Prawo spółdzielcze.
Dz.U.2018.1285 t.j. z dnia 2018.07.03
Status: Akt obowiązujący
Wersja od: 28 czerwca 2019r.
Wejście
w życie:
1
stycznia 1983 r.
USTAWA
z
dnia 16 września 1982 r.
Prawo
spółdzielcze
CZĘŚĆ
I
SPÓŁDZIELNIE
TYTUŁ
I
PRZEPISY
WSPÓLNE
Dział
I
Spółdzielnia
i jej statut
Art.
1. [Definicja spółdzielni]
§
1. Spółdzielnia
jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o
zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym,
które w interesie swoich członków prowadzi wspólną
działalność gospodarczą.
§
2. Spółdzielnia
może prowadzić działalność społeczną
i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków
i ich środowiska.
Art.
2. [Podstawy prawne działalności spółdzielni]
Spółdzielnia
prowadzi działalność na podstawie niniejszej ustawy,
innych ustaw oraz zarejestrowanego statutu.
Art.
3. [Majątek spółdzielni]
Majątek
spółdzielni jest prywatną własnością
jej członków.
Art.
4.
(uchylony).
Art.
5. [Postanowienia statutu spółdzielni]
§
1. Statut
spółdzielni powinien określać:
1)
oznaczenie nazwy z dodatkiem "spółdzielnia" lub
"spółdzielczy" i podaniem jej siedziby;
2)
przedmiot działalności spółdzielni oraz czas
trwania, o ile założono ją na czas określony;
3)
wysokość wpisowego oraz wysokość i ilość
udziałów, które członek obowiązany jest
zadeklarować, terminy wnoszenia i zwrotu oraz skutki
niewniesienia udziału w terminie; jeżeli statut przewiduje
wnoszenie więcej niż jednego udziału, może
określać ich górną granicę;
4)
prawa i obowiązki członków;
5)
zasady i tryb przyjmowania członków, wypowiadania
członkostwa, wykreślania i wykluczania członków;
6)
zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania na nich i
podejmowania uchwał;
7)
zasady i tryb wyboru oraz odwoływania członków
organów spółdzielni;
8)
zasady podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego)
oraz pokrywania strat spółdzielni.
§
2. Statut
ponadto powinien zawierać postanowienia, których
wprowadzenia wymagają przepisy niniejszej ustawy, oraz może
zawierać inne postanowienia.
Dział
II
Tryb
zakładania i rejestrowania spółdzielni
Art.
6. [Założyciele spółdzielni]
§
1. Osoby
zamierzające założyć spółdzielnię
(założyciele) uchwalają statut spółdzielni,
potwierdzając jego przyjęcie przez złożenie pod
nim swoich podpisów, oraz dokonują wyboru organów
spółdzielni, których wybór należy w
myśl statutu do kompetencji walnego zgromadzenia, lub komisji
organizacyjnej w składzie co najmniej trzech osób.
§
2. Liczba
założycieli spółdzielni nie może być
mniejsza od dziesięciu, jeżeli założycielami są
osoby fizyczne, i trzech, jeżeli założycielami są
osoby prawne. W spółdzielniach produkcji rolnej liczba
założycieli - osób fizycznych nie może być
mniejsza od pięciu.
§
2a. Osoby
fizyczne oraz osoby prawne prowadzące gospodarstwo rolne w
rozumieniu przepisów o podatku rolnym lub prowadzące
działalność rolniczą w zakresie działów
specjalnych produkcji rolnej wyłącznie w celu organizowania
się:
1)
w grupy producentów rolnych w rozumieniu ustawy
z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych
i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2018 r.
poz. 1026),
2)
we wstępnie uznane grupy producentów owoców i
warzyw oraz uznane organizacje producentów owoców i
warzyw w rozumieniu ustawy
z dnia 19 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców i
warzyw oraz rynku chmielu (Dz. U. z 2016 r. poz. 58, z 2017 r. poz.
624 i 1503 oraz z 2018 r. poz. 650)
-
mogą założyć spółdzielnię,
której liczba założycieli nie może być
mniejsza od pięciu.
§
3. (uchylony).
§
4. (uchylony).
§
5. (uchylony).
§
6. (uchylony).
Art.
7. [Obowiązek wpisu do KRS]
Spółdzielnia
podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.
Art.
8.
(uchylony).
Art.
8a.
(uchylony).
Art.
9.
(uchylony).
Art.
10.
(uchylony).
Art.
11. [Nabycie osobowości prawnej; odpowiedzialność
za czynności dokonane przed zarejestrowaniem spółdzielni]
§
1. Spółdzielnia
nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania jej do
Krajowego Rejestru Sądowego.
§
2. Za
czynności dokonane w interesie spółdzielni przed
zarejestrowaniem osoby działające do chwili zarejestrowania
spółdzielni odpowiadają wobec osób trzecich
solidarnie. Za zobowiązania wynikające z tych czynności
spółdzielnia odpowiada po jej zarejestrowaniu tak jak za
zaciągnięte przez siebie. Jednakże osoby działające
przed zarejestrowaniem spółdzielni odpowiadają wobec
niej według przepisów prawa cywilnego.
Art.
12.
(uchylony).
Art.
12a. [Zmiana statutu spółdzielni]
§
1. Zmiana
statutu spółdzielni wymaga uchwały walnego
zgromadzenia podjętej większością 2/3 głosów.
§
2. Zarząd
jest obowiązany uchwałę o zmianie statutu zgłosić
w ciągu trzydziestu dni od daty jej podjęcia do sądu
rejestrowego, załączając dwa odpisy protokołu
walnego zgromadzenia.
§
3. Zmiana
statutu nie wywołuje skutków prawnych przed jej wpisaniem
do Krajowego Rejestru Sądowego.
Art.
13.
(uchylony).
Art.
14. [Publikowanie ogłoszeń spółdzielczych]
Organem
właściwym do publikowania ogłoszeń spółdzielczych
przewidzianych w przepisach prawa jest "Monitor Spółdzielczy"
wydawany przez Krajową Radę Spółdzielczą,
z wyjątkiem ogłoszeń zamieszczanych na podstawie
odrębnych przepisów w Monitorze Sądowym i
Gospodarczym.
Dział
III
Członkowie,
ich prawa i obowiązki
Art.
15. [Osoby mogące być członkami spółdzielni]
§
1. Spółdzielnia
liczy co najmniej dziesięciu członków, a
spółdzielnia produkcji rolnej oraz spółdzielnia,
o której mowa w art. 6 § 2a, co najmniej pięciu
członków, o ile statut nie wymaga liczby większej.
§
2. Członkiem
spółdzielni może być każda osoba fizyczna
o pełnej zdolności do czynności prawnych, która
odpowiada wymaganiom określonym w statucie, chyba że ustawa
stanowi inaczej.
§
3. Ponadto
statut może określać wypadki, w których
dopuszczalne jest członkostwo osób o ograniczonej
zdolności do czynności prawnych lub niemających tej
zdolności. Osoby takie nie mogą być członkami
organów spółdzielni. W walnym zgromadzeniu biorą
one udział przez swoich przedstawicieli ustawowych.
§
4. Członkami
spółdzielni mogą być również osoby
prawne, o ile statut nie stanowi inaczej.
§
5. Spółdzielnia,
której członkami w myśl statutu są wyłącznie
osoby prawne, musi liczyć co najmniej trzech członków.
Art.
16. [Złożenie deklaracji członkowskiej]
§
1. Warunkiem
przyjęcia na członka jest złożenie deklaracji.
Deklaracja powinna być złożona pod nieważnością
w formie pisemnej. Podpisana przez przystępującego do
spółdzielni deklaracja powinna zawierać jego imię
i nazwisko oraz miejsce zamieszkania, a jeżeli przystępujący
jest osobą prawną - jej nazwę i siedzibę, ilość
zadeklarowanych udziałów, dane dotyczące wkładów,
jeżeli statut ich wnoszenie przewiduje, a także inne dane
przewidziane w statucie.
§
2. W
formie pisemnej deklaruje się także dalsze udziały,
jak i wszelkie zmiany danych zawartych w deklaracji.
§
3. Członek
może w deklaracji lub w odrębnym pisemnym oświadczeniu
złożonym spółdzielni wskazać osobę,
której spółdzielnia obowiązana jest po jego
śmierci wypłacić udziały. Prawo z tego tytułu
nie należy do spadku.
Art.
16a. [Dziedziczenie udziałów w spółdzielni]
Spadkobierca
zmarłego członka spółdzielni dziedziczy
udziały, jeżeli jest członkiem spółdzielni
lub złożył deklarację przystąpienia do
spółdzielni. Jeżeli spadkobierców jest więcej
niż jeden, powinni oni wskazać jednego spośród
siebie, który uzyskuje prawo do udziałów, chyba że
podzielą oni udziały między tych spadkobierców,
którzy złożyli deklarację przystąpienia do
spółdzielni. Spółdzielnia nie może
odmówić przyjęcia w poczet członków
spadkobierców dziedziczących udziały, jeżeli
odpowiadają oni wymogom określonym w statucie.
Art.
17. [Przyjęcie w poczet członków spółdzielni]
§
1. Założyciele
spółdzielni, którzy podpisali statut, stają
się członkami spółdzielni z chwilą jej
zarejestrowania. Przystępujący do spółdzielni
po jej zarejestrowaniu stają się członkami spółdzielni
z chwilą przyjęcia ich przez spółdzielnię.
§
2. Przyjęcie
powinno być stwierdzone na deklaracji podpisem dwóch
członków zarządu lub osób do tego przez
zarząd upoważnionych z podaniem daty uchwały o
przyjęciu. Obowiązuje to również przy zmianie
danych dotyczących zadeklarowanych udziałów lub
wkładów.
§
3. Jeżeli
statut nie stanowi inaczej, uchwała w sprawie przyjęcia
powinna być podjęta w ciągu miesiąca od dnia
złożenia deklaracji. O uchwale o przyjęciu w poczet
członków oraz o uchwale odmawiającej przyjęcia
zainteresowany powinien być zawiadomiony pisemnie w ciągu
dwóch tygodni od dnia jej powzięcia. Zawiadomienie o
odmowie przyjęcia powinno zawierać uzasadnienie.
§
4. Statut
spółdzielni powinien wskazywać organ spółdzielni
właściwy do przyjmowania członków. Jeżeli
organem tym nie jest walne zgromadzenie, statut powinien wskazywać
także organ, do którego służy odwołanie od
decyzji odmawiającej przyjęcia, oraz określać
terminy wniesienia i rozpatrzenia tego odwołania.
Art.
18. [Prawa i obowiązki członków spółdzielni]
§
1. Prawa
i obowiązki wynikające z członkostwa w spółdzielni
są dla wszystkich członków równe.
§
2. Członek
spółdzielni ma prawo:
1)
uczestniczenia w walnym zgromadzeniu lub zebraniu grupy
członkowskiej;
2)
wybierania i bycia wybieranym do organów spółdzielni;
3)
otrzymania odpisu statutu i regulaminów, zaznajamiania się
z uchwałami organów spółdzielni, protokołami
obrad organów spółdzielni, protokołami
lustracji, rocznymi sprawozdaniami finansowymi, umowami zawieranymi
przez spółdzielnię z osobami trzecimi, z
zastrzeżeniem art.
81
ust. 1
ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach
mieszkaniowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 845);
4)
żądania rozpatrzenia przez właściwe organy
spółdzielni wniosków dotyczących jej
działalności;
5)
udziału w nadwyżce bilansowej;
6)
do świadczeń spółdzielni w zakresie jej
statutowej działalności.
§
3. Spółdzielnia
może odmówić członkowi wglądu do umów
zawieranych z osobami trzecimi, jeżeli naruszałoby to prawa
tych osób lub jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że
członek wykorzysta pozyskane informacje w celach sprzecznych z
interesem spółdzielni i przez to wyrządzi
spółdzielni znaczną szkodę. Odmowa powinna być
wyrażona na piśmie. Członek, któremu odmówiono
wglądu do umów zawieranych przez spółdzielnie
z osobami trzecimi, może złożyć wniosek do sądu
rejestrowego o zobowiązanie spółdzielni do
udostępnienia tych umów. Wniosek należy złożyć
w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia członkowi
pisemnej odmowy.
§
4. Członkowi
spółdzielni przysługują również
inne prawa określone w ustawie lub w statucie.
§
5. Członek
spółdzielni ma obowiązek:
1)
przestrzegania przepisów prawa, postanowień statutu i
opartych na nich regulaminów;
2)
dbania o dobro i rozwój spółdzielni oraz
uczestniczenia w realizacji jej zadań statutowych.
§
6. Członek
spółdzielni wykonuje również inne obowiązki
określone w ustawie lub w statucie.
§
7. Przepisy
ustawy, statut oraz umowy zawierane przez spółdzielnię
z jej członkami określają prawa i obowiązki
członków wynikające ze stosunków prawnych
pochodnych od członkostwa w spółdzielni.
Art.
19. [Wniesienie wpisowego i udziałów; udział w
pokryciu strat; wyłączenie odpowiedzialności członka
za zobowiązania spółdzielni]
§
1. Członek
spółdzielni obowiązany jest do wniesienia wpisowego
oraz zadeklarowanych udziałów stosownie do postanowień
statutu.
§
2. Członek
spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu jej strat do
wysokości zadeklarowanych udziałów.
§
3. Członek
spółdzielni nie odpowiada wobec wierzycieli spółdzielni
za jej zobowiązania.
Art.
20. [Ilość udziałów do zadeklarowania;
wnoszenie wkładów na własność spółdzielni
lub do korzystania]
§
1. Członek
spółdzielni obowiązany jest zadeklarować jeden
udział, jeżeli statut nie zobowiązuje członków
do zadeklarowania większej ilości udziałów.
