Prawo prywatne międzynarodowe.
Dz.U.2015.1792 t.j. z dnia 2015.11.04
Status: Akt obowiązujący
Wersja od: 4 listopada 2015r.
tekst jednolity
-
Wejście
w życie:
16
maja 2011 r.,18 czerwca 2011 r.
zobacz:
art.
81
Art.
81. [Wejście w życie ustawy]
Ustawa
wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia,
z wyjątkiem art. 63, który wchodzi w życie z dniem
18 czerwca 2011 r.
USTAWA
z
dnia 4 lutego 2011 r.
Prawo
prywatne międzynarodowe
Rozdział
1
Przepisy
ogólne
Art.
1. [Przedmiot ustawy]
Ustawa
niniejsza reguluje właściwość prawa dla stosunków
z zakresu prawa prywatnego związanych z więcej niż
jednym państwem.
Art.
2. [Właściwość prawa ojczystego]
1.
Jeżeli ustawa przewiduje właściwość prawa
ojczystego, obywatel polski podlega prawu polskiemu, chociażby
prawo innego państwa uznawało go za obywatela tego państwa.
2.
Cudzoziemiec mający obywatelstwo dwóch lub więcej
państw podlega, jako prawu ojczystemu, prawu tego z nich, z
którym jest najściślej związany.
3.
Jeżeli ustawa uzależnia właściwość
prawa od tego, czy określone osoby są obywatelami tego
samego państwa, do przyjęcia, iż wymaganie to jest
spełnione, wystarczy, że prawo tego państwa osoby te
uznaje za swoich obywateli.
Art.
3. [Właściwość prawa państwa miejsca
zamieszkania]
1.
Jeżeli ustawa przewiduje właściwość prawa
ojczystego, a obywatelstwa danej osoby ustalić nie można,
osoba ta nie ma obywatelstwa żadnego państwa albo nie można
ustalić treści prawa ojczystego, stosuje się prawo
państwa, w którym znajduje się jej miejsce
zamieszkania; w razie braku miejsca zamieszkania stosuje się
prawo państwa, w którym znajduje się miejsce jej
zwykłego pobytu.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osoby, która
uzyskała ochronę w innym państwie niż państwo
ojczyste w związku z faktem, że jej więzy z państwem
ojczystym uległy trwałemu zerwaniu z powodu naruszania w
tym państwie podstawowych praw człowieka.
Art.
4. [Możliwość wyboru prawa właściwego]
1.
W przypadkach przewidzianych w ustawie można dokonać wyboru
prawa właściwego.
2.
Wybór prawa powinien być wyraźny lub w sposób
jednoznaczny wynikać z okoliczności sprawy, chyba że
przepis dopuszczający wybór prawa stanowi inaczej.
3.
Wybór prawa dokonany po powstaniu stosunku prawnego nie
narusza praw osób trzecich.
4.
Jeżeli przy dokonaniu czynności prawnej, a przed wyborem
prawa zostały dopełnione wymagania w zakresie formy
przewidziane przez prawo właściwe dla formy tej czynności,
jej ważność nie może być podważana na
podstawie prawa, któremu ta czynność podlega w
wyniku wyboru prawa.
5.
Przy ustalaniu, czy dokonano wyboru prawa oraz do oceny ważności
wyboru prawa stosuje się przepisy art. 11, art. 17, art. 24 i
art. 25.
6.
Przepisy ust. 2-5 stosuje się do zmiany i uchylenia wyboru
prawa.
Art.
5. [Zasady stosowania prawa polskiego]
1.
Jeżeli prawo obce, wskazane jako właściwe przez ustawę
niniejszą, każe stosować do danego stosunku prawnego
prawo polskie, stosuje się prawo polskie.
2.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli wskazanie prawa
właściwego:
1)
nastąpiło w drodze wyboru prawa;
2)
dotyczy formy czynności prawnej;
3)
dotyczy zobowiązań umownych, pozaumownych lub z
jednostronnych czynności prawnych, dla których prawo
właściwe określa niniejsza ustawa.
Art.
6. [Przepisy prawa publicznego; domniemania; ciężar dowodu]
1.
Prawo właściwe stosowane na podstawie przepisów
ustawy niniejszej obejmuje także przepisy prawa publicznego,
które według tego prawa znajdują zastosowanie do
danego stosunku prawnego.
2.
Jeżeli prawo właściwe dla ocenianego stosunku prawnego
zawiera przepisy przewidujące domniemania prawne lub inne reguły
określające ciężar dowodu, odnoszące się
do tego stosunku, stosuje się te przepisy.
Art.
7. [Zakaz stosowania prawa obcego państwa]
Prawa
obcego nie stosuje się, jeżeli jego stosowanie miałoby
skutki sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego
Rzeczypospolitej Polskiej.
Art.
8. [Stosowanie prawa polskiego w przypadku wskazania prawa obcego]
1.
Wskazanie prawa obcego nie wyłącza zastosowania tych
przepisów prawa polskiego, z których treści lub
celów w sposób niewątpliwy wynika, że
regulują one podlegający ocenie stosunek prawny bez względu
na to, jakiemu prawu on podlega.
