Prawo prasowe.
Dz.U.2018.1914 t.j. z dnia 2018.10.05
Status: Akt obowiązujący
Wersja od: 5 października 2018r.
tekst jednolity
Wejście
w życie:
1
lipca 1984 r.
USTAWA
z
dnia 26 stycznia 1984 r.
Prawo
prasowe
Rozdział
1
Przepisy
ogólne
Art.
1. [Funkcje i cele prasy]
Prasa,
zgodnie z Konstytucją
Rzeczypospolitej Polskiej,
korzysta z wolności wypowiedzi i urzeczywistnia prawo obywateli
do ich rzetelnego informowania, jawności życia publicznego
oraz kontroli i krytyki społecznej.
Art.
2. [Obowiązki organów państwowych wobec prasy]
Organy
państwowe zgodnie z Konstytucją
Rzeczypospolitej Polskiej
stwarzają prasie warunki niezbędne do wykonywania jej
funkcji i zadań, w tym również umożliwiające
działalność redakcjom dzienników i czasopism
zróżnicowanych pod względem programu, zakresu
tematycznego i prezentowanych postaw.
Art.
3. [Zakaz ograniczania rozpowszechniania prasy]
Pracownik
poligrafii oraz kolportażu nie może ograniczać ani w
jakikolwiek inny sposób utrudniać drukowania i nabywania
przyjętych przez przedsiębiorstwo do druku i
rozpowszechniania dzienników, czasopism lub innych publikacji
prasowych z powodu ich linii programowej albo treści.
Art.
3a. [Dostęp dziennikarzy do informacji publicznej]
W
zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej stosuje
się przepisy ustawy
z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji
publicznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1330 i 1669).
Art.
4. [Obowiązek udzielenia informacji prasie]
1.
Przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów
publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia
zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji o
swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych
przepisów informacja nie jest objęta tajemnicą lub
nie narusza prawa do prywatności.
2.
(skreślony).
3.
W przypadku odmowy udzielenia informacji, na żądanie
redaktora naczelnego, odmowę doręcza się
zainteresowanej redakcji w formie pisemnej, w terminie trzech dni;
odmowa powinna zawierać oznaczenie organu, jednostki
organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej
udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie
informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy.
4.
Odmowę, o której mowa w ust. 3, lub niezachowanie wymogów
określonych w tym przepisie, można zaskarżyć do
sądu administracyjnego w terminie 30 dni; w postępowaniu
przed sądem stosuje się odpowiednio przepisy o zaskarżaniu
do sądu decyzji administracyjnych.
5.
(uchylony).
6.
(uchylony).
Art.
5. [Prawo udzielania informacji prasie]
1.
Każdy, zgodnie z zasadą wolności słowa i prawem
do krytyki, może udzielać informacji prasie.
2.
Nikt nie może być narażony na uszczerbek lub zarzut z
powodu udzielenia informacji prasie, jeżeli działał w
granicach prawem dozwolonych.
Art.
6. [Obowiązek odpowiedzi na krytykę]
1.
Prasa jest zobowiązana do prawdziwego przedstawiania omawianych
zjawisk.
2.
Organy państwowe, przedsiębiorstwa państwowe i inne
państwowe jednostki organizacyjne oraz organizacje spółdzielcze
są obowiązane do udzielenia odpowiedzi na przekazaną
im krytykę prasową bez zbędnej zwłoki, nie
później jednak niż w ciągu miesiąca.
3.
Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do związków
zawodowych, organizacji samorządowych i innych organizacji
społecznych w zakresie prowadzonej przez nie działalności
publicznej.
4.
Nie wolno utrudniać prasie zbierania materiałów
krytycznych ani w inny sposób tłumić krytyki.
Art.
7. [Definicje]
1.
Ustawa reguluje prasową działalność wydawniczą
i dziennikarską.
2.
W rozumieniu ustawy:
1)
prasa oznacza publikacje periodyczne, które nie tworzą
zamkniętej, jednorodnej całości, ukazujące się
nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem
albo nazwą, numerem bieżącym i datą, a w
szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne,
stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i
telewizyjne oraz kroniki filmowe; prasą są także
wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu
technicznego środki masowego przekazywania, w tym także
rozgłośnie oraz tele- i radiowęzły zakładowe,
upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druku,
wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania; prasa obejmuje
również zespoły ludzi i poszczególne osoby
zajmujące się działalnością dziennikarską;
2)
dziennikiem jest ogólnoinformacyjny druk periodyczny lub
przekaz za pomocą dźwięku oraz dźwięku i
obrazu, ukazujący się częściej niż raz w
tygodniu;
3)
czasopismem jest druk periodyczny ukazujący się nie
częściej niż raz w tygodniu, a nie rzadziej niż
raz w roku; przepis ten stosuje się odpowiednio do przekazu za
pomocą dźwięku oraz dźwięku i obrazu innego
niż określony w pkt 2;
4)
materiałem prasowym jest każdy opublikowany lub przekazany
do opublikowania w prasie tekst albo obraz o charakterze
informacyjnym, publicystycznym, dokumentalnym lub innym, niezależnie
od środków przekazu, rodzaju, formy, przeznaczenia czy
autorstwa;
5)
dziennikarzem jest osoba zajmująca się redagowaniem,
tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych,
pozostająca w stosunku pracy z redakcją albo zajmująca
się taką działalnością na rzecz i z
upoważnienia redakcji;
6)
redaktorem jest dziennikarz decydujący lub współdecydujący
o publikacji materiałów prasowych;
7)
redaktorem naczelnym jest osoba posiadająca uprawnienia do
decydowania o całokształcie działalności
redakcji;
8)
redakcją jest jednostka organizująca proces przygotowywania
(zbierania, oceniania i opracowywania) materiałów do
publikacji w prasie.