§
2. Statut
może przewidywać wnoszenie przez członków
wkładów na własność spółdzielni
lub do korzystania z nich przez spółdzielnię na
podstawie innego stosunku prawnego. W tym wypadku statut powinien
określać charakter i zakres przysługującego
spółdzielni prawa do wkładów, wysokość
wkładów oraz ich rodzaj, jeżeli są to wkłady
niepieniężne, terminy ich wnoszenia, zasady wyceny i zwrotu
w wypadku likwidacji spółdzielni, wystąpienia
członka lub ustania członkostwa z innych przyczyn, a także
w innych wypadkach przewidzianych w statucie.
Art.
21. [Zasady zwrotu wpłat dokonanych na udziały]
Członek
spółdzielni nie może przed ustaniem członkostwa
żądać zwrotu wpłat dokonanych na udziały
(nie dotyczy to jednak wpłat przekraczających ilość
udziałów, których zadeklarowania wymaga statut
obowiązujący w chwili żądania zwrotu). Zwrot tych
wpłat nie może nastąpić przed zatwierdzeniem
sprawozdania finansowego za rok, w którym członek
wystąpił z żądaniem oraz w wypadku, gdy jego
udziały zostały przeznaczone na pokrycie strat spółdzielni
(art. 19 § 2). Sposób i termin zwrotu określa
statut.
Art.
22. [Wypowiedzenie członkostwa]
Członek
spółdzielni może wystąpić z niej za
wypowiedzeniem. Wypowiedzenie powinno być dokonane pod
nieważnością w formie pisemnej. Termin i okres
wypowiedzenia określa statut. Za datę wystąpienia
uważa się następny dzień po upływie okresu
wypowiedzenia.
Art.
23.
(uchylony).
Art.
24. [Wykluczenie lub wykreślenie członka]
§
1. Spółdzielnia
może rozwiązać stosunek członkostwa tylko przez
wykluczenie albo wykreślenie członka.
§
2. Wykluczenie
członka ze spółdzielni może nastąpić
w wypadku, gdy z jego winy umyślnej lub z powodu rażącego
niedbalstwa dalsze pozostawanie w spółdzielni nie da się
pogodzić z postanowieniami statutu spółdzielni lub
dobrymi obyczajami. Statut określa przyczyny wykluczenia.
§
3. Członek
niewykonujący obowiązków statutowych z przyczyn
przez niego niezawinionych może być wykreślony z
rejestru członków spółdzielni. Statut określa
przyczyny wykreślenia.
§
4. Wykluczenia
albo wykreślenia może dokonać, stosownie do
postanowień statutu, rada nadzorcza albo walne zgromadzenie
spółdzielni. Organ, do którego kompetencji należy
podejmowanie uchwał w sprawie wykluczenia albo wykreślenia,
ma obowiązek wysłuchać wyjaśnień
zainteresowanego członka spółdzielni.
§
5. Organ,
który podjął uchwałę w sprawie wykreślenia
albo wykluczenia, ma obowiązek zawiadomić członka na
piśmie wraz z uzasadnieniem o wykreśleniu albo wykluczeniu
ze spółdzielni w terminie dwóch tygodni od dnia
podjęcia uchwały. Uzasadnienie powinno w szczególności
przedstawiać motywy, którymi kierował się organ
spółdzielni uznając, że zachowanie członka
wyczerpuje przesłanki wykluczenia albo wykreślenia
określone w statucie. Zawiadomienie zwrócone z powodu
niezgłoszenia przez członka zmiany podanego przez niego
adresu ma moc prawną doręczenia.
§
6. Jeżeli
organem właściwym w sprawie wykluczenia albo wykreślenia
członka ze spółdzielni jest, zgodnie z
postanowieniami statutu, rada nadzorcza, członek spółdzielni
ma prawo:
1)
odwołać się od uchwały o wykluczeniu albo
wykreśleniu do walnego zgromadzenia, w terminie określonym
w statucie, albo
2)
zaskarżyć uchwałę rady nadzorczej do sądu w
terminie sześciu tygodni od dnia doręczenia członkowi
uchwały z uzasadnieniem; przepisy art. 42 stosuje się
odpowiednio.
§
7. W
wypadku bezskutecznego upływu terminu do rozpatrzenia odwołania
przez walne zgromadzenie, termin do zaskarżenia do sądu
uchwały rady nadzorczej, o którym mowa w § 6 pkt 2,
biegnie od dnia, w którym odwołanie powinno być
najpóźniej rozpatrzone.
§
8. W
wypadku wniesienia do walnego zgromadzenia odwołania od uchwały
rady nadzorczej w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członek
spółdzielni ma prawo być obecny przy rozpatrywaniu
odwołania i popierać je. Do wniesienia odwołania i
jego rozpatrzenia stosuje się postanowienia statutu o
postępowaniu wewnątrzspółdzielczym.
§
9. Jeżeli
statut nie przewiduje postępowania wewnątrzspółdzielczego,
termin do wniesienia odwołania, o którym mowa w § 6
pkt 1, wynosi miesiąc od dnia doręczenia zawiadomienia o
wykluczeniu albo wykreśleniu wraz z uzasadnieniem. Odwołanie
powinno być rozpatrzone na najbliższym walnym zgromadzeniu,
nie później jednak niż w ciągu dwunastu
miesięcy od dnia wniesienia odwołania. Odwołujący
się członek spółdzielni powinien być
zawiadomiony o terminie walnego zgromadzenia co najmniej trzy
tygodnie przed tym terminem.
§
10. Wykluczenie
albo wykreślenie staje się skuteczne z chwilą:
1)
bezskutecznego upływu terminu do zaskarżenia do sądu
uchwały rady nadzorczej, chyba że członek przed
upływem tego terminu wniósł odwołanie od
uchwały rady do walnego zgromadzenia;
2)
bezskutecznego upływu terminu do wniesienia do walnego
zgromadzenia odwołania od uchwały rady nadzorczej, jeżeli
termin ten jest dłuższy od terminu do zaskarżenia do
sądu uchwały rady;
3)
bezskutecznego upływu terminu do zaskarżenia do sądu
uchwały walnego zgromadzenia;
4)
prawomocnego oddalenia przez sąd powództwa o uchylenie
uchwały rady nadzorczej albo walnego zgromadzenia.
Art.
25. [Skreślenie zmarłego członka z rejestru
członków spółdzielni; obowiązek
wskazania pełnomocnika lub zarządcę przez
spadkobierców członka]
§
1. Członka
zmarłego skreśla się z rejestru członków
spółdzielni ze skutkiem od dnia, w którym
nastąpiła śmierć. Osobę prawną będącą
członkiem spółdzielni skreśla się z
rejestru członków ze skutkiem od dnia jej ustania.
§
2. Jeżeli
zmarły członek pozostawił więcej niż jednego
spadkobiercę, spadkobiercy powinni w celu wykonywania
przechodzących na nich praw majątkowych zmarłego
ustanowić wspólnego pełnomocnika lub wskazać
zarządcę ustanowionego przez sąd przy odpowiednim
zastosowaniu przepisów Kodeksu
cywilnego
o zarządzie rzeczą wspólną.
Art.
26. [Wypłata udziału byłego członka]
§
1. Udział
byłego członka wypłaca się na podstawie
zatwierdzonego sprawozdania finansowego za rok, w którym
członek przestał należeć do spółdzielni.
Sposób i terminy wypłaty określa statut.
§
2. 1
Byłemu
członkowi nie przysługuje prawo do funduszu zasobowego oraz
do innego majątku spółdzielni, z zastrzeżeniem
art. 125 § 5a.
Art.
27. [Rozporządzanie roszczeniami do spółdzielni;
zaspokojenie wierzyciela członka z jego udziałów;
egzekucja z wniesionych wkładów]
§
1. Członek
może rozporządzać swoimi roszczeniami do spółdzielni
o wypłatę udziałów oraz o zwrot wkładów
lub o wypłatę ich równowartości ze
skutecznością od dnia, w którym roszczenia te stały
się wymagalne.
§
2. Wierzyciel
członka może uzyskać zaspokojenie z jego udziałów
dopiero z chwilą ustania członkostwa.
§
3. Jeżeli
egzekucja z innego majątku członka okaże się
bezskuteczna, a przepis szczególny nie stanowi inaczej,
wierzyciel członka może skierować egzekucję do
wniesionych przez członka wkładów. W takim wypadku
roszczenie członka o zwrot wkładów lub ich
równowartości staje się wymagalne po upływie
sześciu miesięcy od dnia zajęcia wkładów,
chyba że wymagalność tego roszczenia nastąpiła
wcześniej na podstawie innych przepisów.
§
4. W
razie zajęcia przez wierzyciela członka wkładów
stanowiących środki produkcji, spółdzielni
służy prawo pierwszeństwa ich nabycia w postępowaniu
egzekucyjnym.
§
5. Wierzytelności
spółdzielni do członka z tytułu wpłat na
udziały nie podlegają zajęciu na rzecz wierzycieli
spółdzielni.
Art.
28. [Uczestnictwo byłego członka w pokrywaniu strat
spółdzielni]
W
razie otwarcia likwidacji w ciągu sześciu miesięcy lub
wszczęcia postępowania upadłościowego w ciągu
roku od dnia, w którym członek przestał należeć
do spółdzielni, obowiązany jest on wobec spółdzielni
do uczestniczenia w pokrywaniu jej strat tak, jak gdyby był
nadal członkiem.
Art.
29. [Przedawnienie roszczeń wobec spółdzielni]
§
1. Roszczenia
o wypłatę udziałów, udziału w nadwyżce
bilansowej oraz z tytułu zwrotu wkładów albo ich
równowartości pieniężnej ulegają
przedawnieniu z upływem trzech lat.
§
2. (uchylony).
§
3. Przepis
§ 1 nie ma zastosowania do roszczeń o zwrot nieruchomości.
Art.
30. [Rejestr członków]
Zarząd
spółdzielni prowadzi rejestr członków
zawierający ich imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania (w
odniesieniu do członków będących osobami
prawnymi - ich nazwę i siedzibę), wysokość
zadeklarowanych i wniesionych udziałów, wysokość
wniesionych wkładów, ich rodzaj, jeżeli są to
wkłady niepieniężne, zmiany tych danych, datę
przyjęcia w poczet członków, datę wypowiedzenia
członkostwa i jego ustania, a także inne dane przewidziane
w statucie. Członek spółdzielni, jego małżonek
i wierzyciel członka lub spółdzielni ma prawo
przeglądać rejestr.
Art.
31. [Wydawanie członkom odpisów statutu oraz
regulaminów]
Zarząd
spółdzielni powinien wydać każdemu członkowi
na jego żądanie odpis statutu oraz regulaminów
wydanych na podstawie tego statutu.
Art.
32. [Odwołania w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym]
§
1. Statut
może stanowić, że w określonych w nim sprawach
między członkiem a spółdzielnią, członkowi
przysługuje prawo odwołania się od uchwały organu
spółdzielni do innego wskazanego w statucie organu
spółdzielni w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym.
W tym wypadku statut powinien określać zasady i tryb
postępowania wewnątrzspółdzielczego, a w
szczególności terminy wniesienia i rozpatrzenia
odwołania.
§
2. W
wypadku wniesienia przez członka odwołania w postępowaniu
wewnątrzspółdzielczym bieg przedawnienia i terminów
zawitych ulega zawieszeniu do dnia zakończenia tego
postępowania, jednakże przez okres nie dłuższy
niż rok od dnia, w którym organ odwoławczy powinien
rozpatrzyć odwołanie.
§
3. Postanowienia
statutu o postępowaniu wewnątrzspółdzielczym
nie mogą ograniczać dochodzenia przez członków
ich praw na drodze sądowej. W wypadku zaskarżenia przez
członka uchwały w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym
i sądowym, postępowanie wewnątrzspółdzielcze
ulega umorzeniu.
Art.
33.
(uchylony).
Art.
34.
(uchylony).
Dział
IV
Organy
spółdzielni
Art.
35. [Organy spółdzielni; wybory; zwoływanie
posiedzeń]
§
1. Organami
spółdzielni są:
1)
walne zgromadzenie;
2)
rada nadzorcza, zwana dalej "radą";
3)
zarząd;
4)
w spółdzielniach, w których walne zgromadzenie
jest zastąpione przez zebranie przedstawicieli - zebrania grup
członkowskich (art. 59).
§
2. Wybory
do organów spółdzielni, o których mowa w
paragrafie poprzedzającym, dokonywane są w głosowaniu
tajnym spośród nieograniczonej liczby kandydatów.
Odwołanie członka organu następuje także w
głosowaniu tajnym.
§
3. Statut
może przewidywać powołanie także innych organów
niż wymienione w § 1, składających się z
członków spółdzielni. W takim wypadku statut
określa zakres uprawnień tych organów oraz zasady
wyboru i odwoływania ich członków.
§
4. Jeżeli
statut nie stanowi inaczej, przy obliczaniu wymaganej większości
głosów dla podjęcia uchwały przez organ
spółdzielni uwzględnia się tylko głosy
oddane za i przeciw uchwale.
§
5. Tryb
zwoływania posiedzeń organów, o których mowa
w § 1 pkt 2-4 i § 3, oraz sposób i warunki
podejmowania uchwał przez te organy określa statut lub
przewidziane w nim regulaminy tych organów.
Rozdział
1
Walne
zgromadzenie
Art.
36. [Zasady funkcjonowania walnego zgromadzenia]
§
1. Walne
zgromadzenie jest najwyższym organem spółdzielni.
§
2. Każdy
członek ma jeden głos bez względu na ilość
posiadanych udziałów. Statut spółdzielni,
której członkami mogą być wyłącznie
osoby prawne, może określać inną zasadę
ustalania liczby głosów przysługujących
członkom.
