprezę masową;
2d)
zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach
hazardowych;
2e)
nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z
pokrzywdzonym;
3)
zakaz prowadzenia pojazdów;
4)
(uchylony);
5)
(uchylony);
6)
(uchylony);
7)
świadczenie pieniężne;
8)
podanie wyroku do publicznej wiadomości.
Art.
40. [Prawa publiczne. Pozbawienie]
§
1. Pozbawienie
praw publicznych obejmuje utratę czynnego i biernego prawa
wyborczego do organu władzy publicznej, organu samorządu
zawodowego lub gospodarczego, utratę prawa do udziału w
sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości oraz do pełnienia
funkcji w organach i instytucjach państwowych i samorządu
terytorialnego lub zawodowego, jak również utratę
posiadanego stopnia wojskowego i powrót do stopnia
szeregowego; pozbawienie praw publicznych obejmuje ponadto utratę
orderów, odznaczeń i tytułów honorowych oraz
utratę zdolności do ich uzyskania w okresie trwania
pozbawienia praw.
§
2. Sąd
może orzec pozbawienie praw publicznych w razie skazania na karę
pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 za
przestępstwo popełnione w wyniku motywacji zasługującej
na szczególne potępienie.
Art.
41. [Zakazy związane z wykonywaniem pracy zarobkowej]
§
1. Sąd
może orzec zakaz zajmowania określonego stanowiska albo
wykonywania określonego zawodu, jeżeli sprawca nadużył
przy popełnieniu przestępstwa stanowiska lub wykonywanego
zawodu albo okazał, że dalsze zajmowanie stanowiska lub
wykonywanie zawodu zagraża istotnym dobrom chronionym prawem.
§
1a. Sąd
może orzec zakaz zajmowania wszelkich lub określonych
stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów
albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją,
leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi na czas
określony albo dożywotnio w razie skazania na karę
pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo przeciwko
życiu lub zdrowiu na szkodę małoletniego. Sąd
orzeka zakaz zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk,
wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo
działalności, związanych z wychowaniem, edukacją,
leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi na czas
określony albo dożywotnio w razie skazania za przestępstwo
przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę
małoletniego.
§
1b. Sąd
orzeka dożywotnio zakaz, o którym mowa w § 1a, w
razie ponownego skazania sprawcy w warunkach określonych w tym
przepisie.
§
2. Sąd
może orzec zakaz prowadzenia określonej działalności
gospodarczej w razie skazania za przestępstwo popełnione w
związku z prowadzeniem takiej działalności, jeżeli
dalsze jej prowadzenie zagraża istotnym dobrom chronionym
prawem.
Art.
41a. [Fakultatywny lub obligatoryjny zakaz kontaktowania się]
§
1. Sąd
może orzec zakaz przebywania w określonych środowiskach
lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami,
zbliżania się do określonych osób lub
opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu, jak
również nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego
wspólnie z pokrzywdzonym, w razie skazania za przestępstwo
przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę
małoletniego lub inne przestępstwo przeciwko wolności
oraz w razie skazania za umyślne przestępstwo z użyciem
przemocy, w tym zwłaszcza przemocy wobec osoby najbliższej.
Zakaz lub nakaz może być połączony z obowiązkiem
zgłaszania się do Policji lub innego wyznaczonego organu w
określonych odstępach czasu, a zakaz zbliżania się
do określonych osób - również kontrolowany w
systemie dozoru elektronicznego.
§
2. Sąd
orzeka zakaz przebywania w określonych środowiskach lub
miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami,
zbliżania się do określonych osób lub
opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu, jak
również nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego
wspólnie z pokrzywdzonym, w razie skazania na karę
pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania
za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub
obyczajności na szkodę małoletniego. Zakaz lub nakaz
może być połączony z obowiązkiem zgłaszania
się do Policji lub innego wyznaczonego organu w określonych
odstępach czasu, a zakaz zbliżania się do określonych
osób - również kontrolowany w systemie dozoru
elektronicznego.
§
3. Sąd
może orzec zakaz przebywania w określonych środowiskach
lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami,
zbliżania się do określonych osób lub
opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu
dożywotnio w razie ponownego skazania sprawcy w warunkach
określonych w § 2.
§
3a. W
razie orzeczenia nakazu okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego
wspólnie z pokrzywdzonym za przestępstwa określone w
rozdziałach XXV i XXVI sąd orzeka na ten sam okres zakaz
zbliżania się do pokrzywdzonego.
§
4. Orzekając
zakaz zbliżania się do określonych osób, sąd
wskazuje odległość od osób chronionych, którą
skazany obowiązany jest zachować.
§
5. Orzekając
nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z
pokrzywdzonym, sąd określa termin jego wykonania.
Art.
41b. [Zakaz wstępu na imprezę masową]
§
1. Sąd
może orzec zakaz wstępu na imprezę masową, jeżeli
przestępstwo zostało popełnione w związku z taką
imprezą lub w razie skazania za występek o charakterze
chuligańskim, a udział sprawcy w imprezach masowych zagraża
dobrom chronionym prawem. Sąd orzeka zakaz wstępu na
imprezę masową w wypadkach wskazanych w ustawie.
§
2. Zakaz
wstępu na imprezę masową obejmuje wszelkie imprezy
masowe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz mecze piłki
nożnej rozgrywane przez polską kadrę narodową lub
polski klub sportowy poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
§
3. Orzekając
zakaz wstępu na imprezę masową za czyn popełniony
w związku z masową imprezą sportową, sąd
może orzec obowiązek przebywania skazanego w czasie trwania
niektórych imprez masowych objętych zakazem w miejscu
stałego pobytu lub w innym wyznaczonym miejscu, z zastosowaniem
systemu dozoru elektronicznego.
§
4. Sąd
orzeka zakaz wstępu na imprezę masową i obowiązek
określony w § 3, w razie ponownego skazania sprawcy za
przestępstwo popełnione w związku z imprezą
masową.
§
5. W
szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może orzec,
że po upływie okresu, na który orzeczono obowiązek
określony w § 3, skazany będzie obowiązany do
stawiennictwa w czasie trwania niektórych imprez masowych
objętych zakazem w jednostce organizacyjnej Policji lub w
miejscu określonym przez właściwego, ze względu
na miejsce zamieszkania skazanego, komendanta powiatowego, rejonowego
lub miejskiego Policji.
§
6. Łączny
czas stosowania wobec skazanego obowiązków, określonych
w § 3 i 5, nie może przekroczyć okresu orzeczonego
wobec skazanego zakazu wstępu na imprezę masową.
§
7. Jeżeli
z okoliczności wynika, że wykonanie obowiązku
określonego w § 3 jest niemożliwe lub jego orzeczenie
jest oczywiście niecelowe, w miejsce tego obowiązku orzeka
się obowiązek stawiennictwa skazanego w czasie trwania
niektórych imprez masowych objętych zakazem w jednostce
organizacyjnej Policji lub w miejscu określonym przez
właściwego, ze względu na miejsce zamieszkania
skazanego, komendanta powiatowego, rejonowego lub miejskiego Policji.
§
8. Nakładając
obowiązek, o którym mowa w § 3, 5 lub 7, sąd
określa imprezy masowe, w czasie trwania których
obowiązek ten ma być wykonywany, wskazując w
szczególności nazwy dyscyplin sportowych, nazwy klubów
sportowych oraz zakres terytorialny imprez, których obowiązek
dotyczy.
§
9. Obowiązki
orzekane na podstawie § 3, 5 i 7 orzeka się w miesiącach
i latach. Obowiązek, o którym mowa w § 3, orzeka się
na okres nie krótszy niż 6 miesięcy i nie dłuższy
niż 12 miesięcy, zaś obowiązek, o którym
mowa w § 7, orzeka się na okres od 6 miesięcy do lat
6, nieprzekraczający okresu, na jaki orzeczono zakaz wstępu
na imprezę masową.
Art.
41c. [Zakaz wstępu do ośrodków gier i
uczestnictwa w grach hazardowych]
§
1. Zakaz
wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach
hazardowych nie obejmuje uczestnictwa w loteriach promocyjnych.
§
2. Sąd
może orzec zakaz wstępu do ośrodków gier i
uczestnictwa w grach hazardowych, w razie skazania za przestępstwo
popełnione w związku z urządzaniem gier hazardowych
lub udziałem w nich.
Art.
42. [Zakaz prowadzenia pojazdów. Zakres orzekania
zakazu]
§
1. Sąd
może orzec zakaz prowadzenia pojazdów określonego
rodzaju w razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za
przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, w
szczególności jeżeli z okoliczności
popełnionego przestępstwa wynika, że prowadzenie
pojazdu przez tę osobę zagraża bezpieczeństwu w
komunikacji.
§
1a. Sąd
orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w
razie skazania za przestępstwo określone w:
1)
art. 178b lub art. 180a;
2)
art. 244, jeżeli czyn sprawcy polegał na niezastosowaniu
się do zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.
§
2. Sąd
orzeka, na okres nie krótszy niż 3 lata, zakaz
prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów
określonego rodzaju, jeżeli sprawca w czasie popełnienia
przestępstwa wymienionego w § 1 był w stanie
nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego
lub zbiegł z miejsca zdarzenia określonego w art. 173, art.
174 lub art. 177.
§
3. Sąd
orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych
dożywotnio w razie popełnienia przestępstwa
określonego w art. 178a § 4 lub jeżeli sprawca w
czasie popełnienia przestępstwa określonego w art.
173, którego następstwem jest śmierć innej
osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, albo w czasie
popełnienia przestępstwa określonego w art. 177 §
2 lub w art. 355 § 2 był w stanie nietrzeźwości
lub pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z
miejsca zdarzenia, chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek,
uzasadniony szczególnymi okolicznościami.
§
4. Sąd
orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych
dożywotnio w razie ponownego skazania osoby prowadzącej
pojazd mechaniczny w warunkach określonych w § 3.
Art.
43. [Okres obowiązywania środków karnych]
§
1. Jeżeli
ustawa nie stanowi inaczej, pozbawienie praw publicznych oraz zakaz i
nakaz wymienione w art. 39 pkt 2d i 2e orzeka się w latach, od
roku do lat 10, zakazy wymienione w art. 39 pkt 2-2b i 3 orzeka się
w latach, od roku do lat 15, a zakaz wymieniony w art. 39 pkt 2c
orzeka się w latach, od lat 2 do 6.
§
1a. Obowiązek,
o którym mowa w art. 41a § 1 zdanie drugie i § 2
zdanie drugie, orzeka się w miesiącach, najkrócej na
3 miesiące, najdłużej na 12 miesięcy.
§
2. Pozbawienie
praw publicznych, zakazy i nakaz obowiązują od
uprawomocnienia się orzeczenia.
§
2a. Okres,
na który orzeczono zakazy, nie biegnie w czasie odbywania kary
pozbawienia wolności, chociażby orzeczonej za inne
przestępstwo.
§
2b. Okres,
na który orzeczono pozbawienie praw publicznych za dane
przestępstwo, nie biegnie w czasie odbywania kary pozbawienia
wolności za to przestępstwo.
§
3. Orzekając
zakaz określony w art. 42, sąd nakłada obowiązek
zwrotu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdu; do
chwili wykonania obowiązku okres, na który orzeczono
zakaz, nie biegnie.
Art.
43a. [Orzeczenie świadczenia pieniężnego na
rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej]
§
1. Odstępując
od wymierzenia kary, a także w wypadkach wskazanych w ustawie,
sąd może orzec świadczenie pieniężne
wymienione w art. 39 pkt 7 na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym
oraz Pomocy Postpenitencjarnej; wysokość tego świadczenia
nie może przekroczyć 60 000 złotych.
§
2. W
razie skazania sprawcy za przestępstwo określone w art.
178a § 1, art. 179 lub art. 180 sąd orzeka świadczenie
pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 na rzecz Funduszu
Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości
co najmniej 5000 złotych, a w razie skazania sprawcy za
przestępstwo określone w art. 178a § 4 co najmniej
10 000 złotych, do wysokości określonej w §
1.
Art.
43b. [Podanie wyroku do publicznej wiadomości]
Sąd
może orzec podanie wyroku do publicznej wiadomości w
określony sposób, jeżeli uzna to za celowe, w
szczególności ze względu na społeczne
oddziaływanie skazania, o ile nie narusza to interesu
pokrzywdzonego.
Art.
43c. [Zawiadomienie sądu rodzinnego]
Sąd,
uznając za celowe orzeczenie pozbawienia lub ograniczenia praw
rodzicielskich lub opiekuńczych w razie popełnienia
przestępstwa na szkodę małoletniego lub we
współdziałaniu z nim, zawiadamia o tym właściwy
sąd rodzinny.
Rozdział
Va
Przepadek
i środki kompensacyjne
Art.
44. [Przepadek przedmiotów. Przesłanki orzekania]
§
1. Sąd
orzeka przepadek przedmiotów pochodzących bezpośrednio
z przestępstwa.
§
2. Sąd
może orzec, a w wypadkach wskazanych w ustawie
orzeka, przepadek przedmiotów, które służyły
lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa.
§
3. Jeżeli
orzeczenie przepadku określonego w § 2 byłoby
niewspółmierne do wagi popełnionego czynu, sąd
zamiast przepadku może orzec nawiązkę na rzecz Skarbu
Państwa.
§
4. Jeżeli
orzeczenie przepadku określonego w § 1 lub 2 nie jest
możliwe, sąd może orzec przepadek równowartości
przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa
lub przedmiotów, które służyły lub były
przeznaczone do popełnienia przestępstwa.
§
5. Przepadku
przedmiotów określonych w § 1 lub 2 nie orzeka się,
jeżeli podlegają one zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu
uprawnionemu podmiotowi.
§
6. W
razie skazania za przestępstwo polegające na naruszeniu
zakazu wytwarzania, posiadania, obrotu, przesyłania,
przenoszenia lub przewozu określonych przedmiotów, sąd
może orzec, a w wypadkach przewidzianych w ustawie
orzeka, ich przepadek.
§
7. Jeżeli
przedmioty wymienione w § 2 lub 6 nie stanowią własności
sprawcy, ich przepadek można orzec tylko w wypadkach
przewidzianych w ustawie;
w razie współwłasności orzeka się
przepadek udziału należącego do sprawcy lub przepadek
równowartości tego udziału.
§
8. (uchylony).
Art.
44a. [Przepadek przedsiębiorstwa]
§
1. W
razie skazania za przestępstwo, z którego popełnienia
sprawca osiągnął, chociażby pośrednio,
korzyść majątkową znacznej wartości, sąd
może orzec przepadek przedsiębiorstwa stanowiącego
własność sprawcy albo jego równowartości,
jeżeli przedsiębiorstwo służyło do
popełnienia tego przestępstwa lub ukrycia osiągniętej
z niego korzyści.
§
2. W
razie skazania za przestępstwo, z którego popełnienia
sprawca osiągnął, chociażby pośrednio,
korzyść majątkową znacznej wartości, sąd
może orzec przepadek niestanowiącego własności
sprawcy przedsiębiorstwa osoby fizycznej albo jego
równowartości, jeżeli przedsiębiorstwo służyło
do popełnienia tego przestępstwa lub ukrycia osiągniętej
z niego korzyści, a jego właściciel chciał, aby
przedsiębiorstwo służyło do popełnienia tego
przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści
albo, przewidując taką możliwość, na to się
godził.
§
3. W
razie współwłasności przepadek, o którym
mowa w § 1 i 2, orzeka się z uwzględnieniem woli i
świadomości każdego ze współwłaścicieli
i w ich granicach.
§
4. Przepadku,
o którym mowa w § 1 i 2, nie orzeka się, jeżeli
byłoby to niewspółmierne do wagi popełnionego
przestępstwa, stopnia zawinienia oskarżonego lub motywacji
i sposobu zachowania się właściciela przedsiębiorstwa.
§
5. Przepadku,
o którym mowa w § 1 i 2, nie orzeka się, jeżeli
szkoda wyrządzona przestępstwem lub wartość
ukrytej korzyści nie jest znaczna wobec rozmiaru działalności
przedsiębiorstwa.
§
6. Sąd
może odstąpić od orzeczenia przepadku, o którym
mowa w § 2, także w innych, szczególnie
uzasadnionych przypadkach, kiedy byłby on niewspółmiernie
dolegliwy dla właściciela przedsiębiorstwa.
Art.
45. [Przepadek korzyści majątkowej lub jej
równowartości]
§
1. Jeżeli
sprawca osiągnął z popełnienia przestępstwa,
chociażby pośrednio, korzyść majątkową
niepodlegającą przepadkowi przedmiotów wymienionych
w art. 44 § 1 lub 6, sąd orzeka przepadek takiej korzyści
albo jej równowartości. Przepadku nie orzeka się w
całości lub w części, jeżeli korzyść
lub jej równowartość podlega zwrotowi pokrzywdzonemu
lub innemu podmiotowi.
§
1a. Za
korzyść majątkową osiągniętą z
popełnienia przestępstwa uważa się także
pożytki z rzeczy lub praw stanowiących tę korzyść.
§
2. W
razie skazania za przestępstwo, z którego popełnienia
została osiągnięta, chociażby pośrednio,
korzyść majątkowa znacznej wartości, albo
przestępstwo, z którego została lub mogła
zostać osiągnięta, chociażby pośrednio,
korzyść majątkowa, zagrożone karą
pozbawienia wolności, której górna granica jest
nie niższa niż 5 lat, lub popełnione w zorganizowanej
grupie albo związku mających na celu popełnienie
przestępstwa za korzyść uzyskaną z popełnienia
przestępstwa uważa się mienie, które sprawca
objął we władanie lub do którego uzyskał
jakikolwiek tytuł w okresie 5 lat przed popełnieniem
przestępstwa do chwili wydania chociażby nieprawomocnego
wyroku, chyba że sprawca lub inna zainteresowana osoba
przedstawi dowód przeciwny.
§
3. Jeżeli
mienie stanowiące korzyść uzyskaną z popełnienia
przestępstwa, o którym mowa w § 2, zostało
przeniesione na osobę fizyczną, prawną lub jednostkę
organizacyjną niemającą osobowości prawnej,
faktycznie lub pod jakimkolwiek tytułem prawnym, uważa się,
że rzeczy będące w samoistnym posiadaniu tej osoby lub
jednostki oraz przysługujące jej prawa majątkowe
należą do sprawcy, chyba że na podstawie okoliczności
towarzyszących ich nabyciu nie można było
przypuszczać, że mienie to, chociażby pośrednio,
pochodziło z czynu zabronionego.
§
4. (uchylony).
§
5. W
razie współwłasności orzeka się przepadek
udziału należącego do sprawcy lub przepadek
równowartości tego udziału.
§
6. (uchylony).
Art.
45a. [Orzeczenie przepadku przy znikomej społecznej
szkodliwości czynu, warunkowym umorzeniu postępowania,
dokonaniu czynu zabronionego w stanie niepoczytalności]
§
1. Sąd
może orzec przepadek, jeżeli społeczna szkodliwość
czynu jest znikoma, a także w razie warunkowego umorzenia
postępowania lub stwierdzenia, że sprawca dopuścił
się czynu zabronionego w stanie niepoczytalności, o której
mowa w art. 31 § 1, albo jeżeli zachodzi okoliczność
wyłączająca ukaranie sprawcy czynu zabronionego.
§
2. Jeżeli
zebrane dowody wskazują, że w razie skazania zostałby
orzeczony przepadek, sąd może go orzec także w razie
śmierci sprawcy, umorzenia postępowania z powodu jego
niewykrycia, a także w przypadku zawieszenia postępowania w
sprawie, w której nie można ująć oskarżonego
albo oskarżony nie może brać udziału w
postępowaniu z powodu choroby psychicznej lub innej ciężkiej
choroby.
Art.
46. [Orzeczenie obowiązku naprawienia szkody]
§
1. W
razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego
lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa
cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w
części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub
zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów
prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie
stosuje się.
§
2. Jeżeli
orzeczenie obowiązku określonego w § 1 jest znacznie
utrudnione, sąd może orzec zamiast tego obowiązku
nawiązkę w wysokości do 200 000 złotych na
rzecz pokrzywdzonego, a w razie jego śmierci w wyniku
popełnionego przez skazanego przestępstwa nawiązkę
na rzecz osoby najbliższej, której sytuacja życiowa
wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa znacznemu
pogorszeniu. W razie gdy ustalono więcej niż jedną
taką osobę, nawiązki orzeka się na rzecz każdej
z nich.
§
3. Orzeczenie
odszkodowania lub zadośćuczynienia na podstawie § 1
albo nawiązki na podstawie § 2 nie stoi na przeszkodzie
dochodzeniu niezaspokojonej części roszczenia w drodze
postępowania cywilnego.
Art.
47. [Orzeczenie nawiązki]
§
1. W
razie skazania sprawcy za umyślne przestępstwo przeciwko
życiu lub zdrowiu albo za inne przestępstwo umyślne,
którego skutkiem jest śmierć człowieka, ciężki
uszczerbek na zdrowiu, naruszenie czynności narządu ciała
lub rozstrój zdrowia, sąd może orzec nawiązkę
na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy
Postpenitencjarnej.
§
2. W
razie skazania sprawcy za przestępstwo przeciwko środowisku
sąd może orzec nawiązkę na rzecz Narodowego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, o którym
mowa w art.
400
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska
(Dz. U. z 2018 r. poz. 799 i 1356).
§
2a. W
przypadkach, o których mowa w art. 44a § 4-6, sąd
może orzec nawiązkę w wysokości do 1 000 000
złotych na rzecz pokrzywdzonego lub Funduszu Pomocy
Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
§
3. W
razie skazania sprawcy za przestępstwo określone w art.
173, art. 174, art. 177 lub w art. 355, jeżeli sprawca był
w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka
odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia, sąd
orzeka nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, a w razie jego
śmierci w wyniku popełnionego przez skazanego przestępstwa
nawiązkę na rzecz osoby najbliższej, której
sytuacja życiowa wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa
znacznemu pogorszeniu. W razie gdy ustalono więcej niż
jedną taką osobę, nawiązki orzeka się na
rzecz każdej z nich. Jeśli ustalenie takiej osoby nie jest
możliwe, sąd orzeka nawiązkę na rzecz Funduszu
Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Sąd orzeka
nawiązkę w wysokości co najmniej 10 000 złotych.
§
4. W
szczególnie uzasadnionych okolicznościach, gdy wymierzona
nawiązka powodowałaby dla sprawcy uszczerbek dla
niezbędnego utrzymania siebie i rodziny lub gdy pokrzywdzony
pojednał się ze sprawcą, sąd może ją
wymierzyć w wysokości niższej niż wskazana w §
3.
§
5. Przepisu
§ 3 nie stosuje się, jeżeli sąd orzekł
obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody
lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w
wysokości wyższej niż 10 000 złotych.
Art.
47a.
(uchylony).
Art.
48. [Granice nawiązki]
Nawiązkę
orzeka się w wysokości do 100 000 złotych, chyba
że ustawa
stanowi inaczej.
Art.
49.
(uchylony).
Art.
49a.
(uchylony).
Art.
50.
(uchylony).
Art.
51.
(uchylony).
Art.
52.
(uchylony).
Rozdział
VI
Zasady
wymiaru kary i środków karnych
Art.
53. [Dyrektywy wymiaru kary]
§
1. Sąd
wymierza karę według swojego uznania, w granicach
przewidzianych przez ustawę, bacząc, by jej dolegliwość
nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień
społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę
cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć
w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie
kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.
§
2. Wymierzając
karę, sąd uwzględnia w szczególności
motywację i sposób zachowania się sprawcy, zwłaszcza
w razie popełnienia przestępstwa na szkodę osoby
nieporadnej ze względu na wiek lub stan zdrowia, popełnienie
przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień
naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków,
rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa,
właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób
życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się
po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie
szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu
poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się
pokrzywdzonego.
§
3. Wymierzając
karę sąd bierze także pod uwagę pozytywne wyniki
przeprowadzonej mediacji pomiędzy pokrzywdzonym a sprawcą
albo ugodę pomiędzy nimi osiągniętą w
postępowaniu przed sądem lub prokuratorem.
Art.
54. [Zasady wymiaru kary dla nieletniego lub młodocianego]
§
1. Wymierzając
karę nieletniemu albo młodocianemu, sąd kieruje się
przede wszystkim tym, aby sprawcę wychować.
§
2. Wobec
sprawcy, który w czasie popełnienia przestępstwa nie
ukończył 18 lat, nie orzeka się kary dożywotniego
pozbawienia wolności.
Art.
55. [Indywidualizacja]
Okoliczności
wpływające na wymiar kary uwzględnia się tylko co
do osoby, której dotyczą.
Art.
56. [Odpowiednie stosowanie]
Przepisy
art. 53, art. 54 § 1 oraz art. 55 stosuje się odpowiednio
do orzekania innych środków przewidzianych w tym
kodeksie, z wyjątkiem obowiązku naprawienia wyrządzonej
przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną
krzywdę.
Art.
57. [Zbieg nadzwyczajnego złagodzenia lub obostrzenia
kary]
§
1. Jeżeli
zachodzi kilka niezależnych od siebie podstaw do nadzwyczajnego
złagodzenia albo obostrzenia kary, sąd może tylko
jeden raz karę nadzwyczajnie złagodzić albo obostrzyć,
biorąc pod uwagę łącznie zbiegające się
podstawy łagodzenia albo obostrzenia.
§
2. Jeżeli
zbiegają się podstawy nadzwyczajnego złagodzenia i
obostrzenia, sąd może zastosować nadzwyczajne
złagodzenie albo obostrzenie kary.
Art.
57a. [Kara za występek chuligański; nawiązka]
§
1. Skazując
za występek o charakterze chuligańskim, sąd wymierza
karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w
wysokości nie niższej od dolnej granicy ustawowego
zagrożenia zwiększonego o połowę.
§
2. W
wypadku określonym w § 1 sąd orzeka nawiązkę
na rzecz pokrzywdzonego, chyba że orzeka obowiązek
naprawienia szkody, obowiązek zadośćuczynienia za
doznaną krzywdę lub nawiązkę na podstawie art.
46. Jeżeli pokrzywdzony nie został ustalony, sąd może
orzec nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz
Pomocy Postpenitencjarnej.
Art.
58. [Wybór rodzaju kary. Prymat kar wolnościowych]
§
1. Jeżeli
ustawa
przewiduje możliwość wyboru rodzaju kary, a
przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności
nieprzekraczającą 5 lat, sąd orzeka karę
pozbawienia wolności tylko wtedy, gdy inna kara lub środek
karny nie może spełnić celów kary.
§
2. (uchylony).
§
2a. Kary
ograniczenia wolności w postaci obowiązku, o którym
mowa w art. 34 § 1a pkt 1, nie orzeka się, jeżeli stan
zdrowia oskarżonego lub jego właściwości i
warunki osobiste uzasadniają przekonanie, że oskarżony
nie wykona tego obowiązku.
§
3. (uchylony).
§
4. (uchylony).
Art.
59. [Odstąpienie od wymierzenia kary na rzecz środka
karnego]
Jeżeli
przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności
nieprzekraczającą 3 lat albo karą łagodniejszego
rodzaju i społeczna szkodliwość czynu nie jest
znaczna, sąd może odstąpić od wymierzenia kary,
jeżeli orzeka jednocześnie środek karny, przepadek lub
środek kompensacyjny, a cele kary zostaną w ten sposób
spełnione.
Art.
59a.
(uchylony).
Art.
60. [Nadzwyczajne złagodzenie kary]
§
1. Sąd
może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w
wypadkach przewidzianych w ustawie
oraz w stosunku do młodocianego, jeżeli przemawiają za
tym względy określone w art. 54 § 1.
§
2. Sąd
może również zastosować nadzwyczajne
złagodzenie kary w szczególnie uzasadnionych wypadkach,
kiedy nawet najniższa kara przewidziana za przestępstwo
byłaby niewspółmiernie surowa, w szczególności:
1)
jeżeli pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą,
szkoda została naprawiona albo pokrzywdzony i sprawca uzgodnili
sposób naprawienia szkody,
2)
ze względu na postawę sprawcy, zwłaszcza gdy czynił
starania o naprawienie szkody lub o jej zapobieżenie,
3)
jeżeli sprawca przestępstwa nieumyślnego lub jego
najbliższy poniósł poważny uszczerbek w związku
z popełnionym przestępstwem.
§
3. Sąd
stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może
warunkowo zawiesić jej wykonanie w stosunku do sprawcy
współdziałającego z innymi osobami w
popełnieniu przestępstwa, jeżeli ujawni on wobec
organu powołanego do ścigania przestępstw informacje
dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu
przestępstwa oraz istotne okoliczności jego popełnienia.
§
4. Na
wniosek prokuratora sąd może zastosować nadzwyczajne
złagodzenie kary, a nawet warunkowo zawiesić jej wykonanie
w stosunku do sprawcy przestępstwa, który, niezależnie
od wyjaśnień złożonych w swojej sprawie, ujawnił
przed organem ścigania i przedstawił istotne okoliczności,
nieznane dotychczas temu organowi, przestępstwa zagrożonego
karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności.
§
5. W
wypadkach określonych w § 3 i 4 sąd, wymierzając
karę pozbawienia wolności do lat 5, może warunkowo
zawiesić jej wykonanie na okres próby wynoszący do
10 lat, jeżeli uzna, że pomimo niewykonania kary sprawca
nie popełni ponownie przestępstwa; przepisu art. 69 §
1 nie stosuje się, a przepisy art. 71-76 stosuje się
odpowiednio.
§
6. Nadzwyczajne
złagodzenie kary polega na wymierzeniu kary poniżej dolnej
granicy ustawowego zagrożenia albo kary łagodniejszego
rodzaju według następujących zasad:
1)
jeżeli czyn stanowi zbrodnię zagrożoną co
najmniej karą 25 lat pozbawienia wolności, sąd
wymierza karę pozbawienia wolności nie niższą od
8 lat,
2)
jeżeli czyn stanowi inną zbrodnię, sąd wymierza
karę pozbawienia wolności nie niższą od jednej
trzeciej dolnej granicy ustawowego zagrożenia,
3)
jeżeli czyn stanowi występek, przy czym dolną granicą
ustawowego zagrożenia jest kara pozbawienia wolności nie
niższa od roku, sąd wymierza grzywnę, karę
ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności,
4)
jeżeli czyn stanowi występek, przy czym dolną granicą
ustawowego zagrożenia jest kara pozbawienia wolności niższa
od roku, sąd wymierza grzywnę albo karę ograniczenia
wolności.