Art.
8. [Wydawcy]
1.
Wydawcą może być osoba prawna, fizyczna lub inna
jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości
prawnej. W szczególności wydawcą może być
organ państwowy, przedsiębiorstwo państwowe,
organizacja polityczna, związek zawodowy, organizacja
spółdzielcza, samorządowa i inna organizacja
społeczna oraz kościół i inny związek
wyznaniowy.
2.
Organizacja polityczna, związek zawodowy, przedsiębiorstwo
państwowe, organizacja spółdzielcza, samorządowa
i inna organizacja społeczna oraz kościół i
inny związek wyznaniowy może realizować uprawnienia
wydawnicze bezpośrednio lub za pośrednictwem wydawnictw
własnych, jak również innych wydawnictw,
działających jako nakładca.
Art.
9. [Wyłączenia przedmiotowe z zakresu prawa
prasowego]
Przepisów
niniejszej ustawy nie stosuje się do:
1)
Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Dziennika Urzędowego
Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" oraz innych
urzędowych organów publikacyjnych;
2)
Diariusza Sejmowego i własnych sprawozdań z działalności
Sejmu i jego organów, a także wewnętrznych
wydawnictw organów stanowiących jednostek samorządu
terytorialnego;
3)
orzecznictwa sądów, oraz innych urzędowych
publikacji o tym charakterze;
4)
wydawnictw prasowych obcych przedstawicielstw dyplomatycznych,
urzędów konsularnych i organizacji międzynarodowych,
które na podstawie ustaw, umów i zwyczajów
międzynarodowych korzystają z prawa prowadzenia
działalności wydawniczej.
Rozdział
2
Prawa
i obowiązki dziennikarzy
Art.
10. [Obowiązki dziennikarzy]
1.
Zadaniem dziennikarza jest służba społeczeństwu i
państwu. Dziennikarz ma obowiązek działania zgodnie z
etyką zawodową i zasadami współżycia
społecznego, w granicach określonych przepisami prawa.
2.
Dziennikarz ma prawo odmówić wykonania polecenia
służbowego, jeżeli oczekuje się od niego
publikacji, która łamie zasady rzetelności,
obiektywizmu i staranności zawodowej, o których mowa w
art. 12 ust. 1.
3.
Dziennikarz może nie zgodzić się na publikację
materiału prasowego, jeżeli wprowadzono do niego zmiany
wypaczające sens i wymowę jego wersji.
Art.
11. [Prawo dziennikarza do uzyskania informacji]
1.
Dziennikarz jest uprawniony do uzyskiwania informacji w zakresie, o
którym mowa w art. 4.
2.
Informacji w imieniu jednostek organizacyjnych są obowiązani
udzielać kierownicy tych jednostek, ich zastępcy, rzecznicy
prasowi lub inne upoważnione osoby, w granicach obowiązków
powierzonych im w tym zakresie.
3.
Kierownicy jednostek organizacyjnych są obowiązani
umożliwiać dziennikarzom nawiązanie kontaktu z
pracownikami oraz swobodne zbieranie wśród nich
informacji i opinii.
4.
Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa
organizację i zadania rzeczników prasowych w urzędach
organów administracji rządowej.
Art.
12. [Staranność i rzetelność w działalności
dziennikarskiej]
1.
Dziennikarz jest obowiązany:
1)
zachować szczególną staranność i
rzetelność przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów
prasowych, zwłaszcza sprawdzić zgodność z prawdą
uzyskanych wiadomości lub podać ich źródło;
2)
chronić dobra osobiste, a ponadto interesy działających
w dobrej wierze informatorów i innych osób, które
okazują mu zaufanie;
3)
dbać o poprawność języka i unikać używania
wulgaryzmów.
2.
Dziennikarzowi nie wolno prowadzić ukrytej działalności
reklamowej wiążącej się z uzyskaniem korzyści
majątkowej bądź osobistej od osoby lub jednostki
organizacyjnej zainteresowanej reklamą.
Art.
13. [Ujawnianie wizerunku i innych danych osobowych osób,
przeciwko którym toczy się postępowanie]
1.
Nie wolno wypowiadać w prasie opinii co do rozstrzygnięcia
w postępowaniu sądowym przed wydaniem orzeczenia w I
instancji.
2.
Nie wolno publikować w prasie wizerunku i innych danych
osobowych osób, przeciwko którym toczy się
postępowanie przygotowawcze lub sądowe, jak również
wizerunku i innych danych osobowych świadków,
pokrzywdzonych i poszkodowanych, chyba że osoby te wyrażą
na to zgodę.
3.
Ograniczenie, o którym mowa w ust. 2, nie narusza przepisów
innych ustaw. Właściwy prokurator lub sąd może
zezwolić, ze względu na ważny interes społeczny,
na ujawnienie wizerunku i innych danych osobowych osób,
przeciwko którym toczy się postępowanie
przygotowawcze lub sądowe.
4.
Na postanowienie w przedmiocie ujawnienia wizerunku i innych danych
osobowych osób, przeciwko którym toczy się
postępowanie przygotowawcze lub sądowe przysługuje
zażalenie. Zażalenie na postanowienie prokuratora
rozpoznaje sąd rejonowy, w którego okręgu toczy się
postępowanie. Postanowienie wydane w toku postępowania
przygotowawczego staje się wykonalne z chwilą
uprawomocnienia.
Art.
14. [Obowiązek uzyskania zgody na publikację
określonych informacji]
1.