§
3. Członek
może uczestniczyć w walnym zgromadzeniu przez pełnomocnika,
jeżeli ustawa lub statut nie stanowią inaczej. Osoby prawne
będące członkami spółdzielni biorą
udział w walnym zgromadzeniu przez ustanowionego w tym celu
pełnomocnika.
§
4. Pełnomocnik
nie może zastępować więcej niż jednego
członka. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na
piśmie pod rygorem nieważności i dołączone
do protokołu walnego zgromadzenia.
§
5. Członek
zarządu spółdzielni nie może być
pełnomocnikiem na walnym zgromadzeniu. Nie dotyczy to
spółdzielni liczących nie więcej niż
dziesięciu członków, o ile statut nie stanowi
inaczej.
§
6. Pracownik
spółdzielni może być pełnomocnikiem na
walnym zgromadzeniu, tylko jeżeli jest również
członkiem spółdzielni zatrudnionym na podstawie
spółdzielczej umowy o pracę.
§
7. Członek
ma prawo korzystania na własny koszt z pomocy prawnej lub pomocy
eksperta. Osoby, z których pomocy korzysta członek, nie
są uprawnione do zabierania głosu.
§
8. W
walnym zgromadzeniu mają prawo uczestniczyć z głosem
doradczym przedstawiciele związku rewizyjnego, w którym
spółdzielnia jest zrzeszona, oraz przedstawiciele
Krajowej Rady Spółdzielczej.
Art.
37. [Zebranie przedstawicieli]
§
1. Statut
może postanowić, że jeżeli ilość
członków przekroczy liczbę w nim określoną,
walne zgromadzenie członków zostaje zastąpione przez
zebranie przedstawicieli. W takim wypadku statut powinien określać
zasady ustalania liczby przedstawicieli i ich wyboru oraz czas
trwania przedstawicielstwa.
§
2. Do
zebrania przedstawicieli stosuje się odpowiednio przepisy
niniejszej ustawy i statutu o walnych zgromadzeniach.
§
3. O
czasie, miejscu i porządku obrad zebrania przedstawicieli należy
zawiadomić wszystkich członków spółdzielni
w sposób wskazany w statucie.
§
4. Członek
spółdzielni niebędący przedstawicielem może
uczestniczyć w zebraniu przedstawicieli bez prawa głosu.
Art.
38. [Kompetencje wyłączne walnego zgromadzenia]
§
1. Do
wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia
należy:
1)
uchwalanie kierunków rozwoju działalności
gospodarczej oraz społecznej i kulturalnej;
2)
rozpatrywanie sprawozdań rady, zatwierdzanie sprawozdań
rocznych i sprawozdań finansowych oraz podejmowanie uchwał
co do wniosków członków spółdzielni,
rady lub zarządu w tych sprawach i udzielanie absolutorium
członkom zarządu;
3)
rozpatrywanie wniosków wynikających z przedstawionego
protokołu polustracyjnego z działalności spółdzielni
oraz podejmowanie uchwał w tym zakresie;
4)
podejmowanie uchwał w sprawie podziału nadwyżki
bilansowej (dochodu ogólnego) lub sposobu pokrycia strat;
5)
podejmowanie uchwał w sprawie zbycia nieruchomości, zbycia
zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej;
6)
podejmowanie uchwał w sprawie przystępowania do innych
organizacji gospodarczych oraz występowania z nich;
7)
oznaczanie najwyższej sumy zobowiązań, jaką
spółdzielnia może zaciągnąć;
8)
podejmowanie uchwał w sprawie połączenia się
spółdzielni, podziału spółdzielni oraz
likwidacji spółdzielni;
9)
rozpatrywanie w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym
odwołań od uchwał rady;
10)
uchwalanie zmian statutu;
11)
podejmowanie uchwał w sprawie przystąpienia lub wystąpienia
spółdzielni ze związku oraz upoważnienie
zarządu do podejmowania działań w tym zakresie;
12)
wybór delegatów na zjazd związku, w którym
spółdzielnia jest zrzeszona.
§
2. Statut
może zastrzec do wyłącznej właściwości
walnego zgromadzenia podejmowanie uchwał również w
innych sprawach.
Art.
39. [Zwołanie walnego zgromadzenia]
§
1. Walne
zgromadzenie zwołuje zarząd przynajmniej raz w roku w ciągu
sześciu miesięcy po upływie roku obrachunkowego.
§
2. Zarząd
zwołuje walne zgromadzenie także na żądanie:
1)
rady;
2)
przynajmniej jednej dziesiątej, nie mniej jednak niż trzech
członków, jeżeli uprawnienia tego nie zastrzeżono
w statucie dla większej liczby członków.
§
3. W
spółdzielniach, w których walne zgromadzenie jest
zastąpione przez zebranie przedstawicieli, zarząd zwołuje
je także na żądanie:
1)
1/3 przedstawicieli na zebranie przedstawicieli;
2)
zebrań grup członkowskich obejmujących co najmniej 1/5
ogólnej liczby członków spółdzielni.
§
4. Żądanie
zwołania walnego zgromadzenia powinno być złożone
pisemnie z podaniem celu jego zwołania.
§
5. W
wypadkach wskazanych w § 2 i 3 walne zgromadzenie (zebranie
przedstawicieli) zwołuje się w takim terminie, aby mogło
się ono odbyć w ciągu sześciu tygodni od dnia
wniesienia żądania. Jeżeli to nie nastąpi,
zwołuje je rada nadzorcza, związek rewizyjny, w którym
spółdzielnia jest zrzeszona, lub Krajowa Rada
Spółdzielcza, na koszt spółdzielni.
Art.
40. [Zawiadomienie o czasie, miejscu i porządku obrad;
żądanie zamieszczenia oznaczonych spraw na porządku
obrad]
§
1. O
czasie, miejscu i porządku obrad walnego zgromadzenia zawiadamia
się członków, związek rewizyjny, w którym
spółdzielnia jest zrzeszona, oraz Krajową Radę
Spółdzielczą w sposób i w terminach
określonych w statucie.
§
2. Uprawnieni
do żądania zwołania walnego zgromadzenia (zebrania
przedstawicieli), w myśl art. 39 § 2 i 3, mogą również
żądać zamieszczenia oznaczonych spraw na porządku
jego obrad, pod warunkiem wystąpienia z tym żądaniem w
terminie przez statut określonym.
Art.
41. [Podejmowanie uchwał na walnym zgromadzeniu]
§
1. Walne
zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w
sprawach objętych porządkiem obrad podanych do wiadomości
członków w terminach i w sposób określonych w
statucie.
§
2. Uchwały
podejmowane są zwykłą większością
głosów w obecności co najmniej połowy
uprawnionych do głosowania, chyba że ustawa lub statut
stanowią inaczej.
§
3. Z
obrad walnego zgromadzenia sporządza się protokół,
który powinien być podpisany przez przewodniczącego
walnego zgromadzenia oraz przez inne osoby wskazane w statucie.
§
4. Protokoły
są jawne dla członków spółdzielni,
przedstawicieli związku rewizyjnego, w którym
spółdzielnia jest zrzeszona, oraz dla Krajowej Rady
Spółdzielczej.
§
5. Protokoły
przechowuje zarząd spółdzielni co najmniej przez
dziesięć lat, o ile przepisy w sprawie przechowywania akt
nie przewidują terminu dłuższego.
Art.
42. [Nieważność uchwały; powództwo o
uchylenie uchwały]
§
1. Uchwały
walnego zgromadzenia obowiązują wszystkich członków
spółdzielni oraz wszystkie jej organy.
§
2. Uchwała
sprzeczna z ustawą jest nieważna.
§
3. Uchwała
sprzeczna z postanowieniami statutu bądź dobrymi obyczajami
lub godząca w interesy spółdzielni albo mająca
na celu pokrzywdzenie jej członka może być zaskarżona
do sądu.
§
4. Każdy
członek spółdzielni lub zarząd może
wytoczyć powództwo o uchylenie uchwały. Jednakże
prawo zaskarżenia uchwały w sprawie wykluczenia albo
wykreślenia członka przysługuje wyłącznie
członkowi wykluczonemu albo wykreślonemu.
§
5. Jeżeli
zarząd wytacza powództwo, spółdzielnię
reprezentuje pełnomocnik ustanowiony przez radę nadzorczą,
a spółdzielnię, w której nie powołuje
się rady nadzorczej, pełnomocnik ustanowiony przez walne
zgromadzenie. W wypadku nieustanowienia pełnomocnika sąd
właściwy do rozpoznania sprawy ustanawia kuratora dla
spółdzielni.
§
6. Powództwo
o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia powinno być
wniesione w ciągu sześciu tygodni od dnia odbycia walnego
zgromadzenia, jeżeli zaś powództwo wnosi członek
nieobecny na walnym zgromadzeniu na skutek jego wadliwego zwołania
- w ciągu sześciu tygodni od dnia powzięcia wiadomości
przez tego członka o uchwale, nie później jednak niż
przed upływem roku od dnia odbycia walnego zgromadzenia.
§
7. Jeżeli
ustawa lub statut wymagają zawiadomienia członka o uchwale,
termin sześciotygodniowy wskazany w § 6 biegnie od dnia
tego zawiadomienia dokonanego w sposób wskazany w statucie.
§
8. Sąd
może nie uwzględnić upływu terminu, o którym
mowa w § 6, jeżeli utrzymanie uchwały walnego
zgromadzenia w mocy wywołałoby dla członka szczególnie
dotkliwe skutki, a opóźnienie w zaskarżeniu tej
uchwały jest usprawiedliwione wyjątkowymi okolicznościami
i nie jest nadmierne.
§
9. Orzeczenie
sądu ustalające nieistnienie albo nieważność
uchwały walnego zgromadzenia bądź uchylające
uchwałę ma moc prawną względem wszystkich
członków spółdzielni oraz wszystkich jej
organów.
Art.
43.
(uchylony).
Rozdział
2
Rada
nadzorcza
Art.
44. [Zadania rady]
Rada
sprawuje kontrolę i nadzór nad działalnością
spółdzielni.
Art.
45. [Skład i kadencja rady]
§
1. Rada
składa się co najmniej z trzech członków
wybranych stosownie do postanowień statutu przez walne
zgromadzenie, zebranie przedstawicieli lub zebrania grup
członkowskich.
§
2. Do
rady mogą być wybierani wyłącznie członkowie
spółdzielni. Jeżeli członkiem spółdzielni
jest osoba prawna, do rady może być wybrana osoba niebędąca
członkiem spółdzielni, wskazana przez osobę
prawną.
§
3. (uchylony).
§
4. Kadencję
rady określa statut, z zastrzeżeniem art.
82
ust. 4
ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach
mieszkaniowych.
§
5. Przed
upływem kadencji członek rady może być odwołany
większością 2/3 głosów przez organ, który
go wybrał.
§
6. Członkowi
rady spółdzielni można wypowiedzieć umowę
o pracę albo warunki pracy lub płacy tylko w wypadkach, w
których Kodeks
pracy
dopuszcza dokonanie takiej czynności w stosunku do członka
zakładowego organu związku zawodowego. Przepis ten stosuje
się odpowiednio do członków rady świadczących
pracę na innej podstawie niż umowa o pracę.
Art.
46. [Zakres działania rady]
§
1. Do
zakresu działania rady należy:
1)
uchwalanie planów gospodarczych i programów
działalności społecznej i kulturalnej;
2)
nadzór i kontrola działalności spółdzielni
poprzez:
a)
badanie okresowych sprawozdań oraz sprawozdań finansowych,
b)
dokonywanie okresowych ocen wykonania przez spółdzielnię
jej zadań gospodarczych, ze szczególnym uwzględnieniem
przestrzegania przez spółdzielnię praw jej członków,
c)
przeprowadzanie kontroli nad sposobem załatwiania przez zarząd
wniosków organów spółdzielni i jej
członków;
3)
podejmowanie uchwał w sprawie nabycia i obciążenia
nieruchomości oraz nabycia zakładu lub innej jednostki
organizacyjnej;
4)
podejmowanie uchwał w sprawie przystępowania do organizacji
społecznych oraz występowania z nich;
5)
zatwierdzanie struktury organizacyjnej spółdzielni;
6)
rozpatrywanie skarg na działalność zarządu;
7)
składanie walnemu zgromadzeniu sprawozdań zawierających
w szczególności wyniki kontroli i ocenę sprawozdań
finansowych;
8)
podejmowanie uchwał w sprawach czynności prawnych
dokonywanych między spółdzielnią a członkiem
zarządu lub dokonywanych przez spółdzielnię w
interesie członka zarządu oraz reprezentowanie spółdzielni
przy tych czynnościach; do reprezentowania spółdzielni
wystarczy dwóch członków rady przez nią
upoważnionych.
§
2. Statut
może zastrzec do zakresu działania rady jeszcze inne
uprawnienia. Statut może również przekazać do
wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia
podejmowanie uchwał we wszystkich lub niektórych sprawach
wymienionych w § 1 pkt 1, 3 oraz 5; w takim wypadku statut może
przyjąć dla rady nazwę komisji rewizyjnej.
§
3. Statut
może przewidywać wybór przez radę jej prezydium
z zadaniem organizowania pracy rady.
§
4. W
celu wykonania swoich zadań rada może żądać
od zarządu, członków i pracowników
spółdzielni wszelkich sprawozdań i wyjaśnień,
przeglądać księgi i dokumenty oraz sprawdzać
bezpośrednio stan majątku spółdzielni.
Art.
46a. [Spółdzielnie, w których nie jest
powoływana rada]
W
spółdzielni, o której mowa w art. 6 § 2a,
oraz w spółdzielni produkcji rolnej, w której
liczba członków nie przekracza dziesięciu, nie
powołuje się rady, o ile statut nie stanowi inaczej. W tym
przypadku kompetencje rady wykonuje walne zgromadzenie członków.