§
7. Jeżeli
czyn zagrożony jest więcej niż jedną z kar
wymienionych w art. 32 pkt 1-3, nadzwyczajne złagodzenie kary
polega na odstąpieniu od wymierzenia kary i orzeczeniu środka
karnego wymienionego w art. 39 pkt 2-3, 7 i 8, środka
kompensacyjnego lub przepadku; przepisu art. 61 § 2 nie stosuje
się.
§
8. Nadzwyczajnego
złagodzenia kary nie stosuje się do czynów
zagrożonych karą pozbawienia wolności powyżej 5
lat, do których ma zastosowanie art. 37a.
Art.
60a.
(uchylony).
Art.
61. [Odstąpienie od wymierzenia kary]
§
1. Sąd
może odstąpić od wymierzenia kary w wypadkach
przewidzianych w ustawie
oraz w wypadku określonym w art. 60 § 3, zwłaszcza gdy
rola sprawcy w popełnieniu przestępstwa była
podrzędna, a przekazane informacje przyczyniły się do
zapobieżenia popełnieniu innego przestępstwa.
§
2. Odstępując
od wymierzenia kary, sąd może również odstąpić
od wymierzenia środka karnego, nawiązki na rzecz Skarbu
Państwa oraz przepadku, chociażby jego orzeczenie było
obowiązkowe.
Art.
62. [Wybór zakładu karnego i systemu
terapeutycznego]
Orzekając
karę pozbawienia wolności, sąd może określić
rodzaj i typ zakładu karnego, w którym skazany ma odbywać
karę, a także orzec system terapeutyczny jej wykonania.
Art.
63. [Zaliczenie tymczasowego aresztowania i innych środków
zapobiegawczych]
§
1. Na
poczet orzeczonej kary zalicza się okres rzeczywistego
pozbawienia wolności w sprawie, zaokrąglając w górę
do pełnego dnia, przy czym jeden dzień rzeczywistego
pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary
pozbawienia wolności, dwóm dniom kary ograniczenia
wolności lub dwóm dziennym stawkom grzywny.
§
2. Zaliczając
okres rzeczywistego pozbawienia wolności na poczet orzeczonej
grzywny określonej kwotowo, przyjmuje się, że jeden
dzień pozbawienia wolności odpowiada kwocie równej
dwukrotności stawki dziennej ustalonej zgodnie z art. 33 §
3.
§
3. Na
poczet orzeczonych środków karnych, o których mowa
w art. 39 pkt 2-3, zalicza się okres rzeczywistego stosowania
odpowiadających im rodzajowo środków
zapobiegawczych.
§
4. Na
poczet orzeczonego środka karnego, o którym mowa w art.
39 pkt 3, zalicza się okres zatrzymania prawa jazdy lub innego
odpowiedniego dokumentu.
§
5. Za
dzień w rozumieniu § 1 i 2 przyjmuje się okres 24
godzin liczony od chwili rzeczywistego pozbawienia wolności.
Rozdział
VII
Powrót
do przestępstwa
Art.
64. [Recydywa szczególna podstawowa i wielokrotna]
§
1. Jeżeli
sprawca skazany za przestępstwo umyślne na karę
pozbawienia wolności popełnia w ciągu 5 lat po odbyciu
co najmniej 6 miesięcy kary umyślne przestępstwo
podobne do przestępstwa, za które był już
skazany, sąd może wymierzyć karę przewidzianą
za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości do górnej
granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.
§
2. Jeżeli
sprawca uprzednio skazany w warunkach określonych w § 1,
który odbył łącznie co najmniej rok kary
pozbawienia wolności i w ciągu 5 lat po odbyciu w całości
lub części ostatniej kary popełnia ponownie umyślne
przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu, przestępstwo
zgwałcenia, rozboju, kradzieży z włamaniem lub inne
przestępstwo przeciwko mieniu popełnione z użyciem
przemocy lub groźbą jej użycia, sąd wymierza karę
pozbawienia wolności przewidzianą za przypisane
przestępstwo w wysokości powyżej dolnej granicy
ustawowego zagrożenia, a może ją wymierzyć do
górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o
połowę.
§
3. Przewidziane
w § 1 lub 2 podwyższenie górnego ustawowego
zagrożenia nie dotyczy zbrodni.
Art.
65. [Stałe źródło dochodu lub działania
w zorganizowanej grupie lub związku przestępczym bądź
przestępstwo o charakterze terrorystycznym]
§
1. Przepisy
dotyczące wymiaru kary, środków karnych oraz środków
związanych z poddaniem sprawcy próbie, przewidziane wobec
sprawcy określonego w art. 64 § 2, stosuje się także
do sprawcy, który z popełnienia przestępstwa uczynił
sobie stałe źródło dochodu lub popełnia
przestępstwo działając w zorganizowanej grupie albo
związku mających na celu popełnienie przestępstwa
oraz wobec sprawcy przestępstwa o charakterze terrorystycznym.
§
2. Do
sprawcy przestępstwa z art. 258 mają odpowiednie
zastosowanie przepisy dotyczące sprawcy określonego w art.
64 § 2, z wyjątkiem przewidzianego w tym przepisie
zaostrzenia kary.
Rozdział
VIII
Środki
związane z poddaniem sprawcy próbie
Art.
66. [Warunkowe umorzenie postępowania. Przesłanki
stosowania]
§
1. Sąd
może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli
wina i społeczna szkodliwość czynu nie są
znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą
wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo
umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz
dotychczasowy sposób życia uzasadniają
przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie
przestrzegał porządku prawnego, w szczególności
nie popełni przestępstwa.
§
2. Warunkowego
umorzenia nie stosuje się do sprawcy przestępstwa
zagrożonego karą przekraczającą 5 lat pozbawienia
wolności.
Art.
67. [Okres próby, dozór i obowiązki próby]
§
1. Warunkowe
umorzenie następuje na okres próby, który wynosi
od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia.
§
2. Umarzając
warunkowo postępowanie karne, sąd może w okresie próby
oddać sprawcę pod dozór kuratora lub osoby godnej
zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej,
do której działalności należy troska o
wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.
§
3. Umarzając
warunkowo postępowanie karne, sąd nakłada na sprawcę
obowiązek naprawienia szkody w całości albo w części,
a w miarę możliwości również obowiązek
zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, albo zamiast
tych obowiązków orzeka nawiązkę; sąd może
nałożyć na sprawcę obowiązki wymienione w
art. 72 § 1 pkt 1-3, 5-6b, 7a lub 7b, a ponadto orzec
świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 lub
zakaz prowadzenia pojazdów, wymieniony w art. 39 pkt 3, do lat
2. Przepisy art. 72 § 1a i 1b stosuje się odpowiednio.
§
4. Przepis
art. 74 stosuje się odpowiednio.
Art.
68. [Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego]
§
1. Sąd
podejmuje postępowanie karne, jeżeli sprawca w okresie
próby popełnił przestępstwo umyślne, za
które został prawomocnie skazany.
§
2. Sąd
może podjąć postępowanie karne, jeżeli
sprawca w okresie próby rażąco narusza porządek
prawny, w szczególności gdy popełnił inne niż
określone w § 1 przestępstwo, jeżeli uchyla się
od dozoru, wykonania nałożonego obowiązku lub
orzeczonego środka karnego, środka kompensacyjnego lub
przepadku albo nie wykonuje zawartej z pokrzywdzonym ugody.
§
2a. Sąd
podejmuje postępowanie karne, jeżeli okoliczności, o
których mowa w § 2, zaistnieją po udzieleniu sprawcy
pisemnego upomnienia przez sądowego kuratora zawodowego, chyba
że przemawiają przeciwko temu szczególne względy.
§
3. Sąd
może podjąć postępowanie karne, jeżeli
sprawca po wydaniu orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania,
lecz przed jego uprawomocnieniem się, rażąco narusza
porządek prawny, a w szczególności gdy w tym czasie
popełnił przestępstwo.
§
4. Warunkowo
umorzonego postępowania nie można podjąć później
niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu
próby.
Art.
69. [Warunkowe zawieszenie wykonania kary. Podstawy stosowania]
§
1. Sąd
może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności
orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli
sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był
skazany na karę pozbawienia wolności i jest to
wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów
kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do
przestępstwa.
§
2. Zawieszając
wykonanie kary, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim
postawę sprawcy, jego właściwości i warunki
osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się
po popełnieniu przestępstwa.
§
3. (uchylony).
§
4. Wobec
sprawcy występku o charakterze chuligańskim oraz sprawcy
przestępstwa określonego w art. 178a § 4 sąd może
warunkowo zawiesić wykonanie kary jedynie w szczególnie
uzasadnionych wypadkach.
Art.
70. [Okres próby przy zawieszeniu wykonania kary]
§
1. Zawieszenie
wykonania kary następuje na okres próby, który
wynosi od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się wyroku.
§
2. W
wypadku zawieszenia wykonania kary wobec sprawcy młodocianego
oraz sprawcy, który popełnił przestępstwo z
użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie
zamieszkującej, okres próby wynosi od 2 do 5 lat.
Art.
71. [Grzywna związana z zawieszeniem wykonania kary]
§
1. Zawieszając
wykonanie kary, sąd może orzec grzywnę, jeżeli
jej wymierzenie obok kary pozbawienia wolności na innej
podstawie nie jest możliwe.
§
2. W
razie zarządzenia wykonania kary grzywna orzeczona na podstawie
§ 1 nie podlega wykonaniu; kara pozbawienia wolności ulega
skróceniu o okres odpowiadający połowie liczby
uiszczonych stawek dziennych grzywny z zaokrągleniem w górę
do pełnego dnia.
Art.
72. [Obowiązki okresu próby]
§
1. Zawieszając
wykonanie kary, sąd zobowiązuje, a jeżeli orzeka
środek karny, może zobowiązać skazanego do:
1)
informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby,
2)
przeproszenia pokrzywdzonego,
3)
wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia
na utrzymanie innej osoby,
4)
wykonywania pracy zarobkowej, do nauki lub przygotowania się do
zawodu,
5)
powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania
innych środków odurzających,
6)
poddania się terapii uzależnień,
6a)
poddania się terapii, w szczególności psychoterapii
lub psychoedukacji,
6b)
uczestnictwa w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych,
7)
powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach
lub miejscach,
7a)
powstrzymania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub
innymi osobami w określony sposób lub zbliżania się
do pokrzywdzonego lub innych osób,
7b)
opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym,
8)
innego stosownego postępowania w okresie próby, które
może zapobiec popełnieniu ponownie przestępstwa
- przy
czym orzeka się przynajmniej jeden z obowiązków.
§
1a. Nakładając
obowiązek wymieniony w § 1 pkt 7a, sąd wskazuje
minimalną odległość od osób chronionych,
którą skazany obowiązany jest zachować.
§
1b. Nakładając
na sprawcę przestępstwa popełnionego z użyciem
przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej
obowiązek wymieniony w § 1 pkt 7b, sąd określa
sposób kontaktu skazanego z pokrzywdzonym.
§
2. Sąd
może orzec świadczenie pieniężne wymienione w
art. 39 pkt 7 albo zobowiązać skazanego do naprawienia
wyrządzonej przestępstwem szkody w całości albo w
części, chyba że orzekł środek
kompensacyjny.
Art.
73. [Dozór fakultatywny lub obligatoryjny]
§
1. Zawieszając
wykonanie kary, sąd może w okresie próby oddać
skazanego pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania,
stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej, do
której działalności należy troska o wychowanie,
zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.
§
2. Dozór
jest obowiązkowy wobec młodocianego sprawcy przestępstwa
umyślnego, sprawcy określonego w art. 64 § 2, a także
wobec sprawcy przestępstwa popełnionego w związku z
zaburzeniami preferencji seksualnych oraz sprawcy, który
popełnił przestępstwo z użyciem przemocy na
szkodę osoby wspólnie zamieszkującej.
Art.
74. [Ustalenie wykonania i zmiana obowiązków próby]
§
1. Czas
i sposób wykonania nałożonych obowiązków
wymienionych w art. 72 sąd określa po wysłuchaniu
skazanego; nałożenie obowiązków wymienionych w
art. 72 § 1 pkt 6 i 6a wymaga nadto zgody skazanego.
§
2. Jeżeli
względy wychowawcze za tym przemawiają, sąd, wobec
skazanego na karę z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, może
w okresie próby ustanawiać, rozszerzać lub zmieniać
obowiązki wymienione w art. 72 § 1 pkt 3-8 albo od
wykonania nałożonych obowiązków zwolnić, z
wyjątkiem obowiązku wymienionego w art. 72 § 2, jak
również oddać skazanego pod dozór albo od
dozoru zwolnić.
§
2a. Zwolnienie
od dozoru może nastąpić także, jeżeli
sprawowanie dozoru jest niemożliwe albo znacznie utrudnione z
przyczyn niezawinionych przez skazanego.
§
3. W
przypadku gdy skazany został oddany pod dozór lub
zobowiązany do wykonywania obowiązków w okresie
próby, wniosek o określenie czasu i sposobu wykonania
nałożonych obowiązków może złożyć
również sądowy kurator zawodowy, a także osoba
godna zaufania lub przedstawiciel stowarzyszenia, instytucji albo
organizacji społecznej, o której mowa w art. 73 § 1.
Art.
75. [Zarządzenie wykonania zawieszonej kary]
§
1. Sąd
zarządza wykonanie kary, jeżeli skazany w okresie próby
popełnił podobne przestępstwo umyślne, za które
orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności bez
warunkowego zawieszenia jej wykonania.
§
1a. Sąd
zarządza wykonanie kary jeżeli skazany za przestępstwo
popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej
wobec osoby najbliższej lub innej osoby małoletniej
zamieszkujących wspólnie ze sprawcą w okresie próby
rażąco narusza porządek prawny, ponownie używając
przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub
innej osoby małoletniej zamieszkujących wspólnie ze
sprawcą.
§
2. Sąd
może zarządzić wykonanie kary, jeżeli skazany w
okresie próby rażąco narusza porządek prawny, w
szczególności gdy popełnił inne przestępstwo
niż określone w § 1, albo jeżeli uchyla się
od uiszczenia grzywny, od dozoru, wykonania nałożonych
obowiązków lub orzeczonych środków karnych,
środków kompensacyjnych lub przepadku.
§
2a. Sąd
zarządza wykonanie kary, jeżeli okoliczności, o
których mowa w § 2, zaistnieją po udzieleniu
skazanemu pisemnego upomnienia przez sądowego kuratora
zawodowego, chyba że przemawiają przeciwko temu szczególne
względy.
§
3. Sąd
może zarządzić wykonanie kary, jeżeli skazany po
wydaniu wyroku, lecz przed jego uprawomocnieniem się, rażąco
narusza porządek prawny, a w szczególności gdy w tym
czasie popełnił przestępstwo.
§
3a. Zarządzając
wykonanie kary w wypadkach, o których mowa w § 2 i 3, sąd
może, uwzględniając dotychczasowy przebieg próby,
a w szczególności wykonanie nałożonych
obowiązków, skrócić orzeczoną karę,
nie więcej jednak niż o połowę.
§
4. Zarządzenie
wykonania kary nie może nastąpić później
niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu
próby.
§
5. (uchylony).
Art.
75a. [Zamiana kary pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na karę ograniczenia wolności
albo na grzywnę]
§
1. Wobec
skazanego na karę pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania, który w okresie próby
rażąco narusza porządek prawny, w szczególności
gdy popełnił inne przestępstwo niż określone
w art. 75 § 1, albo jeżeli uchyla się od uiszczenia
grzywny, od dozoru, wykonania nałożonych obowiązków
lub orzeczonych środków karnych, środków
kompensacyjnych lub przepadku, sąd może, jeżeli cele
kary zostaną w ten sposób spełnione, mając na
względzie wagę i rodzaj czynu zabronionego przypisanego
skazanemu, zamiast zarządzenia wykonania kary pozbawienia
wolności zamienić ją na karę ograniczenia
wolności w formie obowiązku wykonywania nieodpłatnej,
kontrolowanej pracy na cele społeczne, przyjmując, że
jeden dzień kary pozbawienia wolności równa się
dwóm dniom kary ograniczenia wolności, albo na grzywnę,
przyjmując, że jeden dzień kary pozbawienia wolności
równa się dwóm stawkom dziennym grzywny. Kara
ograniczenia wolności nie może trwać dłużej
niż 2 lata, a grzywna nie może przekroczyć 810 stawek
dziennych.
§
2. Przepisu
§ 1 nie stosuje się:
1)
w wypadkach, o których mowa w art. 75 § 1, 1a i 2a;
2)
do skazanego, który nie wykonał obowiązku
określonego w art. 72 § 1 pkt 7b lub w § 2.
§
3. Sąd,
zamieniając karę pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na karę ograniczenia wolności
albo na grzywnę, w miarę możliwości wysłuchuje
skazanego.
§
4. Zamiana
kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej
wykonania na karę ograniczenia wolności albo na grzywnę
nie zwalnia skazanego od wykonania orzeczonych wobec niego środków
karnych, przepadku, środków kompensacyjnych lub środków
zabezpieczających, chociażby następnie orzeczono karę
łączną.
§
5. Jeżeli
skazany uchyla się od wykonywania kary ograniczenia wolności,
od uiszczenia grzywny, wykonania nałożonych na niego
obowiązków lub orzeczonych środków karnych,
przepadku lub środków kompensacyjnych, sąd uchyla
zamianę i zarządza wykonanie kary pozbawienia wolności.
§
6. W
wypadku uchylenia zamiany i zarządzenia wykonania kary
pozbawienia wolności na poczet zarządzonej kary pozbawienia
wolności zalicza się dotychczas wykonaną karę
grzywny albo karę ograniczenia wolności, przyjmując,
że jeden dzień kary pozbawienia wolności równa
się dwóm stawkom dziennym grzywny albo dwóm dniom
kary ograniczenia wolności.
§
7. Przepisu
§ 1 nie stosuje się, jeżeli kara pozbawienia wolności
z warunkowym zawieszeniem jej wykonania została orzeczona na
podstawie art. 60 § 5.
Art.
76. [Zatarcie skazania]
§
1. Skazanie
ulega zatarciu z mocy prawa z upływem 6 miesięcy od
zakończenia okresu próby.
§
1a. W
wypadku, o którym mowa w art. 75a, zatarcie skazania następuje
z upływem okresów przewidzianych w art. 107 § 4 i
4a.
§
1b. W
wypadkach, o których mowa w § 1 i 1a, przepis art. 108
stosuje się.
§
2. Jeżeli
wobec skazanego orzeczono grzywnę, środek karny, przepadek
lub środek kompensacyjny, zatarcie skazania nie może
nastąpić przed ich wykonaniem, darowaniem albo
przedawnieniem ich wykonania. Zatarcie skazania nie może
nastąpić również przed wykonaniem środka
zabezpieczającego.
Art.
77. [Podstawy stosowania warunkowego przedterminowego
zwolnienia]
§
1. Skazanego
na karę pozbawienia wolności sąd może warunkowo
zwolnić z odbycia reszty kary tylko wówczas, gdy jego
postawa, właściwości i warunki osobiste, okoliczności
popełnienia przestępstwa oraz zachowanie po jego
popełnieniu i w czasie odbywania kary uzasadniają
przekonanie, że skazany po zwolnieniu będzie stosował
się do orzeczonego środka karnego lub zabezpieczającego
i przestrzegał porządku prawnego, w szczególności
nie popełni ponownie przestępstwa.
§
2. W
szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd, wymierzając
karę wymienioną w art. 32 pkt 3-5, może wyznaczyć
surowsze ograniczenia do skorzystania przez skazanego z warunkowego
zwolnienia niż przewidziane w art. 78.
Art.
78. [Przesłanki formalne warunkowego zwolnienia]
§
1. Skazanego
można warunkowo zwolnić po odbyciu co najmniej połowy
kary.
§
2. Skazanego
określonego w art. 64 § 1 można warunkowo zwolnić
po odbyciu dwóch trzecich kary, natomiast określonego w
art. 64 § 2 po odbyciu trzech czwartych kary.
§
3. Skazanego
na karę 25 lat pozbawienia wolności można warunkowo
zwolnić po odbyciu 15 lat kary, natomiast skazanego na karę
dożywotniego pozbawienia wolności po odbyciu 25 lat kary.
Art.
79. [Przesłanki formalne przy sumie kar]
§
1. Przepisy
art. 78 § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do sumy dwóch
lub więcej nie podlegających łączeniu kar
pozbawienia wolności, które skazany ma odbyć
kolejno; przepis art. 78 § 2 stosuje się, jeżeli
chociażby jedno z przestępstw popełniono w warunkach
określonych w art. 64.
§
2. Skazanego
można, niezależnie od warunków określonych w
art. 78 § 1 lub 2, zwolnić warunkowo po odbyciu 15 lat
pozbawienia wolności.
§
3. Przepis
art. 78 § 3 stosuje się odpowiednio, jeżeli chociażby
jedna z niepodlegających łączeniu kar, które
skazany ma odbyć kolejno, jest karą 25 lat pozbawienia
wolności lub dożywotniego pozbawienia wolności.
Art.
80. [Okres próby]
§
1. W
razie warunkowego zwolnienia czas pozostały do odbycia kary
stanowi okres próby, który jednak nie może być
krótszy niż 2 lata ani dłuższy niż 5 lat.
§
2. Jeżeli
skazanym jest osoba określona w art. 64 § 2, okres próby
nie może być krótszy niż 3 lata.
§
3. W
razie warunkowego zwolnienia z kary 25 lat pozbawienia wolności
lub dożywotniego pozbawienia wolności okres próby
wynosi 10 lat.
Art.
81. [Ponowne warunkowe zwolnienie]
W
razie odwołania warunkowego zwolnienia ponowne warunkowe
zwolnienie nie może nastąpić przed odbyciem, po
ponownym osadzeniu, przynajmniej roku kary pozbawienia wolności,
a w wypadku kary 25 lat pozbawienia wolności lub kary
dożywotniego pozbawienia wolności przed odbyciem
przynajmniej 5 lat kary.
Art.
82. [Uznanie kary za odbytą]
§
1. Jeżeli
w okresie próby i w ciągu 6 miesięcy od jej
zakończenia nie odwołano warunkowego zwolnienia, karę
uważa się za odbytą z chwilą warunkowego
zwolnienia.
§
2. W
wypadku objęcia wyrokiem łącznym kary, z której
odbywania skazany został warunkowo zwolniony, na poczet
orzeczonej kary łącznej zalicza się jedynie okres
faktycznego odbywania kary.
Art.
83. [Skrócenie kary ograniczenia wolności]
Skazanego
na karę ograniczenia wolności, który odbył
przynajmniej połowę orzeczonej kary, przy czym przestrzegał
porządku prawnego, jak również wykonał nałożone
na niego obowiązki, orzeczone środki karne, środki
kompensacyjne i przepadek, sąd może zwolnić od reszty
kary, uznając ją za wykonaną.
Art.
84. [Skrócenie czasu trwania środków
karnych]
§
1. Sąd
może po upływie połowy okresu, na który
orzeczono środki karne wymienione w art. 39 pkt 1-3, uznać
je za wykonane, jeżeli skazany przestrzegał porządku
prawnego, a środek karny był w stosunku do niego wykonywany
przynajmniej przez rok.
§
2. Przepisu
§ 1 nie stosuje się, jeżeli środki karne
wymienione w art. 39 pkt 2, 2a i 3 orzeczono na podstawie art. 41 §
1a albo art. 42 § 2.
§
2a. Jeżeli
środek karny orzeczony został dożywotnio, sąd
może uznać go za wykonany, jeżeli skazany przestrzegał
porządku prawnego i nie zachodzi obawa ponownego popełnienia
przestępstwa podobnego do tego, za które orzeczono środek
karny, a środek karny był w stosunku do skazanego
wykonywany przynajmniej przez 15 lat.
§
3. Sąd
może zwolnić skazanego z obowiązku orzeczonego na
podstawie art. 41b § 5 lub 7 po upływie połowy okresu,
na który go orzeczono, jeżeli obowiązek był
stosowany przynajmniej przez rok, a zachowanie skazanego wskazuje, że
dalsze stosowanie obowiązku nie jest niezbędne do
spełnienia celów środka karnego.
Art.
84a.
(uchylony).
Rozdział
IX
Zbieg
przestępstw oraz łączenie kar i środków
karnych
Art.
85. [Warunki orzekania kary łącznej]
§
1. Jeżeli
sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i
wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające
łączeniu, sąd orzeka karę łączną.
§
2. Podstawą
orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające
wykonaniu, z zastrzeżeniem art. 89, w całości lub w
części kary lub kary łączne za przestępstwa,
o których mowa w § 1.
§
3. Jeżeli
po rozpoczęciu, a przed zakończeniem wykonywania kary lub
kary łącznej sprawca popełnił przestępstwo,
za które orzeczono karę tego samego rodzaju lub inną
podlegającą łączeniu, orzeczona kara nie podlega
łączeniu z karą odbywaną w czasie popełnienia
czynu.
§
3a. Jeżeli
kara wykonywana lub orzeczona, o której mowa w § 3,
stanie się następnie podstawą orzeczenia kary lub kar
łącznych, zakaz łączenia kar odnosi się
również do tej kary lub kar łącznych.
§
4. Karą
łączną nie obejmuje się kar orzeczonych wyrokami,
o których mowa w art. 114a.
Art.
85a. [Cele orzeczenia kary łącznej]
Orzekając
karę łączną, sąd bierze pod uwagę
przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara
ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także
potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej
społeczeństwa.
Art.
86. [Kara łączna. Wymiar]
§
1. Sąd
wymierza karę łączną w granicach od najwyższej
z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich
sumy, nie przekraczając jednak 810 stawek dziennych grzywny, 2
lat ograniczenia wolności albo 20 lat pozbawienia wolności;
karę pozbawienia wolności wymierza się w miesiącach
i latach.
§
1a. Jeżeli
suma orzeczonych kar pozbawienia wolności wynosi 25 lat albo
więcej, a chociażby jedna z podlegających łączeniu
kar wynosi nie mniej niż 10 lat, sąd może orzec karę
łączną 25 lat pozbawienia wolności.
§
2. Wymierzając
karę łączną grzywny, sąd określa na
nowo wysokość stawki dziennej, kierując się
wskazaniami określonymi w art. 33 § 3; wysokość
stawki dziennej nie może jednak przekraczać najwyższej
ustalonej poprzednio.
§
2a. Jeżeli
chociażby jedna z podlegających łączeniu grzywien
jest wymierzona kwotowo, karę łączną grzywny
wymierza się kwotowo.
§
2b. Jeżeli
chociażby jedna z podlegających łączeniu grzywien
została orzeczona na podstawie przepisu przewidującego
wyższą górną granicę ustawowego zagrożenia
tą karą niż określona w art. 33 § 1, sąd
wymierza karę łączną grzywny w granicach od
najwyższej z kar tego rodzaju wymierzonych za poszczególne
przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając jednak 4500
stawek dziennych grzywny lub najwyższej z kar grzywny, jeżeli
przekracza ona 4500 stawek dziennych.
§
3. Wymierzając
karę łączną ograniczenia wolności, sąd
określa na nowo obowiązki lub wymiar potrącenia, o
których mowa w art. 34 § 1a, a także może
nałożyć na sprawcę obowiązki wymienione w
art. 72 § 1 pkt 2-7a, jak również orzec świadczenie
pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7.
§
4. 3
Zasady
wymiaru kary łącznej określone w § 1-3 stosuje
się odpowiednio, jeżeli przynajmniej jedną z kar
podlegających łączeniu jest już orzeczona kara
łączna.
Art.
87. [Łączenie kary pozbawienia wolności z
ograniczeniem wolności]
§
1. 4
W
razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary
pozbawienia wolności i ograniczenia wolności sąd
wymierza karę łączną pozbawienia wolności,
przyjmując, że miesiąc ograniczenia wolności
równa się 15 dniom pozbawienia wolności.
§
2. Jeżeli
za zbiegające się przestępstwa wymierzono kary
pozbawienia wolności oraz ograniczenia wolności i kara
łączna pozbawienia wolności nie przekroczyłaby 6
miesięcy, a kara łączna ograniczenia wolności - 2
lat, sąd może orzec te kary łączne jednocześnie,
jeżeli cele kary zostaną w ten sposób spełnione.
Art.
88. [Kara łączna 25 lat lub dożywotniego
pozbawienia wolności]
Jeżeli
najsurowszą karą orzeczoną za jedno ze zbiegających
się przestępstw jest kara 25 lat pozbawienia wolności
albo dożywotniego pozbawienia wolności, orzeka się tę
karę jako karę łączną; w wypadku zbiegu
dwóch lub więcej kar 25 lat pozbawienia wolności sąd
może orzec jako karę łączną karę
dożywotniego pozbawienia wolności.
Art.
89. [Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej]
§
1. W
razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary
pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem i bez warunkowego
zawieszenia ich wykonania sąd może warunkowo zawiesić
wykonanie kary łącznej w wymiarze nieprzekraczającym
roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia każdego z
tych przestępstw nie był skazany na karę pozbawienia
wolności i jest to wystarczające do osiągnięcia
wobec niego celów kary, a w szczególności
zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.
§
1a. W
razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary
pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania sąd
może w wyroku łącznym orzec karę łączną
pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania.
§
1b. Sąd
orzeka karę łączną pozbawienia wolności bez
warunkowego zawieszenia jej wykonania, przyjmując, że
miesiąc kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem
jej wykonania równa się 15 dniom kary pozbawienia
wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania.
§
2. (uchylony).
§
3. (uchylony).
Art.
89a. [Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej]
§
1. Jeżeli
chociażby jedną z kar podlegających łączeniu
jest kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej
wykonania orzeczona na podstawie art. 60 § 5, sąd może
warunkowo zawiesić wykonanie kary łącznej
nieprzekraczającej wymiaru kary pozbawienia wolności,
orzeczonej na podstawie tego przepisu.
§
2. Orzekając
karę łączną pozbawienia wolności z
warunkowym zawieszeniem jej wykonania, sąd może orzec
grzywnę określoną w art. 71 § 1, chociażby
jej nie orzeczono za pozostające w zbiegu przestępstwa.
§
3. W
razie zbiegu orzeczeń o okresach próby sąd orzeka
okres próby oraz związane z nim obowiązki na nowo. W
razie zbiegu orzeczeń, o którym mowa w § 1, okres
próby może wynosić do 10 lat.
Art.