2.
Przy stosowaniu prawa właściwego można uwzględnić
przepisy bezwzględnie wiążące innego państwa,
z którymi oceniany stosunek prawny jest ściśle
związany, jeżeli przepisy te, według prawa tego
państwa, stosuje się bez względu na to, jakiemu prawu
ten stosunek podlega. Podczas rozstrzygania o uwzględnieniu tych
przepisów należy mieć na uwadze ich naturę i
cel oraz skutki, które wynikną z ich uwzględnienia
oraz te, które wyniknęłyby w razie ich pominięcia.
Art.
9. [Stosowanie systemu prawnego w przypadku obowiązywania
różnych systemów ]
Jeżeli
w państwie, którego prawo jest właściwe,
obowiązują różne systemy prawne, prawo tego
państwa wskazuje, który z tych systemów należy
stosować. W razie braku takiego wskazania, stosuje się ten
z tych systemów, który związany jest najściślej
z danym stosunkiem prawnym.
Art.
10. [Kryteria pomocnicze stosowania prawa]
1.
Jeżeli nie można ustalić okoliczności, od których
zależy właściwość prawa, stosuje się
prawo najściślej związane z danym stosunkiem prawnym.
2.
Jeżeli nie można stwierdzić w rozsądnym terminie
treści właściwego prawa obcego, stosuje się prawo
polskie.
Rozdział
2
Osoby
fizyczne
Art.
11. [Zdolność prawna i zdolność do czynności
prawnych osoby fizycznej]
1.
Zdolność prawna i zdolność do czynności
prawnych osoby fizycznej podlegają jej prawu ojczystemu.
2.
Jeżeli osoba fizyczna dokonuje czynności prawnej w zakresie
prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa, wystarczy, że
ma ona zdolność do dokonania tej czynności według
prawa państwa, w którym przedsiębiorstwo jest
prowadzone.
3.
Przepis ust. 1 nie wyłącza zastosowania prawa, któremu
czynność prawna podlega, jeżeli z tego prawa wynikają
szczególne wymagania w zakresie zdolności w odniesieniu
do tej czynności prawnej.
Art.
12. [Powołanie się na niezdolność wynikającą
z prawa ojczystego]
1.
Jeżeli umowę zawarły osoby znajdujące się w
tym samym państwie, osoba fizyczna, która ma zdolność
do jej zawarcia według prawa tego państwa, może się
powołać na swoją niezdolność wynikającą
z prawa wskazanego w przepisie art. 11 ust. 1 tylko wtedy, gdy w
chwili zawarcia umowy druga strona o niezdolności wiedziała
lub nie wiedziała z powodu niedbalstwa.
2.
Osoba fizyczna dokonująca jednostronnej czynności prawnej,
mająca zdolność do jej dokonania według prawa
miejsca dokonania czynności, może powołać się
na niezdolność wynikającą z prawa wskazanego w
przepisie art. 11 ust. 1 tylko wtedy, gdy nie przyniesie to
uszczerbku osobom, które postępując z należytą
starannością działały w przeświadczeniu, że
osoba dokonująca czynności prawnej zdolność taką
miała.
3.
Jeżeli osoba fizyczna działa za pośrednictwem
przedstawiciela, przy ustalaniu przesłanek stosowania przepisów
ust. 1 i 2 rozstrzygają okoliczności występujące
po stronie przedstawiciela.
4.
Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do czynności
prawnych z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa
spadkowego ani do rozporządzeń dotyczących
nieruchomości położonych w innym państwie niż
państwo, w którym czynność prawna została
dokonana.
Art.
13. [Ubezwłasnowolnienie]
1.
Ubezwłasnowolnienie podlega prawu ojczystemu osoby fizycznej,
której ono dotyczy.
2.
Jeżeli o ubezwłasnowolnieniu cudzoziemca orzeka sąd
polski, stosuje się prawo polskie.
Art.
14. [Uznanie osoby zaginionej za zmarłą. Stwierdzenie
zgonu]
1.
Do uznania za zmarłą albo stwierdzenia zgonu osoby
fizycznej stosuje się jej prawo ojczyste.
2.
Jeżeli o uznaniu za zmarłego albo o stwierdzeniu zgonu
cudzoziemca orzeka sąd polski, stosuje się prawo polskie.
Art.
15. [Imię i nazwisko]
1.
Imię i nazwisko osoby fizycznej podlegają jej prawu
ojczystemu.
2.
Do nabycia albo zmiany imienia lub nazwiska stosuje się prawo
właściwe do oceny skutków zdarzenia, które
prowadzi do nabycia albo zmiany imienia lub nazwiska. Jednakże
wybór nazwiska przy zawarciu lub rozwiązaniu małżeństwa
podlega prawu ojczystemu każdego z małżonków.
Art.
16. [Dobra osobiste osoby fizycznej]
1.
Dobra osobiste osoby fizycznej podlegają jej prawu ojczystemu.
2.