Art.
47.
(uchylony).
Rozdział
3
Zarząd
Art.
48. [Zadania zarządu]
§
1. Zarząd
kieruje działalnością spółdzielni oraz
reprezentuje ją na zewnątrz.
§
2. Podejmowanie
decyzji niezastrzeżonych w ustawie lub statucie innym organom
należy do zarządu.
Art.
49. [Wybór i odwołanie członków
zarządu; zarząd jednoosobowy]
§
1. Skład
i liczbę członków zarządu określa statut.
Statut może przewidywać zarząd jednoosobowy, którym
jest prezes, i ustalać wymagania, jakie powinna spełniać
osoba wchodząca w skład zarządu lub prezes w zarządzie
jednoosobowym.
§
2. Członków
zarządu, w tym prezesa i jego zastępców, wybiera i
odwołuje, stosownie do postanowień statutu, rada lub walne
zgromadzenie.
§
3. Spółdzielnie,
których członkami są wyłącznie osoby
prawne, wybierają zarząd spośród kandydatów
będących osobami fizycznymi wskazanymi przez te osoby
prawne. W spółdzielniach, w których członkami
są osoby fizyczne i osoby prawne, członków zarządu
wybiera się również spośród kandydatów
wskazanych przez osoby prawne.
§
4. Walne
zgromadzenie może odwołać tych członków
zarządu, którym nie udzieliło absolutorium (art. 38
§ 1 pkt 2), niezależnie od tego, który organ
stosownie do postanowień statutu wybiera członków
zarządu. W tym wypadku nie stosuje się przepisu art. 41 §
1.
§
5. Zarząd
jednoosobowy nie może dokonywać czynności w sprawach
wynikających ze stosunku członkostwa. Czynności takie
są dokonywane przez radę nadzorczą, chyba że
statut przewiduje właściwość walnego
zgromadzenia.
Art.
50. [Zawieszenie członka zarządu w czynnościach]
§
1. Jeżeli
statut tak stanowi, członek zarządu wybierany przez walne
zgromadzenie może być zawieszony w czynnościach przez
radę, o ile jego działalność jest sprzeczna z
przepisami prawa lub statutu.
§
2. Rada
zawieszając w czynnościach członka zarządu
podejmuje uchwały niezbędne do prawidłowego
prowadzenia działalności spółdzielni oraz
zwołuje niezwłocznie walne zgromadzenie.
§
3. Członka
zawieszonego powiadamia się niezwłocznie w formie pisemnej
o jego zawieszeniu z podaniem przyczyn zawieszenia.
Art.
51.
(uchylony).
Art.
52. [Stosunek pracy z członkami zarządu]
§
1. Z
członkami zarządu zatrudnianymi w spółdzielni
rada spółdzielni nawiązuje stosunek pracy - w
zależności od powierzonego stanowiska - na podstawie umowy
o pracę albo powołania (art.
68
Kodeksu pracy). Nie dotyczy to spółdzielni pracy, w
których zatrudnienie członków następuje bez
względu na stanowisko na podstawie spółdzielczej
umowy o pracę, oraz tych spółdzielni produkcji
rolnej, w których podstawą świadczenia pracy przez
członków jest stosunek członkostwa.
§
2. Odwołanie
członka zarządu lub zawieszenie go w czynnościach nie
narusza jego uprawnień wynikających ze stosunku pracy lub
innego stosunku prawnego, którego przedmiotem jest świadczenie
pracy.
§
3. W
razie odwołania członka zarządu zatrudnionego w
spółdzielni na podstawie powołania, prawo odwołania
go ze stanowiska pracy przysługuje zarządowi spółdzielni.
Art.
53.
(uchylony).
Art.
54. [Zasady składania oświadczeń woli za
spółdzielnię]
§
1. Oświadczenia
woli za spółdzielnię składają dwaj
członkowie zarządu lub jeden członek zarządu i
pełnomocnik. W spółdzielniach o zarządzie
jednoosobowym oświadczenie woli mogą składać
również dwaj pełnomocnicy.
§
2. Oświadczenia,
o których mowa w § 1, składa się w ten sposób,
że pod nazwą spółdzielni osoby upoważnione
do ich składania zamieszczają swoje podpisy.
§
3. Oświadczenia
pisemne skierowane do spółdzielni, a złożone w
jej lokalu albo jednemu z członków zarządu lub
pełnomocnikowi, mają skutek prawny względem
spółdzielni.
Art.
55. [Udzielenie przez zarząd pełnomocnictwa członkowi
zarządu lub innej osobie]
§
1. Zarząd
może udzielić jednemu z członków zarządu
lub innej osobie pełnomocnictwa do dokonywania czynności
prawnych związanych z kierowaniem bieżącą
działalnością gospodarczą spółdzielni
lub jej wyodrębnionej organizacyjnie i gospodarczo jednostki, a
także pełnomocnictwa do dokonywania czynności
określonego rodzaju lub czynności szczególnych.
§
2. Statut
spółdzielni może uzależnić udzielenie
pełnomocnictwa przez zarząd od uprzedniej zgody rady.
Rozdział
4
Przepisy
wspólne dla rady i zarządu
Art.
56. [Zakaz łączenia funkcji; zakaz udziału w
głosowaniach; zakaz działalności konkurencyjnej]
§
1. Nie
można być jednocześnie członkiem zarządu i
przedstawicielem na zebranie przedstawicieli tej samej spółdzielni.
Nie można być jednocześnie członkiem rady i
zarządu tej samej spółdzielni. W razie konieczności
rada może wyznaczyć jednego lub kilku ze swoich członków
do czasowego pełnienia funkcji członka (członków)
zarządu.
§
2. Członkowie
zarządu i rady nie mogą brać udziału w głosowaniu
w sprawach wyłącznie ich dotyczących.
§
3. Członkowie
rady i zarządu nie mogą zajmować się interesami
konkurencyjnymi wobec spółdzielni, a w szczególności
uczestniczyć jako wspólnicy lub członkowie władz
przedsiębiorców prowadzących działalność
konkurencyjną wobec spółdzielni. Naruszenie zakazu
konkurencji stanowi podstawę odwołania członka rady
lub zarządu oraz powoduje inne skutki prawne przewidziane w
odrębnych przepisach.
§
4. W
wypadku naruszenia przez członka rady nadzorczej zakazu
konkurencji określonego w § 3 - rada może podjąć
uchwałę o zawieszeniu członka tego organu w pełnieniu
czynności. Statut określa termin zwołania posiedzenia
organu, który dokonał wyboru zawieszonego członka
rady. Powyższy organ rozstrzyga o uchyleniu zawieszenia bądź
odwołaniu zawieszonego członka rady.
Art.
57. [Zakaz uczestnictwa w radzie]
W
skład rady nie mogą wchodzić osoby będące
kierownikami bieżącej działalności gospodarczej
spółdzielni lub pełnomocnikami zarządu oraz
osoby pozostające z członkami zarządu lub kierownikami
bieżącej działalności gospodarczej spółdzielni
w związku małżeńskim albo w stosunku
pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej i w drugim
stopniu linii bocznej.
Art.
58. [Odpowiedzialność odszkodowawcza wobec
spółdzielni]
Członek
zarządu, rady oraz likwidator odpowiada wobec spółdzielni
za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem
sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu spółdzielni,
chyba że nie ponosi winy.
Rozdział
5
Zebrania
grup członkowskich
Art.
59. [Zadania i uprawnienia zebrań grup członkowskich]
§
1. W
spółdzielniach, w których walne zgromadzenie
zostaje zastąpione przez zebranie przedstawicieli, z
zastrzeżeniem art.
83
ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach
mieszkaniowych, organami tych spółdzielni są także
zebrania grup członkowskich. Zasady podziału członków
na grupy członkowskie i zasady działania tych zebrań
określa statut.
§
2. Do
uprawnień zebrań grup członkowskich należy:
1)
wybieranie i odwoływanie przedstawicieli na zebranie
przedstawicieli;
2)
wybieranie i odwoływanie członków rady spółdzielni,
jeśli statut tak stanowi;
3)
rozpatrywanie spraw, które mają być przedmiotem
obrad najbliższego zebrania przedstawicieli, i zgłaszanie
swoich wniosków w tych sprawach;
4)
rozpatrywanie okresowych sprawozdań rady i zarządu;
5)
wyrażanie swojej opinii i zgłaszanie do właściwych
organów spółdzielni wniosków w sprawach
spółdzielni, a zwłaszcza we wspólnych
sprawach członków wchodzących w skład zebrania
grupy.
§
3. Statut
może również określać inne zadania i
uprawnienia zebrań grup członkowskich.
Dział
V
(uchylony)
Dział
VI
(uchylony)
Dział
VII
Gospodarka
spółdzielni
Art.
67. [Zasady prowadzenia działalności gospodarczej]
Spółdzielnia
prowadzi działalność gospodarczą na zasadach
rachunku ekonomicznego przy zapewnieniu korzyści członkom
spółdzielni.
Art.
68. [Odpowiedzialność za zobowiązania]
Spółdzielnia
odpowiada za swoje zobowiązania całym majątkiem.
Art.
69.
(uchylony).
Art.
70.
(uchylony).
Art.
71.
(uchylony).
Art.
72.
(uchylony).
Art.
73.
(uchylony).
Art.
74.
(uchylony).
Art.
75. [Zysk spółdzielni]
Zysk
spółdzielni, po pomniejszeniu o podatek dochodowy i inne
obciążenia obowiązkowe wynikające z odrębnych
przepisów ustawowych, stanowi nadwyżkę bilansową.
Art.
76. [Przeznaczenie nadwyżki bilansowej]
Nadwyżka
bilansowa podlega podziałowi na podstawie uchwały walnego
zgromadzenia. Co najmniej 5% nadwyżki przeznacza się na
zwiększenie funduszu zasobowego, jeżeli fundusz ten nie
osiąga wysokości wniesionych udziałów
obowiązkowych.
Art.
77. [Zasady podziału nadwyżki bilansowej]
§
1. Część
nadwyżki bilansowej pozostałej po dokonaniu odpisu, o
którym mowa w art. 76, przeznacza się na cele określone
w uchwale walnego zgromadzenia.
§
2. Zasady
podziału nadwyżki bilansowej między członków
spółdzielni określa statut.
§
3. Jeżeli
zadeklarowane przez członka udziały nie zostały w
pełni wniesione, kwoty przypadające członkowi z tytułu
podziału nadwyżki bilansowej zalicza się na poczet
jego niepełnych udziałów.
§
4. Jeżeli
podział części nadwyżki bilansowej między
członków ma nastąpić w formie oprocentowania
udziałów, w podziale tym uwzględnia się byłych
członków (ich spadkobierców), którym
przysługują roszczenia o wypłatę udziałów.
Art.
78. [Fundusze własne]
§
1. Zasadniczymi
funduszami własnymi tworzonymi w spółdzielni są:
1)
fundusz udziałowy powstający z wpłat udziałów
członkowskich, odpisów na udziały członkowskie
z podziału nadwyżki bilansowej lub innych źródeł
określonych w odrębnych przepisach;
2)
fundusz zasobowy powstający z wpłat przez członków
wpisowego, części nadwyżki bilansowej lub innych
źródeł określonych w odrębnych przepisach.
§
2. Spółdzielnia
tworzy także inne fundusze własne przewidziane w odrębnych
przepisach oraz w jej statucie.
Art.
79.
(uchylony).
Art.
80.
(uchylony).
Art.
81.
(uchylony).
Art.
82. [Oprocentowanie wkładów pieniężnych]
Oprocentowanie
wkładów pieniężnych stanowi koszt uzyskania
przychodów.
Art.
83. 2
[Składki spółdzielni na centralny związek i
inne związki]
§
1. Składki
spółdzielni na wykonywanie zadań właściwego
centralnego związku obciążają koszty jej
działalności. Składki te są wpłacane przez
spółdzielnię bezpośrednio do centralnego
związku.
§
2. Składki
spółdzielni na wykonywanie zadań innych związków,
do których spółdzielnia przystąpiła, są
pokrywane z nadwyżki bilansowej.
§
3. Za
wykonywanie funkcji określonych w art. 4 § 3 Naczelna Rada
pobiera świadczenia według stawek ustalonych uchwałą
Ogólnego Zebrania. Świadczenia te obciążają
koszty działalności spółdzielni.
Art.
84.
(uchylony).
Art.
85.
(uchylony).
Art.
86.
(uchylony).
Art.
87. [Rachunkowość spółdzielni]
Spółdzielnia
prowadzi rachunkowość na zasadach określonych
odrębnymi przepisami.
Art.
88.
(uchylony).
Art.
88a. [Badanie rocznych sprawozdań finansowych]
§
1. Roczne
sprawozdania finansowe spółdzielni podlegają badaniu
pod względem rzetelności i prawidłowości. Uchwałę
w tym zakresie podejmuje rada nadzorcza.
§
2. Roczne
sprawozdanie finansowe podlega badaniu w trybie i według zasad
określonych w odrębnych przepisach.
§
3. Przepis
§ 1 i § 2 stosuje się odpowiednio do sprawozdań
finansowych stanowiących podstawę przy łączeniu i
podziale spółdzielni.
Art.
89. [Jawność sprawozdań finansowych]
§
1. Roczne
sprawozdanie z działalności spółdzielni,
łącznie ze sprawozdaniem finansowym i sprawozdaniem z
badania, jeżeli podlega ono obowiązkowemu badaniu, wykłada
się w lokalu spółdzielni co najmniej na 14 dni przed
terminem walnego zgromadzenia w celu umożliwienia członkom
spółdzielni zapoznania się z nim.
§
2. (uchylony).