90. [Łączenie środków karnych oraz
środków zabezpieczających]
§
1. Środki
karne, przepadek, środki kompensacyjne, środki
zabezpieczające oraz dozór stosuje się, chociażby
orzeczono je tylko co do jednego ze zbiegających się
przestępstw.
§
2. W
razie orzeczenia za zbiegające się przestępstwa
pozbawienia praw publicznych, zakazów lub obowiązku tego
samego rodzaju, sąd stosuje odpowiednio przepisy o karze
łącznej.
Art.
91. [Ciąg przestępstw]
§
1. Jeżeli
sprawca popełnia w krótkich odstępach czasu, z
wykorzystaniem takiej samej sposobności, dwa lub więcej
przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby
nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw,
sąd orzeka jedną karę określoną w przepisie
stanowiącym podstawę jej wymiaru dla każdego z tych
przestępstw, w wysokości do górnej granicy
ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.
§
2. Jeżeli
sprawca w warunkach określonych w art. 85 popełnia dwa lub
więcej ciągów przestępstw określonych w §
1 lub ciąg przestępstw oraz inne przestępstwo, sąd
orzeka karę łączną, stosując odpowiednio
przepisy tego rozdziału.
§
3. Jeżeli
sprawca został skazany dwoma lub więcej wyrokami za
przestępstwa należące do ciągu przestępstw
określonego w § 1, orzeczona kara łączna nie może
przekroczyć górnej granicy ustawowego zagrożenia
zwiększonego o połowę, przewidzianego w przepisie
stanowiącym podstawę wymiaru kary dla każdego z tych
przestępstw.
Art.
92.
(uchylony).
Art.
92a.
(uchylony).
Rozdział
X
Środki
zabezpieczające
Art.
93.
(uchylony).
Art.
93a. [Katalog środków zabezpieczających]
§
1. Środkami
zabezpieczającymi są:
1)
elektroniczna kontrola miejsca pobytu;
2)
terapia;
3)
terapia uzależnień;
4)
pobyt w zakładzie psychiatrycznym.
§
2. Jeżeli
ustawa tak stanowi, tytułem środka zabezpieczającego
można orzec nakaz i zakazy określone w art. 39 pkt 2-3.
Art.
93b. [Zasady orzeczenia środka zabezpieczającego;
uchylenie]
§
1. Sąd
może orzec środek zabezpieczający, gdy jest to
konieczne, aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę
czynu zabronionego, a inne środki prawne określone w tym
kodeksie lub orzeczone na podstawie innych ustaw nie są
wystarczające. Środek zabezpieczający, o którym
mowa w art. 93a § 1 pkt 4, można orzec jedynie, aby
zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu
zabronionego o znacznej społecznej szkodliwości.
§
2. Sąd
uchyla środek zabezpieczający, gdy dalsze jego stosowanie
nie jest już konieczne.
§
3. Środek
zabezpieczający i sposób jego wykonywania powinien być
odpowiedni do stopnia społecznej szkodliwości czynu
zabronionego, który sprawca może popełnić, oraz
prawdopodobieństwa jego popełnienia, a także
uwzględniać potrzeby i postępy w terapii lub terapii
uzależnień. Sąd może zmienić orzeczony wobec
sprawcy środek zabezpieczający lub sposób jego
wykonywania, jeżeli poprzednio orzeczony środek stał
się nieodpowiedni lub jego wykonywanie nie jest możliwe.
§
4. Wobec
tego samego sprawcy można orzec więcej niż jeden
środek zabezpieczający; przepisy § 1 i 3 stosuje się,
biorąc pod uwagę wszystkie orzekane środki
zabezpieczające.
§
5. Sąd
orzeka pobyt w zakładzie psychiatrycznym tylko wtedy, gdy ustawa
tak stanowi.
Art.
93c. [Wymogi podmiotowe przy orzeczeniu środka
zabezpieczającego]
Środki
zabezpieczające można orzec wobec sprawcy:
1)
co do którego umorzono postępowanie o czyn zabroniony
popełniony w stanie niepoczytalności określonej w art.
31 § 1;
2)
w razie skazania za przestępstwo popełnione w stanie
ograniczonej poczytalności określonej w art. 31 § 2;
3)
w razie skazania za przestępstwo określone w art. 148, art.
156, art. 197, art. 198, art. 199 § 2 lub art. 200 § 1,
popełnione w związku z zaburzeniem preferencji seksualnych;
4)
w razie skazania na karę pozbawienia wolności bez
warunkowego jej zawieszenia za umyślne przestępstwo
określone w rozdziale XIX, XXIII, XXV lub XXVI, popełnione
w związku z zaburzeniem osobowości o takim charakterze lub
nasileniu, że zachodzi co najmniej wysokie prawdopodobieństwo
popełnienia czynu zabronionego z użyciem przemocy lub
groźbą jej użycia;
5)
w razie skazania za przestępstwo popełnione w związku
z uzależnieniem od alkoholu, środka odurzającego lub
innego podobnie działającego środka.
Art.
93d. [Czas stosowania środka zabezpieczającego]
§
1. Czasu
stosowania środka zabezpieczającego nie określa się
z góry.
§
2. Uchylając
środek zabezpieczający w postaci pobytu w zakładzie
psychiatrycznym, sąd może orzec jeden lub więcej ze
środków zabezpieczających, o których mowa w
art. 93a § 1 pkt 1-3.
§
3. Sąd
ustala potrzebę i możliwości wykonania orzeczonego
środka zabezpieczającego nie wcześniej niż na 6
miesięcy przed przewidywanym warunkowym zwolnieniem lub odbyciem
kary pozbawienia wolności.
§
4. Jeżeli
wobec sprawcy wykonywana jest kara pozbawienia wolności, środki
zabezpieczające, o których mowa w art. 93a § 1 pkt
1-3, można orzec również do czasu wykonania tej
kary, jednak nie wcześniej niż na 6 miesięcy przed
przewidywanym warunkowym zwolnieniem lub odbyciem kary pozbawienia
wolności.
§
5. Jeżeli
sprawca został skazany na karę pozbawienia wolności
bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, karę 25 lat
pozbawienia wolności lub karę dożywotniego pozbawienia
wolności, orzeczony środek zabezpieczający stosuje się
po odbyciu kary lub warunkowym zwolnieniu, chyba że ustawa
stanowi inaczej.
§
6. Jeżeli
zachowanie sprawcy po uchyleniu środka zabezpieczającego
wskazuje, że zachodzi konieczność stosowania środków
zabezpieczających, sąd, nie później niż w
ciągu 3 lat od uchylenia środka, może ponownie orzec
ten sam środek zabezpieczający lub inny środek, o
którym mowa w art. 93a § 1 pkt 1-3.
Art.
93e. [Elektroniczna kontrola miejsca pobytu]
Sprawca,
wobec którego orzeczono elektroniczną kontrolę
miejsca pobytu, ma obowiązek poddania się nieprzerwanej
kontroli miejsca swojego pobytu sprawowanej za pomocą urządzeń
technicznych, w tym noszonego nadajnika.
Art.
93f. [Terapia]
§
1. Sprawca,
wobec którego orzeczono terapię, ma obowiązek
stawiennictwa we wskazanej przez sąd placówce w terminach
wyznaczonych przez lekarza psychiatrę, seksuologa lub terapeutę
i poddania się terapii farmakologicznej zmierzającej do
osłabienia popędu seksualnego, psychoterapii lub
psychoedukacji w celu poprawy jego funkcjonowania w społeczeństwie.
§
2. Sprawca,
wobec którego orzeczono terapię uzależnień, ma
obowiązek stawiennictwa we wskazanej przez sąd placówce
leczenia odwykowego w terminach wyznaczonych przez lekarza i poddania
się leczeniu uzależnienia od alkoholu, środka
odurzającego lub innego podobnie działającego środka.
Art.
93g. [Pobyt w zakładzie psychiatrycznym]
§
1. Sąd
orzeka pobyt w odpowiednim zakładzie psychiatrycznym wobec
sprawcy określonego w art. 93c pkt 1, jeżeli istnieje
wysokie prawdopodobieństwo, że popełni on ponownie
czyn zabroniony o znacznej społecznej szkodliwości w
związku z chorobą psychiczną lub upośledzeniem
umysłowym.
§
2. Skazując
sprawcę określonego w art. 93c pkt 2 na karę
pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania,
karę 25 lat pozbawienia wolności lub karę dożywotniego
pozbawienia wolności, sąd orzeka pobyt w odpowiednim
zakładzie psychiatrycznym, jeżeli istnieje wysokie
prawdopodobieństwo, że popełni on czyn zabroniony o
znacznej społecznej szkodliwości w związku z chorobą
psychiczną lub upośledzeniem umysłowym.
§
3. Skazując
sprawcę określonego w art. 93c pkt 3 na karę
pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania,
karę 25 lat pozbawienia wolności lub karę dożywotniego
pozbawienia wolności, sąd orzeka pobyt w odpowiednim
zakładzie psychiatrycznym, jeżeli istnieje wysokie
prawdopodobieństwo, że skazany popełni przestępstwo
przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności seksualnej w związku
z zaburzeniem preferencji seksualnych.
Art.
94.
(uchylony).
Art.
95.
(uchylony).
Art.
95a.
(uchylony).
Art.
96.
(uchylony).
Art.
97.
(uchylony).
Art.
98.
(uchylony).
Art.
99. [Orzeczenie obowiązku, zakazu lub przepadku wobec
niepoczytalnego]
§
1. Jeżeli
sprawca dopuścił się czynu zabronionego w stanie
niepoczytalności określonej w art. 31 § 1, sąd
może orzec tytułem środka zabezpieczającego nakaz
lub zakazy wymienione w art. 39 pkt 2-3.
§
2. Zakazy
wymienione w art. 39 pkt 2-3 orzeka się bez określenia
czasu ich obowiązywania; sąd uchyla je, gdy ustały
przyczyny ich orzeczenia.
Art.
100.
(uchylony).
Rozdział
XI
Przedawnienie
Art.
101. [Ustanie karalności]
§
1. Karalność
przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia
upłynęło lat:
1)
30 - gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa;
2)
20 - gdy czyn stanowi inną zbrodnię;
2a)
15 - gdy czyn stanowi występek zagrożony karą
pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat;
3)
10 - gdy czyn stanowi występek zagrożony karą
pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata;
4)
5 - gdy chodzi o pozostałe występki;
5)
(uchylony).
§
2. Karalność
przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego ustaje
z upływem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się
o osobie sprawcy przestępstwa, nie później jednak
niż z upływem 3 lat od czasu jego popełnienia.
§
3. W
wypadkach przewidzianych w § 1 lub 2, jeżeli dokonanie
przestępstwa zależy od nastąpienia określonego w
ustawie skutku, bieg przedawnienia rozpoczyna się od czasu, gdy
skutek nastąpił.
§
4. W
przypadku:
1)
występków przeciwko życiu i zdrowiu, popełnionych
na szkodę małoletniego, zagrożonych karą, której
górna granica przekracza 5 lat pozbawienia wolności,
2)
przestępstw określonych w rozdziale XXV, popełnionych
na szkodę małoletniego albo gdy treści pornograficzne
obejmują udział małoletniego
- przedawnienie
karalności przestępstwa nie może nastąpić
przed ukończeniem przez niego 30. roku życia.
Art.
102. [Przedłużenie przedawnienia karalności]
Jeżeli
w okresie, o którym mowa w art. 101, wszczęto
postępowanie, karalność przestępstw określonych
w art. 101 § 1 ustaje z upływem 10 lat, a w pozostałych
wypadkach - z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu.
Art.
103. [Przedawnienie wykonania kary]
§
1. Nie
można wykonać kary, jeżeli od uprawomocnienia się
wyroku skazującego upłynęło lat:
1)
30 - w razie skazania na karę pozbawienia wolności
przekraczającą 5 lat albo karę surowszą;
2)
15 - w razie skazania na karę pozbawienia wolności
nieprzekraczającą 5 lat;
3)
10 - w razie skazania na inną karę.
§
2. Przepis
§ 1 pkt 3 stosuje się odpowiednio do środków
karnych, środków kompensacyjnych oraz przepadku.
Art.
104. [Spoczywanie biegu przedawnienia]
§
1. Przedawnienie
nie biegnie, jeżeli przepis ustawy
nie pozwala na wszczęcie lub dalsze prowadzenie postępowania
karnego; nie dotyczy to jednak braku wniosku albo oskarżenia
prywatnego.
§
2. (uchylony).
Art.
105. [Wyłączenie przedawnienia]
§
1. Przepisów
art. 101-103 nie stosuje się do zbrodni przeciwko pokojowi,
ludzkości i przestępstw wojennych.
§
2. Przepisów
art. 101-103 nie stosuje się również do umyślnego
przestępstwa: zabójstwa, ciężkiego uszkodzenia
ciała, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub pozbawienia
wolności łączonego ze szczególnym udręczeniem,
popełnionego przez funkcjonariusza publicznego w związku z
pełnieniem obowiązków służbowych.
Rozdział
XII
Zatarcie
skazania
Art.
106. [Uznanie skazania za niebyłe]
Z
chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe;
wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych.
Art.
106a. [Wyłączenie zatarcia skazania]
Nie
podlega zatarciu skazanie na karę pozbawienia wolności bez
warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko
wolności seksualnej i obyczajności, jeżeli
pokrzywdzony był małoletnim poniżej lat 15.
Art.
107. [Przesłanki zatarcia skazania]
§
1. W
razie skazania na karę pozbawienia wolności wymienioną
w art. 32 pkt 3 lub karę 25 lat pozbawienia wolności,
zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 10 lat
od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania.
§
2. Sąd
może na wniosek skazanego zarządzić zatarcie skazania
już po upływie 5 lat, jeżeli skazany w tym okresie
przestrzegał porządku prawnego, a wymierzona kara
pozbawienia wolności nie przekraczała 3 lat.
§
3. W
razie skazania na karę dożywotniego pozbawienia wolności,
zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 10 lat
od uznania jej za wykonaną, od darowania kary albo od
przedawnienia jej wykonania.
§
4. W
razie skazania na karę ograniczenia wolności zatarcie
skazania następuje z mocy prawa z upływem 3 lat od
wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania.
§
4a. W
razie skazania na grzywnę zatarcie skazania następuje z
mocy prawa z upływem roku od wykonania lub darowania kary albo
od przedawnienia jej wykonania.
§
5. W
razie odstąpienia od wymierzenia kary, zatarcie skazania
następuje z mocy prawa z upływem roku od wydania
prawomocnego orzeczenia.
§
6. Jeżeli
orzeczono środek karny, przepadek lub środek kompensacyjny,
zatarcie skazania nie może nastąpić przed jego
wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem jego wykonania. Zatarcie
skazania nie może nastąpić również przed
wykonaniem środka zabezpieczającego.
Art.
107a.
(uchylony).
Art.
108. [Zatarcie przy zbiegu skazań]
Jeżeli
sprawcę skazano za dwa lub więcej nie pozostających w
zbiegu przestępstw, jak również jeżeli skazany
po rozpoczęciu, lecz przed upływem, okresu wymaganego do
zatarcia skazania ponownie popełnił przestępstwo,
dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.
Rozdział
XIII
Odpowiedzialność
za przestępstwa popełnione za granicą
Art.
109. [Zasada narodowości podmiotowej]
Ustawę
karną polską stosuje się do obywatela polskiego, który
popełnił przestępstwo za granicą.
Art.
110. [Odpowiedzialność cudzoziemca]
§
1. Ustawę
karną polską stosuje się do cudzoziemca, który
popełnił za granicą czyn zabroniony skierowany
przeciwko interesom Rzeczypospolitej Polskiej, obywatela polskiego,
polskiej osoby prawnej lub polskiej jednostki organizacyjnej
niemającej osobowości prawnej oraz do cudzoziemca, który
popełnił za granicą przestępstwo o charakterze
terrorystycznym.
§
2. Ustawę
karną polską stosuje się w razie popełnienia
przez cudzoziemca za granicą czynu zabronionego innego niż
wymieniony w § 1, jeżeli czyn zabroniony jest w ustawie
karnej polskiej zagrożony karą przekraczającą 2
lata pozbawienia wolności, a sprawca przebywa na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej i nie postanowiono go wydać.
Art.
111. [Warunek podwójnej przestępności]
§
1. Warunkiem
odpowiedzialności za czyn popełniony za granicą jest
uznanie takiego czynu za przestępstwo również przez
ustawę obowiązującą w miejscu jego popełnienia.
§
2. Jeżeli
zachodzą różnice między ustawą polską
a ustawą obowiązującą w miejscu popełnienia
czynu, stosując ustawę polską, sąd może
uwzględnić te różnice na korzyść
sprawcy.
§
3. Warunek
przewidziany w § 1 nie ma zastosowania do polskiego
funkcjonariusza publicznego, który pełniąc służbę
za granicą popełnił tam przestępstwo w związku
z wykonywaniem swoich funkcji, ani do osoby, która popełniła
przestępstwo w miejscu nie podlegającym żadnej władzy
państwowej.
Art.
112. [Odpowiedzialność według zasady ochronnej]
Niezależnie
od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia
czynu zabronionego, ustawę karną polską stosuje się
do obywatela polskiego oraz cudzoziemca w razie popełnienia:
1)
przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu wewnętrznemu lub
zewnętrznemu Rzeczypospolitej Polskiej;
1a)
(utracił moc);
2)
przestępstwa przeciwko polskim urzędom lub funkcjonariuszom
publicznym oraz przestępstwa wyłudzenia poświadczenia
nieprawdy od polskiego funkcjonariusza publicznego lub innej osoby
uprawnionej na podstawie prawa polskiego do wystawienia dokumentu,
3)
przestępstwa przeciwko istotnym polskim interesom gospodarczym;
4)
przestępstwa fałszywych zeznań, złożenia
fałszywego oświadczenia, opinii lub tłumaczenia,
posłużenia się dokumentem stwierdzającym
tożsamość innej osoby, poświadczającym
nieprawdę lub fałszywym - wobec urzędu polskiego,
5)
przestępstwa, z którego została osiągnięta,
chociażby pośrednio, korzyść majątkowa na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art.
113. [Ściganie przestępstwa na mocy umów
międzynarodowych]
Niezależnie
od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia
przestępstwa, ustawę karną polską stosuje się
do obywatela polskiego oraz cudzoziemca, którego nie
postanowiono wydać, w razie popełnienia przez niego za
granicą przestępstwa, do którego ścigania
Rzeczpospolita Polska jest zobowiązana na mocy umowy
międzynarodowej, lub przestępstwa określonego w
Rzymskim
Statucie Międzynarodowego Trybunału Karnego,
sporządzonym w Rzymie dnia 17 lipca 1998 r. (Dz. U. z 2003 r.
poz. 708).
Art.
114. [Moc prawna obcego wyroku]
§
1. Orzeczenie
zapadłe za granicą nie stanowi przeszkody do wszczęcia
lub prowadzenia postępowania karnego o ten sam czyn zabroniony
przed sądem polskim.
§
2. Sąd
zalicza na poczet orzeczonej kary okres rzeczywistego pozbawienia
wolności za granicą oraz wykonywaną tam karę,
uwzględniając różnice zachodzące między
tymi karami.
§
3. Przepisu
§ 1 nie stosuje się:
1)
jeżeli wyrok skazujący zapadły za granicą został
przejęty do wykonania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
jak również wtedy, gdy orzeczenie zapadłe za granicą
dotyczy przestępstwa, w związku z którym nastąpiło
przekazanie ścigania lub wydanie sprawcy z terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej;
2)
do orzeczeń międzynarodowych trybunałów karnych
działających na podstawie wiążącego
Rzeczpospolitą Polską prawa międzynarodowego;
3)
do prawomocnych orzeczeń sądów lub innych organów
państw obcych kończących postępowanie karne,
jeżeli wynika to z wiążącej Rzeczpospolitą
Polską umowy międzynarodowej.
§
4. Jeżeli
nastąpiło przejęcie obywatela polskiego, skazanego
prawomocnie przez sąd obcego państwa, do wykonania wyroku
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, sąd określa według
polskiego prawa kwalifikację prawną czynu oraz podlegającą
wykonaniu karę lub inny środek przewidziany w tej ustawie;
podstawę określenia kary lub środka podlegającego
wykonaniu stanowi wyrok wydany przez sąd państwa obcego,
kara grożąca za taki czyn w polskim prawie, okres
rzeczywistego pozbawienia wolności za granicą oraz wykonana
tam kara lub inny środek, z uwzględnieniem różnic
na korzyść skazanego.
Art.
114a. [Uwzględnienie prawomocnego orzeczenia skazującego
wydanego w innym państwie UE]
§
1. Wyrokiem
skazującym jest również prawomocne orzeczenie
skazujące za popełnienie przestępstwa wydane przez sąd
właściwy w sprawach karnych w państwie członkowskim
Unii Europejskiej, chyba że według ustawy karnej polskiej
czyn nie stanowi przestępstwa, sprawca nie podlega karze albo
orzeczono karę nieznaną ustawie.
§
2. W
razie skazania przez sąd, o którym mowa w § 1, w
sprawach:
1)
stosowania nowej ustawy karnej, która weszła w życie
po wydaniu wyroku skazującego,
2)
zatarcia skazania
- stosuje
się ustawę obowiązującą w miejscu skazania.
Przepisu art. 108 nie stosuje się.
§
3. Przepisu
§ 1 nie stosuje się, jeżeli informacje uzyskane z
rejestru karnego lub od sądu państwa członkowskiego
Unii Europejskiej nie są wystarczające do ustalenia
skazania albo orzeczona kara podlega darowaniu w państwie, w
którym nastąpiło skazanie.
Rozdział
XIV
Objaśnienie
wyrażeń ustawowych
Art.
115. [Słowniczek wyrażeń ustawowych]
§
1. Czynem
zabronionym jest zachowanie o znamionach określonych w ustawie
karnej.
§
2. Przy
ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd
bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary
wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i
okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez
sprawcę obowiązków, jak również postać
zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł
ostrożności i stopień ich naruszenia.
§
3. Przestępstwami
podobnymi są przestępstwa należące do tego samego
rodzaju; przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby
jej użycia albo przestępstwa popełnione w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej uważa się
za przestępstwa podobne.
§
4. Korzyścią
majątkową lub osobistą jest korzyść zarówno
dla siebie, jak i dla kogo innego.
§
5. Mieniem
znacznej wartości jest mienie, którego wartość
w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza 200 000
złotych.
§
6. Mieniem
wielkiej wartości jest mienie, którego wartość
w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza 1 000 000
złotych.
§
7. Przepis
§ 5 stosuje się odpowiednio do określenia "znaczna
szkoda" oraz określenia "wartość lub łączna
wartość jest znaczna".
§
7a. Przepis
§ 6 stosuje się odpowiednio do określenia "szkoda
w wielkich rozmiarach".
§
8. (uchylony).
§
9. Rzeczą
ruchomą lub przedmiotem jest także polski albo obcy
pieniądz lub inny środek płatniczy, środek
pieniężny zapisany na rachunku oraz dokument uprawniający
do otrzymania sumy pieniężnej albo zawierający
obowiązek wypłaty kapitału, odsetek, udziału w
zyskach, albo stwierdzenie uczestnictwa w spółce.
§
10. Młodocianym
jest sprawca, który w chwili popełnienia czynu
zabronionego nie ukończył 21 lat i w czasie orzekania w
pierwszej instancji 24 lat.
§
11. Osobą
najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny,
rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba
pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek,
a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu.
§
12. 5
Groźbą
bezprawną jest zarówno groźba, o której mowa
w art. 190, jak i groźba spowodowania postępowania karnego
lub innego postępowania, w którym może zostać
nałożona administracyjna kara pieniężna, jak
również rozgłoszenia wiadomości uwłaczającej
czci zagrożonego lub jego osoby najbliższej; nie stanowi
groźby zapowiedź spowodowania postępowania karnego lub
innego postępowania, w którym może zostać
nałożona administracyjna kara pieniężna, jeżeli
ma ona jedynie na celu ochronę prawa naruszonego przestępstwem
lub zachowaniem zagrożonym administracyjną karą
pieniężną.
§
13. Funkcjonariuszem
publicznym jest:
1)
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej;
2)
poseł, senator, radny;
2a)
poseł do Parlamentu Europejskiego;
3)
sędzia, ławnik, prokurator, funkcjonariusz finansowego
organu postępowania przygotowawczego lub organu nadrzędnego
nad finansowym organem postępowania przygotowawczego, notariusz,
komornik, kurator sądowy, syndyk, nadzorca sądowy i
zarządca, osoba orzekająca w organach dyscyplinarnych
działających na podstawie ustawy;
4)
osoba będąca pracownikiem administracji rządowej,
innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego,
chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe,
a także inna osoba w zakresie, w którym uprawniona jest
do wydawania decyzji administracyjnych;
5)
osoba będąca pracownikiem organu kontroli państwowej
lub organu kontroli samorządu terytorialnego, chyba że
pełni wyłącznie czynności usługowe;
6)
osoba zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji
państwowej;
7)
funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa
publicznego albo funkcjonariusz Służby Więziennej;
8)
osoba pełniąca czynną służbę wojskową,
z wyjątkiem terytorialnej służby wojskowej pełnionej
dyspozycyjnie;
9)
pracownik międzynarodowego trybunału karnego, chyba że
pełni wyłącznie czynności usługowe.
§
14. Dokumentem
jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z
którym jest związane określone prawo, albo który
ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód
prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie
prawne.
§
14a. Fakturą
jest dokument, o którym mowa w art.
2 pkt 31
ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
(Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 i 2491 oraz z 2018 r. poz. 62, 86 i 650).
§
15. W
rozumieniu tego kodeksu za statek wodny uważa się także
stałą platformę umieszczoną na szelfie
kontynentalnym.
§
16. Stan
nietrzeźwości w rozumieniu tego kodeksu zachodzi, gdy:
1)
zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo
prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość
lub
2)
zawartość alkoholu w 1 dm3
wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia
przekraczającego tę wartość.
§
17. Żołnierzem
jest osoba pełniąca czynną służbę
wojskową, z wyjątkiem terytorialnej służby
wojskowej pełnionej dyspozycyjnie.
§
18. Rozkazem
jest polecenie określonego działania lub zaniechania wydane
służbowo żołnierzowi przez przełożonego
lub uprawnionego żołnierza starszego stopniem.
§
19. Osobą
pełniącą funkcję publiczną jest
funkcjonariusz publiczny, członek organu samorządowego,
osoba zatrudniona w jednostce organizacyjnej dysponującej
środkami publicznymi, chyba że wykonuje wyłącznie
czynności usługowe, a także inna osoba, której
uprawnienia i obowiązki w zakresie działalności
publicznej są określone lub uznane przez ustawę lub
wiążącą Rzeczpospolitą Polską umowę
międzynarodową.
§
20. Przestępstwem
o charakterze terrorystycznym jest czyn zabroniony zagrożony
karą pozbawienia wolności, której górna
granica wynosi co najmniej 5 lat, popełniony w celu:
1)
poważnego zastraszenia wielu osób,
2)
zmuszenia organu władzy publicznej Rzeczypospolitej Polskiej lub
innego państwa albo organu organizacji międzynarodowej do
podjęcia lub zaniechania określonych czynności,
3)
wywołania poważnych zakłóceń w ustroju lub
gospodarce Rzeczypospolitej Polskiej, innego państwa lub
organizacji międzynarodowej
- a
także groźba popełnienia takiego czynu.
§
21. Występkiem
o charakterze chuligańskim jest występek polegający na
umyślnym zamachu na zdrowie, na wolność, na cześć
lub nietykalność cielesną, na bezpieczeństwo
powszechne, na działalność instytucji państwowych
lub samorządu terytorialnego, na porządek publiczny, albo
na umyślnym niszczeniu, uszkodzeniu lub czynieniu niezdatną
do użytku cudzej rzeczy, jeżeli sprawca działa
publicznie i bez powodu albo z oczywiście błahego powodu,
okazując przez to rażące lekceważenie porządku
prawnego.
§
22. Handlem
ludźmi jest werbowanie, transport, dostarczanie, przekazywanie,
przechowywanie lub przyjmowanie osoby z zastosowaniem:
1)
przemocy lub groźby bezprawnej,
2)
uprowadzenia,
3)
podstępu,
4)
wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub
niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego
działania,
5)
nadużycia stosunku zależności, wykorzystania
krytycznego położenia lub stanu bezradności,
6)
udzielenia albo przyjęcia korzyści majątkowej lub
osobistej albo jej obietnicy osobie sprawującej opiekę lub
nadzór nad inną osobą
- w
celu jej wykorzystania, nawet za jej zgodą, w szczególności
w prostytucji, pornografii lub innych formach seksualnego
wykorzystania, w pracy lub usługach o charakterze przymusowym, w
żebractwie, w niewolnictwie lub innych formach wykorzystania
poniżających godność człowieka albo w celu
pozyskania komórek, tkanek lub narządów wbrew
przepisom ustawy. Jeżeli zachowanie sprawcy dotyczy
małoletniego, stanowi ono handel ludźmi, nawet gdy nie
zostały użyte metody lub środki wymienione w pkt 1-6.
§
23. Niewolnictwo
jest stanem zależności, w którym człowiek jest
traktowany jak przedmiot własności.
§
24. Przy
ocenie rozmiaru działalności przedsiębiorstwa sąd
bierze pod uwagę wartość przedsiębiorstwa.
Rozdział
XV
Stosunek
do ustaw szczególnych
Art.
116. [Stosowanie przepisów]
Przepisy
części ogólnej tego kodeksu stosuje się do
innych ustaw przewidujących odpowiedzialność karną,
chyba że ustawy
te wyraźnie wyłączają ich zastosowanie.
CZĘŚĆ
SZCZEGÓLNA
Rozdział
XVI
Przestępstwa
przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstwa wojenne
Art.
117. [Wojna napastnicza]
§
1. Kto
wszczyna lub prowadzi wojnę napastniczą,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 12,
karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego
pozbawienia wolności.
§
2. (uchylony).
§
3. Kto
publicznie nawołuje do wszczęcia wojny napastniczej lub
publicznie pochwala wszczęcie lub prowadzenie takiej wojny,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
118. [Ludobójstwo]
§
1. Kto,
w celu wyniszczenia w całości albo w części grupy
narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej, wyznaniowej lub grupy o
określonym światopoglądzie, dopuszcza się
zabójstwa albo powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu
osoby należącej do takiej grupy,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 12,
karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego
pozbawienia wolności.
