Trybunał Konstytucyjny rozpozna 18 września wniosek rzecznika praw obywatelskich, dotyczący dysponowania przez ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz przez podległe mu organy użytkowanymi dotychczas lokalami mieszkalnymi, stanowiącymi obecnie własność prywatną.
Trybunał Konstytucyjny zbada bowiem zgodność art. 90 ust. 1 - 5 ustawy, z 6 kwietnia 1990 r., o policji (DzU z 2007 r., nr 43, poz. 277 ze zm.) z Konstytucją. Kontrola ta dotyczy wyżej wskazanych przepisów w zakresie, w jakim umożliwiają one dalsze bezterminowe dysponowanie przez ministra spraw wewnętrznych i administracji lub podległe mu organy użytkowanymi dotychczas lokalami mieszkalnymi stanowiącymi własność prywatną. Dysponowanie takie, wyżej wskazanymi lokalami, może bowiem naruszać chronione konstytucyjnie prawo własności, ograniczając je w sposób nieuzasadniony. Tym samym przepisy mogą być niezgodne z art. 64 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Ze wskazanych przepisów ustawy o policji wynika, że na mieszkania dla policjantów można przeznaczyć lokale, które są w dyspozycji ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub podległych mu organów, uzyskane w wyniku ich działalności inwestycyjnej albo od terenowych organów rządowej administracji ogólnej, stanowiące własność gminy lub zakładów pracy. Można też wykorzystać w tym celu lokale zwolnione przez osoby, które decyzje o przydziale uzyskały z jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych. Przy tym podkreślono, że właściciele domów jednorodzinnych, domów mieszkalno-pensjonatowych, domów wielomieszkaniowych i lokali mieszkalnych stanowiących odrębne nieruchomości mają prawo do zamieszkania w swych domach i lokalach opróżnionych w całości lub części przez policjantów. Ponadto w przypadku opróżnienia lokalu w takich nieruchomościach właścicielowi przysługuje prawo oddania go w najem lub bezpłatne użytkowanie, czyli zasadniczo może nim swobodnie dysponować. Jednak w wypadku, gdy właściciel nie skorzysta – bez uzasadnionego powodu – z tego należnego mu prawa w ciągu trzech miesięcy od opróżnienia lokalu lub nieruchomości przez zamieszkujących dotąd policjantów, to minister właściwy do spraw wewnętrznych może dokonać kolejnego przydziału opróżnionego lokalu.
Zdaniem rzecznika praw obywatelskich kwestionowane przepisy naruszają prawo właścicieli lokali zajmowanych przez policjantów do ich własności. Według rzecznika włączenie na podstawie decyzji administracyjnej lokalu lub domu stanowiącego własność prywatną do zasobów mieszkaniowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oznaczać może faktyczne pozbawienie właściciela swobodnego władztwa nad tym lokalem przez czas nieograniczony. Przy tym właściciel taki nie ma de facto środków prawnych, które mogłyby doprowadzić do odzyskania przez niego prawa do rozporządzania lokalem stanowiącym jego własność.
Notka:
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 90 ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o policji w zakresie, w jakim odnosi się do dalszego bezterminowego dysponowania przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz podległe mu organy użytkowanymi dotychczas lokalami mieszkalnymi w domach stanowiących własność prywatną, jest niezgodny z art. 64 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji. W związku z tym z chwilą ogłoszenia wyroku lokale mieszkalne w domach stanowiących własność prywatną, będące w dyspozycji ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz podległych mu organów, podlegają regulacji prawnej zamieszczonej w ustawie o ochronie praw lokatorów.