Art.
90. [Pokrycie strat bilansowych]
§
1. Straty
bilansowe spółdzielni pokrywa się z funduszu
zasobowego, a w części przekraczającej fundusz
zasobowy - z funduszu udziałowego i innych funduszów
własnych spółdzielni według kolejności
ustalonej przez statut. Straty pierwszego roku obrachunkowego po
założeniu spółdzielni mogą być
pokryte w roku następnym.
§
2. Gdyby
fundusze własne nie wystarczyły na pokrycie strat, walne
zgromadzenie może podjąć uchwałę
zobowiązującą członków do wcześniejszego
wpłacenia udziałów, niż to przewiduje statut.
§
3. Strata
bilansowa w banku spółdzielczym pokrywana jest według
zasad i w terminach określonych w programie postępowania
naprawczego, o którym mowa w art.
142
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2017 r.
poz. 1876, z późn. zm.).
Dział
VIII
Lustracja
Art.
91. [Obowiązek poddania się lustracji; cel lustracji;
lustrator]
§
1. Każda
spółdzielnia obowiązana jest przynajmniej raz na
trzy lata, a w okresie pozostawania w stanie likwidacji corocznie,
poddać się lustracyjnemu badaniu legalności,
gospodarności i rzetelności całości jej
działania. Lustracja obejmuje okres od poprzedniej lustracji.
§
11.
W
spółdzielniach mieszkaniowych w okresie budowania przez
nie budynków mieszkalnych i rozliczania kosztów budowy
tych budynków, a także w spółdzielniach w
stanie likwidacji, lustrację przeprowadza się corocznie.
§
12.
Jeżeli
spółdzielnia mieszkaniowa nie podda się badaniu
lustracyjnemu przewidzianemu w § 1 i § 11,
związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest
zrzeszona, lub Krajowa Rada Spółdzielcza przeprowadza z
własnej inicjatywy badanie lustracyjne działalności
spółdzielni na jej koszt.
§
2. Spółdzielnia
może wystąpić w każdym czasie o przeprowadzenie
lustracji całości lub części jej działalności
albo tylko określonych zagadnień. Lustracja może być
przeprowadzona na żądanie walnego zgromadzenia, rady lub
1/5 członków spółdzielni.
§
21.
Celem
lustracji jest:
1)
sprawdzenie przestrzegania przez spółdzielnię
przepisów prawa i postanowień statutu;
2)
zbadanie przestrzegania przez spółdzielnię
prowadzenia przez nią działalności w interesie ogółu
członków;
3)
kontrola gospodarności, celowości i rzetelności
realizacji przez spółdzielnię jej celów
ekonomicznych, socjalnych oraz kulturalnych;
4)
wskazywanie członkom na nieprawidłowości w
działalności organów spółdzielni;
5)
udzielanie organizacyjnej i instruktażowej pomocy w usuwaniu
stwierdzonych nieprawidłowości oraz w usprawnieniu
działalności spółdzielni.
§
3. Lustrację
przeprowadzają właściwe związki rewizyjne w
spółdzielniach w nich zrzeszonych. Spółdzielnie
niezrzeszone zlecają odpłatne przeprowadzenie lustracji
wybranemu związkowi rewizyjnemu lub Krajowej Radzie
Spółdzielczej.
§
4. Lustratora
wyznacza związek rewizyjny, w którym spółdzielnia
jest zrzeszona, lub Krajowa Rada Spółdzielcza. Obowiązki
lustratora może pełnić osoba, która uzyskała
uprawnienia lustracyjne wydane przez Krajową Radę
Spółdzielczą. Kryteria kwalifikacyjne lustratorów
oraz tryb przeprowadzania lustracji określa Krajowa Rada
Spółdzielcza.
§
41.
W
przypadku badania lustracyjnego spółdzielni
mieszkaniowych lustratorem nie może być osoba będąca
członkiem zarządu jakiejkolwiek spółdzielni
mieszkaniowej, prokurentem, likwidatorem, a także zatrudniony
lub świadczący usługi na rzecz jakiejkolwiek
spółdzielni mieszkaniowej główny księgowy,
radca prawny lub adwokat. Zakaz ten stosuje się także do
innych osób, o ile podlegają członkowi zarządu,
likwidatorowi lub głównemu księgowemu.
§
5. Jeżeli
działalność lustratora jest niezgodna z prawem, a
także jeżeli lustrator nie zachowuje w tajemnicy wiadomości
o działalności spółdzielni uzyskanych przy
lustracji, Krajowa Rada Spółdzielcza z własnej
inicjatywy lub na wniosek związku rewizyjnego, w którym
spółdzielnia jest zrzeszona, może go pozbawić
uprawnień lustratora. Zachowanie tajemnicy nie obowiązuje
wobec organów lustrowanej spółdzielni, związku
rewizyjnego, który lustratora wyznaczył, Krajowej Rady
Spółdzielczej oraz organów wymiaru
sprawiedliwości.
§
6. Uchwała
Krajowej Rady Spółdzielczej w sprawie pozbawienia
uprawnień lustratora jest ostateczną decyzją w
rozumieniu przepisów Kodeksu
postępowania administracyjnego,
który stosuje się odpowiednio.
Art.
92. [Obowiązki i uprawnienia lustratora]
§
1. Lustrator
obowiązany jest zawiadomić radę i zarząd o
rozpoczęciu lustracji. Członkowie rady uprawnieni są
do uczestniczenia w lustracji.
§
2. Lustrator
uprawniony jest do przeglądania ksiąg i wszelkich
dokumentów w lustrowanej spółdzielni oraz do
bezpośredniego sprawdzania jej stanu majątkowego, a organy
spółdzielni i jej pracownicy obowiązani są do
udzielania mu żądanych wyjaśnień i wszelkiej
pomocy.
Art.
93. [Protokół z lustracji; wnioski polustracyjne]
§
1. Z
czynności lustracyjnych lustrator sporządza protokół,
który składa radzie i zarządowi spółdzielni.
Protokół sporządzony przez lustratora ma moc
dokumentu urzędowego.
§
1a. Na
podstawie protokołu z lustracji przeprowadzający ją
związek rewizyjny lub Krajowa Rada Spółdzielcza
opracowuje wnioski polustracyjne oraz przekazuje je zarządowi i
radzie.
§
1b. Zarząd
obowiązany jest corocznie przekazywać podmiotowi
przeprowadzającemu lustrację i walnemu zgromadzeniu
informację o realizacji wniosków polustracyjnych.
§
2. Zarząd
obowiązany jest na żądanie członka spółdzielni
udostępnić mu do wglądu protokół lustracji
oraz wnioski polustracyjne i informacje o ich realizacji.
§
3. (uchylony).
§
4. Wnioski
z przeprowadzonej lustracji powinny być przedstawione przez radę
nadzorczą najbliższemu walnemu zgromadzeniu.
Art.
93a. [Uprawnienia ministra do domagania się wszczęcia
lustracji w spółdzielni mieszkaniowej]
§
1. Minister
właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa ma prawo żądania
informacji, danych i dokumentów, dotyczących organizacji
i działalności spółdzielni mieszkaniowych,
niezbędnych do dokonywania oceny zgodności z prawem i
gospodarności działalności spółdzielni.
§
2. W
przypadku podejrzenia naruszenia prawa przez spółdzielnię
mieszkaniową minister właściwy do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa
występuje do właściwego związku rewizyjnego, w
którym spółdzielnia jest zrzeszona, lub do
Krajowej Rady Spółdzielczej z wnioskiem o przeprowadzenie
lustracji. Lustrację przeprowadza się na koszt spółdzielni.
§
3. Lustracja,
o której mowa w § 2, może obejmować całość
albo część działalności spółdzielni
albo tylko określone zagadnienia.
§
4. Minister
właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa może
wystąpić z wnioskiem o lustrację danej spółdzielni
nie częściej niż raz w roku.
§
5. Lustrację,
o której mowa w § 2, związek rewizyjny lub Krajowa
Rada Spółdzielcza wszczyna w terminie 30 dni od dnia
otrzymania wniosku ministra.
§
6. Podmiot
przeprowadzający lustrację obowiązany jest przesłać
protokół z czynności lustracyjnych ministrowi
właściwemu do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.
§
7. Minister
właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa może
wykonywać uprawnienia Krajowej Rady Spółdzielczej
lub związku rewizyjnego wobec spółdzielni
mieszkaniowej określone w ustawie, z wyjątkiem określonych
w art. 114 i art. 115, jeżeli uprawnień tych nie wykonuje
Krajowa Rada Spółdzielcza lub związek rewizyjny.
Art.
93b. 3
[Ograniczenie prawa dostępu do informacji o źródle
danych osobowych przetwarzanych przez ministra przy prowadzeniu
lustracji spółdzielni mieszkaniowej; okres przechowywania
i zabezpieczenie informacji o źródle danych osobowych]
1.
W związku z przetwarzaniem przez ministra właściwego
do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego
oraz mieszkalnictwa danych osobowych uzyskanych w toku prowadzenia
postępowań na podstawie art. 93a prawo, o którym
mowa w art.
15 ust. 1 lit. g
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z
dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w
związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego
przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE
(ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L
119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.), przysługuje
w zakresie, w jakim nie wpływa ono na ochronę praw i
wolności osoby, od której dane pozyskano.
2.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa informuje o
ograniczeniu, o którym mowa w ust. 1, przy pierwszej czynności
skierowanej do osoby, której dane dotyczą.
3.
W przypadku gdy okres przechowywania danych osobowych, o których
mowa w ust. 1, nie wynika z przepisów ustawy
z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach
(Dz. U. z 2019 r. poz. 553 i 730), minister właściwy do
spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz
mieszkalnictwa przechowuje dane przez okres ustalony zgodnie z
przepisami wydanymi na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 14 lipca
1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach.
4.
Dane osobowe, o których mowa w ust. 1, podlegają
zabezpieczeniom zapobiegającym nadużyciom lub niezgodnemu z
prawem dostępowi lub przekazaniu polegającym co najmniej
na:
1)
dopuszczeniu do przetwarzania danych osobowych wyłącznie
osób posiadających pisemne upoważnienie wydane przez
administratora danych;
2)
pisemnym zobowiązaniu osób upoważnionych do
przetwarzania danych osobowych do zachowania ich w tajemnicy.
Art.
93c. 4
[Żądanie ograniczenia przetwarzania danych osobowych a
przebieg i wynik lustracji spółdzielni mieszkaniowej]
Wystąpienie
z żądaniem, o którym mowa w art.
18 ust. 1
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z
dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w
związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego
przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy
95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), nie
wpływa na przebieg i wynik postępowań, o których
mowa w art. 93a.
Art.
94.
(uchylony).
Art.
95.
(uchylony).
Dział
IX
Łączenie
się spółdzielni
Art.
96. [Podjęcie uchwały o połączeniu
spółdzielni]
Spółdzielnia
może w każdym czasie połączyć się z
inną spółdzielnią na podstawie uchwał
walnych zgromadzeń łączących się
spółdzielni, powziętych większością
2/3 głosów.
Art.
97. [Treść uchwały o połączeniu]
Uchwały
o połączeniu powinny zawierać:
1)
oznaczenie spółdzielni przejmującej;
2)
przyjęcie statutu stanowiącego podstawę dalszej jej
działalności; statut nie może uszczuplać nabytych
praw majątkowych członków;
3)
datę połączenia.
Art.
98. [Podstawa rachunkowa połączenia; podział
nadwyżki bilansowej]
§
1. Podstawę
rachunkową połączenia stanowią sprawozdania
finansowe łączących się spółdzielni,
sporządzone na dzień połączenia.
§
2. Jeżeli
walne zgromadzenia łączących się spółdzielni
nie postanowią inaczej, podział nadwyżki bilansowej
nastąpi oddzielnie według sprawozdań finansowych
sporządzonych na dzień połączenia.
Art.
99. [Wpis połączenia do KRS]
Połączenie
oraz wynikające z niego zmiany statutu wywierają skutek od
chwili wpisania ich do Krajowego Rejestru Sądowego, z wyjątkiem
przewidzianym w art. 102 § 1.
Art.
100. [Członkowie spółdzielni przejmowanej]
Członkowie,
którzy w chwili połączenia należeli do
spółdzielni przejmowanej, stają się członkami
spółdzielni przejmującej. Wpłaty na udziały
wpisuje się członkom spółdzielni przejmowanej w
takiej wysokości, jaka wynika z ustalonej w sprawozdaniu
finansowym kwoty przejętego funduszu udziałowego.
Art.
101. [Skutki przejęcia w zakresie majątku i
odpowiedzialności za zobowiązania]
Wskutek
połączenia majątek spółdzielni przejętej
przechodzi na spółdzielnię przejmującą, a
wierzyciele i dłużnicy pierwszej stają się
wierzycielami i dłużnikami drugiej.
Art.
102. [Przejęcie roli organów spółdzielni
przejmowanej przez organy spółdzielni przejmującej]
§
1. Niezwłocznie
po podjęciu uchwał o połączeniu zamiast zarządu
i rady spółdzielni przejmowanej działa zarząd i
rada spółdzielni przejmującej.
§
2. Zarząd
spółdzielni przejmującej obowiązany jest
niezwłocznie zgłosić uchwałę o połączeniu
do Krajowego Rejestru Sądowego łączących się
spółdzielni.
§
3. Jeżeli
uchwały walnych zgromadzeń o połączeniu tak
stanowią, po wpisie połączenia do Krajowego Rejestru
Sądowego spółdzielnia dokonuje niezwłocznie
wyborów rady i zarządu.
Dział
X
(uchylony)
Art.
103.
(uchylony).
Art.
104.
(uchylony).
Art.
105.
(uchylony).
Art.
106.
(uchylony).