§
2. Kto,
w celu określonym w § 1, stwarza dla osób należących
do takiej grupy warunki życia grożące jej biologicznym
wyniszczeniem, stosuje środki mające służyć
do wstrzymania urodzeń w obrębie grupy lub przymusowo
odbiera dzieci osobom do niej należącym,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5
albo karze 25 lat pozbawienia wolności.
§
3. (uchylony).
Art.
118a. [Zbrodnie przeciwko ludzkości]
§
1. Kto,
biorąc udział w masowym zamachu lub choćby w jednym z
powtarzających się zamachów skierowanych przeciwko
grupie ludności podjętych w celu wykonania lub wsparcia
polityki państwa lub organizacji:
1)
dopuszcza się zabójstwa,
2)
powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu człowieka,
3)
stwarza dla osób należących do grupy ludności
warunki życia grożące ich biologicznej egzystencji, w
szczególności przez pozbawienie dostępu do żywności
lub opieki medycznej, które są obliczone na ich
wyniszczenie,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 12,
karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego
pozbawienia wolności.
§
2. Kto,
biorąc udział w masowym zamachu lub choćby w jednym z
powtarzających się zamachów skierowanych przeciwko
grupie ludności podjętych w celu wykonania lub wsparcia
polityki państwa lub organizacji:
1)
powoduje oddanie osoby w stan niewolnictwa lub utrzymuje ją w
tym stanie,
2)
pozbawia osobę wolności na czas przekraczający 7 dni
lub ze szczególnym udręczeniem,
3)
stosuje tortury lub poddaje osobę okrutnemu lub nieludzkiemu
traktowaniu,
4)
dopuszcza się zgwałcenia albo stosując przemoc, groźbę
bezprawną lub podstęp w inny sposób narusza wolność
seksualną osoby,
5)
stosując przemoc lub groźbę bezprawną powoduje
zajście przez kobietę w ciążę w zamiarze
wpłynięcia na skład etniczny grupy ludności lub
dokonania innych poważnych naruszeń prawa międzynarodowego,
6)
pozbawia osobę wolności i odmawia udzielenia informacji
dotyczących tej osoby lub miejsca jej pobytu lub przekazuje
nieprawdziwe informacje dotyczące tej osoby lub miejsca jej
pobytu, w zamiarze pozbawienia takiej osoby ochrony prawnej przez
dłuższy okres,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5
albo karze 25 lat pozbawienia wolności.
§
3. Kto,
biorąc udział w masowym zamachu lub choćby w jednym z
powtarzających się zamachów skierowanych przeciwko
grupie ludności podjętych w celu wykonania lub wsparcia
polityki państwa lub organizacji:
1)
naruszając prawo międzynarodowe zmusza osoby do zmiany ich
zgodnego z prawem miejsca zamieszkania,
2)
dopuszcza się poważnego prześladowania grupy ludności
z powodów uznanych za niedopuszczalne na podstawie prawa
międzynarodowego, w szczególności politycznych,
rasowych, narodowych, etnicznych, kulturowych, wyznaniowych lub z
powodu bezwyznaniowości, światopoglądu lub płci,
powodując pozbawienie praw podstawowych,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Art.
119. [Dyskryminacja]
§
1. Kto
stosuje przemoc lub groźbę bezprawną wobec grupy osób
lub poszczególnej osoby z powodu jej przynależności
narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej, wyznaniowej lub z powodu
jej bezwyznaniowości,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. (uchylony).
Art.
120. [Stosowanie środków masowej zagłady]
Kto
stosuje środek masowej zagłady zakazany przez prawo
międzynarodowe,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 10,
karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego
pozbawienia wolności.
Art.
121. [Wytwarzanie, gromadzenie lub obrót zakazanymi
środkami]
§
1. Kto,
wbrew zakazom prawa
międzynarodowego lub przepisom ustawy, wytwarza, gromadzi,
nabywa, zbywa, przechowuje, przewozi lub przesyła środki
masowej zagłady lub środki walki bądź prowadzi
badania mające na celu wytwarzanie lub stosowanie takich
środków,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto dopuszcza do popełnienia czynu
określonego w § 1.
Art.
122. [Niedopuszczalne sposoby lub środki walki]
§
1. Kto
w czasie działań zbrojnych atakuje miejscowość
lub obiekt niebroniony, strefę sanitarną, zdemilitaryzowaną
lub zneutralizowaną albo stosuje inny sposób walki
zakazany przez prawo międzynarodowe,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5
albo karze 25 lat pozbawienia wolności.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto w czasie działań zbrojnych stosuje
środek walki zakazany przez prawo międzynarodowe.
Art.
123. [Zamach na życie lub zdrowie jeńców
wojennych lub ludności cywilnej]
§
1. Kto,
naruszając prawo międzynarodowe, dopuszcza się
zabójstwa wobec:
1)
osób, które składając broń lub nie
dysponując środkami obrony poddały się,
2)
rannych, chorych, rozbitków, personelu medycznego lub osób
duchownych,
3)
jeńców wojennych,
4)
ludności cywilnej obszaru okupowanego, zajętego lub na
którym toczą się działania zbrojne, albo innych
osób korzystających w czasie działań zbrojnych
z ochrony międzynarodowej,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 12,
karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego
pozbawienia wolności.
§
2. Kto,
naruszając prawo międzynarodowe, powoduje u osób
wymienionych w § 1 ciężki uszczerbek na zdrowiu,
poddaje te osoby torturom, okrutnemu lub nieludzkiemu traktowaniu,
dokonuje na nich, nawet za ich zgodą, eksperymentów
poznawczych, używa ich do ochraniania swoją obecnością
określonego terenu lub obiektu przed działaniami zbrojnymi
albo własnych oddziałów lub zatrzymuje jako
zakładników,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5
albo karze 25 lat pozbawienia wolności.
Art.
124. [Inne przestępne naruszenie prawa międzynarodowego]
§
1. Kto,
naruszając prawo międzynarodowe, zmusza osoby wymienione w
art. 123 § 1 do służby w nieprzyjacielskich siłach
zbrojnych lub do uczestnictwa w działaniach zbrojnych
skierowanych przeciwko własnemu krajowi, stosuje kary cielesne,
przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem
doprowadza te osoby do obcowania płciowego, poddania się
innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności,
dopuszcza się zamachu na godność osobistą, w
szczególności poniżającego i upokarzającego
traktowania, pozbawia wolności, pozbawia prawa do niezawisłego
i bezstronnego sądu albo ogranicza prawo tych osób do
obrony w postępowaniu karnym, ogłasza prawa lub roszczenia
obywateli strony przeciwnej za wygasłe, zawieszone lub
niedopuszczalne do dochodzenia przed sądem,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto, naruszając prawo międzynarodowe,
opóźnia repatriację jeńców wojennych lub
osób cywilnych, dokonuje przemieszczenia, przesiedlenia lub
deportacji ludności cywilnej, wciela, werbuje do sił
zbrojnych osoby poniżej 18 roku życia lub faktycznie używa
takich osób w działaniach zbrojnych.
Art.
125. [Zamach na mienie lub dobra kultury]
§
1. Kto,
na obszarze okupowanym, zajętym lub na którym toczą
się działania zbrojne, naruszając prawo
międzynarodowe, niszczy, uszkadza, zabiera lub przywłaszcza
mienie albo dobro kultury,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
2. Jeżeli
czyn dotyczy mienia znacznej wartości albo dobra o szczególnym
znaczeniu dla kultury, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Art.
126. [Bezprawne używanie znaków]
§
1. Kto
w czasie działań zbrojnych używa niezgodnie z prawem
międzynarodowym znaku Czerwonego Krzyża lub Czerwonego
Półksiężyca,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto w czasie działań zbrojnych używa
niezgodnie z prawem międzynarodowym znaku ochronnego dla dóbr
kultury lub innego znaku chronionego przez prawo międzynarodowe
albo posługuje się flagą państwową lub
odznaką wojskową nieprzyjaciela, państwa neutralnego
albo organizacji lub komisji międzynarodowej.
Art.
126a. [Publiczne nawoływanie do popełnienia
przestępstw z rozdziału XVI lub ich publiczne pochwalanie]
Kto
publicznie nawołuje do popełnienia czynu określonego w
art. 118, 118a, 119 § 1, art. 120-125 lub publicznie pochwala
popełnienie czynu określonego w tych przepisach,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
126b. [Dopuszczenie do popełnienia przestępstw z
rozdziału XVI]
§
1. Kto,
nie dopełniając obowiązku należytej kontroli,
dopuszcza do popełnienia czynu określonego w art. 117 §
3, art. 118, 118a, 119 § 1, art. 120-126a przez osobę
pozostającą pod jego faktyczną władzą lub
kontrolą,
podlega
karze określonej w tych przepisach.
§
2. Jeżeli
sprawca działa nieumyślnie, podlega karze pozbawienia
wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
126c. [Przygotowania do przestępstw przeciwko pokojowi,
ludzkości oraz przestępstw wojennych]
§
1. Kto
czyni przygotowania do przestępstwa określonego w art. 117,
art. 118 lub art. 120, podlega karze pozbawienia wolności na
czas nie krótszy od lat 3.
§
2. Kto
czyni przygotowania do przestępstwa określonego w art. 118a
§ 1 lub § 2, art. 122 lub art. 123, podlega karze
pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
3. Kto
czyni przygotowania do przestępstwa określonego w art. 124
§ 1 lub art. 125, podlega karze pozbawienia wolności do lat
3.
Rozdział
XVII
Przestępstwa
przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej
Art.
127. [Zamach stanu]
§
1. Kto,
mając na celu pozbawienie niepodległości, oderwanie
części obszaru lub zmianę przemocą
konstytucyjnego ustroju Rzeczypospolitej Polskiej, podejmuje w
porozumieniu z innymi osobami działalność zmierzającą
bezpośrednio do urzeczywistnienia tego celu,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 10,
karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego
pozbawienia wolności.
§
2. Kto
czyni przygotowania do popełnienia przestępstwa określonego
w § 1,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Art.
128. [Zamach na konstytucyjny organ RP]
§
1. Kto,
w celu usunięcia przemocą konstytucyjnego organu
Rzeczypospolitej Polskiej, podejmuje działalność
zmierzającą bezpośrednio do urzeczywistnienia tego
celu,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§
2. Kto
czyni przygotowania do popełnienia przestępstwa określonego
w § 1,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
3. Kto
przemocą lub groźbą bezprawną wywiera wpływ
na czynności urzędowe konstytucyjnego organu
Rzeczypospolitej Polskiej,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Art.
129. [Zdrada dyplomatyczna]
Kto,
będąc upoważniony do występowania w imieniu
Rzeczypospolitej Polskiej w stosunkach z rządem obcego państwa
lub zagraniczną organizacją, działa na szkodę
Rzeczypospolitej Polskiej,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Art.
130. [Szpiegostwo]
§
1. Kto
bierze udział w działalności obcego wywiadu przeciwko
Rzeczypospolitej Polskiej,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
2. Kto,
biorąc udział w obcym wywiadzie albo działając na
jego rzecz, udziela temu wywiadowi wiadomości, których
przekazanie może wyrządzić szkodę
Rzeczypospolitej Polskiej,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§
3. Kto,
w celu udzielenia obcemu wywiadowi wiadomości określonych w
§ 2, gromadzi je lub przechowuje, wchodzi do systemu
informatycznego w celu ich uzyskania albo zgłasza gotowość
działania na rzecz obcego wywiadu przeciwko Rzeczypospolitej
Polskiej,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
4. Kto
działalność obcego wywiadu organizuje lub nią
kieruje,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5
albo karze 25 lat pozbawienia wolności.
Art.
131. [Czynny żal]
§
1. Nie
podlega karze za usiłowanie przestępstwa określonego w
art. 127 § 1, art. 128 § 1 lub w art. 130 § 1 lub 2,
kto dobrowolnie poniechał dalszej działalności i
ujawnił wobec organu powołanego do ścigania
przestępstw wszystkie istotne okoliczności popełnionego
czynu; przepis art. 17 § 2 stosuje się odpowiednio.
§
2. Nie
podlega karze za przestępstwo określone w art. 128 §
2, art. 129 lub w art. 130 § 3, kto dobrowolnie poniechał
dalszej działalności i podjął istotne starania
zmierzające do zapobieżenia popełnieniu zamierzonego
czynu zabronionego oraz ujawnił wobec organu powołanego do
ścigania przestępstw wszystkie istotne okoliczności
popełnionego czynu.
Art.
132. [Dezinformacja wywiadowcza]
Kto,
oddając usługi wywiadowcze Rzeczypospolitej Polskiej,
wprowadza w błąd polski organ państwowy przez
dostarczanie podrobionych lub przerobionych dokumentów lub
innych przedmiotów albo przez ukrywanie prawdziwych lub
udzielanie fałszywych wiadomości mających istotne
znaczenie dla Rzeczypospolitej Polskiej,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Art.
132a.
(utracił
moc).
Art.
133. [Znieważenie narodu lub państwa polskiego]
Kto
publicznie znieważa Naród lub Rzeczpospolitą Polską,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
134. [Zamach na życie prezydenta RP]
Kto
dopuszcza się zamachu na życie Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 12,
karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego
pozbawienia wolności.
Art.
135. [Czynna napaść lub znieważenie prezydenta
RP]
§
1. Kto
dopuszcza się czynnej napaści na Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Kto
publicznie znieważa Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
136. [Czynna napaść lub znieważenie
przedstawiciela obcego państwa]
§
1. Kto
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dopuszcza się czynnej
napaści na głowę obcego państwa lub
akredytowanego szefa przedstawicielstwa dyplomatycznego takiego
państwa albo osobę korzystającą z podobnej
ochrony na mocy ustaw, umów
lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Kto
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dopuszcza się czynnej
napaści na osobę należącą do personelu
dyplomatycznego przedstawicielstwa obcego państwa albo urzędnika
konsularnego obcego państwa, w związku z pełnieniem
przez nich obowiązków służbowych,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
3. Karze
określonej w § 2 podlega, kto na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej publicznie znieważa osobę
określoną w § 1.
§
4. Kto
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej publicznie znieważa
osobę określoną w § 2,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
Art.
137. [Publiczne znieważenie znaku lub symbolu państwowego]
§
1. Kto
publicznie znieważa, niszczy, uszkadza lub usuwa godło,
sztandar, chorągiew, banderę, flagę lub inny znak
państwowy,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
znieważa, niszczy, uszkadza lub usuwa godło, sztandar,
chorągiew, banderę, flagę lub inny znak państwa
obcego, wystawione publicznie przez przedstawicielstwo tego państwa
lub na zarządzenie polskiego organu władzy.
Art.
138. [Zasada wzajemności]
§
1. Przepisy
art. 136 oraz 137 § 2 stosuje się, jeżeli państwo
obce zapewnia wzajemność.
§
2. Przepisy
art. 127, 128, 130 oraz 131 stosuje się odpowiednio, jeżeli
czyn zabroniony popełniono na szkodę państwa
sojuszniczego, a państwo to zapewnia wzajemność.
Art.
139. [Przepadek przedmiotów]
W
sprawie o przestępstwo określone w art. 127, art. 128 oraz
art. 130 sąd może orzec przepadek przedmiotów
również wtedy, gdy przedmioty nie stanowią własności
sprawcy.
Rozdział
XVIII
Przestępstwa
przeciwko obronności
Art.
140. [Zamach na jednostkę sił zbrojnych RP]
§
1. Kto,
w celu osłabienia mocy obronnej Rzeczypospolitej Polskiej,
dopuszcza się gwałtownego zamachu na jednostkę Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, niszczy lub uszkadza obiekt albo
urządzenie o znaczeniu obronnym,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
2. Jeżeli
następstwem czynu jest śmierć człowieka lub
ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§
3. Kto
czyni przygotowania do przestępstwa określonego w § 1,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
4. W
sprawie o przestępstwo określone w § 1-3 sąd może
orzec przepadek przedmiotów również wtedy, gdy
przedmioty nie stanowią własności sprawcy.
Art.
141. [Podjęcie służby w obcym wojsku]
§
1. Kto,
będąc obywatelem polskim, przyjmuje bez zgody właściwego
organu obowiązki wojskowe w obcym wojsku lub w obcej organizacji
wojskowej,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Kto
przyjmuje obowiązki w zakazanej przez prawo międzynarodowe
wojskowej służbie najemnej,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
3. Nie
popełnia przestępstwa określonego w § 1 obywatel
polski będący równocześnie obywatelem innego
państwa, jeżeli zamieszkuje na jego terytorium i pełni
tam służbę wojskową.
Art.
142. [Zaciąg do wojska obcego]
§
1. Kto,
wbrew przepisom ustawy, prowadzi zaciąg obywateli polskich lub
przebywających w Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemców
do służby wojskowej w obcym wojsku lub w obcej organizacji
wojskowej,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Kto
prowadzi zaciąg obywateli polskich lub przebywających w
Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemców do służby w
zakazanej przez prawo międzynarodowe wojskowej służbie
najemnej albo taką służbę najemną opłaca,
organizuje, szkoli lub wykorzystuje,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art.
143. [Samouszkodzenie i inne podstępne zabiegi w celu
zwolnienia od służby wojskowej]
§
1. Kto,
w celu uzyskania zwolnienia od obowiązku służby
wojskowej albo odroczenia tej służby, powoduje u siebie lub
dopuszcza, by kto inny spowodował u niego skutek określony
w art. 156 § 1 lub art. 157 § 1 albo w tym celu używa
podstępu dla wprowadzenia w błąd właściwego
organu,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto, w celu ułatwienia innej osobie
zwolnienia od obowiązku służby wojskowej albo
odroczenia tej służby, za jej zgodą powoduje u niej
skutek określony w art. 156 § 1 lub art. 157 § 1 albo
w tym celu używa podstępu dla wprowadzenia w błąd
właściwego organu.
§
3. Kto
dopuszcza się czynu zabronionego określonego w § 1 lub
2, jeżeli obowiązek dotyczy służby zastępującej
służbę wojskową,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
144. [Uchylanie się od odbywania służby
wojskowej]
§
1. Kto,
będąc powołanym do pełnienia czynnej służby
wojskowej, nie zgłasza się do odbywania tej służby
w określonym terminie i miejscu,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
3. Kto
nie zgłasza się do odbywania służby zastępującej
służbę wojskową w warunkach określonych w §
1,
podlega
grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Art.
145. [Uchylanie się od pełnienia służby
zastępczej]
§
1. Kto,
odbywając służbę zastępującą
służbę wojskową:
1)
odmawia pełnienia tej służby, złośliwie lub
uporczywie odmawia wykonania obowiązku wynikającego z tej
służby albo polecenia w sprawach służbowych,
2)
w celu częściowego lub zupełnego uchylenia się od
tej służby albo wykonania obowiązku wynikającego
z tej służby:
a)
powoduje u siebie lub dopuszcza, by kto inny spowodował u niego
skutek określony w art. 156 § 1 lub art. 157 § 1,
b)
używa podstępu dla wprowadzenia w błąd
przełożonego,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto, pełniąc służbę
określoną w § 1, samowolnie opuszcza wyznaczone
miejsce wykonywania obowiązków służbowych lub
samowolnie poza nim pozostaje.
§
3. Jeżeli
sprawca czynu zabronionego określonego w § 2 opuszcza, w
celu trwałego uchylenia się od tej służby,
wyznaczone miejsce wykonywania obowiązków służbowych
albo w takim celu poza nimi pozostaje,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
146. [Dobrowolny powrót]
Jeżeli
sprawca przestępstwa określonego w art. 145 § 2 i 3
dobrowolnie powrócił, a jego nieobecność trwała
nie dłużej niż 14 dni, sąd może zastosować
nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej
wymierzenia.
Art.
147. [Niezdolność do pełnienia służby]
W
stosunku do sprawcy przestępstwa określonego w art. 143 §
1 lub w art. 144 lub 145, który w chwili czynu był
niezdolny do pełnienia służby wojskowej, sąd może
zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić
od jej wymierzenia.
Rozdział
XIX
Przestępstwa
przeciwko życiu i zdrowiu
Art.
148. [Zabójstwo]
§
1. Kto
zabija człowieka,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8,
karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego
pozbawienia wolności.
§
2. Kto
zabija człowieka:
1)
ze szczególnym okrucieństwem,
2)
w związku z wzięciem zakładnika, zgwałceniem albo
rozbojem,
3)
w wyniku motywacji zasługującej na szczególne
potępienie,
4)
z użyciem materiałów wybuchowych,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 12,
karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego
pozbawienia wolności.
§
3. Karze
określonej w § 2 podlega, kto jednym czynem zabija więcej
niż jedną osobę lub był wcześniej
prawomocnie skazany za zabójstwo oraz sprawca zabójstwa
funkcjonariusza publicznego popełnionego podczas lub w związku
z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych
związanych z ochroną bezpieczeństwa ludzi lub ochroną
bezpieczeństwa lub porządku publicznego.
§
4. Kto
zabija człowieka pod wpływem silnego wzburzenia
usprawiedliwionego okolicznościami,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Art.
149. [Zabójstwo noworodka]
Matka,
która zabija dziecko w okresie porodu pod wpływem jego
przebiegu,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
150. [Zabójstwo eutanatyczne]
§
1. Kto
zabija człowieka na jego żądanie i pod wpływem
współczucia dla niego,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. W
wyjątkowych wypadkach sąd może zastosować
nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej
wymierzenia.
Art.
151. [Namowa i pomoc do samobójstwa]
Kto
namową lub przez udzielenie pomocy doprowadza człowieka do
targnięcia się na własne życie,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
152. [Aborcja za zgodą kobiety]
§
1. Kto
za zgodą kobiety przerywa jej ciążę z naruszeniem
przepisów ustawy,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto udziela kobiecie ciężarnej pomocy
w przerwaniu ciąży z naruszeniem przepisów ustawy
lub ją do tego nakłania.
§
3. Kto
dopuszcza się czynu określonego w § 1 lub 2, gdy
dziecko poczęte osiągnęło zdolność do
samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art.
153. [Wymuszona aborcja]
§
1. Kto
stosując przemoc wobec kobiety ciężarnej lub w inny
sposób bez jej zgody przerywa ciążę albo
przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem
doprowadza kobietę ciężarną do przerwania ciąży,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
2. Kto
dopuszcza się czynu określonego w § 1, gdy dziecko
poczęte osiągnęło zdolność do
samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Art.
154. [Śmierć kobiety jako następstwo aborcji]
§
1. Jeżeli
następstwem czynu określonego w art. 152 § 1 lub 2
jest śmierć kobiety ciężarnej, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
2. Jeżeli
następstwem czynu określonego w art. 152 § 3 lub w
art. 153 jest śmierć kobiety ciężarnej, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Art.
155. [Nieumyślne spowodowanie śmierci]
Kto
nieumyślnie powoduje śmierć człowieka,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
156. [Ciężki uszczerbek na zdrowiu]
§
1. Kto
powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci:
1)
pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności
płodzenia,
2)
innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby
nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie
zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej,
całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy
w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub
zniekształcenia ciała,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§
2. Jeżeli
sprawca działa nieumyślnie,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
3. Jeżeli
następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć
człowieka, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 5, karze 25 lat pozbawienia
wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.
Art.
157. [Średni i lekki uszczerbek na zdrowiu]
§
1. Kto
powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub
rozstrój zdrowia, inny niż określony w art. 156 §
1,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Kto
powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub
rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7
dni,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
3. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa
nieumyślnie,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
4. Ściganie
przestępstwa określonego w § 2 lub 3, jeżeli
naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój
zdrowia nie trwał dłużej niż 7 dni, odbywa się
z oskarżenia prywatnego, chyba że pokrzywdzonym jest osoba
najbliższa zamieszkująca wspólnie ze sprawcą.
§
5. Jeżeli
pokrzywdzonym jest osoba najbliższa, ściganie przestępstwa
określonego w § 3 następuje na jej wniosek.
Art.
157a. [Uszczerbek na zdrowiu dziecka poczętego]
§
1. Kto
powoduje uszkodzenie ciała dziecka poczętego lub rozstrój
zdrowia zagrażający jego życiu,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Nie
popełnia przestępstwa lekarz, jeżeli uszkodzenie ciała
lub rozstrój zdrowia dziecka poczętego są
następstwem działań leczniczych, koniecznych dla
uchylenia niebezpieczeństwa grożącego zdrowiu lub
życiu kobiety ciężarnej albo dziecka poczętego.
§
3. Nie
podlega karze matka dziecka poczętego, która dopuszcza
się czynu określonego w § 1.
Art.
158. [Bójka i pobicie]
§
1. Kto
bierze udział w bójce lub pobiciu, w którym naraża
się człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo
utraty życia albo nastąpienie skutku określonego w
art. 156 § 1 lub w art. 157 § 1,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli
następstwem bójki lub pobicia jest ciężki
uszczerbek na zdrowiu człowieka, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
3. Jeżeli
następstwem bójki lub pobicia jest śmierć
człowieka, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Art.
159. [Użycie w bójce i pobiciu niebezpiecznego
narzędzia]
Kto,
biorąc udział w bójce lub pobiciu człowieka,
używa broni palnej, noża lub innego podobnie
niebezpiecznego przedmiotu,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art.
160. [Narażenie człowieka na niebezpieczeństwo]
§
1. Kto
naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo
utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli
na sprawcy ciąży obowiązek opieki nad osobą
narażoną na niebezpieczeństwo,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
3. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa
nieumyślnie,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
4. Nie
podlega karze za przestępstwo określone w § 1-3
sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące
niebezpieczeństwo.
§
5. Ściganie
przestępstwa określonego w § 3 następuje na
wniosek pokrzywdzonego.
Art.
161. [Narażenie człowieka na zarażenie]
§
1. Kto,
wiedząc, że jest zarażony wirusem HIV, naraża
bezpośrednio inną osobę na takie zarażenie,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Kto,
wiedząc, że jest dotknięty chorobą weneryczną
lub zakaźną, ciężką chorobą
nieuleczalną lub realnie zagrażającą życiu,
naraża bezpośrednio inną osobę na zarażenie
taką chorobą,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
3. Ściganie
przestępstwa określonego w § 1 lub 2 następuje na
wniosek pokrzywdzonego.
Art.
162. [Nieudzielenie pomocy]
§
1. Kto
człowiekowi znajdującemu się w położeniu
grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty
życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela
pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub
innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo
ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Nie
popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której
jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w
warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc
ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej.
Rozdział
XX
Przestępstwa
przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu
Art.
163. [Sprowadzenie zdarzenia powszechnie niebezpiecznego]
§
1. Kto
sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu
wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające
postać:
1)
pożaru,
2)
zawalenia się budowli, zalewu albo obsunięcia się
ziemi, skał lub śniegu,
3)
eksplozji materiałów wybuchowych lub łatwopalnych
albo innego gwałtownego wyzwolenia energii, rozprzestrzeniania
się substancji trujących, duszących lub parzących,
4)
gwałtownego wyzwolenia energii jądrowej lub wyzwolenia
promieniowania jonizującego,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
2. Jeżeli
sprawca działa nieumyślnie,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
3. Jeżeli
następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć
człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób,
sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§
4. Jeżeli
następstwem czynu określonego w § 2 jest śmierć
człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób,
sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art.
164. [Sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa
zdarzenia]
§
1. Kto
sprowadza bezpośrednie niebezpieczeństwo zdarzenia
określonego w art. 163 § 1,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
2. Jeżeli
sprawca działa nieumyślnie,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
165. [Sprowadzenie stanów powszechnie niebezpiecznych
dla życia lub zdrowia]
§
1. Kto
sprowadza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia wielu
osób albo dla mienia w wielkich rozmiarach:
1)
powodując zagrożenie epidemiologiczne lub szerzenie się
choroby zakaźnej albo zarazy zwierzęcej lub roślinnej,
2)
wyrabiając lub wprowadzając do obrotu szkodliwe dla zdrowia
substancje, środki spożywcze lub inne artykuły
powszechnego użytku lub też środki farmaceutyczne nie
odpowiadające obowiązującym warunkom jakości,
3)
powodując uszkodzenie lub unieruchomienie urządzenia
użyteczności publicznej, w szczególności
urządzenia dostarczającego wodę, światło,
ciepło, gaz, energię albo urządzenia zabezpieczającego
przed nastąpieniem niebezpieczeństwa powszechnego lub
służącego do jego uchylenia,
4)
zakłócając, uniemożliwiając lub w inny
sposób wpływając na automatyczne przetwarzanie,
gromadzenie lub przekazywanie danych informatycznych,
5)
działając w inny sposób w okolicznościach
szczególnie niebezpiecznych,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
2. Jeżeli
sprawca działa nieumyślnie,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
3. Jeżeli
następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć
człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób,
sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§
4. Jeżeli
następstwem czynu określonego w § 2 jest śmierć
człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób,
sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art.
165a. [Finansowanie przestępstwa o charakterze
terrorystycznym]
§
1. Kto
gromadzi, przekazuje lub oferuje środki płatnicze,
instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości
dewizowe, prawa majątkowe lub inne mienie ruchome lub
nieruchomości w zamiarze sfinansowania przestępstwa o
charakterze terrorystycznym lub przestępstwa, o którym
mowa w art. 120, art. 121, art. 136, art. 166, art. 167, art. 171,
art. 252, art. 255a lub art. 259a,
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto udostępnia mienie określone w §
1 zorganizowanej grupie lub związkowi mającym na celu
popełnienie przestępstwa, o którym mowa w tym
przepisie, osobie biorącej udział w takiej grupie lub
związku lub osobie, która ma zamiar popełnienia
takiego przestępstwa.
§
3. Kto,
nie będąc do tego obowiązany na mocy ustawy, pokrywa
koszty związane z zaspokojeniem potrzeb lub wykonaniem
zobowiązań finansowych grupy, związku lub osoby, o
których mowa w § 2,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
4. Tej
samej karze podlega sprawca czynu określonego w § 1 lub 2,
który działa nieumyślnie.
Art.
166. [Zawładnięcie statkiem wodnym lub powietrznym]
§
1. Kto,
stosując podstęp albo gwałt na osobie lub groźbę
bezpośredniego użycia takiego gwałtu, przejmuje
kontrolę nad statkiem wodnym lub powietrznym,
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§
2. Kto,
działając w sposób określony w § 1,
sprowadza bezpośrednie niebezpieczeństwo dla życia lub
zdrowia wielu osób,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§
3. Jeżeli
następstwem czynu określonego w § 2 jest śmierć
człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób,
sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5
albo karze 25 lat pozbawienia wolności.
Art.