Osoba fizyczna, której dobro osobiste jest zagrożone
naruszeniem lub zostało naruszone może żądać
ochrony na podstawie prawa państwa, na którego terytorium
nastąpiło zdarzenie powodujące to zagrożenie
naruszenia lub naruszenie, albo prawa państwa, na którego
terytorium wystąpiły skutki tego naruszenia.
3.
Jeżeli do naruszenia dobra osobistego osoby fizycznej doszło
w środkach społecznego przekazu, o prawie do odpowiedzi,
sprostowania lub innego podobnego środka ochronnego rozstrzyga
prawo państwa, w którym ma siedzibę albo miejsce
zwykłego pobytu nadawca lub wydawca.
Rozdział
3
Osoby
prawne i inne jednostki organizacyjne
Art.
17. [Właściwość prawa w przypadku osób
prawnych]
1.
Osoba prawna podlega prawu państwa, w którym ma siedzibę.
2.
Jeżeli jednak prawo wskazane w przepisie ust. 1 przewiduje
właściwość prawa państwa, na podstawie
którego osoba prawna została utworzona, stosuje się
prawo tego państwa.
3.
Prawu wskazanemu w przepisach ust. 1 i 2 podlegają w
szczególności:
1)
powstanie, łączenie, podział, przekształcenie lub
ustanie osoby prawnej;
2)
charakter prawny osoby prawnej;
3)
nazwa oraz firma osoby prawnej;
4)
zdolność osoby prawnej;
5)
kompetencje i zasady działania oraz powoływanie i
odwoływanie członków organów;
6)
reprezentacja;
7)
nabycie i utrata statusu wspólnika lub członkostwa oraz
prawa i obowiązki z nimi związane;
8)
odpowiedzialność wspólników lub członków
za zobowiązania osoby prawnej;
9)
skutki naruszenia przez osobę reprezentującą osobę
prawną ustawy, aktu założycielskiego lub statutu.
Art.
18. [Czynności prawne w zakresie prowadzonego przedsiębiorstwa.
Ograniczenia zdolności]
1.
Jeżeli osoba prawna dokonuje czynności prawnej w zakresie
prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa, wystarczy, że
ma zdolność do dokonania tej czynności według
prawa państwa, w którym przedsiębiorstwo jest
prowadzone.
2.
Osoba prawna może się powołać wobec drugiej
strony na ograniczenia dotyczące jej zdolności lub
reprezentacji wynikające z prawa wskazanego w przepisach art. 17
ust. 1 i 2, jeżeli ograniczeń takich nie przewiduje prawo
państwa, w którym czynność prawna została
dokonana tylko wtedy, gdy druga strona o nich wiedziała lub nie
wiedziała z powodu niedbalstwa. Przepisu tego nie stosuje się
do rozporządzeń dotyczących nieruchomości
położonych w innym państwie niż państwo, w
którym czynność prawna została dokonana.
Art.
19. [Przeniesienie siedziby. Połączenie osób
prawnych]
1.
Z chwilą przeniesienia siedziby do innego państwa, osoba
prawna podlega prawu tego państwa. Osobowość prawna
uzyskana w państwie dotychczasowej siedziby jest zachowana,
jeżeli przewiduje to prawo każdego z zainteresowanych
państw. Przeniesienie siedziby w obrębie Europejskiego
Obszaru Gospodarczego nie prowadzi do utraty osobowości prawnej.
2.
Połączenie osób prawnych mających siedziby w
różnych państwach wymaga dopełnienia wymagań
określonych w prawie tych państw.
Art.
20. [Dobra osobiste osoby prawnej]
Do
ochrony dóbr osobistych osób prawnych stosuje się
odpowiednio przepisy art. 16.
Art.
21. [Jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej]
Przepisy
art. 17-20 stosuje się odpowiednio do jednostek organizacyjnych
niemających osobowości prawnej.
Rozdział
4
Przedstawicielstwo
Art.
22. [Przedstawicielstwo ustawowe]
Przedstawicielstwo
ustawowe podlega prawu właściwemu dla stosunku prawnego, z
którego wynika umocowanie do reprezentowania.
Art.
23. [Pełnomocnictwo]
1.
Pełnomocnictwo podlega prawu wybranemu przez mocodawcę.
Jednakże wobec osoby trzeciej, z którą pełnomocnik
dokonał czynności prawnej, można się powołać
na prawo wybrane tylko wtedy, gdy osoba ta o wyborze wiedziała
albo mogła się z łatwością o nim dowiedzieć.
Mocodawca może się powołać wobec pełnomocnika
na prawo wybrane tylko wtedy, gdy ten o wyborze prawa wiedział
lub mógł się z łatwością o nim
dowiedzieć.
2.
W razie braku wyboru prawa pełnomocnictwo podlega kolejno:
1)
prawu państwa siedziby pełnomocnika, w której on
stale działa, albo
2)
prawu państwa, w którym znajduje się
przedsiębiorstwo należące do mocodawcy, jeżeli tu
stale działa pełnomocnik, albo
3)
prawu państwa, w którym pełnomocnik rzeczywiście
działał, reprezentując mocodawcę, lub w którym
wedle woli mocodawcy powinien działać.