Art.
107.
(uchylony).
Dział
XI
Podział
spółdzielni
Art.
108. [Podjęcie uchwały o podziale spółdzielni]
§
1. Spółdzielnia
może podzielić się na podstawie uchwały walnego
zgromadzenia podjętej zwykłą większością
głosów w ten sposób, że z jej wydzielonej
części zostaje utworzona nowa spółdzielnia.
§
2. Uchwała
o podziale spółdzielni powinna zawierać:
1)
oznaczenie dotychczasowej spółdzielni i powstającej
w wyniku podziału;
2)
listę członków lub określenie grup członków
przechodzących do powstającej spółdzielni;
3)
zatwierdzenie sprawozdania finansowego spółdzielni i
planu podziału składników majątkowych oraz praw
i zobowiązań;
4)
datę podziału spółdzielni.
Art.
108a. [Podział spółdzielni na żądanie
grupy członków spółdzielni]
§
1. Członkowie
spółdzielni, których prawa i obowiązki
majątkowe są związane z wyodrębnioną
organizacyjnie jednostką spółdzielni albo z częścią
majątku spółdzielni, która nadaje się do
takiego wyodrębnienia, mogą na podstawie uchwały
podjętej większością głosów tych
członków wystąpić do zarządu spółdzielni
z żądaniem zwołania walnego zgromadzenia w celu
podjęcia uchwały o podziale spółdzielni w ten
sposób, że z tej jednostki organizacyjnej albo części
majątku zostanie utworzona nowa spółdzielnia. W
zakresie reprezentacji tych członków stosuje się
odpowiednio przepisy o zakładaniu spółdzielni.
§
2. Zarząd
spółdzielni jest obowiązany niezwłocznie
przygotować dokumenty niezbędne do podjęcia przez
walne zgromadzenie uchwały o podziale oraz udostępnić
je członkom żądającym podziału.
§
3. Walne
zgromadzenie może podjąć uchwałę odmawiającą
podziału tylko ze względu na ważne interesy
gospodarcze dotychczasowej spółdzielni lub istotne
interesy jej członków.
§
4. W
razie podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały
odmawiającej podziału spółdzielni albo uchwały
o podziale naruszającej istotne interesy członków
występujących z żądaniem podziału,
członkowie, którzy wystąpili z takim żądaniem,
mogą w terminie sześciu tygodni od dnia odbycia walnego
zgromadzenia wystąpić do sądu o wydanie orzeczenia
zastępującego uchwałę o podziale.
§
5. Przepis
§ 4 stosuje się odpowiednio w razie nierozpatrzenia przez
walne zgromadzenie zgłoszonego przez członków
żądania w terminie trzech miesięcy od dnia jego
doręczenia.
§
6. W
razie podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o podziale
niezawierającej wszystkich składników treści
tej uchwały określonych w art. 108 § 2, członkowie
zgłaszający żądanie podziału mogą
wystąpić do zarządu spółdzielni z żądaniem
zwołania walnego zgromadzenia w celu podjęcia
uzupełniającej uchwały o podziale. Przepisy § 4 i
5 stosuje się odpowiednio.
§
7. Przepisy
§ 2-6 stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy z żądaniem
podziału występuje organ spółdzielni powołany
do reprezentowania członków, których prawa i
obowiązki majątkowe są związane z wyodrębnioną
organizacyjnie jednostką spółdzielni.
§
8. Uchwała
walnego zgromadzenia o podziale spółdzielni zawierająca
wszystkie składniki treści określone w art. 108 §
2 oraz prawomocne orzeczenie sądu zastępujące taką
uchwałę stanowią podstawę do dokonania stosownych
wpisów w rejestrze i w księdze wieczystej.
Art.
108b. [Podział spółdzielni na mocy decyzji
grupy członków spółdzielni]
§
1. Członkowie
spółdzielni, których prawa i obowiązki
majątkowe są związane z wyodrębnioną
organizacyjnie jednostką spółdzielni albo z częścią
majątku spółdzielni, która nadaje się do
takiego wyodrębnienia, mogą przyjąć uchwałę
większością głosów tych członków,
o podziale w spółdzielni w ten sposób, że z
tej jednostki organizacyjnej albo części majątku
zostanie utworzona nowa spółdzielnia. W zakresie
reprezentacji tych członków stosuje się odpowiednio
przepisy o zakładaniu spółdzielni.
§
2. Zarząd
dotychczasowej spółdzielni jest obowiązany
niezwłocznie, jednak nie dłużej niż w ciągu
60 dni, przygotować dokumenty niezbędne do dokonania
podziału, o którym mowa w § 1, oraz udostępnić
je członkom żądającym podziału.
§
3. Walne
zgromadzenie dotychczasowej spółdzielni nie później
niż w ciągu trzech miesięcy od dnia doręczenia
zarządowi spółdzielni żądania zwołania
walnego zgromadzenia w celu podjęcia uchwały o podziale
spółdzielni, o której mowa w § 1, podejmuje
uchwałę o podziale lub odmawiającą podziału.
Uchwała odmawiająca podziału spółdzielni
może być podjęta tylko ze względu na ważne
interesy gospodarcze dotychczasowej spółdzielni lub
istotne interesy jej członków.
§
4. W
razie niepodjęcia przez walne zgromadzenie dotychczasowej
spółdzielni, w terminie określonym w § 3,
uchwały o podziale spółdzielni, lub w razie podjęcia
uchwały odmawiającej podziału, reprezentanci członków,
którzy podjęli uchwałę, o której mowa w
§ 1, mogą w terminie sześciu tygodni od dnia odbycia
walnego zgromadzenia, wystąpić do sądu o wydanie
orzeczenia zastępującego uchwałę walnego
zgromadzenia, o której mowa w § 3.
§
5. Uchwała
walnego zgromadzenia o podziale spółdzielni spełniająca
wymagania określone w art. 108 § 2 lub prawomocne
orzeczenie sądu zastępujące taką uchwałę
stanowią podstawę do dokonania wpisów do Krajowego
Rejestru Sądowego i do księgi wieczystej.
§
6. Koszty
postępowania sądowego o wydanie orzeczenia, o którym
mowa w § 4, ponoszą solidarnie członkowie wnoszący
o podział spółdzielni oraz dotychczasowa
spółdzielnia.
Art.
109. [Zebranie członków przechodzących do
powstającej spółdzielni]
§
1. Niezwłocznie
po podjęciu przez walne zgromadzenie uchwały o podziale
spółdzielni zebranie członków przechodzących
do powstającej spółdzielni, a jeżeli uchwałę
o podziale spółdzielni podjęło zebranie
przedstawicieli - zebranie tych przedstawicieli, którzy
przechodzą jako członkowie do powstającej spółdzielni:
1)
uchwala statut powstającej spółdzielni; statut ten
nie może uszczuplać nabytych praw majątkowych
członków;
2)
dokonuje wyboru tych organów spółdzielni, do
których wyboru powołane jest, według przyjętego
statutu, walne zgromadzenie.
§
2. Podjęcie
uchwał, o których mowa w paragrafie poprzedzającym,
wymaga zwykłej większości głosów.
§
3. Jeżeli
liczba członków przechodzących do powstającej
spółdzielni jest mniejsza od liczby członków
uprawniającej według statutu dotychczasowej spółdzielni
do zastąpienia walnego zgromadzenia przez zebranie
przedstawicieli, uchwały, o których mowa w § 1,
podejmuje w ciągu miesiąca od dnia podjęcia uchwały
o podziale spółdzielni zebranie członków
przechodzących do powstającej spółdzielni.
Zebranie to zwołuje zarząd dotychczasowej spółdzielni,
powiadamiając pisemnie zainteresowanych członków o
terminie zebrania i porządku jego obrad.
Art.
110. [Wpis do KRS powstania nowej spółdzielni i
podziału dotychczasowej spółdzielni]
Zarząd
spółdzielni powstającej jest obowiązany w
terminie czternastu dni od dnia jego wyboru wystąpić z
wnioskiem o wpisanie spółdzielni do Krajowego Rejestru
Sądowego, a zarząd spółdzielni dotychczasowej -
z wnioskiem o dokonanie w tym rejestrze wpisu o jej podziale. Przepis
art. 7 stosuje się odpowiednio.
Art.
111. [Skutki podziału w zakresie majątku i
odpowiedzialności za zobowiązania]
Wskutek
podziału spółdzielni na powstającą
spółdzielnię przechodzą z chwilą jej
zarejestrowania wynikające z planu podziału składniki
majątkowe oraz prawa i zobowiązania. W tym też
zakresie wierzyciele i dłużnicy dotychczasowej spółdzielni
stają się wierzycielami i dłużnikami powstającej
spółdzielni. Jednakże za zobowiązania powstałe
przed podziałem spółdzielni spółdzielnia
dotychczasowa i nowo powstała odpowiadają solidarnie.
Art.
112. [Stosowanie przepisów o połączeniu
spółdzielni do podziału spółdzielni]
Do
podziału spółdzielni stosuje się odpowiednio
przepisy art. 98 § 1 i art. 100.
Dział
XII
Likwidacja
spółdzielni
Art.
113. [Obligatoryjna likwidacja spółdzielni]
§
1. Spółdzielnia
przechodzi w stan likwidacji:
1)
z upływem okresu, na który, w myśl statutu,
spółdzielnię utworzono;
2)
wskutek zmniejszenia się liczby członków poniżej
wskazanej w statucie lub w ustawie, jeżeli spółdzielnia
w terminie jednego roku nie zwiększy liczby członków
do wymaganej wielkości;
3)
wskutek zgodnych uchwał walnych zgromadzeń zapadłych
większością 3/4 głosów na dwóch
kolejno po sobie następujących walnych zgromadzeniach, w
odstępie co najmniej dwóch tygodni.
§
2. W
wypadkach przewidzianych w § 1 zarząd spółdzielni
(likwidator) zgłosi do Krajowego Rejestru Sądowego otwarcie
likwidacji spółdzielni i zawiadomi o tym właściwy
związek rewizyjny. Jeżeli zarząd (likwidator) tego nie
uczyni, zgłoszenia dokona związek rewizyjny, w którym
spółdzielnia jest zrzeszona.
Art.
114. [Fakultatywna likwidacja spółdzielni]
§
1. Związek
rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona,
może podjąć uchwałę o postawieniu
spółdzielni w stan likwidacji, jeżeli:
1)
działalność spółdzielni wykazuje rażące
i uporczywe naruszenia prawa lub postanowień statutu;
2)
spółdzielnia została zarejestrowana z naruszeniem
prawa;
3)
spółdzielnia co najmniej od roku nie prowadzi
działalności gospodarczej.
§
2. Uchwałę
związku rewizyjnego, o której mowa w § 1,
spółdzielnia może zaskarżyć do sądu w
ciągu sześciu tygodni od dnia jej doręczenia wraz z
uzasadnieniem. W razie niezaskarżenia uchwały w ustawowym
terminie lub uprawomocnienia się orzeczenia oddalającego
powództwo albo umarzającego postępowanie w sprawie,
związek rewizyjny zgłasza do Krajowego Rejestru Sądowego
wniosek o otwarcie likwidacji, wyznaczając jednocześnie
likwidatora.
Art.
115. [Wykreślenie z KRS na skutek nierozpoczęcia
działalności gospodarczej]
Jeżeli
spółdzielnia nie rozpoczęła działalności
gospodarczej w ciągu roku od dnia jej zarejestrowania i nie
posiada majątku, może ulec wykreśleniu z Krajowego
Rejestru Sądowego na wniosek związku rewizyjnego.
Art.
116. [Przywrócenie działalności likwidowanej
spółdzielni]
§
1. Spółdzielnia
postawiona w stan likwidacji na podstawie art. 113 § 1 pkt 3
może przed upływem roku od dnia podjęcia drugiej
uchwały walnego zgromadzenia o likwidacji przywrócić
swoją działalność na podstawie uchwały
walnego zgromadzenia podjętej większością 3/4
głosów.
§
2. Zarząd
lub likwidator powinni uchwałę o przywróceniu
działalności spółdzielni zgłosić
niezwłocznie do Krajowego Rejestru Sądowego, dołączając
odpis protokołu walnego zgromadzenia. Dokonany wpis sąd
ogłosi w Monitorze Spółdzielczym.
Art.
117. [Połączenie się spółdzielni w
likwidacji z inną spółdzielnią]
Spółdzielnia
w stanie likwidacji może połączyć się z inną
spółdzielnią według zasad przewidzianych w art.
96-102.
Art.
118. [Likwidatorzy spółdzielni]
§
1. Likwidatorami
spółdzielni mogą być członkowie ostatniego
zarządu lub osoby wybrane przez walne zgromadzenie, jeżeli
ustawa nie stanowi inaczej.
§
2. Likwidator
może nie być członkiem spółdzielni.
Likwidatorem może być także osoba prawna.
§
3. Umowę
z likwidatorem o wykonanie czynności likwidacyjnych zawiera rada
spółdzielni. W wypadku gdy zwołanie rady napotyka
poważne trudności albo gdy likwidatora wyznacza związek
rewizyjny, umowę z likwidatorem zawiera ten związek,
działając w imieniu spółdzielni.
Art.
119. [Przepisy stosowane do likwidatora; czynności
dokonywane przez likwidatora; odwołanie likwidatora]
§
1. Do
likwidatora stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące
zarządu spółdzielni i członków zarządu,
jeżeli przepisy o likwidacji nie stanowią inaczej.
§
2. Likwidator
nie może zawierać nowych umów, chyba że jest to
konieczne do przeprowadzenia likwidacji spółdzielni.
Dalej idące ograniczenia może ustanowić organ, który
wyznaczył likwidatora. Ograniczenia takie powinny być
niezwłocznie zgłoszone przez likwidatora do Krajowego
Rejestru Sądowego.