Publikowanie lub rozpowszechnianie w inny sposób informacji
utrwalonych za pomocą zapisów fonicznych i wizualnych
wymaga zgody osób udzielających informacji.
2.
(uchylony).
3.
Osoba udzielająca informacji może z ważnych powodów
społecznych lub osobistych zastrzec termin i zakres jej
opublikowania.
4.
Udzielenia informacji nie można uzależniać, z
zastrzeżeniem wynikającym z art. 14a, od sposobu jej
skomentowania lub uzgodnienia tekstu wypowiedzi dziennikarskiej.
5.
Dziennikarz nie może opublikować informacji, jeżeli
osoba udzielająca jej zastrzegła to ze względu na
tajemnicę zawodową.
6.
Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej publikować informacji
oraz danych dotyczących prywatnej sfery życia, chyba że
wiąże się to bezpośrednio z działalnością
publiczną danej osoby.
Art.
14a. [Autoryzacja wypowiedzi prasowej]
1.
Dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej
informacji autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie
była ona uprzednio publikowana lub była wygłoszona
publicznie.
2.
Dziennikarz informuje osobę udzielającą informacji
przed jej udzieleniem o prawie do autoryzacji dosłownie
cytowanej wypowiedzi.
3.
Osoba udzielająca informacji niezwłocznie po uzyskaniu od
dziennikarza informacji, o której mowa w ust. 2, zgłasza
mu żądanie autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi.
4.
Osoba udzielająca informacji dokonuje autoryzacji dosłownie
cytowanej wypowiedzi niezwłocznie, nie później
jednak niż w ciągu:
1)
6 godzin - w odniesieniu do dzienników,
2)
24 godzin - w odniesieniu do czasopism
-
chyba że strony umówią się inaczej.
5.
Bieg terminów, o których mowa w ust. 4, rozpoczyna się
od momentu przekazania w sposób wzajemnie uzgodniony tekstu
dosłownie cytowanej wypowiedzi przewidzianego do publikacji w
prasie osobie udzielającej informacji lub osobie przez nią
upoważnionej, tak aby osoba ta mogła się zapoznać
z treścią tego tekstu.
6.
Nie stanowi autoryzacji zaproponowanie przez osobę udzielającą
informacji nowych pytań, przekazanie nowych informacji lub
odpowiedzi ani zmiana kolejności wypowiedzi w autoryzowanym
tekście materiału przewidzianego do publikacji w prasie.
7.
W przypadku niedokonania lub odmowy dokonania autoryzacji w terminach
określonych w ust. 4 uznaje się, że dosłownie
cytowana wypowiedź została autoryzowana bez zastrzeżeń.
Art.
15. [Tajemnica dziennikarska]
1.
Autorowi materiału prasowego przysługuje prawo zachowania w
tajemnicy swego nazwiska.
2.
Dziennikarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy:
1)
danych umożliwiających identyfikację autora materiału
prasowego, listu do redakcji lub innego materiału o tym
charakterze, jak również innych osób udzielających
informacji opublikowanych albo przekazanych do opublikowania, jeżeli
osoby te zastrzegły nieujawnianie powyższych danych;
2)
wszelkich informacji, których ujawnienie mogłoby naruszać
chronione prawem interesy osób trzecich.
3.
Obowiązek, o którym mowa w ust. 2, dotyczy również
innych osób zatrudnionych w redakcjach, wydawnictwach
prasowych i innych prasowych jednostkach organizacyjnych.
Art.
16. [Zwolnienie od tajemnicy dziennikarskiej]
1.
Dziennikarz jest zwolniony od zachowania tajemnicy zawodowej, o
której mowa w art. 15 ust. 2, w razie gdy informacja, materiał
prasowy, list do redakcji lub inny materiał o tym charakterze
dotyczy przestępstwa określonego w art.
240 § 1
Kodeksu karnego albo autor lub osoba przekazująca taki materiał
wyłącznie do wiadomości dziennikarza wyrazi zgodę
na ujawnienie jej nazwiska lub tego materiału.
2.
Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczy również
innych osób zatrudnionych w redakcjach, wydawnictwach
prasowych i innych prasowych jednostkach organizacyjnych.
3.
Redaktor naczelny powinien być w niezbędnych granicach
poinformowany o sprawach związanych z tajemnicą zawodową
dziennikarza; powierzoną mu informację albo inny materiał
może ujawnić jedynie w wypadkach określonych w ust. 1.
Rozdział
3
(uchylony)
Art.
17.
(uchylony).
Art.
18.
(uchylony).
Rozdział
4
Organizacja
działalności prasowej
Art.
19.
(uchylony).
Art.
20. [Wniosek o rejestrację dziennika lub czasopisma]
1.
Wydawanie dziennika lub czasopisma wymaga rejestracji w sądzie
okręgowym właściwym miejscowo dla siedziby wydawcy,
zwanym dalej "organem rejestracyjnym". Do postępowania
w tych sprawach stosuje się przepisy Kodeksu
postępowania cywilnego
o postępowaniu nieprocesowym, ze zmianami wynikającymi z
niniejszej ustawy.
2.
Wniosek o rejestrację, o której mowa w ust. 1, powinien
zawierać:
1)
tytuł dziennika lub czasopisma oraz siedzibę i dokładny
adres redakcji;
2)
dane osobowe redaktora naczelnego;
3)
określenie wydawcy, jego siedzibę i dokładny adres;
4)
częstotliwość ukazywania się dziennika lub
czasopisma.
3.
Postanowienia zarządzające wpis do rejestru sąd
uzasadnia tylko na wniosek.
4.
Wydawanie dziennika lub czasopisma można rozpocząć,
jeżeli organ rejestracyjny nie rozstrzygnął wniosku o
rejestrację w ciągu 30 dni od jego zgłoszenia.