Rozdział
5
Dokonanie
czynności prawnej i jej forma
Art.
24. [Dokonanie czynności prawnej]
1.
Przy ustalaniu, czy dokonano czynności prawnej, stosuje się
prawo dla niej właściwe.
2.
Strona, która twierdzi, że nie złożyła
oświadczenia woli, może się powołać na prawo
państwa, w którym ma miejsce zwykłego pobytu, jeżeli
z okoliczności wynika, że ocena skutków jej
zachowania według prawa wskazanego w przepisie ust. 1 nie byłaby
zasadna.
Art.
25. [Forma czynności prawnej]
1.
Forma czynności prawnej podlega prawu właściwemu dla
tej czynności. Wystarczy jednak zachowanie formy przewidzianej
przez prawo państwa, w którym czynność zostaje
dokonana. Jeżeli umowę zawierają osoby znajdujące
się w chwili złożenia oświadczeń woli w
różnych państwach, wystarczy wówczas
zachowanie formy przewidzianej dla tej czynności przez prawo
jednego z tych państw.
2.
Przepisu ust. 1 zdanie drugie i trzecie nie stosuje się do
rozporządzeń dotyczących nieruchomości oraz do
czynności prawnych, których przedmiotem jest powstanie,
łączenie, podział, przekształcenie lub ustanie
osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej
osobowości prawnej.
3.
Jeżeli czynności prawnej dokonał przedstawiciel, w
razie stosowania przepisu ust. 1 zdanie drugie i trzecie, bierze się
pod uwagę okoliczności dotyczące przedstawiciela.
Rozdział
6
Przedawnienie
roszczeń i inne instytucje związane z upływem czasu
Art.
26. [Przedawnienie roszczenia]
Przedawnienie
roszczenia podlega prawu właściwemu dla tego roszczenia.
Art.
27. [Inne instytucje związane z upływem czasu]
Przepis
art. 26 stosuje się odpowiednio do innych instytucji związanych
z upływem czasu.
Rozdział
7
Zobowiązania
Art.
28. [Prawo właściwe dla zobowiązań umownych]
1.
Prawo właściwe dla zobowiązania umownego określa
rozporządzenie
Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca
2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań
umownych (Rzym I) (Dz. Urz. UE L 177 z 04.07.2008 r., str. 6).
2.
Do zobowiązań umownych, które na podstawie przepisu
art.
1 ust. 2 lit. j
rozporządzenia, o którym mowa w ust. 1, zostały
wyłączone z zakresu jego zastosowania, stosuje się
przepisy tego rozporządzenia odpowiednie dla danego
zobowiązania.
Art.
29. [Umowa ubezpieczenia]
1.
Jeżeli prawo polskie przewiduje obowiązek ubezpieczenia,
umowa takiego ubezpieczenia podlega prawu polskiemu.
2.
Jeżeli prawo państwa członkowskiego Europejskiego
Obszaru Gospodarczego, które przewiduje obowiązek
ubezpieczenia, każe dla umowy takiego ubezpieczenia stosować
jako właściwe własne prawo, stosuje się to prawo.
Art.
30. [Ochrona konsumentów przy wyborze prawa]
1.
Poza przypadkami uregulowanymi w rozporządzeniu, o którym
mowa w art. 28, wybór prawa państwa, niebędącego
państwem członkowskim Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
dla umowy, która wykazuje ścisły związek z
obszarem co najmniej jednego państwa członkowskiego, nie
może prowadzić do pozbawienia konsumenta ochrony przyznanej
mu przepisami prawa polskiego wdrażającymi następujące
dyrektywy:
1)
dyrektywę
Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych
warunków w umowach konsumenckich (Dz. Urz. WE L 95 z
21.04.1993, str. 29; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.
15, t. 2, str. 288);
2)
(uchylony)
3)
dyrektywę
1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 maja 1999 r. w
sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów
konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji (Dz. Urz. WE L 171 z
07.07.1999, str. 12; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.
15, t. 4, str. 223);
4)
dyrektywę
2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 września
2002 r. dotyczącą sprzedaży konsumentom usług
finansowych na odległość oraz zmieniającą
dyrektywę Rady 90/619/EWG oraz dyrektywy 97/7/WE i 98/27/WE (Dz.
Urz. UE L 271 z 09.10.2002, str. 16; Dz. Urz. UE Polskie wydanie
specjalne, rozdz. 6, t. 4, str. 321);
5)
dyrektywę
Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r.
w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającą
dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz. Urz. UE L 133 z 22.05.2008, str.
66, z późn. zm.).
2.
Jeżeli prawem właściwym dla umowy, objętej
zakresem zastosowania dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/122/WE z dnia 14 stycznia 2009
r. w sprawie ochrony konsumentów w odniesieniu do niektórych
aspektów umów timeshare, umów o długoterminowe
produkty wakacyjne, umów odsprzedaży oraz wymiany (Dz.
