Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego poruszył kwestię istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub od innych warunków pozwolenia na budowę. W takim przypadku wymagana jest decyzja o zmianie pozwolenia – a organ nadzoru budowlanego nakłada obowiązek sporządzenia zamiennego projektu budowlanego. W razie potrzeby może również nakazać doprowadzenie do stanu zgodnego z prawem.
Omawiana sprawa dotyczyła budowy odcinka sieci wodociągowej, który zgodnie z projektem powinien być nadbudowany nasypem o wysokości 30 cm. Skarżący wskazał jednak, iż w rzeczywistości nasyp ten osiągnął ponad metr oraz że uniemożliwiło to korzystanie z jego nieruchomości zgodnie z założeniem. Jego zdaniem, w trakcie budowy zostały podjęte działania nieautoryzowane. Zarówno organ pierwszej, jak i drugiej instancji oparły się na oświadczeniu kierownika budowy i wydały decyzje o zrealizowaniu tego obiektu zgodnie z projektem. WSA wskazał jednak, iż w tym przypadku dokonano istotnych uchybień w zakresie ustalenia stanu faktycznego sprawy i skierował ją do ponownego rozpatrzenia w I instancji.
Sąd podkreślił warunki, które po zaistnieniu mogą inicjować konsekwencję wstrzymania prowadzenia robót. Między innymi wskazał na istotne odbieganie od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę, projekcie budowlanym lub w innych przepisach. W przypadku stwierdzenia zaistnienia takiej okoliczności organ powinien przeprowadzić szczegółowe postępowanie wyjaśniające, które pozwoli ocenić, czy w przypadku zakwestionowanych robót należy zastosować postępowanie naprawcze.
Dopiero po przeprowadzeniu koniecznych ustaleń organ może stwierdzić zgodność budowy z planem. Po prawidłowej ocenie zebranego materiału dowodowego, można uznać brak podstaw do nałożenia obowiązków; w innym przypadku należy nakazać doprowadzenie do stanu poprzedniego, stanu zgodnego z prawem bądź nałożyć obowiązek sporządzenia projektu budowlanego zamiennego, który uwzględni zmiany wynikające z dotychczasowych robót.
Osoby, które są poszkodowane działaniami podmiotów administracji publicznej, a także innych podmiotów, wykonującyvh roboty budowlane, mają więc prawo do merytorycznie prawidłowego postępowania. Organy powinny ocenić fakt, czy przeprowadzane roboty są faktycznie zgodne z planami, i zastosować wymierne środki.
Wyrok
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku
z 21 lutego 2018 r.
II SA/Gd 679/17
Krzysztof Janowski, radca prawny