5.
O zmianie danych, o których mowa w ust. 2, należy
zawiadomić niezwłocznie organ rejestracyjny.
Art.
21. [Odmowa rejestracji]
Organ
rejestracyjny odmówi rejestracji, jeżeli wniosek nie
zawiera danych, o których mowa w art. 20 ust. 2, lub jej
udzielenie stanowiłoby naruszenie prawa do ochrony nazwy
istniejącego już tytułu prasowego.
Art.
22. [Zawieszenie wydawania dziennika lub czasopisma]
Organ
rejestracyjny może zawiesić wydawanie dziennika lub
czasopisma na czas określony, nie dłuższy niż
rok, jeżeli w ciągu roku co najmniej trzykrotnie w tym
dzienniku lub czasopiśmie zostało popełnione
przestępstwo.
Art.
23. [Utrata ważności rejestracji dziennika lub
czasopisma]
Rejestracja
dziennika lub czasopisma traci ważność w razie
niewydania dziennika lub czasopisma przez okres roku od dnia nabycia
uprawnień do ich wydawania na czas nieoznaczony lub przerwy w
ich wydawaniu przez okres roku, jeżeli redakcja nie wystąpiła
o zachowanie rejestracji.
Art.
23a. [Delegacja ustawowa - rejestr dzienników i
czasopism]
Minister
Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór
i sposób prowadzenia rejestru dzienników i czasopism.
Art.
24. [Wyłączenia przedmiotowe rejestracji]
Przepisy
dotyczące rejestracji działalności prasowej nie mają
zastosowania do działalności dostawców usług
medialnych w rozumieniu ustawy
z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2017 r.
poz. 1414 i 2111 oraz z 2018 r. poz. 650, 915 i 1717) oraz do
działalności Polskiej Agencji Prasowej, których
działalność regulują odrębne przepisy.
Art.
25. [Redaktor naczelny. Kolegium redakcyjne. Rada redakcyjna]
1.
Redakcją kieruje redaktor naczelny.
2.
Redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma może być
osoba, która ma pełną zdolność do
czynności prawnych, posiada obywatelstwo polskie i nie jest
pozbawiona praw publicznych.
3.
Redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma nie może być
osoba skazana za zbrodnię wymienioną w rozdziale
XVII
ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2018 r. poz.
1600), jeżeli nie upłynął okres 10 lat od
zakończenia odbywania kary, oraz osoba skazana za występek
tego samego rodzaju, jeżeli nie upłynął okres 3
lat od zakończenia odbywania kary, osoba skazana za przestępstwo
popełnione w wyniku motywacji zasługującej na
szczególne potępienie, a także osoba, która
co najmniej trzykrotnie była karana za przestępstwa
określone w niniejszej ustawie. Organ rejestracyjny w
uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw zagranicznych
może zwolnić redaktora naczelnego od wymogu posiadania
obywatelstwa polskiego.
4.
Redaktor naczelny odpowiada za treść przygotowywanych przez
redakcję materiałów prasowych oraz za sprawy
redakcyjne i finansowe redakcji w granicach określonych w
statucie lub właściwych przepisach. Jest również
obowiązany do dbania o poprawność języka
materiałów prasowych oraz przeciwdziałania jego
wulgaryzacji.
4a.
W wypadku gdy redaktor naczelny uzyskuje immunitet procesowy,
obowiązany jest wskazać redaktora, który ponosi
odpowiedzialność określoną w art. 49a.
5.
Redaktora naczelnego powołuje i odwołuje wydawca, organ
założycielski wydawnictwa lub inny właściwy
organ.
6.
Przy redakcji działa kolegium redakcyjne, jeżeli statut
redakcji lub właściwe przepisy tak stanowią.
7.
Przy redakcji może też działać rada redakcyjna
(programowa, naukowa), jako organ opiniodawczo-doradczy redaktora
naczelnego.
Art.
26.
(uchylony).
Art.
27. [Stopka redakcyjna]
1.
Na każdym egzemplarzu druków periodycznych, serwisów
agencyjnych oraz innych podobnych druków prasowych należy
w widocznym i zwyczajowo przyjętym miejscu podać:
1)
nazwę i adres wydawcy lub innego właściwego organu;
2)
adres redakcji oraz imię i nazwisko redaktora naczelnego;
3)
miejsce i datę wydania;
4)
nazwę zakładu wykonującego dany druk prasowy;
5)
(skreślony);
6)
międzynarodowy znak informacyjny;
7)
bieżącą numerację.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do nagrań radiowych
i telewizyjnych oraz kronik filmowych.
Art.
28-30.
(uchylone).
Rozdział
5
Sprostowanie
Art.
31. 1
(utracił
moc).
Art.
31a. [Obowiązek publikacji sprostowania]
1.
Na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby prawnej lub
jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną,
redaktor naczelny właściwego dziennika lub czasopisma jest
obowiązany opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące
się do faktów sprostowanie nieścisłej lub
nieprawdziwej wiadomości zawartej w materiale prasowym.
2.
Uprawnienie do wystąpienia z wnioskiem, o którym mowa w
ust. 1, przysługuje także osobie najbliższej zmarłego,
w rozumieniu art.
115 § 11
Kodeksu karnego, oraz następcy prawnemu osoby prawnej lub
jednostki organizacyjnej, o której mowa w ust. 1.
3.
Sprostowanie powinno zostać nadane w placówce pocztowej
operatora pocztowego lub złożone w siedzibie odpowiedniej
redakcji, na piśmie w terminie nie dłuższym niż
21 dni od dnia opublikowania materiału prasowego.