Urz. UE L 33 z 03.02.2009, str. 10), jest prawo państwa
niebędącego państwem członkowskim Europejskiego
Obszaru Gospodarczego, to konsument nie może być pozbawiony
ochrony przyznanej mu przez przepisy prawa polskiego wdrażające
tę dyrektywę:
1)
jeżeli którakolwiek z nieruchomości jest położona
na terytorium jednego z państw członkowskich, lub
2)
w przypadku umowy niezwiązanej bezpośrednio z
nieruchomością, jeśli przedsiębiorca wykonuje
swoją działalność gospodarczą lub zawodową
w jednym z państw członkowskich lub w jakikolwiek sposób
kieruje taką działalność do jednego z państw
członkowskich, a umowa wchodzi w zakres tej działalności.
Art.
31. [Zobowiązania z papierów wartościowych innych
niż weksel lub czek]
Zobowiązanie
wynikające z papieru wartościowego innego niż weksel i
czek podlega prawu państwa, w którym papier wartościowy
został wystawiony lub wyemitowany.
Art.
32. [Zobowiązania z jednostronnej czynności prawnej]
1.
Zobowiązanie z jednostronnej czynności prawnej podlega
prawu wybranemu przez osobę dokonującą tej czynności.
Od chwili gdy obie strony takiego zobowiązania są
zindywidualizowane, wybór prawa, jego zmiana lub uchylenie
wymagają porozumienia obu stron tego stosunku.
2.
W razie braku wyboru prawa zobowiązanie z jednostronnej
czynności prawnej podlega prawu państwa, w którym
osoba dokonująca czynności prawnej ma miejsce zwykłego
pobytu albo siedzibę. Jeżeli z okoliczności wynika, że
zobowiązanie pozostaje w ściślejszym związku z
prawem innego państwa, stosuje się prawo tego państwa.
Art.
33. [Zobowiązania niewynikające z czynności prawnej]
Prawo
właściwe dla zobowiązania ze zdarzenia niebędącego
czynnością prawną określa rozporządzenie
(WE) nr 864/2007/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca
2007 r. dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań
pozaumownych ("Rzym II") (Dz. Urz. UE L 199 z 31.07.2007,
str. 40).
Art.
34. [Prawo właściwe dla odpowiedzialności z tytułu
wypadków drogowych]
Prawo
właściwe dla pozaumownej odpowiedzialności cywilnej
wynikającej z wypadków drogowych określa Konwencja
o prawie właściwym dla wypadków drogowych,
sporządzona w Hadze dnia 4 maja 1971 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 63,
poz. 585).
Art.
35. [Odpowiedzialność za działania władz
publicznych]
Odpowiedzialność
cywilna za działania i zaniechania organów wykonujących
w danym państwie władzę publiczną podlega prawu
tego państwa.
Art.
36. [Przelew wierzytelności]
Prawo
państwa, któremu podlega przelewana wierzytelność
rozstrzyga o skutkach przelewu wobec osób trzecich.
Art.
37. [Przejęcie długu]
Do
przejęcia długu stosuje się prawo państwa,
któremu podlega przejmowany dług.
Art.
38. [Zmiana wartości waluty]
Wpływ
zmiany wartości waluty na wysokość zobowiązania
ocenia się według prawa właściwego dla tego
zobowiązania.
Rozdział
8
Umowa
o arbitraż
Art.
39. [Umowa o arbitraż]
1.
Umowa o arbitraż podlega prawu wybranemu dla niej przez strony.
2.
W razie braku wyboru prawa, umowa o arbitraż podlega prawu
państwa, w którym znajduje się uzgodnione przez
strony miejsce arbitrażu. Jeżeli nie dokonano takiego
uzgodnienia umowa o arbitraż podlega prawu właściwemu
dla stosunku prawnego, którego spór dotyczy; wystarczy
jednak, że umowa jest skuteczna według prawa państwa,
w którym postępowanie się toczy lub sąd
arbitrażowy wydał orzeczenie.
Art.
40. [Forma umowy o arbitraż]
Forma
umowy o arbitraż podlega prawu państwa miejsca arbitrażu.
Wystarczy jednak zachowanie formy przewidzianej przez prawo państwa,
któremu umowa o arbitraż podlega.
Rozdział
9
Własność
i inne prawa rzeczowe. Posiadanie
Art.
41. [Własność. Nabycie i utrata własności i
innych praw rzeczowych]
1.
Własność i inne prawa rzeczowe podlegają prawu
państwa, w którym znajduje się ich przedmiot.
2.
Nabycie i utrata własności, jak również nabycie
i utrata oraz zmiana treści lub pierwszeństwa innych praw
rzeczowych, podlegają prawu państwa, w którym
przedmiot tych praw znajdował się w chwili, gdy nastąpiło
zdarzenie pociągające za sobą wymienione skutki
prawne.
Art.
42. [Prawa rzeczowe na statku powietrznym i wodnym oraz na pojeździe
szynowym ]
Prawa
rzeczowe na statku powietrznym i wodnym oraz na pojeździe
szynowym podlegają prawu państwa, w którym statek
lub pojazd jest wpisany do rejestru, a w razie braku rejestru lub
wpisu do rejestru - prawu państwa macierzystego portu, stacji
lub innego podobnego miejsca.