§
3. Jeżeli
zwołanie walnego zgromadzenia lub rady spółdzielni
napotyka poważne trudności, związek rewizyjny, w
którym spółdzielnia jest zrzeszona, może
upoważnić likwidatora do dokonania czynności
określonego rodzaju, które wymagają uchwały
walnego zgromadzenia lub rady spółdzielni.
§
4. Likwidator
może być odwołany w każdej chwili przez organ,
który go wyznaczył. Ponadto likwidatora może odwołać
z ważnych przyczyn związek rewizyjny, w którym
spółdzielnia jest zrzeszona.
§
5. Organ,
który odwołuje likwidatora, obowiązany jest
równocześnie wyznaczyć innego.
Art.
120. [Wygaśnięcie pełnomocnictw]
Z
dniem wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego otwarcia
likwidacji wygasają uprzednio udzielone pełnomocnictwa
podlegające wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego.
Art.
121. [Firma spółdzielni w likwidacji; osoba prawna
jako likwidator]
§
1. Spółdzielnia
w likwidacji zachowuje dotychczasową swoją nazwę z
dodaniem wyrazów: "w likwidacji".
§
2. Osoba
prawna wyznaczona na likwidatora składa oświadczenia w
imieniu spółdzielni z zachowaniem przepisów
normujących składanie oświadczeń tej osoby.
Art.
122. [Obowiązki likwidatora]
Likwidator
powinien niezwłocznie po wyznaczeniu go:
1)
zgłosić do Krajowego Rejestru Sądowego wniosek o
wpisanie otwarcia likwidacji spółdzielni, jeżeli nie
zostało to jeszcze dokonane, i zawiadomić o tym związek
rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona,
oraz Krajową Radę Spółdzielczą;
2)
powiadomić banki finansujące spółdzielnię
oraz organy finansowe o otwarciu likwidacji spółdzielni;
3)
ogłosić w Monitorze Spółdzielczym zawiadomienie
o otwarciu likwidacji spółdzielni i wezwać
wierzycieli do zgłoszenia wierzytelności w terminie trzech
miesięcy od dnia tego ogłoszenia;
4)
przystąpić do sporządzenia sprawozdania finansowego na
dzień otwarcia likwidacji oraz listy zobowiązań
spółdzielni;
5)
sporządzić plan finansowy likwidacji i plan zaspokojenia
zobowiązań.
Art.
123. [Kolejność pokrywania strat bilansowych w
spółdzielni w likwidacji]
W
czasie likwidacji nie stosuje się przepisu art. 90 § 1, w
zakresie kolejności pokrywania strat bilansowych.
Art.
124. [Odmowa zaspokojenia zgłoszonych wierzytelności;
uznanie wierzytelności]
§
1. O
odmowie zaspokojenia zgłoszonych wierzytelności likwidator
powinien zawiadomić wierzyciela pisemnie w ciągu czterech
tygodni od dnia zgłoszenia wierzytelności.
§
2. Na
okres przewidziany w paragrafie poprzedzającym bieg
przedawnienia lub terminu zawitego ulega zawieszeniu.
§
3. Uznanie
przez likwidatora wierzytelności przerywa bieg przedawnienia i
terminu zawitego, jeżeli zostało dokonane pisemnie.
Art.
125. [Kolejność zaspokajania należności
przypadających od spółdzielni]
§
1. Należności
przypadające od spółdzielni zaspokaja się w
następującej kolejności:
1)
koszty prowadzenia likwidacji;
2)
należności ze stosunku pracy i należności, którym
przepisy prawa przyznają taką samą ochronę jak
należnościom ze stosunku pracy, oraz odszkodowanie z tytułu
uszkodzenia ciała, wywołania rozstroju zdrowia lub
pozbawienia życia, w tym również odszkodowanie z
tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,
należności Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z tytułu
finansowania z funduszu gwarancyjnego banków przymusowej
restrukturyzacji, o którym mowa w art.
272 ust. 3
i 4
ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym,
systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej
restrukturyzacji (Dz. U. z 2017 r. poz. 1937 i 2491 oraz z 2018 r.
poz. 685 i 723), oraz wsparcia, o którym mowa w art.
112 ust. 1
i 3
tej ustawy;
3)
podatki i inne należności, do których stosuje się
przepisy o zobowiązaniach podatkowych, oraz należności
z tytułu kredytów bankowych;
4)
inne należności.
§
2. O
ile należności nie są jeszcze wymagalne lub są
sporne, kwoty potrzebne na ich pokrycie powinny być złożone
do depozytu sądowego.
§
3. Z
kwot pozostałych po spłaceniu wszystkich należności
i po złożeniu do depozytu sądowego sum całkowicie
zabezpieczających należności sporne lub niewymagalne
dokonuje się stosunkowej wypłaty udziałów.
Wypłaty tej nie można jednak dokonać przed upływem
sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia wzywającego
wierzycieli.
§
4. Wierzyciele,
którzy zgłosili wierzytelności po upływie tego
terminu, mogą ich dochodzić z nierozdzielonego jeszcze
majątku spółdzielni.
§
5. Pozostały
majątek zostaje przeznaczony na cele określone w uchwale
ostatniego walnego zgromadzenia.
§
5a. Jeżeli
zgodnie z uchwałą, o której mowa w § 5,
pozostały majątek ma być w całości lub
części podzielony między członków, w
podziale tym uwzględnia się byłych członków,
którym do chwili przejścia albo postawienia spółdzielni
w stan likwidacji nie wypłacono wszystkich udziałów.
§
5b. Przepisu
§ 5a nie stosuje się do spółdzielni
mieszkaniowych.
§
6. Jeżeli
uchwała walnego zgromadzenia nie zawiera stosownego wskazania,
likwidator przekazuje pozostały majątek nieodpłatnie
na cele spółdzielcze lub społeczne.
Art.
126. [Czynności po zakończeniu likwidacji]
§
1. Po
zakończeniu likwidacji likwidator przedstawia walnemu
zgromadzeniu do zatwierdzenia sprawozdanie finansowe na dzień
zakończenia likwidacji.
§
2. Jeżeli
zwołanie walnego zgromadzenia napotyka poważne trudności,
likwidator przedstawia sprawozdanie finansowe do zatwierdzenia
związkowi rewizyjnemu, w którym spółdzielnia
jest zrzeszona.
§
3. Po
zatwierdzeniu sprawozdania finansowego na dzień zakończenia
likwidacji, likwidator zgłasza do Krajowego Rejestru Sądowego
wniosek o wykreślenie spółdzielni z Krajowego
Rejestru Sądowego oraz przekazuje księgi i dokumenty
zlikwidowanej spółdzielni do przechowania. Wykreślenie
powinno być ogłoszone przez sąd.
Art.
127. [Wykreślenie spółdzielni z KRS przed
zakończeniem dotyczących jej postępowań sądowych]
W
razie zaspokojenia wszelkich należności przypadających
od spółdzielni i złożenia do depozytu sądowego
kwot na zabezpieczenie należności spornych lub
niewymagalnych, spółdzielnia może ulec wykreśleniu
z Krajowego Rejestru Sądowego przed zakończeniem
prowadzonych przez nią lub przeciwko niej sporów
sądowych. W takim wypadku w miejsce spółdzielni
wchodzi jako strona związek rewizyjny, w którym
spółdzielnia jest zrzeszona. Związek rewizyjny
obowiązany jest do przekazania kwot uzyskanych w wyniku sporu na
cele określone stosownie do art. 125 § 5 i 6.
Art.
128. [Odpowiedzialność likwidatora i członków
ostatniego zarządu po wykreśleniu spółdzielni z
KRS]
§
1. Po
wykreśleniu spółdzielni z Krajowego Rejestru
Sądowego likwidator odpowiada wobec wierzycieli spółdzielni
za wyrządzone im szkody przez niedopełnienie swoich
ustawowych obowiązków.
§
2. Przepis
paragrafu poprzedzającego stosuje się odpowiednio do
członków ostatniego zarządu spółdzielni
wykreślonej z Krajowego Rejestru Sądowego w trybie
określonym w art. 115.
Art.
129. [Delegacja ustawowa - sposób i czas przechowywania
dokumentów zlikwidowanej spółdzielni]
Minister
Sprawiedliwości, w porozumieniu z Ministrem
Edukacji Narodowej
5
oraz po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady
Spółdzielczej, określi w drodze rozporządzenia
sposób i czas przechowywania ksiąg i dokumentów
zlikwidowanych spółdzielni oraz organizacji
spółdzielczych.
Dział
XIII
Upadłość
spółdzielni
Art.
130. [Obowiązek ogłoszenia upadłości]
§
1. Ogłoszenie
upadłości spółdzielni następuje w razie
jej niewypłacalności.
§
2. Jeżeli
według sprawozdania finansowego spółdzielni ogólna
wartość jej aktywów nie wystarcza na zaspokojenie
wszystkich zobowiązań, zarząd powinien niezwłocznie
zwołać walne zgromadzenie, na którego porządku
obrad zamieszcza sprawę dalszego istnienia spółdzielni.
§
3. Pomimo
niewypłacalności spółdzielni walne zgromadzenie
może podjąć uchwałę o dalszym istnieniu
spółdzielni, jeżeli wskaże środki
umożliwiające wyjście jej ze stanu niewypłacalności.
§
4. W
razie podjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o
postawieniu spółdzielni w stan upadłości,
zarząd spółdzielni obowiązany jest niezwłocznie
zgłosić do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości.
Art.
131. [Obowiązek ogłoszenia upadłości w
przypadku spółdzielni w likwidacji]
Z
wnioskiem o ogłoszenie upadłości spółdzielni
będącej w stanie likwidacji obowiązany jest wystąpić
do sądu likwidator niezwłocznie po stwierdzeniu
niewypłacalności spółdzielni.
Art.
132. [Postawienie spółdzielni w stan upadłości
na wniosek wierzyciela]
Na
wniosek wierzyciela, który zgłosił wniosek o
ogłoszenie upadłości spółdzielni, sąd
może zarządzić postawienie jej w stan upadłości
pomimo uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni o
dalszym jej istnieniu.
Art.
133. [Wykreślenie spółdzielni z KRS bez
przeprowadzenia postępowania upadłościowego]
Jeżeli
ze sprawozdania finansowego sporządzonego przez zarząd lub
przez likwidatora wynika, że majątek spółdzielni,
która zaprzestała swej działalności, nie
wystarcza na pokrycie kosztów postępowania
upadłościowego, a wierzyciele nie wyrażą zgody na
ich pokrycie, sąd na wniosek wierzycieli lub Krajowej Rady
Spółdzielczej zarządzi wykreślenie spółdzielni
z Krajowego Rejestru Sądowego, zawiadamiając o tym
wierzycieli i Krajową Radę Spółdzielczą. W
takim wypadku nie przeprowadza się postępowania
upadłościowego.
Art.
134. [Organy spółdzielni w upadłości]
Przepisy
o organach spółdzielni stosuje się także
podczas postępowania upadłościowego, jeżeli z
przepisów prawa upadłościowego nie wynika inaczej.
Art.
135. [Wymagalność udziałów po ogłoszeniu
upadłości]
Po
ogłoszeniu upadłości członkowie spółdzielni,
na żądanie syndyka upadłości, niezwłocznie
uiszczają niewpłaconą jeszcze część
udziału.
Art.
136. [Wniosek o wykreślenie spółdzielni z KRS
po zakończeniu postępowania upadłościowego]
Po
ukończeniu postępowania upadłościowego syndyk
upadłości zgłosi do sądu rejestrowego wniosek o
wykreślenie spółdzielni z Krajowego Rejestru
Sądowego.
Art.
137. [Stosowanie przepisów prawa upadłościowego]
Do
postępowania upadłościowego w sprawach
nieuregulowanych niniejszą ustawą stosuje się przepisy
prawa upadłościowego.
TYTUŁ
II
PRZEPISY
SZCZEGÓLNE DLA SPÓŁDZIELNI PRODUKCJI ROLNEJ,
SPÓŁDZIELNI KÓŁEK ROLNICZYCH I SPÓŁDZIELNI
PRACY
Dział
I
Spółdzielnie
produkcji rolnej
Rozdział
1
Rolnicze
spółdzielnie produkcyjne
Oddział
1
Przedmiot
działalności i członkostwo
Art.
138. [Przedmiot działalności rolniczej spółdzielni
produkcyjnej]
Przedmiotem
działalności rolniczej spółdzielni produkcyjnej
jest prowadzenie wspólnego gospodarstwa rolnego oraz
działalności na rzecz indywidualnych gospodarstw rolnych
członków. Spółdzielnia może również
prowadzić inną działalność gospodarczą.
Art.
139. [Członkowie rolniczej spółdzielni
produkcyjnej]
§
1. Członkami
spółdzielni mogą być rolnicy będący:
1)
właścicielami lub posiadaczami samoistnymi gruntów
rolnych;
2)
dzierżawcami, użytkownikami lub innymi posiadaczami
zależnymi gruntów rolnych.
§
2. Członkami
spółdzielni mogą być również inne
osoby mające kwalifikacje przydatne do pracy w spółdzielni.
§
3. (uchylony).
Art.
140.
(uchylony).
Oddział
2
Wkłady
gruntowe i pieniężne
Art.
141. [Wniesienie wkładu gruntowego]
§
1. Statut
spółdzielni może przewidywać, że członek
posiadający grunty jest obowiązany wnieść je w
całości lub części jako wkład do
spółdzielni.
§
2. Przez
wkład gruntowy rozumie się grunty oraz budynki lub ich
części i inne urządzenia trwale z gruntem związane,
znajdujące się na tych gruntach w chwili ich wniesienia.
§
3. Wniesienie
wkładu gruntowego przez posiadacza zależnego wymaga zgody
właściciela.