4.
Sprostowanie powinno zawierać podpis wnioskodawcy, jego imię
i nazwisko lub nazwę oraz adres korespondencyjny.
5.
Adres korespondencyjny wnioskodawcy może zostać zastrzeżony
tylko do wiadomości redakcji, a w przypadku gdy materiał
prasowy będący przedmiotem sprostowania dotyczy
działalności związanej z używanym przez osobę
fizyczną pseudonimem, może ona zastrzec także imię
i nazwisko tylko do wiadomości redakcji.
6.
Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej
objętości fragmentu materiału prasowego, którego
dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność
czasu antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu.
7.
Sprostowanie powinno być sporządzone w języku polskim
lub w języku, w którym opublikowany został materiał
prasowy będący przedmiotem sprostowania.
Art.
32. [Termin i sposób publikacji sprostowania]
1.
Redaktor naczelny ma obowiązek opublikować sprostowanie:
1)
w elektronicznej formie dziennika lub czasopisma, w której
zamieszczono materiał prasowy będący przedmiotem
sprostowania - w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania
sprostowania;
2)
w dzienniku - w najbliższym przygotowywanym do druku numerze, a
w przypadku braku możliwości technicznych w numerze
następnym, nie później jednak niż w terminie 7
dni od dnia otrzymania sprostowania;
3)
w czasopiśmie - w najbliższym od dnia otrzymania
sprostowania lub następnym po nim przygotowywanym do
opublikowania numerze;
4)
w innym niż dziennik przekazie za pomocą dźwięku
lub obrazu i dźwięku - w najbliższym analogicznym
przekazie.
2.
Gdy możliwy termin opublikowania sprostowania przekracza 6
miesięcy, na żądanie wnioskodawcy sprostowanie należy
dodatkowo opublikować w ciągu miesiąca od dnia
otrzymania sprostowania w odpowiednim ze względu na krąg
odbiorców dzienniku. Koszty publikacji pokrywa wydawca prasy,
w której ukazał się materiał prasowy będący
przedmiotem sprostowania.
3.
Terminy określone w ust. 1 i 2 nie mają zastosowania,
jeżeli strony na piśmie umówiły się
inaczej.
4.
Sprostowanie w drukach periodycznych powinno być opublikowane w
tym samym dziale i taką samą czcionką, co materiał
prasowy, którego dotyczy, pod widocznym tytułem
"Sprostowanie". W przypadku przekazu za pomocą dźwięku
lub obrazu i dźwięku sprostowanie powinno być wyraźnie
zapowiedziane oraz nastąpić w przekazie tego samego rodzaju
i o tej samej porze.
5.
W tekście nadesłanego sprostowania nie wolno bez zgody
wnioskodawcy dokonywać skrótów ani innych zmian.
6.
Tekst sprostowania nie może być komentowany w tym samym
numerze, przekazie lub w elektronicznej formie dziennika lub
czasopisma, tego samego dnia. Nie wyklucza to jednak prostej
zapowiedzi polemiki lub wyjaśnień.
Art.
33. [Odmowa publikacji sprostowania]
1.
Redaktor naczelny odmawia opublikowania sprostowania, jeżeli
sprostowanie:
1)
jest nierzeczowe lub nie odnosi się do faktów;
2)
zostało nadane lub złożone po upływie terminu, o
którym mowa w art. 31a ust. 3, lub nie zostało podpisane;
3)
nie odpowiada wymaganiom określonym w art. 31a ust. 4-7;
4)
zawiera treść karalną;
5)
podważa fakty stwierdzone prawomocnym orzeczeniem dotyczącym
osoby dochodzącej publikacji sprostowania.
2.
Redaktor naczelny może odmówić opublikowania
sprostowania, jeżeli sprostowanie:
1)
odnosi się do wiadomości poprzednio sprostowanej;
2)
jest wystosowane przez osobę, której nie dotyczą
fakty przytoczone w prostowanym materiale, za wyjątkiem sytuacji
określonych w art. 31a ust. 2;
3)
zawiera sformułowania powszechnie uznawane za wulgarne lub
obelżywe.
3.
Odmawiając opublikowania sprostowania, redaktor naczelny jest
obowiązany niezwłocznie, nie później jednak niż
w terminie 7 dni od dnia otrzymania sprostowania, przekazać
wnioskodawcy pisemne zawiadomienie o odmowie i jej przyczynach.
Jeżeli odmowa nastąpiła z przyczyn określonych w
ust. 1 pkt 1, 4 i 5, należy wskazać fragmenty sprostowania,
które nie nadają się do publikacji.
4.
Redaktor naczelny nie może odmówić opublikowania
sprostowania, jeżeli zastosowano się do jego wskazań.
W przypadku nadesłania poprawionego sprostowania termin
określony w art. 31a ust. 3 liczy się od dnia doręczenia
wnioskodawcy zawiadomienia o odmowie i jej przyczynach.
Rozdział
6
Komunikaty
i ogłoszenia
Art.
34. [Obowiązek publikacji komunikatów urzędowych]
1.
Redaktor naczelny jest obowiązany opublikować nieodpłatnie,
w miejscu i w czasie właściwym ze względu na tematykę
i na charakter publikacji, komunikat urzędowy pochodzący od
naczelnych i centralnych organów państwowych, w tym
pochodzący od naczelnych i centralnych organów
administracji państwowej, jeżeli został nadesłany
przez rzecznika prasowego rządu ze wskazaniem, że
publikacja jest obowiązkowa.
2.