167. [Umieszczenie na statku niebezpiecznego urządzenia
lub substancji]
§
1. Kto
umieszcza na statku wodnym lub powietrznym urządzenie lub
substancję zagrażającą bezpieczeństwu osób
lub mieniu znacznej wartości,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnym do
użytku urządzenie nawigacyjne albo uniemożliwia jego
obsługę, jeżeli może to zagrażać
bezpieczeństwu osób.
Art.
168. [Karalność przygotowania]
Kto
czyni przygotowania do przestępstwa określonego w art. 163
§ 1, art. 165 § 1, art. 166 § 1 lub w art. 167 §
1,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
169. [Czynny żal]
§
1. Nie
podlega karze za przestępstwo określone w art. 164 lub 167
sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące
niebezpieczeństwo.
§
2. Wobec
sprawcy przestępstwa określonego w art. 163 § 1 lub 2,
art. 165 § 1 lub 2 lub w art. 166 § 2 sąd może
zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, jeżeli
sprawca dobrowolnie uchylił niebezpieczeństwo grożące
życiu lub zdrowiu wielu osób.
§
3. Wobec
sprawcy przestępstwa określonego w art. 166 § 1 sąd
może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, jeżeli
sprawca przekazał statek lub kontrolę nad nim osobie
uprawnionej.
Art.
170. [Rozbójnictwo morskie]
Kto
uzbraja lub przysposabia statek morski przeznaczony do dokonania na
morzu rabunku lub na takim statku przyjmuje służbę,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Art.
171. [Wytwarzanie lub obrót substancjami
niebezpiecznymi]
§
1. Kto,
bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom, wyrabia,
przetwarza, gromadzi, posiada, posługuje się lub handluje
substancją lub przyrządem wybuchowym, materiałem
radioaktywnym, urządzeniem emitującym promienie jonizujące
lub innym przedmiotem lub substancją, która może
sprowadzić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia
wielu osób albo mienia w wielkich rozmiarach,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto wbrew obowiązkowi dopuszcza do
popełnienia czynu określonego w § 1.
§
3. Tej
samej karze podlega, kto przedmioty określone w § 1
odstępuje osobie nieuprawnionej.
Art.
172. [Przeszkadzanie akcji ratowniczej]
Kto
przeszkadza działaniu mającemu na celu zapobieżenie
niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia wielu osób
albo mienia w wielkich rozmiarach,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Rozdział
XXI
Przestępstwa
przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji
Art.
173. [Katastrofa w komunikacji]
§
1. Kto
sprowadza katastrofę w ruchu lądowym, wodnym lub
powietrznym zagrażającą życiu lub zdrowiu wielu
osób albo mieniu w wielkich rozmiarach,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
2. Jeżeli
sprawca działa nieumyślnie,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
3. Jeżeli
następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć
człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób,
sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§
4. Jeżeli
następstwem czynu określonego w § 2 jest śmierć
człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób,
sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art.
174. [Sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa
katastrofy]
§
1. Kto
sprowadza bezpośrednie niebezpieczeństwo katastrofy w ruchu
lądowym, wodnym lub powietrznym,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
2. Jeżeli
sprawca działa nieumyślnie,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
175. [Przygotowanie do spowodowania katastrofy]
Kto
czyni przygotowania do przestępstwa określonego w art. 173
§ 1,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
176. [Czynny żal przy sprowadzeniu katastrofy]
§
1. Nie
podlega karze sprawca przestępstwa określonego w art. 174,
który dobrowolnie uchylił grożące
niebezpieczeństwo.
§
2. Wobec
sprawcy przestępstwa określonego w art. 173 § 1 lub 2
sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie
kary, jeżeli sprawca dobrowolnie uchylił niebezpieczeństwo
grożące życiu lub zdrowiu wielu osób.
Art.
177. [Spowodowanie wypadku w komunikacji]
§
1. Kto,
naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady
bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym,
powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba
odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 §
1,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli
następstwem wypadku jest śmierć innej osoby albo
ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
3. Jeżeli
pokrzywdzonym jest wyłącznie osoba najbliższa,
ściganie przestępstwa określonego w § 1 następuje
na jej wniosek.
Art.
178. [Zaostrzenie karalności wobec sprawcy katastrofy lub
wypadku]
§
1. Skazując
sprawcę, który popełnił przestępstwo
określone w art. 173, art. 174 lub art. 177 znajdując się
w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka
odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia, sąd
orzeka karę pozbawienia wolności przewidzianą za
przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości od dolnej
granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę,
a w wypadku przestępstwa określonego w art. 177 § 2 w
wysokości nie niższej niż 2 lata, do górnej
granicy tego zagrożenia zwiększonego o połowę.
§
2. (uchylony).
Art.
178a. [Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub
pod wpływem środka odurzającego]
§
1. Kto,
znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod
wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd
mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. (uchylony).
§
3. (uchylony).
§
4. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 był wcześniej
prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie
nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego
albo za przestępstwo określone w art. 173, 174, 177 lub
art. 355 § 2 popełnione w stanie nietrzeźwości
lub pod wpływem środka odurzającego albo dopuścił
się czynu określonego w § 1 w okresie obowiązywania
zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego w
związku ze skazaniem za przestępstwo,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
178b. [Niedostosowanie się do polecenia zatrzymania
pojazdu mechanicznego]
Kto,
pomimo wydania przez osobę uprawnioną do kontroli ruchu
drogowego, poruszającą się pojazdem lub znajdującą
się na statku wodnym albo powietrznym, przy użyciu sygnałów
dźwiękowych i świetlnych, polecenia zatrzymania
pojazdu mechanicznego nie zatrzymuje niezwłocznie pojazdu i
kontynuuje jazdę,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
179. [Dopuszczenie do ruchu niebezpiecznego pojazdu]
Kto
wbrew szczególnemu obowiązkowi dopuszcza do ruchu pojazd
mechaniczny albo inny pojazd w stanie bezpośrednio zagrażającym
bezpieczeństwu w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym lub
dopuszcza do prowadzenia pojazdu mechanicznego albo innego pojazdu na
drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu przez
osobę znajdującą się w stanie nietrzeźwości,
będącą pod wpływem środka odurzającego
lub osobę nieposiadającą wymaganych uprawnień,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
180. [Zapewnienie bezpieczeństwa ruchu pojazdów
mechanicznych]
Kto,
znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod
wpływem środka odurzającego, pełni czynności
związane bezpośrednio z zapewnieniem bezpieczeństwa
ruchu pojazdów mechanicznych,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
180a. [Prowadzenie pojazdu po cofnięciu uprawnień]
Kto
na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu,
prowadzi pojazd mechaniczny, nie stosując się do decyzji
właściwego organu o cofnięciu uprawnienia do
kierowania pojazdami,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Rozdział
XXII
Przestępstwa
przeciwko środowisku
Art.
181. [Powodowanie zniszczeń w przyrodzie]
§
1. Kto
powoduje zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym
w znacznych rozmiarach,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Kto,
wbrew przepisom obowiązującym na terenie objętym
ochroną, niszczy albo uszkadza rośliny lub zwierzęta
powodując istotną szkodę,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
3. Karze
określonej w § 2 podlega także ten, kto niezależnie
od miejsca czynu niszczy albo uszkadza rośliny lub zwierzęta
pozostające pod ochroną gatunkową powodując
istotną szkodę.
§
4. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 działa nieumyślnie,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
5. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 2 lub 3 działa
nieumyślnie,
podlega
grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Art.
182. [Zanieczyszczenie środowiska w znacznych rozmiarach]
§
1. Kto
zanieczyszcza wodę, powietrze lub powierzchnię ziemi
substancją albo promieniowaniem jonizującym w takiej ilości
lub w takiej postaci, że może to zagrozić życiu
lub zdrowiu człowieka lub spowodować istotne obniżenie
jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi lub zniszczenie w
świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych
rozmiarach,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 działa nieumyślnie,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
3. Jeżeli
czyn określony w § 1 został popełniony w związku
z eksploatacją instalacji działającej w ramach
zakładu, w zakresie korzystania ze środowiska, na które
wymagane jest pozwolenie, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
4. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 3 działa nieumyślnie,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
183. [Nieodpowiednie postępowanie z odpadami]
§
1. Kto
wbrew przepisom składuje, usuwa, przetwarza, dokonuje odzysku,
unieszkodliwia albo transportuje odpady lub substancje w takich
warunkach lub w taki sposób, że może to zagrozić
życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować istotne
obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi lub
zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w
znacznych rozmiarach,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto wbrew przepisom przywozi z zagranicy
substancje zagrażające środowisku.
§
3. Karze
określonej w § 1 podlega, kto wbrew obowiązkowi
dopuszcza do popełnienia czynu określonego w § 1, 2 i
4.
§
4. Karze
określonej w § 1 podlega, kto wbrew przepisom przywozi
odpady z zagranicy lub wywozi odpady za granicę.
§
5. Kto
bez wymaganego zgłoszenia lub zezwolenia, albo wbrew jego
warunkom przywozi z zagranicy lub wywozi za granicę odpady
niebezpieczne,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
6. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1-5 działa nieumyślnie,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
184. [Nieodpowiednie postępowanie z materiałem
promieniotwórczym]
§
1. Kto
wyrabia, przetwarza, transportuje, przywozi z zagranicy, wywozi za
granicę, gromadzi, składuje, przechowuje, posiada,
wykorzystuje, posługuje się, usuwa, porzuca lub pozostawia
bez właściwego zabezpieczenia materiał jądrowy
albo inne źródło promieniowania jonizującego, w
takich warunkach lub w taki sposób, że może to
zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować
istotne obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni
ziemi lub zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym
w znacznych rozmiarach,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto wbrew obowiązkowi dopuszcza do
popełnienia czynu określonego w § 1.
§
3. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa
nieumyślnie,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
185. [Kwalifikowane typy przestępstw]
§
1. Jeżeli
następstwem czynu określonego w art. 182 § 1 lub 3,
art. 183 § 1 lub 3 lub w art. 184 § 1 lub 2 jest
zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w
znacznych rozmiarach lub istotne obniżenie jakości wody,
powietrza lub powierzchni ziemi, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
2. Jeżeli
następstwem czynu określonego w art. 182 § 1 lub 3,
art. 183 § 1 lub 3 lub w art. 184 § 1 lub 2 jest ciężki
uszczerbek na zdrowiu człowieka, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
3. Jeżeli
następstwem czynu określonego w art. 182 § 1 lub 3,
art. 183 § 1 lub 3 lub w art. 184 § 1 lub 2 jest śmierć
człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób,
sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Art.
186. [Brak dbałości o urządzenia ochronne]
§
1. Kto
wbrew obowiązkowi nie utrzymuje w należytym stanie lub nie
używa urządzeń zabezpieczających wodę,
powietrze lub powierzchnię ziemi przed zanieczyszczeniem lub
urządzeń zabezpieczających przed skażeniem
promieniotwórczym lub promieniowaniem jonizującym,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto oddaje lub wbrew obowiązkowi dopuszcza
do użytkowania obiekt budowlany lub zespół obiektów
niemających wymaganych prawem urządzeń określonych
w § 1.
§
3. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa
nieumyślnie,
podlega
grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Art.
187. [Niszczenie lub uszkadzanie chronionych terenów lub
obiektów]
§
1. Kto
niszczy, poważnie uszkadza lub istotnie zmniejsza wartość
przyrodniczą prawnie chronionego terenu lub obiektu, powodując
istotną szkodę,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Jeżeli
sprawca działa nieumyślnie,
podlega
grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Art.
188. [Działalność zagrażająca
środowisku]
Kto,
na terenie objętym ochroną ze względów
przyrodniczych lub krajobrazowych albo w otulinie takiego terenu,
wbrew przepisom, wznosi nowy lub powiększa istniejący
obiekt budowlany albo prowadzi działalność gospodarczą
zagrażającą środowisku,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Rozdział
XXIII
Przestępstwa
przeciwko wolności
Art.
189. [Bezprawne pozbawienie wolności]
§
1. Kto
pozbawia człowieka wolności,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Jeżeli
pozbawienie wolności trwało dłużej niż 7
dni, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
2a. Jeżeli
pozbawienie wolności, o którym mowa w § 2, dotyczy
osoby nieporadnej ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub
fizyczny, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§
3. Jeżeli
pozbawienie wolności, o którym mowa w § 1-2a,
łączyło się ze szczególnym udręczeniem,
sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Art.
189a. [Handel ludźmi]
§
1. Kto
dopuszcza się handlu ludźmi,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§
2. Kto
czyni przygotowania do popełnienia przestępstwa określonego
w § 1,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
190. [Groźba karalna]
§
1. Kto
grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę
lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba
wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie
spełniona,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Ściganie
następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art.
190a. [Uporczywe nękanie. Kradzież tożsamości]
§
1. Kto
przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej
wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia
lub istotnie narusza jej prywatność,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto, podszywając się pod inną
osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w
celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.
§
3. Jeżeli
następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest
targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie,
sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
4. Ściganie
przestępstwa określonego w § 1 lub 2 następuje na
wniosek pokrzywdzonego.
Art.
191. [Zmuszanie do określonego zachowania. Utrudnianie
korzystania z lokalu mieszkalnego]
§
1. Kto
stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w
celu zmuszenia innej osoby do określonego działania,
zaniechania lub znoszenia,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
1a. Tej
samej karze podlega, kto w celu określonym w § 1 stosuje
przemoc innego rodzaju uporczywie lub w sposób istotnie
utrudniający innej osobie korzystanie z zajmowanego lokalu
mieszkalnego.
§
2. Jeżeli
sprawca działa w sposób określony w § 1 w celu
wymuszenia zwrotu wierzytelności,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
3. Ściganie
przestępstwa określonego w § 1a następuje na
wniosek pokrzywdzonego.
Art.
191a. [Naruszenie intymności seksualnej]
§
1. Kto
utrwala wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności
seksualnej, używając w tym celu wobec niej przemocy, groźby
bezprawnej lub podstępu, albo wizerunek nagiej osoby lub osoby w
trakcie czynności seksualnej bez jej zgody rozpowszechnia,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Ściganie
następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art.
192. [Zabieg leczniczy bez wymaganej zgody]
§
1. Kto
wykonuje zabieg leczniczy bez zgody pacjenta,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Ściganie
następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art.
193. [Zakłócenie miru domowego]
Kto
wdziera się do cudzego domu, mieszkania, lokalu, pomieszczenia
albo ogrodzonego terenu albo wbrew żądaniu osoby
uprawnionej miejsca takiego nie opuszcza,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
Rozdział
XXIV
Przestępstwa
przeciwko wolności sumienia i wyznania
Art.
194. [Dyskryminacja wyznaniowa]
Kto
ogranicza człowieka w przysługujących mu prawach ze
względu na jego przynależność wyznaniową
albo bezwyznaniowość,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
195. [Złośliwe przeszkadzanie w wykonywaniu aktów
religijnych]
§
1. Kto
złośliwie przeszkadza publicznemu wykonywaniu aktu
religijnego kościoła lub innego związku wyznaniowego o
uregulowanej sytuacji prawnej,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto złośliwie przeszkadza pogrzebowi,
uroczystościom lub obrzędom żałobnym.
Art.
196. [Obraza uczuć religijnych]
Kto
obraża uczucia religijne innych osób, znieważając
publicznie przedmiot czci religijnej lub miejsce przeznaczone do
publicznego wykonywania obrzędów religijnych,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Rozdział
XXV
Przestępstwa
przeciwko wolności seksualnej i obyczajności
Art.
197. [Zgwałcenie i wymuszenie czynności seksualnej]
§
1. Kto
przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem
doprowadza inną osobę do obcowania płciowego,
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§
2. Jeżeli
sprawca, w sposób określony w § 1, doprowadza inną
osobę do poddania się innej czynności seksualnej albo
wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności
od 6 miesięcy do lat 8.
§
3. Jeżeli
sprawca dopuszcza się zgwałcenia:
1)
wspólnie z inną osobą,
2)
wobec małoletniego poniżej lat 15,
3)
wobec wstępnego, zstępnego, przysposobionego,
przysposabiającego, brata lub siostry,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§
4. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1-3 działa ze
szczególnym okrucieństwem, podlega karze pozbawienia
wolności na czas nie krótszy od lat 5.
Art.
198. [Seksualne wykorzystanie niepoczytalności lub
bezradności]
Kto,
wykorzystując bezradność innej osoby lub wynikający
z upośledzenia umysłowego lub choroby psychicznej brak
zdolności tej osoby do rozpoznania znaczenia czynu lub
pokierowania swoim postępowaniem, doprowadza ją do
obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności
seksualnej albo do wykonania takiej czynności,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art.
199. [Seksualne wykorzystanie stosunku zależności lub
krytycznego położenia]
§
1. Kto,
przez nadużycie stosunku zależności lub wykorzystanie
krytycznego położenia, doprowadza inną osobę do
obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności
seksualnej albo do wykonania takiej czynności,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli
czyn określony w § 1 został popełniony na szkodę
małoletniego, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od
3 miesięcy do lat 5.
§
3. Karze
określonej w § 2 podlega, kto obcuje płciowo z
małoletnim lub dopuszcza się wobec takiej osoby innej
czynności seksualnej albo doprowadza ją do poddania się
takim czynnościom albo do ich wykonania, nadużywając
zaufania lub udzielając w zamian korzyści majątkowej
lub osobistej albo jej obietnicy.
Art.
200. [Seksualne wykorzystanie małoletniego]
§
1. Kto
obcuje płciowo z małoletnim poniżej lat 15 lub
dopuszcza się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej
lub doprowadza ją do poddania się takim czynnościom
albo do ich wykonania,
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§
2. (uchylony).
§
3. Kto
małoletniemu poniżej lat 15 prezentuje treści
pornograficzne lub udostępnia mu przedmioty mające taki
charakter albo rozpowszechnia treści pornograficzne w sposób
umożliwiający takiemu małoletniemu zapoznanie się
z nimi, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
4. Karze
określonej w § 3 podlega, kto w celu swojego zaspokojenia
seksualnego lub zaspokojenia seksualnego innej osoby prezentuje
małoletniemu poniżej lat 15 wykonanie czynności
seksualnej.
§
5. Karze
określonej w § 3 podlega, kto prowadzi reklamę lub
promocję działalności polegającej na
rozpowszechnianiu treści pornograficznych w sposób
umożliwiający zapoznanie się z nimi małoletniemu
poniżej lat 15.
Art.
200a. [Elektroniczna korupcja seksualna małoletniego]
§
1. Kto
w celu popełnienia przestępstwa określonego w art. 197
§ 3 pkt 2 lub art. 200, jak również produkowania lub
utrwalania treści pornograficznych, za pośrednictwem
systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej nawiązuje
kontakt z małoletnim poniżej lat 15, zmierzając, za
pomocą wprowadzenia go w błąd, wyzyskania błędu
lub niezdolności do należytego pojmowania sytuacji albo
przy użyciu groźby bezprawnej, do spotkania z nim,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Kto
za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci
telekomunikacyjnej małoletniemu poniżej lat 15 składa
propozycję obcowania płciowego, poddania się lub
wykonania innej czynności seksualnej lub udziału w
produkowaniu lub utrwalaniu treści pornograficznych, i zmierza
do jej realizacji,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
200b. [Propagowanie pedofilii]
Kto
publicznie propaguje lub pochwala zachowania o charakterze
pedofilskim,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
201. [Kazirodztwo]
Kto
dopuszcza się obcowania płciowego w stosunku do wstępnego,
zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub
siostry,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
202. [Publiczne prezentowanie treści pornograficznych]
§
1. Kto
publicznie prezentuje treści pornograficzne w taki sposób,
że może to narzucić ich odbiór osobie, która
tego sobie nie życzy,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. (uchylony).
§
3. Kto
w celu rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza,
przechowuje lub posiada albo rozpowszechnia lub prezentuje treści
pornograficzne z udziałem małoletniego albo treści
pornograficzne związane z prezentowaniem przemocy lub
posługiwaniem się zwierzęciem,
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§
4. Kto
utrwala treści pornograficzne z udziałem małoletniego,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
4a. Kto
przechowuje, posiada lub uzyskuje dostęp do treści
pornograficznych z udziałem małoletniego,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
4b. Kto
produkuje, rozpowszechnia, prezentuje, przechowuje lub posiada treści
pornograficzne przedstawiające wytworzony albo przetworzony
wizerunek małoletniego uczestniczącego w czynności
seksualnej
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
4c. Karze
określonej w § 4b podlega, kto w celu zaspokojenia
seksualnego uczestniczy w prezentacji treści pornograficznych z
udziałem małoletniego.
§
5. Sąd
może orzec przepadek narzędzi lub innych przedmiotów,
które służyły lub były przeznaczone do
popełnienia przestępstw określonych w § 1-4b,
chociażby nie stanowiły własności sprawcy.
Art.
203. [Zmuszenie do uprawiania prostytucji]
Kto,
przemocą, groźbą bezprawną, podstępem lub
wykorzystując stosunek zależności lub krytyczne
położenie, doprowadza inną osobę do uprawiania
prostytucji,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Art.
204. [Stręczycielstwo, sutenerstwo i kuplerstwo]
§
1. Kto,
w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, nakłania
inną osobę do uprawiania prostytucji lub jej to ułatwia,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Karze
określonej w § 1 podlega, kto czerpie korzyści
majątkowe z uprawiania prostytucji przez inną osobę.
§
3. Jeżeli
osoba określona w § 1 lub 2 jest małoletnim, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
4. (uchylony).
Art.
205.
(uchylony).
Rozdział
XXVI
Przestępstwa
przeciwko rodzinie i opiece
Art.
206. [Bigamia]
Kto
zawiera małżeństwo, pomimo że pozostaje w związku
małżeńskim,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
207. [Znęcanie się]
§
1. Kto
znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą
najbliższą lub nad inną osobą pozostającą
w stałym lub przemijającym stosunku zależności od
sprawcy,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
1a. Kto
znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą
nieporadną ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub
fizyczny,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
2. Jeżeli
czyn określony w § 1 lub 1a połączony jest ze
stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
3. Jeżeli
następstwem czynu określonego w § 1-2 jest targnięcie
się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Art.
208. [Rozpijanie małoletniego]
Kto
rozpija małoletniego, dostarczając mu napoju alkoholowego,
ułatwiając jego spożycie lub nakłaniając go
do spożycia takiego napoju,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
209. [Niealimentacja]
§
1. Kto
uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego
określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą
zawartą przed sądem albo innym organem albo inną
umową, jeżeli łączna wysokość
powstałych wskutek tego zaległości stanowi
równowartość co najmniej 3 świadczeń
okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego
świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3
miesiące,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
1a. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 naraża osobę
uprawnioną na niemożność zaspokojenia
podstawowych potrzeb życiowych,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Ściganie
przestępstwa określonego w § 1 lub 1a następuje
na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu
podejmującego działania wobec dłużnika
alimentacyjnego.
§
3. Jeżeli
pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo
świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku
bezskuteczności egzekucji alimentów, ściganie
przestępstwa określonego w § 1 lub 1a odbywa się
z urzędu.
§
4. Nie
podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 1,
który nie później niż przed upływem 30
dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego
uiścił w całości zaległe alimenty.
§
5. Sąd
odstępuje od wymierzenia kary, jeżeli nie później
niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania
w charakterze podejrzanego sprawca przestępstwa określonego
w § 1a uiścił w całości zaległe
alimenty, chyba że wina i społeczna szkodliwość
czynu przemawiają przeciwko odstąpieniu od wymierzenia
kary.
Art.
210. [Porzucenie małoletniego lub osoby nieporadnej]
§
1. Kto
wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego
poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu
na jej stan psychiczny lub fizyczny osobę tę porzuca,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Jeżeli
następstwem czynu jest śmierć osoby określonej w
§ 1, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Art.
211. [Uprowadzenie małoletniego lub osoby nieporadnej]
Kto,
wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru, uprowadza lub
zatrzymuje małoletniego poniżej lat 15 albo osobę
nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
211a. [Organizowanie adopcji wbrew przepisom ustawy]
Kto,
w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, zajmuje
się organizowaniem adopcji dzieci wbrew przepisom ustawy,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Rozdział
XXVII
Przestępstwa
przeciwko czci i nietykalności cielesnej
Art.
212. [Zniesławienie]
§
1. Kto
pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję,
osobę prawną lub jednostkę organizacyjną
niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie
lub właściwości, które mogą poniżyć
ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania
potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności,
podlega
grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
§
2. Jeżeli
sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za
pomocą środków masowego komunikowania,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
3. W
razie skazania za przestępstwo określone w § 1 lub 2
sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego,
Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny
wskazany przez pokrzywdzonego.
§
4. Ściganie
przestępstwa określonego w § 1 lub 2 odbywa się z
oskarżenia prywatnego.
Art.
213. [Wyłączenie bezprawności zniesławienia]
§
1. Nie
ma przestępstwa określonego w art. 212 § 1, jeżeli
zarzut uczyniony niepublicznie jest prawdziwy.
§
2. Nie
popełnia przestępstwa określonego w art. 212 § 1
lub 2, kto publicznie podnosi lub rozgłasza prawdziwy zarzut:
1)
dotyczący postępowania osoby pełniącej funkcję
publiczną lub
2)
służący obronie społecznie uzasadnionego
interesu.
Jeżeli
zarzut dotyczy życia prywatnego lub rodzinnego, dowód
prawdy może być przeprowadzony tylko wtedy, gdy zarzut ma
zapobiec niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia człowieka
albo demoralizacji małoletniego.
Art.
214. [Zniewaga ze względu na formę zarzutu]
Brak
przestępstwa wynikający z przyczyn określonych w art.
213 nie wyłącza odpowiedzialności sprawcy za zniewagę
ze względu na formę podniesienia lub rozgłoszenia
zarzutu.
Art.
215. [Ogłoszenie wyroku w sprawach o zniesławienie]
Na
wniosek pokrzywdzonego sąd orzeka podanie wyroku skazującego
do publicznej wiadomości.
Art.
216. [Zniewaga]
§
1. Kto
znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby
pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby
zniewaga do osoby tej dotarła,
podlega
grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
§
2. Kto
znieważa inną osobę za pomocą środków
masowego komunikowania,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
3. Jeżeli
zniewagę wywołało wyzywające zachowanie się
pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział
naruszeniem nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną,
sąd może odstąpić od wymierzenia kary.
§
4. W
razie skazania za przestępstwo określone w § 2 sąd
może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego
Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez
pokrzywdzonego.
§
5. Ściganie
odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Art.
217. [Nietykalność cielesna]
§
1. Kto
uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego
nietykalność cielesną,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
2. Jeżeli
naruszenie nietykalności wywołało wyzywające
zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony
odpowiedział naruszeniem nietykalności, sąd może
odstąpić od wymierzenia kary.
§
3. Ściganie
odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Art.
217a. [Naruszenie nietykalności cielesnej w związku z
interwencją]
Kto
uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego
nietykalność cielesną w związku z podjętą
przez niego interwencją na rzecz ochrony bezpieczeństwa
ludzi lub ochrony bezpieczeństwa lub porządku publicznego,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Rozdział
XXVIII
Przestępstwa
przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową
Art.
218. [Złośliwe lub uporczywe naruszanie praw
pracownika]
§
1. (utracił
moc).
§
1a. Kto,
wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i
ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie
narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub
ubezpieczenia społecznego,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Osoba
określona w § 1a, odmawiająca ponownego przyjęcia
do pracy, o której przywróceniu orzekł właściwy
organ,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
3. Osoba
określona w § 1a, która będąc zobowiązana
orzeczeniem sądu do wypłaty wynagrodzenia za pracę lub
innego świadczenia ze stosunku pracy, obowiązku tego nie
wykonuje,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 3.
Art.
218a. [Naruszenie zakazu handlu w niedziele i święta]
Kto,
złośliwie lub uporczywie:
1)
wbrew zakazowi handlu oraz wykonywania czynności związanych
z handlem w niedziele i święta, powierza wykonywanie pracy
w handlu lub wykonywanie czynności związanych z handlem
pracownikowi lub zatrudnionemu,
2)
wbrew zakazowi handlu oraz wykonywania czynności związanych
z handlem po godzinie 1400
w dniu 24 grudnia lub w sobotę bezpośrednio poprzedzającą
pierwszy dzień Wielkiej Nocy, powierza wykonywanie pracy w
handlu lub wykonywanie czynności związanych z handlem
pracownikowi lub zatrudnionemu,
podlega
grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Art.
219. [Niezgłoszenie osoby wykonującej pracę
zarobkową do ubezpieczenia społecznego]
Kto
narusza przepisy prawa o ubezpieczeniach społecznych, nie
zgłaszając, nawet za zgodą zainteresowanego,
wymaganych danych albo zgłaszając nieprawdziwe dane mające
wpływ na prawo do świadczeń albo ich wysokość,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
220. [Narażenie życia albo zdrowia pracownika]
§
1. Kto,
będąc odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę
pracy, nie dopełnia wynikającego stąd obowiązku i
przez to naraża pracownika na bezpośrednie
niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego
uszczerbku na zdrowiu,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli
sprawca działa nieumyślnie,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
3. Nie
podlega karze sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące
niebezpieczeństwo.
Art.
221. [Niezawiadomienie o wypadku przy pracy lub chorobie
zawodowej osoby wykonującej pracę zarobkową]
Kto
wbrew obowiązkowi nie zawiadamia w terminie właściwego
organu o wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej albo nie sporządza
lub nie przedstawia wymaganej dokumentacji,
podlega
grzywnie do 180 stawek dziennych albo karze ograniczenia wolności.
Rozdział
XXIX
Przestępstwa
przeciwko działalności instytucji państwowych oraz
samorządu terytorialnego
Art.
222. [Naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza]
§
1. Kto
narusza nietykalność cielesną funkcjonariusza
publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej podczas lub w związku
z pełnieniem obowiązków służbowych,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 3.
§
2. Jeżeli
czyn określony w § 1 wywołało niewłaściwe
zachowanie się funkcjonariusza lub osoby do pomocy mu
przybranej, sąd może zastosować nadzwyczajne
złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
Art.
223. [Czynna napaść na funkcjonariusza publicznego]
§
1. Kto,
działając wspólnie i w porozumieniu z inną
osobą lub używając broni palnej, noża lub innego
podobnie niebezpiecznego przedmiotu albo środka
obezwładniającego, dopuszcza się czynnej napaści
na funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną
podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków
służbowych,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
2. Jeżeli
w wyniku czynnej napaści nastąpił skutek w postaci
ciężkiego uszczerbku na zdrowiu funkcjonariusza publicznego
lub osoby do pomocy mu przybranej, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Art.