Art.
43. [Prawa rzeczowe na rzeczy w transporcie]
Prawa
rzeczowe na rzeczy w transporcie podlegają prawu państwa, z
którego rzecz wysłano. Jeżeli z okoliczności
wynika, iż prawa te są związane ściślej z
prawem innego państwa, stosuje się prawo tego państwa.
Art.
44. [Prawa z zapisu papieru wartościowego na rachunku
prowadzonym w systemie rozrachunku papierów wartościowych]
Prawo
wynikające z zapisu papieru wartościowego na rachunku
prowadzonym w systemie rozrachunku papierów wartościowych,
podlega prawu państwa, w którym prowadzony jest ten
rachunek.
Art.
45. [Posiadanie]
Przepisy
art. 41-44 stosuje się odpowiednio do posiadania.
Rozdział
10
Własność
intelektualna
Art.
46. [Powstanie, treść, ustanie, rozporządzenia i
ochrona praw własności intelektualnej]
1.
Powstanie, treść i ustanie prawa własności
intelektualnej podlegają prawu państwa, w którym ma
miejsce korzystanie z tego prawa.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się także do rozporządzeń
prawem własności intelektualnej oraz do ustalenia
pierwszeństwa tych praw.
3.
Do ochrony praw własności intelektualnej stosuje się
prawo państwa, na podstawie którego dochodzi się
ochrony.
Art.
47. [Uprawnienia pracownicze z tytułu praw własności
intelektualnej]
Uprawnienia
pracownika wobec pracodawcy z tytułu praw własności
intelektualnej związanych z jego działalnością w
ramach stosunku pracy podlegają prawu właściwemu dla
tego stosunku.
Rozdział
11
Sprawy
małżeńskie
Art.
48. [Możność zawarcia małżeństwa]
O
możności zawarcia małżeństwa rozstrzyga w
stosunku do każdej ze stron jej prawo ojczyste z chwili zawarcia
małżeństwa.
Art.
49. [Forma zawarcia małżeństwa]
1.
Forma zawarcia małżeństwa podlega prawu państwa,
w którym jest ono zawierane.
2.
Jeżeli małżeństwo zawierane jest poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej, wystarczy zachowanie formy wymaganej przez
prawo ojczyste obojga małżonków albo przez wspólne
prawo miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu małżonków
z chwili zawarcia małżeństwa.
Art.
50. [Wadliwość zawarcia małżeństwa]
O
skutkach braku możności oraz niezachowania formy zawarcia
małżeństwa rozstrzyga odpowiednio prawo, o którym
mowa w przepisach art. 48 i art. 49.
Art.
51. [Stosunki osobiste i majątkowe w małżeństwie]
1.
Stosunki osobiste i majątkowe między małżonkami
podlegają każdoczesnemu wspólnemu prawu ojczystemu.
2.
W razie braku wspólnego prawa ojczystego stosuje się
prawo państwa, w którym oboje małżonkowie mają
miejsce zamieszkania, a w razie braku miejsca zamieszkania w tym
samym państwie - prawo państwa, w którym oboje
małżonkowie mają miejsce zwykłego pobytu. Jeżeli
małżonkowie nie mają miejsca zwykłego pobytu w
tym samym państwie, stosuje się prawo państwa, z
którym małżonkowie w inny sposób są
wspólnie najściślej związani.
Art.
52. [Wybór prawa dla stosunków majątkowych
małżeńskich. Majątkowa umowa małżeńska]
1.
Małżonkowie mogą poddać swe stosunki majątkowe
prawu ojczystemu jednego z nich albo prawu państwa, w którym
jedno z nich ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego
pobytu. Wyboru prawa można dokonać także przed
zawarciem małżeństwa.
2.
Majątkowa umowa małżeńska podlega prawu wybranemu
przez strony zgodnie z przepisem ust. 1. W razie braku wyboru prawa,
do majątkowej umowy małżeńskiej stosuje się
prawo właściwe dla stosunków osobistych i
majątkowych między małżonkami z chwili zawarcia
umowy.
3.
Dokonując wyboru prawa dla stosunków majątkowych
małżeńskich lub majątkowej umowy małżeńskiej
wystarczy zachować formę przewidzianą dla majątkowych
umów małżeńskich przez prawo wybrane lub prawo
państwa, w którym do wyboru prawa doszło.
Art.
53. [Skuteczność małżeńskiego ustroju
majątkowego wobec osób trzecich]
1.
Jeżeli małżonek i osoba trzecia będąca
wierzycielem mają w chwili powstania zobowiązania miejsce
zwykłego pobytu w tym samym państwie, prawo tego państwa
stosuje się do oceny skuteczności małżeńskiego
ustroju majątkowego wobec osób trzecich, chyba że
osoba trzecia w chwili powstania zobowiązania znała
charakter i treść tego ustroju lub przy dołożeniu
należytej staranności mogła je poznać albo
zostały dopełnione wymagania dotyczące jawności i
wpisów przewidziane w prawie właściwym dla
małżeńskiego ustroju majątkowego lub - w
odniesieniu do praw rzeczowych na nieruchomościach - w prawie
państwa, na którego terytorium nieruchomość się
znajduje.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do odpowiedzialności
małżonka za zobowiązania zaciągnięte przez
drugiego małżonka w sprawach wynikających z
zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny.