Obowiązek określony w ust. 1 dotyczy również:
1)
wydanych na podstawie ustaw obwieszczeń, uchwał lub
zarządzeń pochodzących od organów administracji
rządowej w województwie, nadesłanych w formie
zwięzłych komunikatów w celu ogłoszenia w
dzienniku lub odpowiednim czasopiśmie na terenie jego działania;
2)
komunikatów przekazywanych przez organy administracji rządowej
i samorządu terytorialnego w zakresie sytuacji kryzysowych, o
których mowa w ustawie
z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z
2018 r. poz. 1401 i 1560).
3.
Komunikaty, o których mowa w ust. 1 i 2, należy
opublikować, w uzgodnionym terminie, bez dokonywania zmian,
zamieszczania uwag i zaprzeczeń, a w razie braku uzgodnienia
terminu - w najbliższym przygotowywanym wydaniu.
Art.
35. [Obowiązek publikacji wyroków, listów
gończych]
1.
Redaktor naczelny dziennika jest obowiązany opublikować
odpłatnie we wskazanym lub uzgodnionym terminie:
1)
prawomocny wyrok sądu lub inne orzeczenie zawierające
klauzulę o opublikowaniu;
2)
ogłoszenie sądu lub innego organu państwowego.
2.
Redaktor naczelny dziennika jest obowiązany opublikować
nieodpłatnie, we wskazanym lub uzgodnionym terminie, list
gończy.
Art.
36. [Ogłoszenia i reklamy]
1.
Prasa może zamieszczać odpłatne ogłoszenia i
reklamy.
2.
Ogłoszenia i reklamy nie mogą być sprzeczne z prawem
lub zasadami współżycia społecznego.
3.
Ogłoszenia i reklamy muszą być oznaczone w sposób
niebudzący wątpliwości, iż nie stanowią one
materiału redakcyjnego.
4.
Wydawca i redaktor mają prawo odmówić zamieszczenia
ogłoszenia i reklamy, jeżeli ich treść lub forma
jest sprzeczna z linią programową bądź
charakterem publikacji.
5.
Na żądanie organów upoważnionych do tego na
podstawie odrębnych przepisów wydawca lub redaktor są
obowiązani do ujawniania posiadanych nazw i adresów
przedsiębiorców lub osób fizycznych,
zamieszczających odpłatne ogłoszenia lub reklamy w
sprawach działalności gospodarczej. W tym wypadku art. 15
ust. 1 i 2 nie stosuje się.
Rozdział
7
Odpowiedzialność
prawna
Art.
37. [Odpowiedzialność za naruszenie prawa spowodowane
opublikowaniem materiału prasowego]
Do
odpowiedzialności za naruszenie prawa spowodowane opublikowaniem
materiału prasowego stosuje się zasady ogólne, chyba
że ustawa stanowi inaczej.
Art.
37a. [Orzeczenie przepadku materiału prasowego]
W
razie skazania za przestępstwo popełnione przez
opublikowanie materiału prasowego, sąd może orzec
przepadek materiału prasowego.
Art.
37b. [Zawiadomienie o wyroku skazującym za przestępstwo
prasowe]
Sąd
przekazuje właściwemu organowi rejestracyjnemu
zawiadomienie o wyroku skazującym za przestępstwa, o
których mowa w niniejszym rozdziale, niezwłocznie po
uprawomocnieniu.
Art.
38. [Odpowiedzialność cywilna autora, redaktora,
wydawcy]
1.
Odpowiedzialność cywilną za naruszenie prawa
spowodowane opublikowaniem materiału prasowego ponoszą
autor, redaktor lub inna osoba, którzy spowodowali
opublikowanie tego materiału; nie wyłącza to
odpowiedzialności wydawcy. W zakresie odpowiedzialności
majątkowej odpowiedzialność tych osób jest
solidarna.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do odpowiedzialności
cywilnej za naruszenie prawa spowodowane ujawnieniem materiału
prasowego przed jego publikacją.
Art.
39. [Powództwo o opublikowanie sprostowania]
1.
Jeżeli redaktor naczelny odmówił opublikowania
sprostowania albo sprostowanie nie ukazało się w terminie
określonym w art. 32 ust. 1-3 lub ukazało się z
naruszeniem art. 32 ust. 4 lub 5, zainteresowany podmiot, o którym
mowa w art. 31a ust. 1 lub 2, może wytoczyć powództwo
o opublikowanie sprostowania.
2.
Roszczenie, o którym mowa w ust. 1, wygasa, jeżeli nie
będzie dochodzone w ciągu roku od dnia opublikowania
materiału prasowego.
Art.
40.
(uchylony).
Art.
41. [Ochrona prawna krytyki, satyry i karykatury]
Publikowanie
zgodnych z prawdą i rzetelnych sprawozdań z jawnych
posiedzeń Sejmu, Senatu i organów stanowiących
jednostek samorządu terytorialnego oraz ich organów, a
także publikowanie rzetelnych, zgodnych z zasadami współżycia
społecznego ujemnych ocen dzieł naukowych lub artystycznych
albo innej działalności twórczej, zawodowej lub
publicznej służy realizacji zadań określonych w
art. 1 i pozostaje pod ochroną prawa; przepis ten stosuje się
odpowiednio do satyry i karykatury.
Art.
42. [Wyłączenie odpowiedzialności redaktora]
1.
Redaktor nie ponosi odpowiedzialności za treść
publikacji nadesłanych przez Polską Agencję Prasową
oraz za treść komunikatów urzędowych, o których
mowa w art. 34, jak również za treść orzeczeń
i ogłoszeń, o których mowa w art. 35.
2.
Wydawca i redaktor nie ponosi odpowiedzialności za treść
ogłoszeń i reklam opublikowanych zgodnie z art. 36.
Art.