224. [Wywieranie wpływu na czynności urzędowe]
§
1. Kto
przemocą lub groźbą bezprawną wywiera wpływ
na czynności urzędowe organu administracji rządowej,
innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto stosuje przemoc lub groźbę
bezprawną w celu zmuszenia funkcjonariusza publicznego albo
osoby do pomocy mu przybranej do przedsięwzięcia lub
zaniechania prawnej czynności służbowej.
§
3. Jeżeli
następstwem czynu określonego w § 2 jest skutek
określony w art. 156 § 1 lub w art. 157 § 1, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
224a. [Fałszywy alarm]
Kto
wiedząc, że zagrożenie nie istnieje, zawiadamia o
zdarzeniu, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu
osób lub mieniu w znacznych rozmiarach lub stwarza sytuację,
mającą wywołać przekonanie o istnieniu takiego
zagrożenia, czym wywołuje czynność instytucji
użyteczności publicznej lub organu ochrony bezpieczeństwa,
porządku publicznego lub zdrowia mającą na celu
uchylenie zagrożenia,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art.
224b. [Nawiązka i świadczenie pieniężne w
razie skazania za fałszywy alarm]
W
razie skazania za przestępstwo określone w art. 224a sąd
orzeka:
1)
nawiązkę na rzecz Skarbu Państwa w wysokości co
najmniej 10 000 zł oraz
2)
świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 w
wysokości co najmniej 10 000 zł.
Art.
225. [Udaremnianie lub utrudnianie przeprowadzania kontroli w
zakresie ochrony środowiska i inspekcji pracy]
§
1. Kto
osobie uprawnionej do przeprowadzania kontroli w zakresie ochrony
środowiska lub osobie przybranej jej do pomocy udaremnia lub
utrudnia wykonanie czynności służbowej,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto osobie uprawnionej do kontroli w zakresie
inspekcji pracy lub osobie przybranej jej do pomocy udaremnia lub
utrudnia wykonanie czynności służbowej.
§
3. (uchylony).
§
4. Tej
samej karze podlega, kto osobie upoważnionej do przeprowadzania
czynności w zakresie nadzoru i kontroli w jednostkach
organizacyjnych pomocy społecznej lub w placówkach
zapewniających całodobową opiekę osobom
niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym
wieku udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowych.
Art.
226. [Znieważenie funkcjonariusza lub konstytucyjnego
organu]
§
1. Kto
znieważa funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu
przybraną, podczas i w związku z pełnieniem obowiązków
służbowych,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
2. Przepis
art. 222 § 2 stosuje się odpowiednio.
§
3. Kto
publicznie znieważa lub poniża konstytucyjny organ
Rzeczypospolitej Polskiej,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
227. [Przywłaszczenie funkcji publicznej]
Kto,
podając się za funkcjonariusza publicznego albo wyzyskując
błędne przeświadczenie o tym innej osoby, wykonuje
czynność związaną z jego funkcją,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
Art.
228. [Sprzedajność pełniącego funkcję
publiczną]
§
1. Kto,
w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje
korzyść majątkową lub osobistą albo jej
obietnicę,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
2. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
3. Kto,
w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje
korzyść majątkową lub osobistą albo jej
obietnicę za zachowanie stanowiące naruszenie przepisów
prawa,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
4. Karze
określonej w § 3 podlega także ten, kto, w związku
z pełnieniem funkcji publicznej, uzależnia wykonanie
czynności służbowej od otrzymania korzyści
majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy lub takiej korzyści
żąda.
§
5. Kto,
w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje
korzyść majątkową znacznej wartości albo jej
obietnicę,
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§
6. Karom
określonym w § 1-5 podlega odpowiednio także ten, kto,
w związku z pełnieniem funkcji publicznej w państwie
obcym lub w organizacji międzynarodowej, przyjmuje korzyść
majątkową lub osobistą albo jej obietnicę lub
takiej korzyści żąda, albo uzależnia wykonanie
czynności służbowej od jej otrzymania.
Art.
229. [Przekupstwo]
§
1. Kto
udziela albo obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub
osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną w
związku z pełnieniem tej funkcji,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
2. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
3. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 działa, aby skłonić
osobę pełniącą funkcję publiczną do
naruszenia przepisów prawa lub udziela albo obiecuje udzielić
takiej osobie korzyści majątkowej lub osobistej za
naruszenie przepisów prawa,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
4. Kto
osobie pełniącej funkcję publiczną, w związku
z pełnieniem tej funkcji, udziela albo obiecuje udzielić
korzyści majątkowej znacznej wartości,
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§
5. Karom
określonym w § 1-4 podlega odpowiednio także ten, kto
udziela albo obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub
osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną w
państwie obcym lub w organizacji międzynarodowej, w związku
z pełnieniem tej funkcji.
§
6. Nie
podlega karze sprawca przestępstwa określonego w §
1-5, jeżeli korzyść majątkowa lub osobista albo
ich obietnica zostały przyjęte przez osobę pełniącą
funkcję publiczną, a sprawca zawiadomił o tym fakcie
organ powołany do ścigania przestępstw i ujawnił
wszystkie istotne okoliczności przestępstwa, zanim organ
ten o nim się dowiedział.
Art.
230. [Płatna protekcja bierna]
§
1. Kto,
powołując się na wpływy w instytucji państwowej,
samorządowej, organizacji międzynarodowej albo krajowej lub
w zagranicznej jednostce organizacyjnej dysponującej środkami
publicznymi albo wywołując przekonanie innej osoby lub
utwierdzając ją w przekonaniu o istnieniu takich wpływów,
podejmuje się pośrednictwa w załatwieniu sprawy w
zamian za korzyść majątkową lub osobistą
albo jej obietnicę,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
2. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
230a. [Płatna protekcja czynna]
§
1. Kto
udziela albo obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub
osobistej w zamian za pośrednictwo w załatwieniu sprawy w
instytucji państwowej, samorządowej, organizacji
międzynarodowej albo krajowej lub w zagranicznej jednostce
organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi,
polegające na bezprawnym wywarciu wpływu na decyzję,
działanie lub zaniechanie osoby pełniącej funkcję
publiczną, w związku z pełnieniem tej funkcji,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
2. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
3. Nie
podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 1
albo w § 2, jeżeli korzyść majątkowa lub
osobista albo ich obietnica zostały przyjęte, a sprawca
zawiadomił o tym fakcie organ powołany do ścigania
przestępstw i ujawnił wszystkie istotne okoliczności
przestępstwa, zanim organ ten o nim się dowiedział.
Art.
231. [Nadużycie uprawnień przez funkcjonariusza]
§
1. Funkcjonariusz
publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie
dopełniając obowiązków, działa na szkodę
interesu publicznego lub prywatnego,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli
sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
3. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 działa nieumyślnie
i wyrządza istotną szkodę,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
4. Przepisu
§ 2 nie stosuje się, jeżeli czyn wyczerpuje znamiona
czynu zabronionego określonego w art. 228.
Art.
231a. [Ochrona prawna funkcjonariusza publicznego]
Z
ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych podczas
lub w związku z pełnieniem obowiązków
służbowych funkcjonariusz publiczny korzysta również
wtedy, jeżeli bezprawny zamach na jego osobę został
podjęty z powodu wykonywanego przez niego zawodu lub zajmowanego
stanowiska.
Art.
231b. [Obrona konieczna]
§
1. Osoba,
która w obronie koniecznej odpiera zamach na jakiekolwiek
cudze dobro chronione prawem, chroniąc bezpieczeństwo lub
porządek publiczny, korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla
funkcjonariuszy publicznych.
§
2. Przepisu
§ 1 nie stosuje się, jeżeli czyn sprawcy zamachu
skierowany przeciwko osobie odpierającej zamach godzi wyłącznie
w cześć lub godność tej osoby.
Rozdział
XXX
Przestępstwa
przeciwko wymiarowi sprawiedliwości
Art.
232. [Wywieranie wpływu na czynności sądu]
§
1. Kto
przemocą lub groźbą bezprawną wywiera wpływ
na czynności urzędowe sądu,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Tej
samej karze podlega sprawca przestępstwa określonego w §
1, popełnionego na szkodę międzynarodowego trybunału
karnego lub jego organu działającego na podstawie umowy
międzynarodowej, której Rzeczpospolita Polska jest
stroną, albo powołanego przez organizację
międzynarodową ukonstytuowaną umową ratyfikowaną
przez Rzeczpospolitą Polską.
Art.
233. [Fałszywe zeznania]
§
1. Kto,
składając zeznanie mające służyć za
dowód w postępowaniu sądowym lub w innym
postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę
lub zataja prawdę,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
1a. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 zeznaje nieprawdę lub
zataja prawdę z obawy przed odpowiedzialnością karną
grożącą jemu samemu lub jego najbliższym,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Warunkiem
odpowiedzialności jest, aby przyjmujący zeznanie, działając
w zakresie swoich uprawnień, uprzedził zeznającego o
odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał
od niego przyrzeczenie.
§
3. Nie
podlega karze za czyn określony w § 1a, kto składa
fałszywe zeznanie, nie wiedząc o prawie odmowy zeznania lub
odpowiedzi na pytania.
§
4. Kto,
jako biegły, rzeczoznawca lub tłumacz, przedstawia fałszywą
opinię, ekspertyzę lub tłumaczenie mające służyć
za dowód w postępowaniu określonym w § 1,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
4a. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 4 działa nieumyślnie,
narażając na istotną szkodę interes publiczny,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
5. Sąd
może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet
odstąpić od jej wymierzenia, jeżeli:
1)
fałszywe zeznanie, opinia, ekspertyza lub tłumaczenie
dotyczy okoliczności niemogących mieć wpływu na
rozstrzygnięcie sprawy,
2)
sprawca dobrowolnie sprostuje fałszywe zeznanie, opinię,
ekspertyzę lub tłumaczenie, zanim nastąpi, chociażby
nieprawomocne, rozstrzygnięcie sprawy.
§
6. Przepisy
§ 1-3 oraz 5 stosuje się odpowiednio do osoby, która
składa fałszywe oświadczenie, jeżeli przepis
ustawy
przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod
rygorem odpowiedzialności karnej.
Art.
234. [Fałszywe oskarżenie]
Kto,
przed organem powołanym do ścigania lub orzekania w
sprawach o przestępstwo, w tym i przestępstwo skarbowe,
wykroczenie, wykroczenie skarbowe lub przewinienie dyscyplinarne,
fałszywie oskarża inną osobę o popełnienie
tych czynów zabronionych lub przewinienia dyscyplinarnego,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
235. [Tworzenie fałszywych dowodów dla podjęcia
ścigania o przestępstwo]
Kto,
przez tworzenie fałszywych dowodów lub inne podstępne
zabiegi, kieruje przeciwko określonej osobie ściganie o
przestępstwo, w tym i przestępstwo skarbowe, wykroczenie,
wykroczenie skarbowe lub przewinienie dyscyplinarne albo w toku
postępowania zabiegi takie przedsiębierze,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
236. [Zatajenie dowodów niewinności osoby
podejrzanej]
§
1. Kto
zataja dowody niewinności osoby podejrzanej o popełnienie
przestępstwa, w tym i przestępstwa skarbowego, wykroczenia,
wykroczenia skarbowego lub przewinienia dyscyplinarnego,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Nie
podlega karze, kto zataja dowody niewinności z obawy przed
odpowiedzialnością karną grożącą jemu
samemu lub jego najbliższym.
Art.
237. [Złagodzona odpowiedzialność lub
odstąpienie od karalności]
Przepis
art. 233 § 5 pkt 2 stosuje się odpowiednio do przestępstw
określonych w art. 234, art. 235 oraz w art. 236 § 1.
Art.
238. [Fałszywe zawiadomienie o przestępstwie]
Kto
zawiadamia o przestępstwie, lub o przestępstwie skarbowym
organ powołany do ścigania wiedząc, że
przestępstwa nie popełniono,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
239. [Poplecznictwo]
§
1. Kto
utrudnia lub udaremnia postępowanie karne, pomagając
sprawcy przestępstwa, w tym i przestępstwa skarbowego
uniknąć odpowiedzialności karnej, w szczególności
kto sprawcę ukrywa, zaciera ślady przestępstwa, w tym
i przestępstwa skarbowego albo odbywa za skazanego karę,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Nie
podlega karze sprawca, który ukrywa osobę najbliższą.
§
3. Sąd
może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet
odstąpić od jej wymierzenia, jeżeli sprawca udzielił
pomocy osobie najbliższej albo działał z obawy przed
odpowiedzialnością karną grożącą jemu
samemu lub jego najbliższym.
Art.
240. [Karalne niezawiadomienie o przestępstwie]
§
1. Kto,
mając wiarygodną wiadomość o karalnym
przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu czynu zabronionego
określonego w art. 118, art. 118a, art. 120-124, art. 127, art.
128, art. 130, art. 134, art. 140, art. 148, art. 156, art. 163, art.
166, art. 189, art. 197 § 3 lub 4, art. 198, art. 200, art. 252
lub przestępstwa o charakterze terrorystycznym, nie zawiadamia
niezwłocznie organu powołanego do ścigania
przestępstw,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Nie
popełnia przestępstwa określonego w § 1, kto
zaniechał zawiadomienia, mając dostateczną podstawę
do przypuszczenia, że wymieniony w § 1 organ wie o
przygotowywanym, usiłowanym lub dokonanym czynie zabronionym;
nie popełnia przestępstwa również ten, kto
zapobiegł popełnieniu przygotowywanego lub usiłowanego
czynu zabronionego określonego w § 1.
§
2a. Nie
podlega karze pokrzywdzony czynem wymienionym w § 1, który
zaniechał zawiadomienia o tym czynie.
§
3. Nie
podlega karze, kto zaniechał zawiadomienia z obawy przed
odpowiedzialnością karną grożącą jemu
samemu lub jego najbliższym.
Art.
241. [Naruszenie tajemnicy postępowania przygotowawczego
lub rozprawy]
§
1. Kto
bez zezwolenia rozpowszechnia publicznie wiadomości z
postępowania przygotowawczego, zanim zostały ujawnione w
postępowaniu sądowym,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto rozpowszechnia publicznie wiadomości z
rozprawy sądowej prowadzonej z wyłączeniem jawności.
Art.
242. [Bezprawne samouwolnienie]
§
1. Kto
uwalnia się sam, będąc pozbawionym wolności na
podstawie orzeczenia sądu lub prawnego nakazu wydanego przez
inny organ państwowy,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Kto,
korzystając z zezwolenia na czasowe opuszczenie zakładu
karnego lub aresztu śledczego bez dozoru albo zakładu
psychiatrycznego dysponującego warunkami podstawowego
zabezpieczenia, bez usprawiedliwionej przyczyny nie powróci
najpóźniej w ciągu 3 dni po upływie
wyznaczonego terminu,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
3. Karze
określonej w § 2 podlega, kto, korzystając z przerwy w
odbywaniu kary pozbawienia wolności, bez usprawiedliwionej
przyczyny nie powróci do zakładu karnego najpóźniej
w ciągu 3 dni po upływie wyznaczonego terminu.
§
4. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 działa w porozumieniu
z innymi osobami, używa przemocy lub grozi jej użyciem albo
uszkadza miejsce zamknięcia,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
243. [Uwolnienie osoby pozbawionej wolności]
Kto
osobę pozbawioną wolności na podstawie orzeczenia sądu
lub prawnego nakazu wydanego przez inny organ państwowy uwalnia
lub ułatwia jej ucieczkę,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
244. [Niestosowanie się do orzeczonych środków
karnych]
Kto
nie stosuje się do orzeczonego przez sąd zakazu zajmowania
stanowiska, wykonywania zawodu, prowadzenia działalności,
wykonywania czynności wymagających zezwolenia, które
są związane z wykorzystywaniem zwierząt lub
oddziaływaniem na nie, prowadzenia pojazdów, wstępu
do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych,
wstępu na imprezę masową, przebywania w określonych
środowiskach lub miejscach, nakazu okresowego opuszczenia lokalu
zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, zakazu kontaktowania się
z określonymi osobami, zakazu zbliżania się do
określonych osób lub zakazu opuszczania określonego
miejsca pobytu bez zgody sądu, zakazu posiadania wszelkich
zwierząt albo określonej kategorii zwierząt albo nie
wykonuje zarządzenia sądu o ogłoszeniu orzeczenia w
sposób w nim przewidziany,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
244a. [Niestosowanie się do zakazu wstępu na imprezę
masową]
§
1. Kto
nie stosuje się do orzeczonego w związku z zakazem wstępu
na imprezę masową obowiązku przebywania w miejscu
stałego pobytu lub obowiązku stawiennictwa w jednostce
organizacyjnej Policji lub w miejscu określonym przez
właściwego, ze względu na miejsce zamieszkania osoby
skazanej albo ukaranej, komendanta powiatowego, rejonowego lub
miejskiego Policji, w czasie trwania imprezy masowej,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto udaremnia lub utrudnia kontrolowanie, w
systemie dozoru elektronicznego, orzeczonego wobec niego obowiązku,
o którym mowa w § 1.
Art.
244b. [Niedotrzymywanie obowiązków związanych
ze środkiem zabezpieczającym]
§
1. Kto
nie stosuje się do określonych w ustawie obowiązków
związanych z orzeczonym wobec niego środkiem
zabezpieczającym,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto bezprawnie udaremnia wykonywanie orzeczonego
wobec innej osoby środka zabezpieczającego w postaci
elektronicznej kontroli miejsca pobytu.
Art.
245. [Przemoc wobec stron postępowania]
Kto
używa przemocy lub groźby bezprawnej w celu wywarcia wpływu
na świadka, biegłego, tłumacza, oskarżyciela albo
oskarżonego lub w związku z tym narusza jego nietykalność
cielesną,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
246. [Wymuszanie zeznań przez funkcjonariusza publicznego]
Funkcjonariusz
publiczny lub ten, który działając na jego polecenie
w celu uzyskania określonych zeznań, wyjaśnień,
informacji lub oświadczenia stosuje przemoc, groźbę
bezprawną lub w inny sposób znęca się fizycznie
lub psychicznie nad inną osobą,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Art.
247. [Znęcanie się nad osobą pozbawioną
wolności]
§
1. Kto
znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą prawnie
pozbawioną wolności,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Jeżeli
sprawca działa ze szczególnym okrucieństwem,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
3. Funkcjonariusz
publiczny, który wbrew obowiązkowi dopuszcza do
popełnienia czynu określonego w § 1 lub 2,
podlega
karze określonej w tych przepisach.
Art.
247a. [Ochrona międzynarodowych trybunałów
karnych]
Przepisy
art. 233-237 oraz art. 239, 245 i 246 stosuje się odpowiednio do
czynu popełnionego w związku z postępowaniem przed
międzynarodowym trybunałem karnym lub jego organem
działającym na podstawie umowy międzynarodowej, której
Rzeczpospolita Polska jest stroną, albo powołanym przez
organizację międzynarodową ukonstytuowaną umową
ratyfikowaną przez Rzeczpospolitą Polską.
Rozdział
XXXI
Przestępstwa
przeciwko wyborom i referendum
Art.
248. [Naruszenia przy przebiegu wyborów]
Kto
w związku z wyborami do Sejmu, do Senatu, wyborem Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej, wyborami do Parlamentu Europejskiego,
wyborami organów samorządu terytorialnego lub referendum:
1)
sporządza listę kandydujących lub głosujących,
z pominięciem uprawnionych lub wpisaniem nieuprawnionych,
2)
używa podstępu celem nieprawidłowego sporządzenia
listy kandydujących lub głosujących, protokołów
lub innych dokumentów wyborczych albo referendalnych,
3)
niszczy, uszkadza, ukrywa, przerabia lub podrabia protokoły lub
inne dokumenty wyborcze albo referendalne,
4)
dopuszcza się nadużycia lub dopuszcza do nadużycia
przy przyjmowaniu lub obliczaniu głosów,
5)
odstępuje innej osobie przed zakończeniem głosowania
niewykorzystaną kartę do głosowania lub pozyskuje od
innej osoby w celu wykorzystania w głosowaniu niewykorzystaną
kartę do głosowania,
6)
dopuszcza się nadużycia w sporządzaniu list z
podpisami obywateli zgłaszających kandydatów w
wyborach lub inicjujących referendum
-
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
249. [Zakłócenie przebiegu wyborów]
Kto
przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem
przeszkadza:
1)
odbyciu zgromadzenia poprzedzającego głosowanie,
2)
swobodnemu wykonywaniu prawa do kandydowania lub głosowania,
3)
głosowaniu lub obliczaniu głosów,
4)
sporządzaniu protokołów lub innych dokumentów
wyborczych albo referendalnych,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
250. [Bezprawne naruszenie swobody głosowania]
Kto,
przemocą, groźbą bezprawną lub przez nadużycie
stosunku zależności, wywiera wpływ na sposób
głosowania osoby uprawnionej albo zmusza ją do głosowania
lub powstrzymuje od głosowania,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
250a. [Łapownictwo wyborcze]
§
1. Kto,
będąc uprawniony do głosowania, przyjmuje korzyść
majątkową lub osobistą albo takiej korzyści żąda
za głosowanie w określony sposób,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto udziela korzyści majątkowej lub
osobistej osobie uprawnionej do głosowania, aby skłonić
ją do głosowania w określony sposób lub za
głosowanie w określony sposób.
§
3. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1 lub
2
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
4. Jeżeli
sprawca przestępstwa określonego w § 1 albo w § 3
w związku z § 1 zawiadomił organ powołany do
ścigania o fakcie przestępstwa i okolicznościach jego
popełnienia, zanim organ ten o nich się dowiedział,
sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może
odstąpić od jej wymierzenia.
Art.
251. [Naruszenie tajności głosowania]
Kto,
naruszając przepisy
o tajności głosowania, wbrew woli głosującego
zapoznaje się z treścią jego głosu,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Rozdział
XXXII
Przestępstwa
przeciwko porządkowi publicznemu
Art.
252. [Wzięcie zakładnika]
§
1. Kto
bierze lub przetrzymuje zakładnika w celu zmuszenia organu
państwowego lub samorządowego, instytucji, organizacji,
osoby fizycznej lub prawnej albo grupy osób do określonego
zachowania się,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§
2. Jeżeli
czyn określony w § 1 łączył się ze
szczególnym udręczeniem zakładnika, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5
albo karze 25 lat pozbawienia wolności.
§
3. Kto
czyni przygotowania do przestępstwa określonego w § 1,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
4. Nie
podlega karze za przestępstwo określone w § 1, kto
odstąpił od zamiaru wymuszenia i zwolnił zakładnika.
§
5. Sąd
może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary wobec
sprawcy czynu określonego w § 2, który odstąpił
od zamiaru wymuszenia i zwolnił zakładnika, a stosuje
nadzwyczajne złagodzenie kary, jeżeli odstąpienie od
zamiaru wymuszenia i zwolnienie zakładnika nastąpiło
dobrowolnie.
Art.
253.
(uchylony).
Art.
254. [Czynny udział w zbiegowisku]
§
1. Kto
bierze czynny udział w zbiegowisku wiedząc, że jego
uczestnicy wspólnymi siłami dopuszczają się
gwałtownego zamachu na osobę lub mienie,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli
następstwem gwałtownego zamachu jest śmierć
człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu, uczestnik
zbiegowiska określony w § 1,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
254a. [Zamach na urządzenia infrastruktury]
Kto
zabiera, niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnym do użytku
element wchodzący w skład sieci wodociągowej,
kanalizacyjnej, ciepłowniczej, elektroenergetycznej, gazowej,
telekomunikacyjnej albo linii kolejowej, tramwajowej, trolejbusowej
lub linii metra, powodując przez to zakłócenie
działania całości lub części sieci albo
linii,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art.
255. [Publiczne nawoływanie do popełnienia występku
lub przestępstwa skarbowego]
§
1. Kto
publicznie nawołuje do popełnienia występku lub
przestępstwa skarbowego,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Kto
publicznie nawołuje do popełnienia zbrodni,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
3. Kto
publicznie pochwala popełnienie przestępstwa,
podlega
grzywnie do 180 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności
albo pozbawienia wolności do roku.
Art.
255a. [Rozpowszechnianie treści mogących ułatwić
popełnienie przestępstwa o charakterze terrorystycznym]
§
1. Kto
rozpowszechnia lub publicznie prezentuje treści mogące
ułatwić popełnienie przestępstwa o charakterze
terrorystycznym w zamiarze, aby przestępstwo takie zostało
popełnione,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto w celu popełnienia przestępstwa o
charakterze terrorystycznym uczestniczy w szkoleniu mogącym
umożliwić popełnienie takiego przestępstwa.
Art.
256. [Propagowanie faszyzmu lub innego ustroju totalitarnego]
§
1. Kto
publicznie propaguje faszystowski lub inny totalitarny ustrój
państwa lub nawołuje do nienawiści na tle różnic
narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze
względu na bezwyznaniowość,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. 6
Tej
samej karze podlega, kto w celu rozpowszechniania produkuje, utrwala
lub sprowadza, nabywa, przechowuje, posiada, prezentuje, przewozi lub
przesyła druk, nagranie lub inny przedmiot, zawierające
treść określoną w § 1 albo
będące nośnikiem symboliki faszystowskiej,
komunistycznej lub innej totalitarnej.
§
3. Nie
popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego
określonego w § 2, jeżeli dopuścił się
tego czynu w ramach działalności artystycznej, edukacyjnej,
kolekcjonerskiej lub naukowej.
§
4. W
razie skazania za przestępstwo określone w § 2 sąd
orzeka przepadek przedmiotów, o których mowa w §
2, chociażby nie stanowiły własności sprawcy.
Art.
257. [Napaść z powodu ksenofobii, rasizmu lub
nietolerancji religijnej]
Kto
publicznie znieważa grupę ludności albo poszczególną
osobę z powodu jej przynależności narodowej,
etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości
lub z takich powodów narusza nietykalność cielesną
innej osoby,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
258. [Przestępczość zorganizowana. Udział w
zorganizowanej grupie przestępczej]
§
1. Kto
bierze udział w zorganizowanej grupie albo związku mających
na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa
skarbowego,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Jeżeli
grupa albo związek określone w § 1 mają charakter
zbrojny albo mają na celu popełnienie przestępstwa o
charakterze terrorystycznym, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
3. Kto
grupę albo związek określone w § 1 w tym mające
charakter zbrojny zakłada lub taką grupą albo
związkiem kieruje,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
4. Kto
grupę albo związek mające na celu popełnienie
przestępstwa o charakterze terrorystycznym zakłada lub taką
grupą lub związkiem kieruje,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Art.
259. [Dobrowolne odstąpienie od udziału w
zorganizowanej grupie przestępczej]
Nie
podlega karze za przestępstwo określone w art. 258, kto
dobrowolnie odstąpił od udziału w grupie albo związku
i ujawnił przed organem powołanym do ścigania
przestępstw wszystkie istotne okoliczności popełnionego
czynu lub zapobiegł popełnieniu zamierzonego przestępstwa,
w tym i przestępstwa skarbowego.
Art.
259a. [Przekraczanie granicy RP w celu popełnienia
przestępstwa o charakterze terrorystycznym]
Kto
przekracza granicę Rzeczypospolitej Polskiej w celu popełnienia
na terytorium innego państwa przestępstwa o charakterze
terrorystycznym lub przestępstwa określonego w art. 255a
lub art. 258 § 2 lub 4,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
259b. [Nadzwyczajne złagodzenie kary; warunkowe
zawieszenie wykonania kary]
Na
wniosek prokuratora sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie
kary, a nawet może warunkowo zawiesić jej wykonanie w
stosunku do sprawcy przestępstwa określonego w art. 259a,
który dobrowolnie odstąpił od:
1)
popełnienia na terytorium innego państwa przestępstwa
o charakterze terrorystycznym lub przestępstwa określonego
w art. 255a lub art. 258 § 2 lub 4 i ujawnił przed organem
powołanym do ścigania przestępstw wszystkie istotne
okoliczności popełnienia czynu lub zapobiegł
popełnieniu zamierzonego przestępstwa;
2)
pomocnictwa innym osobom w popełnieniu przestępstwa
określonego w art. 259a i ujawnił przed organem powołanym
do ścigania przestępstw wszystkie istotne okoliczności
popełnienia czynu, w szczególności informacje o
osobach, które popełniły przestępstwa określone
w art. 259a.
Art.
260. [Zakłócenie przebiegu zgromadzenia]
Kto
przemocą lub groźbą bezprawną udaremnia
przeprowadzenie odbywanego zgodnie z prawem zebrania, zgromadzenia
lub pochodu albo takie zebranie, zgromadzenie lub pochód
rozprasza,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
261. [Znieważenie pomnika]
Kto
znieważa pomnik lub inne miejsce publiczne urządzone w celu
upamiętnienia zdarzenia historycznego lub uczczenia osoby,
podlega
grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Art.
262. [Zbezczeszczenie zwłok]
§
1. Kto
znieważa zwłoki, prochy ludzkie lub miejsce spoczynku
zmarłego,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Kto
ograbia zwłoki, grób lub inne miejsce spoczynku zmarłego,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art.
263. [Wyrób i handel bronią bez zezwolenia]
§
1. Kto
bez wymaganego zezwolenia wyrabia broń palną albo amunicję
lub nią handluje,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
2. Kto
bez wymaganego zezwolenia posiada broń palną lub amunicję,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
3. Kto,
mając zezwolenie na posiadanie broni palnej lub amunicji,
udostępnia lub przekazuje ją osobie nieuprawnionej,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
4. Kto
nieumyślnie powoduje utratę broni palnej lub amunicji,
która zgodnie z prawem pozostaje w jego dyspozycji,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
Art.
264. [Nielegalne przekroczenie granicy]
§
1. (uchylony).
§
2. Kto
wbrew przepisom
przekracza granicę Rzeczypospolitej Polskiej, używając
przemocy, groźby, podstępu lub we współdziałaniu
z innymi osobami,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
3. Kto
organizuje innym osobom przekraczanie wbrew przepisom
granicy Rzeczypospolitej Polskiej,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art.
264a. [Umożliwienie nielegalnego pobytu na terytorium RP]
§
1. Kto,
w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub
osobistej, umożliwia lub ułatwia innej osobie pobyt na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wbrew przepisom,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. W
wyjątkowych wypadkach, gdy sprawca nie osiągnął
korzyści majątkowej, sąd może zastosować
nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej
wymierzenia.