Art.
54. [Rozwód i separacja]
1.
Rozwiązanie małżeństwa podlega wspólnemu
prawu ojczystemu małżonków z chwili żądania
rozwiązania małżeństwa.
2.
W razie braku wspólnego prawa ojczystego małżonków
właściwe jest prawo państwa, w którym oboje
małżonkowie mają w chwili żądania
rozwiązania małżeństwa miejsce zamieszkania, a
jeżeli małżonkowie nie mają w chwili żądania
rozwiązania małżeństwa wspólnego miejsca
zamieszkania - prawo państwa, w którym oboje małżonkowie
mieli ostatnio miejsce wspólnego zwykłego pobytu, jeżeli
jedno z nich ma w nim nadal miejsce zwykłego pobytu.
3.
W razie braku okoliczności rozstrzygających o właściwości
prawa na podstawie przepisów ust. 1 i 2, do rozwiązania
małżeństwa stosuje się prawo polskie.
4.
Postanowienia ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do separacji.
Rozdział
12
Stosunki
między rodzicami a dzieckiem
Art.
55. [Ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka. Uznanie dziecka]
1.
Ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka podlegają prawu
ojczystemu dziecka z chwili jego urodzenia.
2.
Jeżeli prawo ojczyste dziecka z chwili jego urodzenia nie
przewiduje sądowego ustalenia ojcostwa, do sądowego
ustalenia ojcostwa stosuje się prawo ojczyste dziecka z chwili
ustalenia pochodzenia dziecka.
3.
Uznanie dziecka podlega prawu ojczystemu dziecka z chwili jego
uznania. W razie gdy prawo to nie przewiduje uznania dziecka, stosuje
się prawo ojczyste dziecka z chwili jego urodzenia, jeżeli
to prawo uznanie przewiduje.
4.
Uznanie dziecka poczętego lecz nienarodzonego podlega prawu
ojczystemu matki z chwili uznania.
Art.
56. [Władza rodzicielska i kontakty z dzieckiem]
1.
Prawo właściwe dla spraw z zakresu władzy
rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem określa Konwencja
o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu i
współpracy w zakresie odpowiedzialności
rodzicielskiej oraz środków ochrony dzieci, sporządzona
w Hadze w dniu 19 października 1996 r. (Dz. Urz. UE L 151 z
11.06.2008, str. 39; Dz. U. z 2010 r. Nr 172, poz. 1158).
2.
W razie zmiany zwykłego pobytu dziecka na pobyt w państwie
niebędącym stroną konwencji, o której mowa w
ust. 1, prawo tego państwa określa od chwili tej zmiany
warunki stosowania środków podjętych w państwie
dawnego zwykłego pobytu dziecka.
Rozdział
13
Przysposobienie
Art.
57. [Przysposobienie]
1.
Przysposobienie podlega prawu ojczystemu przysposabiającego.
2.
Przysposobienie wspólne przez małżonków
podlega ich wspólnemu prawu ojczystemu. W razie braku
wspólnego prawa ojczystego stosuje się prawo państwa,
w którym oboje małżonkowie mają miejsce
zamieszkania, a w razie braku miejsca zamieszkania w tym samym
państwie - prawo państwa, w którym oboje małżonkowie
mają miejsce zwykłego pobytu. Jeżeli małżonkowie
nie mają miejsca zwykłego pobytu w tym samym państwie,
stosuje się prawo państwa, z którym małżonkowie
w inny sposób są wspólnie najściślej
związani.
Art.
58. [Przysposobienie – obowiązek zachowania przepisów
prawa ojczystego]
Przysposobienie
nie może nastąpić bez zachowania przepisów
prawa ojczystego osoby, która ma być przysposobiona,
dotyczących zgody tej osoby, zgody jej przedstawiciela
ustawowego oraz zezwolenia właściwego organu państwowego,
a także ograniczeń przysposobienia z powodu zmiany
dotychczasowego miejsca zamieszkania na miejsce zamieszkania w innym
państwie.
Rozdział
14
Opieka
i kuratela
Art.
59. [Opieka i kuratela]
1.
Prawo właściwe dla opieki i kurateli nad dzieckiem określa
Konwencja
o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu i
współpracy w zakresie odpowiedzialności
rodzicielskiej oraz środków ochrony dzieci, sporządzona
w Hadze w dniu 19 października 1996 r.
2.
W razie zmiany zwykłego pobytu dziecka na pobyt w państwie
niebędącym stroną konwencji, o której mowa w
ust. 1, prawo tego państwa określa od chwili tej zmiany
warunki stosowania środków podjętych w państwie
dawnego zwykłego pobytu dziecka.
Art.
60. [Ustanowienie opieki lub kurateli]
1.
Ustanowienie opieki albo kurateli lub innych środków
ochronnych dla osoby pełnoletniej podlega prawu ojczystemu tej
osoby.