43. [Odpowiedzialność karna za szantaż wobec
dziennikarza]
Kto
używa przemocy lub groźby bezprawnej w celu zmuszenia
dziennikarza do opublikowania lub zaniechania opublikowania materiału
prasowego albo do podjęcia lub zaniechania interwencji prasowej
-
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Art.
44. [Utrudnianie lub tłumienie krytyki prasowej]
1.
Kto utrudnia lub tłumi krytykę prasową
-
podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
2.
Tej samej karze podlega, kto nadużywając swego stanowiska
lub funkcji działa na szkodę innej osoby z powodu krytyki
prasowej, opublikowanej w społecznie uzasadnionym interesie.
Art.
45. [Wydawanie dziennika lub czasopisma bez rejestracji albo
zawieszonego]
Kto
wydaje dziennik lub czasopismo bez rejestracji albo zawieszone
-
podlega karze grzywny.
Art.
46.
1.
2
(utracił moc).
2.
(uchylony).
Art.
47. [Uchylanie się od opublikowania komunikatu urzędowego,
orzeczenia, listu gończego]
Kto
wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 34 i 35 uchyla się
od opublikowania komunikatu urzędowego, ogłoszenia sądu
lub innego organu państwowego, jak również listu
gończego
-
podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Art.
48. [Rozpowszechnianie materiału prasowego objętego
przepadkiem lub prasy zabezpieczonej jako dowód rzeczowy]
Kto
rozpowszechnia materiał prasowy objęty przepadkiem lub
prasę zabezpieczoną jako dowód rzeczowy
-
podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Art.
49. [Penalizacja innych czynów]
Kto
narusza przepisy art. 3, 11 ust. 2, art. 14, 15 ust. 2 i art. 27
-
podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Art.
49a. [Nieumyślne opublikowanie materiału prasowego
zawierającego znamiona przestępstwa]
Redaktor,
który nieumyślnie dopuścił do opublikowania
materiału prasowego zawierającego znamiona przestępstwa,
o którym mowa w art. 37a
-
podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Art.
49b. [Publikacja wypowiedzi bez umożliwienia jej
autoryzacji]
1.
Kto publikuje dosłownie cytowaną wypowiedź bez
umożliwienia osobie udzielającej informacji dokonania
autoryzacji na zasadach określonych w art. 14a
-
podlega karze grzywny.
2.
Karze, o której mowa w ust. 1, nie podlega, kto publikuje
wypowiedź identyczną z udzieloną przez osobę
udzielającą informacji.
Rozdział
8
Postępowanie
w sprawach prasowych
Art.
50. [Reguły postępowania w sprawach wynikających
z prawa prasowego]
Postępowanie
w sprawach wynikających z niniejszej ustawy prowadzi się na
zasadach określonych w odrębnych przepisach, chyba że
ustawa stanowi inaczej.
Art.
51.
(uchylony).
Art.
52. [Postępowanie w sprawach o opublikowanie sprostowania]
1.
Sprawy, o których mowa w art. 39 ust. 1, rozpoznaje sąd
okręgowy właściwy ze względu na siedzibę
odpowiedniej redakcji, najpóźniej w ciągu 30 dni od
dnia wniesienia pozwu niedotkniętego brakami formalnymi.
Przepisu art. 126 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego, w
zakresie dotyczącym obowiązku wskazania miejsca
zamieszkania pozwanego, nie stosuje się.
2.
Pozwany może wnieść odpowiedź na pozew w terminie
7 dni od dnia doręczenia pozwu.
3.
Niestawiennictwo stron nie tamuje rozpoznania sprawy. Przepisów
Kodeksu postępowania cywilnego o wyroku zaocznym nie stosuje
się.
4.
Wydany wyrok wraz z uzasadnieniem sąd doręcza niezwłocznie,
z urzędu, obu stronom.
5.
Od wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje apelacja,
którą wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia
stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem.
6.
Sąd drugiej instancji rozpoznaje apelację najpóźniej
w terminie 30 dni od dnia wniesienia apelacji niedotkniętej
brakami formalnymi.
7.
Strona przeciwna może wnieść odpowiedź na
apelację w terminie 7 dni od dnia doręczenia apelacji.
Art.
53. [Postępowanie w sprawach o przestępstwa prasowe]
1.
Sprawy o przestępstwa określone w art. 43 i art. 44
podlegają rozpoznaniu przez sąd okręgowy, a określone
w art. 47-49a oraz o przestępstwa popełnione w prasie -
przez sąd rejonowy.
2.
Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii
Krajowej Rady Sądownictwa, może wyznaczyć, w drodze
rozporządzenia, sądy rejonowe właściwe do
rozpoznawania spraw o przestępstwa, o których mowa w art.
47-49a, oraz o przestępstwa popełnione w prasie na obszarze
właściwości danego sądu okręgowego,
uwzględniając liczbę spraw tego rodzaju i zakres
obciążenia poszczególnych sądów
rejonowych oraz potrzebę zapewnienia racjonalnej organizacji
sądownictwa, ekonomię postępowania sądowego, a
także konieczność zagwarantowania realizacji prawa
obywatela do rozpoznania jego sprawy w rozsądnym terminie.
3.
W sprawach o przestępstwa popełnione przez opublikowanie
materiału prasowego lub przestępstwa określone w
niniejszej ustawie właściwość miejscową sądu
ustala się według siedziby redakcji, a następnie
wydawnictwa, a gdy ta siedziba nie jest znana lub znajduje się
za granicą - według miejsca ujawnienia lub
rozpowszechniania materiału prasowego. Jeżeli w tej samej
sprawie wszczęto postępowanie w kilku sądach, właściwy
jest ten sąd, w którym najpierw wszczęto
postępowanie.