Rozdział
XXXIII
Przestępstwa
przeciwko ochronie informacji
Art.
265. [Ujawnianie lub wykorzystanie informacji niejawnych]
§
1. Kto
ujawnia lub wbrew przepisom ustawy
wykorzystuje informacje niejawne o klauzuli "tajne" lub
"ściśle tajne",
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Jeżeli
informację określoną w § 1 ujawniono osobie
działającej w imieniu lub na rzecz podmiotu zagranicznego,
sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
3. Kto
nieumyślnie ujawnia informację określoną w §
1, z którą zapoznał się w związku z
pełnieniem funkcji publicznej lub otrzymanym upoważnieniem,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
Art.
266. [Ujawnianie informacji w związku z wykonywaną
funkcją]
§
1. Kto,
wbrew przepisom ustawy
lub przyjętemu na siebie zobowiązaniu, ujawnia lub
wykorzystuje informację, z którą zapoznał się
w związku z pełnioną funkcją, wykonywaną
pracą, działalnością publiczną, społeczną,
gospodarczą lub naukową,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Funkcjonariusz
publiczny, który ujawnia osobie nieuprawnionej informację
niejawną o klauzuli "zastrzeżone" lub "poufne"
lub informację, którą uzyskał w związku z
wykonywaniem czynności służbowych, a której
ujawnienie może narazić na szkodę prawnie chroniony
interes,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
3. Ściganie
przestępstwa określonego w § 1 następuje na
wniosek pokrzywdzonego.
Art.
267. [Bezprawne uzyskanie informacji]
§
1. Kto
bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego
nieprzeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając
się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo
omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne
szczególne jej zabezpieczenie,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do
całości lub części systemu informatycznego.
§
3. Tej
samej karze podlega, kto w celu uzyskania informacji, do której
nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się
urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem
lub oprogramowaniem.
§
4. Tej
samej karze podlega, kto informację uzyskaną w sposób
określony w § 1-3 ujawnia innej osobie.
§
5. Ściganie
przestępstwa określonego w § 1-4 następuje na
wniosek pokrzywdzonego.
Art.
268. [Utrudnianie zapoznania się z informacją]
§
1. Kto,
nie będąc do tego uprawnionym, niszczy, uszkadza, usuwa lub
zmienia zapis istotnej informacji albo w inny sposób udaremnia
lub znacznie utrudnia osobie uprawnionej zapoznanie się z nią,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Jeżeli
czyn określony w § 1 dotyczy zapisu na informatycznym
nośniku danych, sprawca podlega karze pozbawienia wolności
do lat 3.
§
3. Kto,
dopuszczając się czynu określonego w § 1 lub 2,
wyrządza znaczną szkodę majątkową,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
4. Ściganie
przestępstwa określonego w § 1-3 następuje na
wniosek pokrzywdzonego.
Art.
268a. [Niszczenie danych informatycznych]
§
1. Kto,
nie będąc do tego uprawnionym, niszczy, uszkadza, usuwa,
zmienia lub utrudnia dostęp do danych informatycznych albo w
istotnym stopniu zakłóca lub uniemożliwia
automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie takich
danych,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Kto,
dopuszczając się czynu określonego w § 1,
wyrządza znaczną szkodę majątkową,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
3. Ściganie
przestępstwa określonego w § 1 lub 2 następuje na
wniosek pokrzywdzonego.
Art.
269. [Uszkodzenie danych informatycznych]
§
1. Kto
niszczy, uszkadza, usuwa lub zmienia dane informatyczne o szczególnym
znaczeniu dla obronności kraju, bezpieczeństwa w
komunikacji, funkcjonowania administracji rządowej, innego
organu państwowego lub instytucji państwowej albo samorządu
terytorialnego albo zakłóca lub uniemożliwia
automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie takich
danych,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto dopuszcza się czynu określonego w
§ 1, niszcząc albo wymieniając informatyczny nośnik
danych lub niszcząc albo uszkadzając urządzenie
służące do automatycznego przetwarzania, gromadzenia
lub przekazywania danych informatycznych.
Art.
269a. [Zakłócenie systemu komputerowego]
Kto,
nie będąc do tego uprawnionym, przez transmisję,
zniszczenie, usunięcie, uszkodzenie, utrudnienie dostępu
lub zmianę danych informatycznych, w istotnym stopniu zakłóca
pracę systemu informatycznego, systemu teleinformatycznego lub
sieci teleinformatycznej,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
269b. [Wytwarzanie programów komputerowych]
§
1. Kto
wytwarza, pozyskuje, zbywa lub udostępnia innym osobom
urządzenia lub programy komputerowe przystosowane do popełnienia
przestępstwa określonego w art. 165 § 1 pkt 4, art.
267 § 3, art. 268a § 1 albo § 2 w związku z §
1, art. 269 § 1 lub 2 albo art. 269a, a także hasła
komputerowe, kody dostępu lub inne dane umożliwiające
nieuprawniony dostęp do informacji przechowywanych w systemie
informatycznym, systemie teleinformatycznym lub sieci
teleinformatycznej,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
1a. Nie
popełnia przestępstwa określonego w § 1, kto
działa wyłącznie w celu zabezpieczenia systemu
informatycznego, systemu teleinformatycznego lub sieci
teleinformatycznej przed popełnieniem przestępstwa
wymienionego w tym przepisie albo opracowania metody takiego
zabezpieczenia.
§
2. W
razie skazania za przestępstwo określone w § 1, sąd
orzeka przepadek określonych w nim przedmiotów, a może
orzec ich przepadek, jeżeli nie stanowiły własności
sprawcy.
Art.
269c. [Kontratyp działania w celu wykrycia błędów
w zabezpieczeniach systemów informatycznych]
Nie
podlega karze za przestępstwo określone w art. 267 § 2
lub art. 269a, kto działa wyłącznie w celu
zabezpieczenia systemu informatycznego, systemu teleinformatycznego
lub sieci teleinformatycznej albo opracowania metody takiego
zabezpieczenia i niezwłocznie powiadomił dysponenta tego
systemu lub sieci o ujawnionych zagrożeniach, a jego działanie
nie naruszyło interesu publicznego lub prywatnego i nie
wyrządziło szkody.
Rozdział
XXXIV
Przestępstwa
przeciwko wiarygodności dokumentów
Art.
270. [Fałszerstwo materialne]
§
1. Kto,
w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument
lub takiego dokumentu jako autentycznego używa,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto wypełnia blankiet, opatrzony cudzym
podpisem, niezgodnie z wolą podpisanego i na jego szkodę
albo takiego dokumentu używa.
§
2a. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
3. Kto
czyni przygotowania do przestępstwa określonego w § 1,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
270a. [Fałszerstwo materialne faktur]
§
1. Kto,
w celu użycia za autentyczną, podrabia lub przerabia
fakturę w zakresie okoliczności faktycznych mogących
mieć znaczenie dla określenia wysokości należności
publicznoprawnej lub jej zwrotu albo zwrotu innej należności
o charakterze podatkowym lub takiej faktury jako autentycznej używa,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
2. Jeżeli
sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 wobec
faktury lub faktur, zawierających kwotę należności
ogółem, której wartość lub łączna
wartość jest większa niż pięciokrotność
kwoty określającej mienie wielkiej wartości, albo z
popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe
źródło dochodu,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§
3. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1 lub
2
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
271. [Fałszerstwo intelektualne]
§
1. 7
Funkcjonariusz
publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, która
poświadcza w nim nieprawdę co do okoliczności mającej
znaczenie prawne,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega
grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
§
3. Jeżeli
sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art.
271a. [Fałszerstwo intelektualne faktur]
§
1. Kto
wystawia fakturę lub faktury, zawierające kwotę
należności ogółem, której wartość
lub łączna wartość jest znaczna, poświadczając
nieprawdę co do okoliczności faktycznych mogących mieć
znaczenie dla określenia wysokości należności
publicznoprawnej lub jej zwrotu albo zwrotu innej należności
o charakterze podatkowym lub takiej faktury lub faktur używa,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
2. Jeżeli
sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 wobec
faktury lub faktur, zawierających kwotę należności
ogółem, której wartość lub łączna
wartość jest większa niż pięciokrotność
kwoty określającej mienie wielkiej wartości, albo z
popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe
źródło dochodu,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
§
3. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1 lub
2 podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
272. [Wyłudzenie podstępem poświadczenia
nieprawdy]
Kto
wyłudza poświadczenie nieprawdy przez podstępne
wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego lub innej
osoby upoważnionej do wystawienia dokumentu,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
273. [Używanie dokumentów poświadczających
nieprawdę – zawierających fałszerstwo
intelektualne]
Kto
używa dokumentu określonego w art. 271 lub 272,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
274. [Zbycie dokumentu tożsamości]
Kto
zbywa własny lub cudzy dokument stwierdzający tożsamość,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
275. [Posługiwanie się cudzym dokumentem. Wywóz
za granicę]
§
1. Kto
posługuje się dokumentem stwierdzającym tożsamość
innej osoby albo jej prawa majątkowe lub dokument taki kradnie
lub go przywłaszcza,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto bezprawnie przewozi, przenosi lub przesyła
za granicę dokument stwierdzający tożsamość
innej osoby albo jej prawa majątkowe.
Art.
276. [Niwelowanie dokumentu]
Kto
niszczy, uszkadza, czyni bezużytecznym, ukrywa lub usuwa
dokument, którym nie ma prawa wyłącznie
rozporządzać,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
277. [Usuwanie znaków granicznych]
Kto
znaki graniczne niszczy, uszkadza, usuwa, przesuwa lub czyni
niewidocznymi albo fałszywie wystawia,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
277a. [Fałszerstwo faktur z kwotą należności
przekraczającą 10 mln zł]
§
1. Kto
dopuszcza się przestępstwa określonego w art. 270a §
1 albo art. 271a § 1 wobec faktury lub faktur, zawierających
kwotę należności ogółem, której
wartość lub łączna wartość jest większa
niż dziesięciokrotność kwoty określającej
mienie wielkiej wartości,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5
albo karze 25 lat pozbawienia wolności.
§
2. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 5.
Art.
277b. [Wysokość grzywny w razie skazania za
fałszowanie faktur]
W
razie skazania za przestępstwo określone w art. 270a §
1 lub 2, art. 271a § 1 lub 2 albo art. 277a § 1, grzywnę
orzeczoną obok kary pozbawienia wolności można
wymierzyć w wysokości do 3000 stawek dziennych.
Art.
277c. [Nadzwyczajne złagodzenie kary lub odstąpienie
od wymierzenia kary wobec sprawcy przestępstwa fałszowania
faktur]
§
1. Sąd
na wniosek prokuratora stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary
wobec sprawcy przestępstwa określonego w art. 270a § 1
lub 2 lub art. 271a § 1 lub 2, który zawiadomił o
nim organ powołany do ścigania przestępstw i ujawnił
wszystkie istotne okoliczności przestępstwa, a także
wskazał czyny pozostające w związku z popełnionym
przez niego przestępstwem i ich sprawców, zanim organ ten
o nich się dowiedział.
§
2. Sąd
na wniosek prokuratora może odstąpić od wymierzenia
kary wobec sprawcy przestępstwa określonego w art. 270a §
1, 2 lub 3, art. 271a § 1, 2 lub 3 lub art. 277a § 2,
który, oprócz spełnienia warunków
określonych w § 1, zwrócił korzyść
majątkową osiągniętą z popełnienia tego
przestępstwa w całości albo w istotnej części.
§
3. Sąd
może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary wobec
sprawcy przestępstwa określonego w art. 277a § 1,
który, oprócz spełnienia warunków
określonych w § 1, zwrócił korzyść
majątkową osiągniętą z popełnienia tego
przestępstwa w całości albo w istotnej części.
Art.
277d. [Nadzwyczajne złagodzenie kary wobec sprawcy
przestępstwa fałszowania faktur]
Przepisy
art. 277c § 1 i 3 stosuje się odpowiednio do sprawcy, który
po wszczęciu postępowania ujawnił wobec organu
powołanego do ścigania przestępstw wszystkie jemu
znane, a nieznane dotychczas temu organowi istotne okoliczności
przestępstwa, a także wskazał czyny pozostające w
związku z popełnionym przez niego przestępstwem i ich
sprawców.
Rozdział
XXXV
Przestępstwa
przeciwko mieniu
Art.
278. [Kradzież]
§
1. Kto
zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto bez zgody osoby uprawnionej uzyskuje cudzy
program komputerowy w celu osiągnięcia korzyści
majątkowej.
§
3. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
4. Jeżeli
kradzież popełniono na szkodę osoby najbliższej,
ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
§
5. Przepisy
§ 1, 3 i 4 stosuje się odpowiednio do kradzieży
energii lub karty uprawniającej do podjęcia pieniędzy
z automatu bankowego.
Art.
279. [Kradzież z włamaniem]
§
1. Kto
kradnie z włamaniem,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
2. Jeżeli
kradzież z włamaniem popełniono na szkodę osoby
najbliższej, ściganie następuje na wniosek
pokrzywdzonego.
Art.
280. [Rozbój]
§
1. Kto
kradnie, używając przemocy wobec osoby lub grożąc
natychmiastowym jej użyciem albo doprowadzając człowieka
do stanu nieprzytomności lub bezbronności,
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§
2. Jeżeli
sprawca rozboju posługuje się bronią palną, nożem
lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem
obezwładniającym albo działa w inny sposób
bezpośrednio zagrażający życiu lub wspólnie
z inną osobą, która posługuje się taką
bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Art.
281. [Kradzież rozbójnicza]
Kto,
w celu utrzymania się w posiadaniu zabranej rzeczy, bezpośrednio
po dokonaniu kradzieży, używa przemocy wobec osoby lub
grozi natychmiastowym jej użyciem albo doprowadza człowieka
do stanu nieprzytomności lub bezbronności,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Art.
282. [Wymuszenie rozbójnicze]
Kto,
w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, przemocą,
groźbą zamachu na życie lub zdrowie albo gwałtownego
zamachu na mienie, doprowadza inną osobę do rozporządzenia
mieniem własnym lub cudzym albo do zaprzestania działalności
gospodarczej,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Art.
283. [Wypadek mniejszej wagi]
W
wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w art. 279 §
1, art. 280 § 1 lub w art. 281 lub 282,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
284. [Przywłaszczenie]
§
1. Kto
przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo
majątkowe,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Kto
przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
3. W
wypadku mniejszej wagi lub przywłaszczenia rzeczy znalezionej,
sprawca
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
4. Jeżeli
przywłaszczenie nastąpiło na szkodę osoby
najbliższej, ściganie następuje na wniosek
pokrzywdzonego.
Art.
285. [Uruchomienie impulsów telefonicznych]
§
1. Kto,
włączając się do urządzenia
telekomunikacyjnego, uruchamia na cudzy rachunek impulsy
telefoniczne,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli
czyn określony w § 1 popełniono na szkodę osoby
najbliższej, ściganie następuje na wniosek
pokrzywdzonego.
Art.
286. [Oszustwo]
§
1. Kto,
w celu osiągnięcia korzyści majątkowej,
doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia
własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w
błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności
do należytego pojmowania przedsiębranego działania,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto żąda korzyści majątkowej
w zamian za zwrot bezprawnie zabranej rzeczy.
§
3. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
4. Jeżeli
czyn określony w § 1-3 popełniono na szkodę osoby
najbliższej, ściganie następuje na wniosek
pokrzywdzonego.
Art.
287. [Oszustwo komputerowe]
§
1. Kto,
w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub
wyrządzenia innej osobie szkody, bez upoważnienia, wpływa
na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie danych
informatycznych lub zmienia, usuwa albo wprowadza nowy zapis danych
informatycznych,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
3. Jeżeli
oszustwo popełniono na szkodę osoby najbliższej,
ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art.
288. [Zniszczenie mienia ruchomego]
§
1. Kto
cudzą rzecz niszczy, uszkadza lub czyni niezdatną do
użytku,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
3. Karze
określonej w § 1 podlega także ten, kto przerywa lub
uszkadza kabel podmorski albo narusza przepisy
obowiązujące przy zakładaniu lub naprawie takiego
kabla.
§
4. Ściganie
przestępstwa określonego w § 1 lub 2 następuje na
wniosek pokrzywdzonego.
Art.
289. [Zabór pojazdu w celu krótkotrwałego
użycia]
§
1. Kto
zabiera w celu krótkotrwałego użycia cudzy pojazd
mechaniczny,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 pokonuje zabezpieczenie
pojazdu przed jego użyciem przez osobę nieupoważnioną,
pojazd stanowi mienie znacznej wartości albo sprawca następnie
porzuca pojazd w stanie uszkodzonym lub w takich okolicznościach,
że zachodzi niebezpieczeństwo utraty lub uszkodzenia
pojazdu albo jego części lub zawartości,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
3. Jeżeli
czyn określony w § 1 popełniono używając
przemocy lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo
doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub
bezbronności, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
4. W
wypadkach określonych w § 1-3 sąd może wymierzyć
grzywnę obok kary pozbawienia wolności.
§
5. Jeżeli
czyn określony w § 1-3 popełniono na szkodę osoby
najbliższej, ściganie następuje na wniosek
pokrzywdzonego.
Art.
290. [Kradzież drzewa z lasu]
§
1. Kto
w celu przywłaszczenia dopuszcza się wyrębu drzewa w
lesie,
podlega
odpowiedzialności jak za kradzież.
§
2. W
razie skazania za wyrąb drzewa albo za kradzież drzewa
wyrąbanego lub powalonego, sąd orzeka na rzecz
pokrzywdzonego nawiązkę w wysokości podwójnej
wartości drzewa.
Art.
291. [Paserstwo umyślne]
§
1. Kto
rzecz uzyskaną za pomocą czynu zabronionego nabywa lub
pomaga do jej zbycia albo tę rzecz przyjmuje lub pomaga do jej
ukrycia,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
Art.
292. [Paserstwo nieumyślne]
§
1. Kto
rzecz, o której na podstawie towarzyszących okoliczności
powinien i może przypuszczać, że została uzyskana
za pomocą czynu zabronionego, nabywa lub pomaga do jej zbycia
albo tę rzecz przyjmuje lub pomaga do jej ukrycia,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. W
wypadku znacznej wartości rzeczy, o której mowa w §
1, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
293. [Paserstwo programu komputerowego]
§
1. Przepisy
art. 291 i 292 stosuje się odpowiednio do programu
komputerowego.
§
2. Sąd
może orzec przepadek rzeczy określonej w § 1 oraz w
art. 291 i 292, chociażby nie stanowiła ona własności
sprawcy.
Art.
294. [Obostrzenie odpowiedzialności]
§
1. Kto
dopuszcza się przestępstwa określonego w art. 278 §
1 lub 2, art. 284 § 1 lub 2, art. 285 § 1, art. 286 §
1, art. 287 § 1, art. 288 § 1 lub 3, lub w art. 291 §
1, w stosunku do mienia znacznej wartości,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
2. Tej
samej karze podlega sprawca, który dopuszcza się
przestępstwa wymienionego w § 1 w stosunku do dobra o
szczególnym znaczeniu dla kultury.
Art.
295. [Nadzwyczajne złagodzenie kary. Odstąpienie od
ukarania]
§
1. Wobec
sprawcy przestępstwa określonego w art. 278, 284-289, 291,
292 lub 294, który dobrowolnie naprawił szkodę w
całości albo zwrócił pojazd lub rzecz mającą
szczególne znaczenie dla kultury w stanie nieuszkodzonym, sąd
może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet
odstąpić od jej wymierzenia.
§
2. Wobec
sprawcy przestępstwa wymienionego w § 1, który
dobrowolnie naprawił szkodę w znacznej części,
sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie
kary.
Rozdział
XXXVI
Przestępstwa
przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w
obrocie cywilnoprawnym 8
Art.
296. [Wyrządzenie szkody w obrocie gospodarczym]
§
1. Kto,
będąc obowiązany na podstawie przepisu ustawy,
decyzji właściwego organu lub umowy do zajmowania się
sprawami majątkowymi lub działalnością
gospodarczą osoby fizycznej, prawnej albo jednostki
organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, przez
nadużycie udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienie
ciążącego na nim obowiązku, wyrządza jej
znaczną szkodę majątkową,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
1a. Jeżeli
sprawca, o którym mowa w § 1, przez nadużycie
udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienie ciążącego
na nim obowiązku, sprowadza bezpośrednie niebezpieczeństwo
wyrządzenia znacznej szkody majątkowej,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli
sprawca przestępstwa określonego w § 1 lub 1a działa
w celu osiągnięcia korzyści majątkowej,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
3. Jeżeli
sprawca przestępstwa określonego w § 1 lub 2 wyrządza
szkodę majątkową w wielkich rozmiarach,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
4. Jeżeli
sprawca przestępstwa określonego w § 1 lub 3 działa
nieumyślnie,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
4a. Jeżeli
pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie przestępstwa
określonego w § 1a następuje na wniosek
pokrzywdzonego.
§
5. Nie
podlega karze, kto przed wszczęciem postępowania karnego
dobrowolnie naprawił w całości wyrządzoną
szkodę.
Art.
296a. [Łapownictwo na stanowisku kierowniczym]
§
1. Kto,
pełniąc funkcję kierowniczą w jednostce
organizacyjnej wykonującej działalność
gospodarczą lub pozostając z nią w stosunku pracy,
umowy zlecenia lub umowy o dzieło, żąda lub przyjmuje
korzyść majątkową lub osobistą albo jej
obietnicę, w zamian za nadużycie udzielonych mu uprawnień
lub niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku
mogące wyrządzić tej jednostce szkodę majątkową
albo stanowiące czyn nieuczciwej konkurencji lub niedopuszczalną
czynność preferencyjną na rzecz nabywcy lub odbiorcy
towaru, usługi lub świadczenia,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto w wypadkach określonych w § 1
udziela albo obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub
osobistej.
§
3. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1 lub
2
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
4. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 wyrządza znaczną
szkodę majątkową,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
5. Nie
podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 2
albo w § 3 w związku z § 2, jeżeli korzyść
majątkowa lub osobista albo ich obietnica zostały przyjęte,
a sprawca zawiadomił o tym fakcie organ powołany do
ścigania przestępstw i ujawnił wszystkie istotne
okoliczności przestępstwa, zanim organ ten o nim się
dowiedział.
Art.
296b.
(uchylony).
Art.
297. [Wyłudzenie kredytu]
§
1. Kto,
w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki
organizacyjnej prowadzącej podobną działalność
gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji
dysponujących środkami publicznymi - kredytu, pożyczki
pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy,
dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania
wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego
świadczenia pieniężnego na określony cel
gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia
publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający
nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne
oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym
znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego,
instrumentu płatniczego lub zamówienia,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto wbrew ciążącemu obowiązkowi,
nie powiadamia właściwego podmiotu o powstaniu sytuacji
mogącej mieć wpływ na wstrzymanie albo ograniczenie
wysokości udzielonego wsparcia finansowego, określonego w §
1, lub zamówienia publicznego albo na możliwość
dalszego korzystania z instrumentu płatniczego.
§
3. Nie
podlega karze, kto przed wszczęciem postępowania karnego
dobrowolnie zapobiegł wykorzystaniu wsparcia finansowego lub
instrumentu płatniczego, określonych w § 1,
zrezygnował z dotacji lub zamówienia publicznego albo
zaspokoił roszczenia pokrzywdzonego.
Art.
298. [Wyłudzenie odszkodowania]
§
1. Kto,
w celu uzyskania odszkodowania z tytułu umowy ubezpieczenia,
powoduje zdarzenie będące podstawą do wypłaty
takiego odszkodowania,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Nie
podlega karze, kto przed wszczęciem postępowania karnego
dobrowolnie zapobiegł wypłacie odszkodowania.
Art.
299. [Pranie pieniędzy]
§
1. Kto
środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery
wartościowe, wartości dewizowe, prawa majątkowe lub
inne mienie ruchome lub nieruchomości, pochodzące z
korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego,
przyjmuje, posiada, używa, przekazuje lub wywozi za granicę,
ukrywa, dokonuje ich transferu lub konwersji, pomaga do przenoszenia
ich własności lub posiadania albo podejmuje inne czynności,
które mogą udaremnić lub znacznie utrudnić
stwierdzenie ich przestępnego pochodzenia lub miejsca
umieszczenia, ich wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
2. Karze
określonej w § 1 podlega, kto będąc pracownikiem
lub działając w imieniu lub na rzecz banku, instytucji
finansowej lub kredytowej lub innego podmiotu, na którym na
podstawie przepisów prawa ciąży obowiązek
rejestracji transakcji i osób dokonujących transakcji,
przyjmuje, wbrew przepisom, środki płatnicze, instrumenty
finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, dokonuje
ich transferu lub konwersji, lub przyjmuje je w innych
okolicznościach wzbudzających uzasadnione podejrzenie, że
stanowią one przedmiot czynu określonego w § 1, lub
świadczy inne usługi mające ukryć ich przestępne
pochodzenie lub usługi w zabezpieczeniu przed zajęciem.
§
3. (uchylony).
§
4. (uchylony).
§
5. Jeżeli
sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 lub 2,
działając w porozumieniu z innymi osobami,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
6. Karze
określonej w § 5 podlega sprawca, jeżeli dopuszczając
się czynu określonego w § 1 lub 2, osiąga znaczną
korzyść majątkową.
§
6a. Kto
czyni przygotowania do przestępstwa określonego w § 1
lub 2,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
7. W
razie skazania za przestępstwo określone w § 1 lub 2,
sąd orzeka przepadek przedmiotów pochodzących
bezpośrednio albo pośrednio z przestępstwa, a także
korzyści z tego przestępstwa lub ich równowartość,
chociażby nie stanowiły one własności sprawcy.
Przepadku nie orzeka się w całości lub w części,
jeżeli przedmiot, korzyść lub jej równowartość
podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi.
§
8. Nie
podlega karze za przestępstwo określone w § 1 lub 2,
kto dobrowolnie ujawnił wobec organu powołanego do ścigania
przestępstw informacje dotyczące osób
uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz
okoliczności jego popełnienia, jeżeli zapobiegło
to popełnieniu innego przestępstwa; jeżeli sprawca
czynił starania zmierzające do ujawnienia tych informacji i
okoliczności, sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie
kary.
Art.
300. [Udaremnienie lub uszczuplenie zaspokojenia wierzyciela]
§
1. Kto,
w razie grożącej mu niewypłacalności lub
upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego
wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje,
niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo
uszkadza składniki swojego majątku,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Kto,
w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu
państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego
wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje,
niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo
uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub
zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
3. Jeżeli
czyn określony w § 1 wyrządził szkodę wielu
wierzycielom, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
4. Jeżeli
pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie przestępstwa
określonego w § 1 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art.
301. [Pokrzywdzenie wierzyciela]
§
1. Kto
będąc dłużnikiem kilku wierzycieli udaremnia lub
ogranicza zaspokojenie ich należności przez to, że
tworzy w oparciu o przepisy prawa nową jednostkę
gospodarczą i przenosi na nią składniki swojego
majątku,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto będąc dłużnikiem kilku
wierzycieli doprowadza do swojej upadłości lub
niewypłacalności.
§
3. Kto
będąc dłużnikiem kilku wierzycieli w sposób
lekkomyślny doprowadza do swojej upadłości lub
niewypłacalności, w szczególności przez
trwonienie części składowych majątku, zaciąganie
zobowiązań lub zawieranie transakcji oczywiście
sprzecznych z zasadami gospodarowania,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
302. [Zaspokojenie wybranych wierzycieli. Łapownictwo w
postępowaniu egzekucyjnym]
§
1. Kto,
w razie grożącej mu niewypłacalności lub
upadłości, nie mogąc zaspokoić wszystkich
wierzycieli, spłaca lub zabezpiecza tylko niektórych,
czym działa na szkodę pozostałych,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Kto
wierzycielowi udziela lub obiecuje udzielić korzyści
majątkowej za działanie na szkodę innych wierzycieli w
związku z postępowaniem upadłościowym lub
zmierzającym do zapobiegnięcia upadłości,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
3. Tej
samej karze podlega wierzyciel, który w związku z
określonym w § 2 postępowaniem przyjmuje korzyść
za działanie na szkodę innych wierzycieli albo takiej
korzyści żąda.
Art.
303. [Niwelowanie dokumentacji działalności
gospodarczej]
§
1. Kto
wyrządza szkodę majątkową osobie fizycznej,
prawnej albo jednostce organizacyjnej niemającej osobowości
prawnej, przez nieprowadzenie dokumentacji działalności
gospodarczej albo prowadzenie jej w sposób nierzetelny lub
niezgodny z prawdą, w szczególności niszcząc,
usuwając, ukrywając, przerabiając lub podrabiając
dokumenty dotyczące tej działalności,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli
sprawca przestępstwa określonego w § 1 wyrządza
znaczną szkodę majątkową,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
3. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca przestępstwa określonego w
§ 1
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§
4. Jeżeli
pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie przestępstwa
określonego w § 1-3 następuje na wniosek
pokrzywdzonego.
Art.
304. [Wyzysk kontrahenta]
Kto,
wyzyskując przymusowe położenie innej osoby fizycznej,
prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości
prawnej, zawiera z nią umowę, nakładając na nią
obowiązek świadczenia niewspółmiernego ze
świadczeniem wzajemnym,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
305. [Zakłócenie przetargu publicznego]
§
1. Kto,
w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, udaremnia
lub utrudnia przetarg publiczny albo wchodzi w porozumienie z inną
osobą działając na szkodę właściciela
mienia albo osoby lub instytucji, na rzecz której przetarg
jest dokonywany,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto w związku z publicznym przetargiem
rozpowszechnia informacje lub przemilcza istotne okoliczności
mające znaczenie dla zawarcia umowy będącej
przedmiotem przetargu albo wchodzi w porozumienie z inną osobą,
działając na szkodę właściciela mienia albo
osoby lub instytucji, na rzecz której przetarg jest
dokonywany.
§
3. Jeżeli
pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie przestępstwa
określonego w § 1 lub 2 następuje na wniosek
pokrzywdzonego.
Art.
306. [Fałszowanie znaków identyfikacyjnych]
Kto
usuwa, podrabia lub przerabia znaki identyfikacyjne, datę
produkcji lub datę przydatności towaru lub urządzenia,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
306a. 9
[Cofanie lub inna ingerencja we wskazania licznika przebiegu w
pojeździe mechanicznym]
§
1. Kto
zmienia wskazanie drogomierza pojazdu mechanicznego lub ingeruje w
prawidłowość jego pomiaru,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto zleca innej osobie wykonanie czynu, o którym
mowa w § 1.
