Kraków: Strefa ekonomiczna na półmetku

Krakowska Specjalna Strefa Ekonomiczna (SSE) powstała w 1998 roku. Zgodnie z początkowym założeniem krakowska strefa, w odróżnieniu od innych istniejących w Polsce, miała być przeznaczona głównie dla firm działających w sektorze zaawansowanych technologii. Jednak z powodu trudności z pozyskaniem wyłącznie takich inwestorów i potrzebą szybkiego zagospodarowania atrakcyjnych terenów, zezwolenia na działalność w niej zaczęły otrzymywać także przedsiębiorstwa z innych branż. Dzięki nowelizacji rozporządzenia w sprawie krakowskiej strefy ekonomicznej od czerwca 2005 roku na jej terenie mogą inwestować również firmy prowadzące centra usług biznesowych (BPO). Zainteresowanie tego typu inwestycjami jest ogromne. Z myślą o przyciągnięciu do Krakowa firm prowadzących działalność typu BPO, IT, SSC czy R&D ofertę rozszerzono o przestrzeń biurową do wynajęcia. Utworzono nową podstrefę w Zabierzowie, a do istniejącej podstrefy Kraków Śródmieście włączono budynek przy ul. Zapolskiej, tzw. Bramę Bronowicką. Do tej pory w Krakowie swoje centra usług utworzyły m.in. takie firmy jak: Royal Dutch Shell, ACS, Philip Morris czy IBM IT.
Zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie strefy wydaje – w imieniu ministra gospodarki – zarząd Krakowskiego Parku Technologicznego (KPT), spółki zarządzającej SSE. W porównaniu do zeszłego roku, kiedy KPT wydał 13 zezwoleń, rok 2007 zapowiada się jako rekordowy – przewiduje się, że będzie ich około 20. Ten wzrost jest skutkiem wyraźnego ożywienia w gospodarce. Co ciekawe, wśród nowych inwestorów jest bardzo dużo firm polskich, i to nie tych największych, ale małych i średnich, które uzyskane dodatkowe środki planują przeznaczyć na inwestycje. Zdecydowanie mniej niż w początkowym okresie działania strefy jest obecnie firm zagranicznych, i są to głównie firmy z sektora BPO i self service.
Podjęcie inwestycji na terenie objętym strefą upoważnia przedsiębiorców do korzystania z częściowych zwolnień z płacenia podatku dochodowego, a także z podatku od nieruchomości. Obecnie zmienił się w Krakowie pułap pomocy publicznej, którą przedsiębiorca może uzyskać, wcześniej to było 40 proc. poniesionych kosztów kwalifikacyjnych, teraz jest 50. Warto wspomnieć, że jest to jedyna pomoc publiczna w Polsce, która nie ma charakteru uznaniowego, tylko przysługuje z mocy ustawy.
Krakowski Park Technologiczny dostosowuje swoją ofertę do potrzeb inwestorów – w przypadku inwestycji typu green field istnieje możliwość (przy spełnieniu pewnych warunków) ustanowienia strefy na terenie wybranym przez inwestora. Podczas przygotowywania oferty dla firm zainteresowanych wynajęciem powierzchni biurowej KPT współpracuje z działającymi na lokalnym rynku deweloperami, co umożliwia ustanowienie strefy dla konkretnej inwestycji, jak to miało miejsce w przypadku firmy Affiliated Computer Services of Poland, która na terenie SSE otworzyła nowoczesne centrum outsourcingu procesów biznesowych. Wybranym przez inwestora miejscem był Kraków Business Park w Zabierzowie. Gdyby nie ustanowiono na tym obszarze strefy, inwestycja ta nie zostałaby zrealizowana. Podobne decyzje dotyczące rozszerzenia granic strefy zapadły w związku z inwestycją firmy MAN w Niepołomicach. Efektem utworzenia tej podstrefy jest dynamiczny rozwój Niepołomickiej Strefy Przemysłowej, w której inwestują poddostawcy firmy MAN, a także inne firmy z sektora przemysłu tradycyjnego.
W chwili powstania Krakowskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej jej powierzchnia obejmowała 66 ha w trzech podstrefach ulokowanych wyłącznie w Krakowie. Obecnie są to 264 ha skupione w siedmiu podstrefach: Czyżyny, Pychowice, Branice, Kraków Business Park w Zabierzowie, w Niepołomice i Tarnowski Klaster Przemysłowy. W najbliższym czasie planowane są kolejne zmiany granic strefy związane ze zwiększeniem jej obszaru.
W sierpniu weszła nowa ustawa o SSE, która umożliwia rozszerzenie obszaru specjalnych stref o 4000 ha (do podziału na całą Polskę). Krakowska Strefa ma pierwszeństwo w uzyskaniu nowych terenów, ponieważ jej obszar jest zagospodarowany już w 95 proc. Został już złożony wniosek o rozszerzenie strefy na ponad 70 ha. Ponieważ obecnie w Krakowie praktycznie nie ma przygotowanych terenów inwestycyjnych, KPT prowadzi rozmowy z podkrakowskimi gminami, które takie tereny posiadają – z Myślenicami, Skawiną, Brzeskiem, Dobczycami. Jak mówi Krystyna Sadowska, dyrektor działu promocji i marketingu KPT: Z małymi gminami o wiele łatwiej załatwiać sprawy związane zarówno z rozszerzeniem strefy, jak i z uzbrojeniem terenu. Nawet jeśli na terenie gminy nie ma uchwalonych planów zagospodarowania miejscowego, to łatwiej tam uzyskać wuzetkę, na podstawie której otrzymuje się pozwolenie na budowę.
Spółka KPT nie tylko zarządza SSE, ale również sama w niej inwestuje. W ubiegłym roku dostaliśmy pieniądze z Unii na postawienie biurowca, w którym będzie się mieścił inkubator technologiczny. Wprowadzimy się tam w pierwszym kwartale przyszłego roku – mówi Krystyna Sadowska. – Projekt przewiduje budowę i wyposażenie budynku biurowego o powierzchni 4 tysięcy m kw. Głównym odbiorcą usług inkubatora będą przedsiębiorcy z branż wysokich technologii rozpoczynający swoją działalność na rynku.
Do tej pory dzięki wydanym 42 zezwoleniom firmy, które rozpoczęły działalność na terenie SSE, utworzyły ponad 4 tysiące nowych miejsc pracy. Do końca 2009 roku powstaną następne 3 tysiące. Z myślą o zainteresowaniu gmin tematem przygotowywania nowych terenów dla inwestorów, w kwietniu KPT organizuje konferencję, podczas której zostaną przedstawione zasady tworzenia podstref inwestycyjnych oraz praktyczne wskazówki, co gminy powinny przygotować. Zgodnie z założeniem SSE będzie działać tylko do 2017 roku, czyli z każdym rokiem coraz trudniej będzie skusić inwestorów do rozpoczynania w niej działalności, bo coraz krótszy będzie okres zwolnienia od podatków.

Autor: Marta Kołpanowicz