2.
Jeżeli sąd polski orzeka o środkach, o których
mowa w ust. 1, w stosunku do cudzoziemca mającego miejsce
zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej
Polskiej, stosuje się prawo polskie.
3.
Wykonywanie środków, o których mowa w ust. 1,
podlega prawu państwa, na którego terytorium ma miejsce
zwykłego pobytu osoba, której te środki dotyczą.
4.
W przypadkach, o których mowa w art.
1107 § 2
i 3
ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania
cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.),
stosuje się prawo polskie. To samo dotyczy wykonywania
orzeczonych środków.
Art.
61. [Kuratela dla osoby prawnej]
Do
kurateli dla osoby prawnej stosuje się prawo państwa,
któremu osoba ta podlega.
Art.
62. [Kuratela do załatwienia poszczególnej sprawy]
Dla
kurateli do załatwienia poszczególnej sprawy stosuje się
prawo państwa, któremu sprawa ta podlega.
Rozdział
15
Obowiązki
alimentacyjne
Art.
63. [Zobowiązania alimentacyjne]
Prawo
właściwe dla zobowiązań alimentacyjnych określa
rozporządzenie
Rady (WE) nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji,
prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń
oraz współpracy w zakresie zobowiązań
alimentacyjnych (Dz. Urz. UE L 7 z 10.01.2009, str. 1).
Rozdział
16
Sprawy
spadkowe
Art.
64.
(uchylony).
Art.
65.
(uchylony).
Art.
66.
(uchylony).
Art.
66a.
Prawo
właściwe dla spraw spadkowych określa rozporządzenie
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012
r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i
wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów
urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie
ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego (Dz. Urz. UE
L 201 z 27.07.2012, str. 107, z późn. zm.).
Rozdział
17
Inne
stosunki prawne
Art.
67. [Kryteria pomocnicze stosowania prawa]
W
razie braku wskazania prawa właściwego w niniejszej
ustawie, przepisach szczególnych, obowiązujących w
Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikowanych umowach międzynarodowych
i prawie Unii Europejskiej, do stosunku objętego zakresem
niniejszej ustawy należy stosować prawo państwa, z
którym stosunek ten jest najściślej związany.
Art.
68. [Wyłączenie stosowania przepisów Prawa
lotniczego]
Do
stosunków prawnych objętych niniejszą ustawą
nie stosuje się art.
3 ust. 1,
art.
6
i art.
7
ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2013 r. poz.
1393, z późn. zm.).
Rozdział
18
Zmiany
w przepisach obowiązujących
Art.
69.
W
ustawie
z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z
późn. zm.) uchyla się art.
44911.
Art.
70.
W
ustawie
z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21,
poz. 94, z późn. zm.) uchyla się art.
6.
Art.
71.
W
ustawie
z dnia 23 maja 1991 r. o pracy na morskich statkach handlowych (Dz.
U. Nr 61, poz. 258, z późn. zm.) uchyla się art.
2.
Art.
72.
W
ustawie
z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z
2004 r. Nr 223, poz. 2268, z późn. zm.) w art.
11b
ust. 1 otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
Art.
73.
W
ustawie
z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów
oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną
przez produkt niebezpieczny (Dz. U. Nr 22, poz. 271, z późn.
zm.) art.
17
otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
Art.
74.
W
ustawie
z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 100, poz.
1081, z późn. zm.) art.
17
otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
Art.
75.
W
ustawie
z dnia 18 września 2001 r. - Kodeks morski (Dz. U. z 2009 r. Nr
217, poz. 1689 oraz z 2010 r. Nr 127, poz. 857) wprowadza się
następujące zmiany: (zmiany pominięte).
Art.
76.
W
ustawie
z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r. Nr 100,
poz. 696, z późn. zm.) wprowadza się następujące
zmiany: (zmiany pominięte).
Art.
77.
W
ustawie
z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży
konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 141, poz.
1176, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, z 2009 r. Nr 115, poz. 960 oraz z
2011 r. Nr 34, poz. 169) art.
11
otrzymuje brzmienie: (zmiany pominięte).
Art.
78.
W
ustawie
z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.
U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66, z późn. zm.) wprowadza się
następujące zmiany: (zmiany pominięte).
Art.
79.
W
ustawie
z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych,
Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze
Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152, z późn.
zm.) w art.
3
uchyla się ust. 2.
Rozdział
19
Przepisy
końcowe
Art.
80. [Przepis derogacyjny]
Traci
moc ustawa
z dnia 12 listopada 1965 r. - Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.
U. Nr 46, poz. 290, z 1995 r. Nr 83, poz. 417 oraz z 1999 r. Nr 52,
poz. 532), z wyjątkiem przepisów odnoszących się
do zobowiązań alimentacyjnych, które w tym zakresie
pozostają w mocy do dnia 17 czerwca 2011 r.
Art.
81. [Wejście w życie ustawy]
Ustawa
wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia,
z wyjątkiem art. 63, który wchodzi w życie z dniem
18 czerwca 2011 r.
aktualności prawne