§
3. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1 lub
2, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do lat 2.
Art.
307. [Nadzwyczajne złagodzenie lub odstąpienie od
wymierzenia kary]
§
1. Wobec
sprawcy przestępstwa określonego w art. 296 lub 299-305,
który dobrowolnie naprawił szkodę w całości,
sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie
kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
§
2. Wobec
sprawcy przestępstwa wymienionego w § 1, który
dobrowolnie naprawił szkodę w znacznej części,
sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie
kary.
Art.
308. [Odpowiedzialność indywidualna zarządcy]
Za
przestępstwa określone w tym rozdziale odpowiada jak
dłużnik lub wierzyciel, kto, na podstawie przepisu
prawnego, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego
wykonywania, zajmuje się sprawami majątkowymi innej osoby
prawnej, fizycznej, grupy osób lub podmiotu niemającego
osobowości prawnej.
Art.
309. [Obostrzenie kary grzywny]
W
razie skazania za przestępstwo określone w art. 296 §
3, art. 297 § 1 lub art. 299, grzywnę orzeczoną obok
kary pozbawienia wolności można wymierzyć w wysokości
do 3000 stawek dziennych.
Rozdział
XXXVII
Przestępstwa
przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi
Art.
310. [Fałszowanie pieniędzy i innych środków
płatniczych albo dokumentów równoznacznych]
§
1. Kto
podrabia albo przerabia polski albo obcy pieniądz, polski albo
obcy znak pieniężny, który został ustalony jako
prawny środek płatniczy, jednak nie został jeszcze
wprowadzony do obiegu, inny środek płatniczy albo dokument
uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej albo
zawierający obowiązek wypłaty kapitału, odsetek,
udziału w zyskach albo stwierdzenie uczestnictwa w spółce
lub z pieniędzy, innego środka płatniczego albo z
takiego dokumentu usuwa oznakę umorzenia,
podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5
albo karze 25 lat pozbawienia wolności.
§
2. Kto
pieniądz, inny środek płatniczy lub znak pieniężny
albo dokument określone w § 1 puszcza w obieg albo go w
takim celu przyjmuje, przechowuje, przewozi, przenosi, przesyła
albo pomaga do jego zbycia lub ukrycia,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
3. W
wypadku mniejszej wagi sąd może zastosować
nadzwyczajne złagodzenie kary.
§
4. Kto
czyni przygotowania do popełnienia przestępstwa określonego
w § 1 lub 2,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
311. [Oszustwo kapitałowe]
Kto,
w dokumentacji związanej z obrotem papierami wartościowymi,
rozpowszechnia nieprawdziwe informacje lub przemilcza informacje o
stanie majątkowym oferenta, mające istotne znaczenie dla
nabycia, zbycia papierów wartościowych, podwyższenia
albo obniżenia wkładu,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
312. [Puszczenie w obieg fałszywych pieniędzy i
innych środków płatniczych, dokumentów
płatniczych, albo dokumentów równoważnych]
Kto
puszcza w obieg podrobiony albo przerobiony pieniądz, inny
środek płatniczy albo dokument określony w art. 310 §
1, który sam otrzymał jako prawdziwy,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
Art.
313. [Fałszowanie urzędowego znaku wartościowego]
§
1. Kto,
w celu użycia lub puszczenia w obieg, podrabia albo przerabia
urzędowy znak wartościowy albo ze znaku takiego usuwa
oznakę umorzenia,
podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto urzędowy znak wartościowy
podrobiony, przerobiony albo z usuniętą oznaką
umorzenia puszcza w obieg, nabywa lub go używa albo przechowuje
w celu puszczenia w obieg.
Art.
314. [Fałszowanie znaku urzędowego]
Kto,
w celu użycia w obrocie gospodarczym, podrabia albo przerabia
znak urzędowy, mający stwierdzić upoważnienie lub
wynik badania albo w obrocie publicznym używa przedmiotów
opatrzonych takimi podrobionymi albo przerobionymi znakami,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Art.
315. [Fałszowanie zalegalizowanego narzędzia
pomiarowego lub probierczego]
§
1. Kto,
w celu użycia w obrocie gospodarczym, podrabia lub przerabia
zalegalizowane narzędzie pomiarowe lub probiercze,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Tej
samej karze podlega, kto podrobionego albo przerobionego narzędzia
pomiarowego lub probierczego w obrocie gospodarczym używa albo
takie narzędzie w celu użycia w obrocie gospodarczym
przechowuje.
Art.
316. [Specjalna regulacja przepadku przedmiotów]
§
1. Pieniądze,
dokumenty i znaki wartościowe podrobione, przerobione albo z
usuniętą oznaką umorzenia oraz podrobione lub
przerobione narzędzia pomiarowe, jak również
przedmioty służące do popełnienia przestępstw
określonych w tym rozdziale ulegają przepadkowi, chociażby
nie stanowiły własności sprawcy.
§
2. Podrobione
albo przerobione znaki urzędowe określone w art. 314 należy
usunąć, chociażby to miało być połączone
ze zniszczeniem przedmiotu.
CZĘŚĆ
WOJSKOWA
Rozdział
XXXVIII
Przepisy
ogólne dotyczące żołnierzy
Art.
317. [Zastosowanie ustawy wobec żołnierzy]
§
1. Przepisy
części ogólnej i szczególnej tego kodeksu
stosuje się do żołnierzy, jeżeli część
wojskowa nie zawiera przepisów odmiennych.
§
2. Przepisy
art. 356-363 oraz, w wypadku popełnienia określonego w nich
przestępstwa, przepisy ogólne dotyczące żołnierzy
stosuje się odpowiednio także do pracowników wojska.
§
3. Przepisy
części wojskowej stosuje się odpowiednio także do
innych osób, jeżeli ustawa
tak stanowi.
Art.
318. [Kontratyp rozkazu wojskowego]
Nie
popełnia przestępstwa żołnierz, który
dopuszcza się czynu zabronionego będącego wykonaniem
rozkazu, chyba że wykonując rozkaz umyślnie popełnia
przestępstwo.
Art.
319. [Kontratyp ostatecznej potrzeby wojskowej]
§
1. Nie
popełnia przestępstwa żołnierz, gdy w wypadku
nieposłuszeństwa lub oporu stosuje środki niezbędne
w celu wymuszenia posłuchu dla rozkazu, do którego
wydania był uprawniony, jeżeli okoliczności wymagają
natychmiastowego przeciwdziałania, a posłuchu dla rozkazu
nie można osiągnąć w inny sposób.
§
2. W
razie przekroczenia granic ostatecznej potrzeby sąd może
zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.
Art.
320. [Odpowiedzialność karna w przypadku niezdolności
do służby wojskowej]
W
stosunku do sprawcy przestępstwa określonego w części
wojskowej, który w chwili czynu był niezdolny do
pełnienia służby wojskowej, sąd może
zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić
od jej wymierzenia.
Art.
321. [Odpowiedzialność małoletniego]
W
wypadku przewidzianym w art. 10 § 4 sąd może zamiast
orzekania środków wychowawczych lub poprawczych, o
których mowa w tym przepisie, przekazać sprawcę
właściwemu dowódcy w celu wymierzenia kary
przewidzianej w wojskowych przepisach
dyscyplinarnych.
Art.
322. [Areszt wojskowy]
§
1. Karą
stosowaną wobec żołnierzy jest także areszt
wojskowy; do kary aresztu wojskowego stosuje się odpowiednio
przepisy o karze pozbawienia wolności.
§
2. Kara
aresztu wojskowego trwa najkrócej miesiąc, najdłużej
2 lata; wymierza się ją w miesiącach i latach.
§
3. Karę
aresztu wojskowego odbywa się w przeznaczonym do tego zakładzie
karnym; w czasie odbywania kary skazany podlega także szkoleniu
wojskowemu.
Art.
323. [Ograniczenie wolności]
§
1. Do
żołnierzy nie stosuje się przepisów art. 34 §
1a pkt 1.
§
2. W
czasie odbywania kary ograniczenia wolności skazany:
1)
nie może być mianowany na wyższy stopień wojskowy
ani wyznaczony na wyższe stanowisko służbowe;
2)
nie może brać udziału w uroczystościach i
paradach organizowanych w jednostce wojskowej lub z udziałem
jednostki.
§
3. Żołnierze
innej służby niż zasadnicza odbywają karę
ograniczenia wolności, pozostając w określonym miejscu
w dyspozycji przełożonego w czasie od zakończenia
zajęć służbowych przez 4 godziny 2 dni w
tygodniu. Sąd może również orzec potrącenie
od 5 do 15% miesięcznego zasadniczego uposażenia na
wskazany cel społeczny.
§
4. Żołnierze
zasadniczej służby wojskowej odbywają karę
ograniczenia wolności w wydzielonej jednostce wojskowej według
zasad określonych w Kodeksie
karnym wykonawczym.
§
5. Jeżeli
skazany na karę ograniczenia wolności, według zasad
określonych w § 1-4, w chwili przystąpienia do jej
wykonania w całości lub w części, przestał
być żołnierzem lub, w wypadku przewidzianym w art. 317
§ 2, pracownikiem wojska, sąd zamienia tę karę na
karę ograniczenia wolności orzekaną według zasad
ogólnych.
Art.
324. [Środki karne]
§
1. Środkami
karnymi stosowanymi wobec żołnierzy są także:
1)
(uchylony);
2)
wydalenie z zawodowej służby wojskowej;
3)
degradacja.
§
2. Wobec
żołnierzy służby zasadniczej nie orzeka się
środka karnego wymienionego w art. 39 pkt 7.
Art.
325.
(uchylony).
Art.
326. [Wydalenie ze służby wojskowej]
§
1. Wydalenie
z zawodowej służby wojskowej obejmuje bezzwłoczne
usunięcie ze służby oraz utratę odznak i
zaszczytnych wyróżnień nadanych przez właściwego
dowódcę.
§
2. Sąd
może orzec wydalenie z zawodowej służby wojskowej,
jeżeli sprawca przy popełnieniu przestępstwa umyślnego
rażąco nadużył swoich uprawnień albo okazał,
że dalsze pełnienie tej służby zagraża
istotnym dobrom chronionym prawem.
Art.
327. [Degradacja stopnia]
§
1. Degradacja
obejmuje utratę posiadanego stopnia wojskowego i powrót
do stopnia szeregowego.
§
2. Sąd
może orzec degradację w razie skazania za przestępstwo
umyślne, jeżeli rodzaj czynu, sposób i okoliczności
jego popełnienia pozwalają przyjąć, że
sprawca utracił właściwości wymagane do
posiadania stopnia wojskowego, a zwłaszcza w wypadku działania
w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.
Art.
328. [Możliwość orzeczenia degradacji]
Sąd
może orzec degradację tylko wobec osoby, która w
chwili popełnienia czynu zabronionego była żołnierzem,
chociażby przestała nim być w chwili orzekania.
Art.
329. [Wybór kary. Zamiana na areszt wojskowy]
Jeżeli
przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności
nie przekraczającą 5 lat, a wymierzona kara nie byłaby
surowsza niż 2 lata pozbawienia wolności, sąd może
w stosunku do żołnierza orzec karę aresztu wojskowego.
Art.
330. [Wybór kary. Zamiana na ograniczenie wolności]
Jeżeli
wymierzona za przestępstwo kara aresztu wojskowego nie byłaby
surowsza od roku, sąd może w stosunku do żołnierza
orzec karę ograniczenia wolności.
Art.
331. [Stosowanie kar dyscyplinarnych]
Odstępując
od wymierzenia kary, sąd może zwrócić się
do właściwego dowódcy o wymierzenie kary
dyscyplinarnej przewidzianej w wojskowych przepisach
dyscyplinarnych.
Art.
332. [Zbieg przestępstw]
§
1. W
razie orzeczenia za zbiegające się przestępstwa
pozbawienia praw publicznych i degradacji lub wydalenia z zawodowej
służby wojskowej sąd orzeka tylko pozbawienie praw
publicznych.
§
2. W
razie orzeczenia za zbiegające się przestępstwa
degradacji oraz wydalenia z zawodowej służby wojskowej sąd
orzeka tylko degradację.
Art.
333. [Warunkowe umorzenie postępowania]
§
1. Stosując
warunkowe umorzenie postępowania karnego wobec żołnierza,
sąd może także zwrócić się do
właściwego dowódcy o wymierzenie kary przewidzianej
w wojskowych przepisach
dyscyplinarnych.
§
2. Sąd
może podjąć postępowanie karne także wtedy,
gdy sprawca rażąco narusza zasady dyscypliny wojskowej.
Art.
334. [Obowiązki. Dozór]
§
1. Nakładając
na żołnierza obowiązki lub stosując środki
przewidziane w art. 67 lub 72, uwzględnia się warunki
służby wojskowej.
§
2. Orzekając
dozór wobec żołnierza, sąd może powierzyć
wykonywanie czynności dozoru kuratorowi wojskowemu, przełożonemu
lub żołnierzowi wskazanemu przez przełożonego.
Art.
335. [Zawieszenie wykonania kary]
Zawieszając
wykonanie kary wobec żołnierza, sąd może orzec
także środki przewidziane w art. 323 § 2.
Art.
336. [Odroczenie wykonania kary. Zwolnienie z odbycia kary]
§
1. Sąd
może odroczyć żołnierzowi służby
zasadniczej wykonanie kary pozbawienia wolności nie
przekraczającej 6 miesięcy do czasu ukończenia służby.
§
2. Sąd
może zarządzić wykonanie odroczonej kary, jeżeli
skazany w okresie odroczenia rażąco narusza porządek
prawny lub zasady dyscypliny wojskowej.
§
3. Sąd
po zapoznaniu się z opinią dowódcy jednostki może
zwolnić od kary pozbawienia wolności nie przekraczającej
6 miesięcy, jeżeli okres odroczenia trwał co najmniej
6 miesięcy, a żołnierz w tym okresie wyróżnił
się w wykonywaniu obowiązków służbowych
albo wykazał się odwagą.
§
4. Sąd
może zwolnić od kary określonej w § 3, nawet gdy
okres odroczenia trwał krócej, jeżeli przemawiają
za tym szczególnie ważne powody.
§
5. Zwolnienie
od kary w myśl § 3 lub 4 pociąga za sobą zatarcie
skazania z mocy prawa; jeżeli wobec skazanego orzeczono grzywnę
lub środek karny, zatarcie skazania nie może nastąpić
przed wykonaniem tej kary lub środka karnego.
§
6. Przepisy
§ 1-5 stosuje się odpowiednio do osoby powołanej do
służby wojskowej.
Art.
337. [Warunki zatarcia skazania]
Wobec
żołnierza służby zasadniczej, który został
skazany, za przestępstwo określone w części
wojskowej popełnione w czasie tej służby, na grzywnę,
karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
nie przekraczającą roku, sąd może zarządzić
zatarcie skazania po przeniesieniu go do rezerwy, jeżeli kara
lub orzeczony środek karny zostały wykonane.
Rozdział
XXXIX
Przestępstwa
przeciwko obowiązkowi pełnienia służby wojskowej
Art.
338. [Samowolne opuszczenie jednostki]
§
1. Żołnierz,
który co najmniej dwukrotnie w okresie nie dłuższym
niż 3 miesiące samowolnie opuszcza swoją jednostkę
lub wyznaczone miejsce przebywania albo samowolnie poza nimi
pozostaje w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo 48 godzin,
podlega
karze ograniczenia wolności.
§
2. Żołnierz,
który samowolnie opuszcza swoją jednostkę lub
wyznaczone miejsce przebywania albo samowolnie poza nimi pozostaje
przez okres powyżej 48 godzin, nie dłużej jednak niż
przez okres 7 dni,
podlega
karze ograniczenia wolności, karze aresztu wojskowego do roku
albo pozbawienia wolności do roku.
§
3. Żołnierz,
który samowolnie opuszcza swoją jednostkę lub
wyznaczone miejsce przebywania albo samowolnie poza nimi pozostaje
przez okres powyżej 7 dni,
podlega
karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 3.
§
4. Ściganie
przestępstwa określonego w § 1 i 2 następuje na
wniosek dowódcy jednostki wojskowej.
Art.
339. [Dezercja]
§
1. Żołnierz,
który w celu trwałego uchylenia się od służby
wojskowej opuszcza swoją jednostkę lub wyznaczone miejsce
przebywania lub w takim celu poza nimi pozostaje,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Jeżeli
sprawca dopuszcza się dezercji wspólnie z innymi
żołnierzami lub zabierając broń,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
3. Żołnierz,
który w czasie dezercji ucieka za granicę albo
przebywając za granicą uchyla się od powrotu do kraju,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
4. Żołnierz,
który czyni przygotowania do przestępstwa określonego
w § 1-3,
podlega
karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 2.
Art.
340. [Nadzwyczajne złagodzenie kary]
Jeżeli
sprawca przestępstwa określonego w art. 339 dobrowolnie
powrócił, a nieobecność jego trwała nie
dłużej niż 14 dni, sąd może zastosować
nadzwyczajne złagodzenie kary.
Art.
341. [Odmowa pełnienia służby]
§
1. Żołnierz,
który odmawia pełnienia służby wojskowej albo
wykonywania obowiązku wynikającego z tej służby,
podlega
karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Tej
samej karze podlega żołnierz innej służby niż
zasadnicza, który uporczywie nie wykonuje obowiązku z
niej wynikającego.
§
3. Ściganie
przestępstwa określonego w § 2 następuje na
wniosek dowódcy jednostki.
Art.
342. [Samookaleczenie. Wprowadzenie w błąd organu
wojskowego]
§
1. Żołnierz,
który w celu zupełnego albo częściowego
uchylenia się od służby wojskowej albo od wykonania
obowiązku wynikającego z tej służby:
1)
powoduje u siebie lub dopuszcza, by kto inny spowodował u niego
skutek określony w art. 156 § 1 lub art. 157 § 1,
2)
używa podstępu dla wprowadzenia w błąd organu
wojskowego,
podlega
karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega
karze ograniczenia wolności, aresztu wojskowego do roku albo
pozbawienia wolności do roku.
Rozdział
XL
Przestępstwa
przeciwko zasadom dyscypliny wojskowej
Art.
343. [Odmowa wykonania rozkazu]
§
1. Żołnierz,
który nie wykonuje lub odmawia wykonania rozkazu albo wykonuje
rozkaz niezgodnie z jego treścią,
podlega
karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 działa wspólnie
z innymi żołnierzami lub w obecności zebranych
żołnierzy albo następstwem czynu określonego w §
1 jest znaczna szkoda majątkowa lub inna poważna szkoda,
sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
3. Żołnierz,
który wchodzi w porozumienie z innymi żołnierzami w
celu popełnienia czynu zabronionego określonego w § 1
lub 2,
podlega
karze ograniczenia wolności, aresztu wojskowego albo pozbawienia
wolności do lat 2.
§
4. Ściganie
przestępstwa określonego w § 1 lub 3 następuje na
wniosek dowódcy jednostki.
Art.
344. [Niewykonanie rozkazu polecającego popełnienie
przestępstwa]
§
1. Nie
popełnia przestępstwa określonego w art. 343 żołnierz,
który odmawia wykonania rozkazu polecającego popełnienie
przestępstwa albo nie wykonuje go.
§
2. W
razie wykonania rozkazu, o którym mowa w § 1, niezgodnie
z jego treścią w celu istotnego zmniejszenia szkodliwości
czynu, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie
kary lub odstąpić od jej wymierzenia.
Art.
345. [Napaść na przełożonego]
§
1. Żołnierz,
który dopuszcza się czynnej napaści na przełożonego,
podlega
karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli
sprawca dopuszcza się czynnej napaści w związku z
pełnieniem przez przełożonego obowiązków
służbowych albo wspólnie z innymi żołnierzami
lub w obecności zebranych żołnierzy,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
3. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 używa broni,
noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
4. Karze
przewidzianej w § 3 podlega sprawca czynu określonego w §
1 lub 2, jeżeli jego następstwem jest skutek określony
w art. 156 lub 157 § 1.
Art.
346. [Przemoc lub groźba bezprawna wobec przełożonego]
§
1. Żołnierz,
który stosuje przemoc lub groźbę bezprawną w
celu przeszkodzenia przełożonemu w czynności służbowej
albo w celu zmuszenia przełożonego do przedsięwzięcia
albo zaniechania czynności służbowej,
podlega
karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli
sprawca działa wspólnie z innymi żołnierzami
lub w obecności zebranych żołnierzy,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art.
347. [Znieważenie przełożonego]
§
1. Żołnierz,
który znieważa przełożonego,
podlega
karze ograniczenia wolności, aresztu wojskowego albo pozbawienia
wolności do lat 2.
§
2. Ściganie
następuje na wniosek pokrzywdzonego lub dowódcy
jednostki.
Art.
348. [Odpowiednie stosowanie wobec innych żołnierzy]
Przepisy
art. 345-347 stosuje się odpowiednio do żołnierza,
który dopuszcza się czynu określonego w tych
przepisach względem żołnierza nie będącego
jego przełożonym w związku z pełnieniem przez
niego obowiązków służbowych.
Art.
349. [Odpowiednie stosowanie wobec żołnierzy państw
sprzymierzonych]
Przepisy
tego rozdziału stosuje się odpowiednio, jeżeli czyn
zabroniony popełniono względem żołnierza państwa
sprzymierzonego, a państwo to zapewnia wzajemność.
Rozdział
XLI
Przestępstwa
przeciwko zasadom postępowania z podwładnymi
Art.
350. [Poniżenie podwładnego]
§
1. Żołnierz,
który poniża lub znieważa podwładnego,
podlega
karze ograniczenia wolności, aresztu wojskowego albo pozbawienia
wolności do lat 2.
§
2. Ściganie
następuje na wniosek pokrzywdzonego lub dowódcy
jednostki.
Art.
351. [Naruszenie nietykalności cielesnej podwładnego]
Żołnierz,
który uderza podwładnego lub w inny sposób narusza
jego nietykalność cielesną,
podlega
karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 2.
Art.
352. [Znęcanie się nad podwładnym]
§
1. Żołnierz,
który znęca się fizycznie lub psychicznie nad
podwładnym,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. Jeżeli
czyn określony w § 1 połączony jest ze
stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§
3. Jeżeli
następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest
targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie,
sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Art.
353. [Odpowiednie stosowanie wobec młodszego stopniem]
Przepisy
art. 350-352 stosuje się odpowiednio do żołnierza,
który dopuszcza się czynu określonego w tych
przepisach względem żołnierza młodszego stopniem
albo równego stopniem o krótszym okresie pełnienia
służby wojskowej.
Rozdział
XLII
Przestępstwa
przeciwko zasadom obchodzenia się z uzbrojeniem i uzbrojonym
sprzętem wojskowym
Art.
354. [Nieostrożne używanie środków walki]
§
1. Żołnierz,
który nieostrożnie obchodzi się z bronią
wojskową, amunicją, materiałem wybuchowym lub innym
środkiem walki albo ich nieostrożnie używa i przez to
nieumyślnie powoduje naruszenie czynności narządu
ciała lub rozstrój zdrowia innej osoby,
podlega
karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli
następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć
innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art.
355. [Wypadek komunikacyjny]
§
1. Żołnierz,
który prowadząc uzbrojony pojazd mechaniczny, narusza
chociażby nieumyślnie zasady bezpieczeństwa w ruchu
lądowym, wodnym lub powietrznym i powoduje nieumyślnie
wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia
ciała określone w art. 157 § 1 lub wyrządzona
została znaczna szkoda w mieniu,
podlega
karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli
następstwem wypadku określonego w § 1 jest śmierć
innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§
3. Przepisy
art. 42 i 178 stosuje się odpowiednio.
Rozdział
XLIII
Przestępstwa
przeciwko zasadom pełnienia służby
Art.
356. [Naruszenie regulaminu]
§
1. Żołnierz,
który, po wyznaczeniu go do służby lub będąc
w służbie, narusza obowiązek wynikający z
przepisu lub zarządzenia regulującego tok tej służby,
przez co stwarza bezpośrednie niebezpieczeństwo powstania
szkody, której wyznaczona służba miała
zapobiec,
podlega
karze ograniczenia wolności, aresztu wojskowego albo pozbawienia
wolności do lat 3.
§
2. Jeżeli
następstwem czynu jest szkoda, o której mowa w § 1,
sprawca
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
3. Ściganie
przestępstwa określonego w § 1 następuje na
wniosek dowódcy jednostki.
Art.
357. [Stan nietrzeźwości lub odurzenia w służbie]
§
1. Żołnierz,
który, po wyznaczeniu do służby lub będąc
w służbie, wprawia się w stan nietrzeźwości
lub odurzenia innym środkiem,
podlega
karze ograniczenia wolności, aresztu wojskowego albo pozbawienia
wolności do lat 2.
§
2. Ściganie
następuje na wniosek dowódcy jednostki.
Rozdział
XLIV
Przestępstwa
przeciwko mieniu wojskowemu
Art.
358. [Samowolne dysponowanie środkami walki]
§
1. Żołnierz,
który samowolnie dysponuje bronią, amunicją,
materiałem wybuchowym lub innym środkiem walki,
podlega
karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności do lat 3.
§
2. Żołnierz,
który samowolnie zabiera broń, amunicję, materiał
wybuchowy lub inny środek walki,
podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Art.
359. [Utrata środków walki]
Żołnierz,
który, nie dopełniając obowiązku lub
przekraczając uprawnienia w zakresie ochrony lub nadzoru nad
bronią, amunicją, materiałem wybuchowym lub innym
środkiem walki, powoduje choćby nieumyślnie ich
utratę,
podlega
karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy
do lat 5.
Art.
360. [Uszkodzenie środków walki]
§
1. Żołnierz,
który broń, amunicję, materiał wybuchowy lub
inny środek walki niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnym do
użytku,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności, aresztu wojskowego albo
pozbawienia wolności do lat 2.
§
2. Jeżeli
sprawca czynu określonego w § 1 powoduje przez to znaczną
szkodę w mieniu,
podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art.
361. [Samowolne użycie statku]
§
1. Żołnierz,
który samowolnie używa wojskowego statku powietrznego lub
wodnego dla celu niemającego związku ze służbą,
podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§
2. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności, aresztu wojskowego albo
pozbawienia wolności do roku.
Art.
362. [Samowolne użycie pojazdu mechanicznego]
§
1. Żołnierz,
który samowolnie używa wojskowego pojazdu mechanicznego z
uszczerbkiem dla interesów służby lub w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności, aresztu wojskowego albo
pozbawienia wolności do lat 2.
§
2. W
wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega
grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Art.
363. [Samowolne rozporządzenie wyposażeniem]
§
1. Żołnierz,
który samowolnie rozporządza przedmiotem swojego
wyposażenia, w szczególności przedmiot taki zbywa,
zastawia lub go użycza innej osobie,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Ściganie
następuje na wniosek dowódcy jednostki.
1 Art.
12 § 1 według numeracji ustalonej przez art. 3 ustawy z
dnia 4 października 2018 r. (Dz.U.2018.2077) zmieniającej
nin. ustawę z dniem 15 listopada 2018 r.
2 Art.
12 § 2 dodany przez art. 3 ustawy z dnia 4 października
2018 r. (Dz.U.2018.2077) zmieniającej nin. ustawę z dniem
15 listopada 2018 r.
3 Art.
86 § 4 częściowo został uznany za niezgodny art.
32 ust. 1
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 18 kwietnia 2019 r., sygn. akt K 14/17
(Dz.U.2019.858) z dniem 9 maja 2019 r. Zgodnie z tym wyrokiem
wymieniony wyżej przepis traci moc w zakresie, w jakim różnicuje
sytuacje osób, wobec których zastosowanie miała
już wcześniej instytucja kary łącznej, od osób,
co do których ta instytucja zastosowania nie miała, w ten
sposób, że umożliwia w stosunku do tej pierwszej
kategorii osób podwyższenie dolnej granicy kary łącznej,
a także orzeczenie kary rodzajowo surowszej, tj. kary 25 lat
pozbawienia wolności.
4 Art.
87 § 1 częściowo został uznany za niezgodny z
art.
45 ust. 1
i art.
175 ust. 1
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wyrokiem Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 11 czerwca 2019 r. sygn. akt P 20/17
(Dz.U.2019.1135) z dniem 18 czerwca 2019 r. Zgodnie z tym wyrokiem
wymieniony wyżej przepis traci moc w zakresie, w jakim nakłada
na sąd obowiązek połączenia kar pozbawienia
wolności i ograniczenia wolności oraz wymierzenia kary
łącznej pozbawienia wolności po dokonaniu zamiany kary
ograniczenia wolności na karę pozbawienia wolności.
5 Art.
115 § 12 zmieniony przez art. 40 ustawy z dnia 21 lutego 2019 r.
(Dz.U.2019.730) zmieniającej nin. ustawę z dniem 4 maja
2019 r.
6 Z
dniem 3 sierpnia 2011 r. art. 256 § 2 w części
obejmującej wyrazy: "albo będące nośnikiem
symboliki faszystowskiej, komunistycznej lub innej totalitarnej",
został uznany za niezgodny z art. 42 ust. 1 w związku z
art. 54 ust. 1 i art. 2 Konstytucji RP, wyrokiem Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 19 lipca 2011 r. sygn. akt K 11/10
(Dz.U.2011.160.964).
7 Art.
271 § 1 częściowo został uznany za niezgodny z
zasadą ne bis in idem oraz zasadą proporcjonalnej reakcji
państwa na naruszenie prawa wynikającymi z art.
2
Konstytucji RP, wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20
czerwca 2017 r., sygn. akt P 124/15 (Dz.U.2017.1214) z dniem 24
czerwca 2017 r. Zgodnie z tym wyrokiem wymieniony wyżej przepis
traci moc w zakresie, w jakim dopuszcza stosowanie wobec tej samej
osoby fizycznej, za ten sam czyn, który stanowi naruszenie
obowiązków lub warunków przewozu drogowego opisane
w lp. 3.9 załącznika
nr 3
do ustawy o transporcie drogowym, odpowiedzialności za
przestępstwo oraz kary pieniężnej.
8 Rozdział
XXXVI tytuł zmieniony przez art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 15 marca
2019 r. (Dz.U.2019.870) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25
maja 2019 r.
9 Art.
306a dodany przez art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 15 marca 2019 r.
(Dz.U.2019.870) zmieniającej nin. ustawę z dniem 25 maja
2019 r.