Art.
54. [Przekazanie sprawy sądowi dziennikarskiemu]
W
razie odmowy wszczęcia postępowania karnego przeciwko
dziennikarzowi o przestępstwo określone w ustawie oraz o
przestępstwo popełnione w prasie lub inny czyn związany
z wykonywaniem zawodu dziennikarskiego albo umorzenia takiego
postępowania, sąd lub prokurator może przekazać
sprawę do rozpoznania jedynie właściwemu sądowi
dziennikarskiemu.
Art.
54a. [Odszkodowanie od Skarbu Państwa]
W
razie uniewinnienia lub umorzenia postępowania z powodu braku w
czynie popełnionym znamion czynu zabronionego, przysługuje
od Skarbu Państwa odszkodowanie w wysokości rzeczywiście
poniesionych strat.
Art.
54b. [Zakres stosowania przepisów o odpowiedzialności
prawnej i postępowaniu w sprawach prasowych]
Przepisy
o odpowiedzialności prawnej i postępowaniu w sprawach
prasowych stosuje się odpowiednio do naruszeń prawa
związanych z przekazywaniem myśli ludzkiej za pomocą
innych niż prasa środków przeznaczonych do
rozpowszechniania, niezależnie od techniki przekazu, w
szczególności publikacji nieperiodycznych oraz innych
wytworów druku, wizji i fonii.
Art.
54c. [Stosowanie przepisów o postępowaniu w
sprawach o wykroczenia]
Orzekanie
w sprawach o czyny, o których mowa w art. 45 i art. 49b,
następuje na podstawie przepisów ustawy
z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o
wykroczenia (Dz. U. z 2018 r. poz. 475, 1039, 1387, 1467 i 1481).
Rozdział
9
Zmiany
w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe
i końcowe
Art.
55.
W
ustawie
z dnia 8 czerwca 1972 r. o wykonywaniu i organizacji rzemiosła
(Dz. U. z 1983 r. Nr 7, poz. 40) w rozdziale 1 po art. 3 dodaje się
art. 31
w brzmieniu: (zmiany pominięte).
Art.
56.
W
ustawie
z dnia 18 lipca 1974 r. o wykonywaniu handlu oraz niektórych
innych rodzajów działalności przez jednostki
gospodarki nie uspołecznionej (Dz. U. z 1983 r. Nr 43, poz. 193)
wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
Art.
57.
W
ustawie
z dnia 31 lipca 1981 r. o kontroli publikacji i widowisk (Dz. U. Nr
20, poz. 99 i z 1983 r. Nr 44, poz. 204) wprowadza się
następujące zmiany: (zmiany pominięte).
Art.
58. [Postępowania wszczęte przed dniem wejścia w
życie ustawy]
1.
Postępowanie w sprawach wynikających z niniejszej ustawy, z
zastrzeżeniem ust. 2, wszczęte przed dniem wejścia w
życie ustawy i do tego czasu niezakończone, toczy się
do zakończenia w danej instancji według przepisów
dotychczasowych.
2.
Sprawy dotyczące wydawania zezwoleń na prowadzenie
działalności usługowej w zakresie małej
poligrafii, w których postępowanie wszczęte przed
dniem wejścia w życie niniejszej ustawy nie zostało do
tego czasu zakończone, podlegają przekazaniu do dalszego
postępowania organowi właściwemu w myśl tej
ustawy; postępowanie toczy się z uwzględnieniem jej
przepisów.
3.
(skreślony).
Art.
59. [Zachowanie dotychczasowych uprawnień wydawców
dzienników i czasopism]
1.
Działający w dniu wejścia w życie ustawy wydawcy
dzienników i czasopism zachowują dotychczasowe
uprawnienia, jeżeli w terminie 6 miesięcy od dnia jej
wejścia w życie oświadczą w Głównym
Urzędzie Kontroli Publikacji i Widowisk gotowość
prowadzenia tej działalności oraz wskażą dane
określone w art. 19 ust. 3.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do zezwoleń na
wydawanie określonego dziennika lub czasopisma, z tym że
wskazanie dotyczy danych określonych w art. 20 ust. 2.
3.
Wydane do dnia wejścia w życie ustawy zezwolenia na
prowadzenie działalności poligraficznej oraz usługowej
w zakresie małej poligrafii zachowują ważność,
jeżeli w terminie 6 miesięcy od dnia jej wejścia w
życie osoby prowadzące taką działalność
oświadczą Ministrowi Kultury i Sztuki gotowość
prowadzenia tej działalności oraz wskażą dane
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 30 ust. 6.
Art.
60. [Przepis derogacyjny]
Z
dniem wejścia w życie ustawy tracą moc wszelkie
przepisy dotyczące przedmiotów w niej unormowanych, a w
szczególności traci moc dekret
Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 listopada 1938 r. - Prawo
prasowe (Dz. U. poz. 608).
Art.
61. [Wejście w życie ustawy]
Ustawa
wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1984 r.
1 Art.
31 został uznany za niezgodny z art. 2 i art. 42 ust. 1
Konstytucji RP, wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1
grudnia 2010 r., sygn. akt K 41/07 (Dz.U.10.235.1551). Zgodnie z tym
wyrokiem wymieniony wyżej przepis traci moc z dniem 14 czerwca
2012 r.
2 Art.
46 ust. 1 został uznany za niezgodny z art. 2 i art. 42 ust. 1
Konstytucji RP, wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1
grudnia 2010 r., sygn. akt K 41/07 (Dz.U.10.235.1551). Zgodnie z tym
wyrokiem wymieniony wyżej przepis traci moc z dniem 14 czerwca
2012 r.
aktualności prawne