Art.
142. [Prawo do działki przyzagrodowej]
Statut
może przewidywać, że członkowi przysługuje
prawo do działki przyzagrodowej. W takim wypadku statut powinien
określać, którym członkom przysługuje
prawo do działki przyzagrodowej, wielkość działek
i sposób ich wydzielania.
Art.
143. [Odpłatność za użytkowanie wkładów
gruntowych]
Użytkowanie
przez spółdzielnię wkładów gruntowych
jest odpłatne. Statut określa zasady wynagradzania za
użytkowanie tych wkładów.
Art.
144. [Określenie wartości wkładów
gruntowych]
§
1. Grunty
wniesione jako wkłady ocenia się na zasadzie szacunku
porównawczego ich wartości użytkowej.
§
2. Budynki
i inne urządzenia stanowiące wkład szacuje się w
pieniądzach według stanu i cen z dnia wniesienia.
Art.
145. [Użytkowanie przez spółdzielnię
wkładów gruntowych]
§
1. Jeżeli
statut lub umowa z członkiem inaczej nie postanawia,
spółdzielnia nabywa prawo użytkowania wkładu
gruntowego wniesionego przez członka, z chwilą przejęcia
tego wkładu.
§
2. Użytkowanie
przez spółdzielnię wniesionych przez członka
wkładów gruntowych regulują przepisy Kodeksu
cywilnego.
Art.
146.
(uchylony).
Art.
147. [Rozporządzanie gruntem stanowiącym wkład
gruntowy do spółdzielni]
§
1. Członek
będący właścicielem gruntu stanowiącego jego
wkład może tym gruntem rozporządzać aktami między
żyjącymi lub na wypadek śmierci, jednakże o
zamierzonym przeniesieniu własności gruntu na osobę
niebędącą członkiem tej samej spółdzielni
powinien spółdzielnię uprzedzić co najmniej na
trzy miesiące przed dokonaniem tej czynności.
§
2. 6
W
razie odpłatnego przeniesienia własności wkładu
gruntowego spółdzielni przysługuje prawo pierwokupu.
Nie dotyczy to przeniesienia własności wkładu
gruntowego na rzecz innego członka tej samej spółdzielni
posiadającego w niej wkład gruntowy.
§
3. Grunt
przeniesiony na własność innego członka tej samej
spółdzielni powiększa wkład nabywcy.
Art.
148. [Zasady i termin wycofania wkładu gruntowego]
§
1. Jeżeli
statut przewiduje wniesienie wkładu gruntowego, powinien
określać zasady i termin jego wycofania w razie ustania
członkostwa w spółdzielni oraz określać
zasady częściowego wycofania wkładu gruntowego w
czasie trwania członkostwa.
§
2. Statut
powinien określać również zasady i termin
ostatecznych rozliczeń między członkiem wycofującym
wkład gruntowy a spółdzielnią.
§
3. Członek
wycofujący swój wkład otrzymuje ten sam grunt, który
wniósł, jeżeli potrzeby wspólnej gospodarki
nie stoją temu na przeszkodzie. W przeciwnym wypadku otrzymuje
równoważny grunt z uwzględnieniem interesów
obu stron.
§
4. 7
Do
wydzielenia równoważnego gruntu, o którym mowa w §
3, stosuje się przepisy ustawy
z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U.
z 2018 r. poz. 908 oraz z 2019 r. poz. 861) dotyczące wymiany
gruntów.
§
5. Przepisy
paragrafów poprzedzających stosuje się odpowiednio
do budynków i innych urządzeń stanowiących
wkład, przy uwzględnieniu na rzecz spółdzielni
stopnia ich normalnego zużycia na skutek użytkowania
zgodnego z przeznaczeniem.
Art.
149. [Działka zamienna jako przedmiot zasiedzenia]
W
wypadku gdy grunt został wniesiony przez posiadacza samoistnego,
a do chwili ustania członkostwa zasiedzenie nie nastąpiło,
przedmiotem dalszego zasiedzenia staje się działka
zamienna.
Art.
150.
(uchylony).
Art.
151. [Wycofanie wkładu gruntowego przez następców
prawnych członka]
Następcy
prawni członka, jak również niebędący
członkami właściciele gruntów wniesionych za
ich zgodą do spółdzielni, mogą wycofać
wkład gruntowy według zasad odnoszących się do
członka, który wypowiedział członkostwo.
Art.
152. [Wkład pieniężny i środki produkcji na
jego poczet]
§
1. Statut
spółdzielni może zobowiązywać członków
do wniesienia określonego wkładu pieniężnego. Na
poczet tego wkładu spółdzielnia może przyjąć
środki produkcji, jak: inwentarz żywy, pasze, materiał
siewny, urządzenia, maszyny i narzędzia przydatne we
wspólnym gospodarstwie. Środki te podlegają
oszacowaniu według stanu i cen z dnia wniesienia.
§
2. Wkład
pieniężny, jak i środki produkcji wniesione na jego
poczet są przeliczane według zasad określonych w
statucie.
§
3. Wkład
pieniężny jest oprocentowany w wysokości określonej
w statucie.
§
4. Wypłata
odsetek od wkładu pieniężnego następuje raz w
roku w terminie wskazanym w statucie. Strony mogą uzgodnić,
że należne za dany rok odsetki zostaną zaliczone na
powiększenie wkładu pieniężnego członka.
Art.
153. [Zwrot wkładu pieniężnego]
§
1. Wkład
pieniężny podlega zwrotowi w wypadku ustania członkostwa.
Zwrot następuje w gotówce przy uwzględnieniu zasad,
o których mowa w art. 152 § 2.
§
2. Przepis
§ 1 stosuje się do następców prawnych członka.
Art.
154. [Nadobowiązkowy wkład pieniężny]
§
1. Jeżeli
statut dopuszcza możliwość wnoszenia nadobowiązkowego
wkładu pieniężnego - wkład taki może być
zwrócony w czasie trwania członkostwa.
§
2. Do
wkładu nadobowiązkowego stosuje się odpowiednio
przepisy art. 152 i 153.
Art.
154a. [Powiększenie wkładów pieniężnych
z dochodu ogólnego]
Statut
spółdzielni może przewidywać powiększenie
wkładów pieniężnych z dochodu ogólnego.
W takim wypadku statut określa uprawnienia członków
do wycofania w czasie trwania członkostwa części
wkładu pochodzącego z odpisów.
Oddział
3
Praca
Art.
155. [Prawo i obowiązek pracy w rolniczej spółdzielni
produkcyjnej]
§
1. Zdolny
do pracy członek spółdzielni ma prawo i obowiązek
pracować w spółdzielni w rozmiarze ustalanym
corocznie przez zarząd, stosownie do potrzeb wynikających z
planu działalności gospodarczej spółdzielni.
§
2. Przy
przydzielaniu pracy członkom spółdzielnia powinna
uwzględniać ich kwalifikacje zawodowe i osobiste.
Art.
156. [Zatrudnianie domowników członka rolniczej
spółdzielni produkcyjnej]
§
1. Oprócz
członków spółdzielnia może zatrudniać
także ich domowników.
§
2. Za
domownika członka uważa się każdego członka
jego rodziny, a także inne osoby, jeżeli zamieszkują z
nim wspólnie i prowadzą z nim wspólne gospodarstwo
domowe.
Art.
157. [Zatrudnianie innych osób]
Spółdzielnia
poza członkami i domownikami może zatrudniać stosownie
do swoich potrzeb również inne osoby na podstawie umowy o
pracę lub na podstawie innego stosunku prawnego, którego
przedmiotem jest świadczenie pracy.
Art.
158. [Wynagrodzenie za pracę członka rolniczej
spółdzielni produkcyjnej]
§
1. Członkowie
wynagradzani są za pracę w formie udziału w dochodzie
podzielnym stosownie do wkładu ich pracy.
§
2. Statut
spółdzielni powinien określać jednostkę
stanowiącą miernik oceny wkładu pracy członków.
§
3. Szczegółowe
zasady oceny wkładu pracy dla określenia udziału
członków w dochodzie podzielnym ustala walne
zgromadzenie, uwzględniając warunki pracy, potrzebne
kwalifikacje oraz odpowiedzialność z tytułu
powierzonej funkcji.
Art.
159. [Wynagrodzenie za pracę domownika]
Domownikowi
przysługuje wynagrodzenie za pracę według zasad
odnoszących się do członka, chyba że w umowie
zastrzeżono inny sposób wynagradzania.
Art.
160. [Urlop wypoczynkowy członków rolniczej
spółdzielni produkcyjnej i domowników]
Członkom
i ich domownikom przysługuje prawo do corocznego urlopu
wypoczynkowego w wymiarze i według zasad określonych w
statucie. Statut określa także sposób obliczania
wynagrodzenia przysługującego za czas urlopu.
Art.
161. [Prawa do świadczeń związanych z
rodzicielstwem]
§
1. Członkom
i ich domownikom pracującym w spółdzielni
przysługuje prawo do świadczeń związanych z
okresem ciąży, urodzeniem i wychowaniem małego dziecka
na zasadach określonych w przepisach prawa pracy.
§
2. (uchylony).
Art.
162. [Prawa członkowskie członków będących
emerytami lub rencistami]
§
1. Członkowie
spółdzielni będący emerytami lub rencistami
zachowują prawa członkowskie przewidziane w statucie.
§
2. Członków,
o których mowa w paragrafie poprzedzającym, nieobecnych
na walnym zgromadzeniu nie wlicza się do liczby członków
wymaganej w statucie dla ważności podejmowanych uchwał.
Oddział
4
Dochodzenie
i ochrona roszczeń z tytułu pracy
Art.
163. [Fakultatywność postępowania
wewnątrzspółdzielczego]
Roszczeń
z tytułu wynagrodzenia za pracę członek może
dochodzić w drodze sądowej bez wyczerpania postępowania
wewnątrzspółdzielczego.
Art.
164. [Przedawnienie roszczeń z tytułu wykonywanej
pracy]
Roszczenia
członka i domownika z tytułu wykonywanej pracy przedawniają
się z upływem lat trzech od dnia, w którym
roszczenie stało się wymagalne.
Art.
165. [Ochrona wynagrodzenia za pracę]
Wynagrodzenia
członka i domownika za pracę korzystają z takiej samej
ochrony, jaką prawo zapewnia wynagrodzeniu pracownika.
Oddział
5
Fundusze
spółdzielni, dochód i jego podział
Art.
166. [Dochód ogólny]
Dochód
ogólny spółdzielni stanowi różnicę
między przychodem uzyskanym w danym roku obrachunkowym z
produkcji i usług oraz zysków nadzwyczajnych a sumą
poniesionych kosztów na tę działalność,
pomniejszoną o straty nadzwyczajne i należne podatki oraz
powiększoną lub pomniejszoną o różnicę
wartości zapasów między stanem na koniec roku
obrachunkowego a stanem na początek tego roku. Przy ustalaniu
dochodu ogólnego uwzględnia się udział
spółdzielni w wyniku finansowym innych organizacji.
Art.
167. [Zasadnicze fundusze własne]
§
1. Zasadniczymi
funduszami własnymi tworzonymi w spółdzielni są:
1)
fundusz udziałowy powstający z wpłat udziałów
członkowskich, odpisów na udziały członkowskie
z podziału dochodu ogólnego lub innych źródeł
określonych w odrębnych przepisach;
2)
fundusz zasobowy powstający z wpłat przez członków
wpisowego, części dochodu ogólnego, wartości
majątkowych otrzymanych nieodpłatnie lub innych źródeł
określonych w odrębnych przepisach. Fundusz zasobowy
zmniejsza się o straty na likwidacji środków
trwałych oraz straty losowe.
§
2. Spółdzielnia
tworzy także inne fundusze własne przewidziane w odrębnych
przepisach oraz w jej statucie.
Art.
168. [Podział dochodu ogólnego]
Dochód
ogólny podlega podziałowi na podstawie uchwały
walnego zgromadzenia. Spółdzielnia przeznacza co najmniej
3% dochodu ogólnego na fundusz zasobowy, jeżeli fundusz
ten nie osiąga wysokości wniesionych udziałów
obowiązkowych.
Art.
169.
(uchylony).
Art.
170.
(uchylony).
Art.
171. [Dochód podzielny]
§
1. Część
dochodu ogólnego powstała po dokonaniu odpisów, o
których mowa w art. 154a, 167 i 168, stanowi dochód
podzielny podlegający podziałowi między członków
i domowników z tytułu wykonywania pracy.
§
2. Statut
może przewidywać uprawnienie walnego zgromadzenia do
dokonywania odpisów z dochodu podzielnego na rezerwę
stabilizacji udziału w dochodzie członków i
domowników w latach następnych. W takim wypadku statut
powinien określać zasady wykorzystywania tej rezerwy.
§
3. Podział
dochodu podzielnego następuje w ciągu miesiąca po
zatwierdzeniu przez walne zgromadzenie sprawozdania finansowego
danego roku obrachunkowego. Na poczet podziału spółdzielnia
może wypłacać członkom i domownikom zaliczki
według zasad ustalonych w statucie.
Art.
172. [Stosowanie ogólnych przepisów o gospodarce
spółdzielni]
W
sprawach nieuregulowanych w art. 166-168 i 171 mają odpowiednie
zastosowanie przepisy działu VII części I tytułu
I niniejszej ustawy, z wyjątkiem przepisów art. 75, 76,
77 § 1 i 2 oraz art. 78.
Rozdział
2
(uchylony).
Art.
173.
(uchylony).
Art.
174.
(uchylony).
Art.
175.
(uchylony).
Art.
176.
(uchylony).
Art.
177.
(uchylony).
Rozdział
3
Inne
spółdzielnie zajmujące się produkcją rolną
Art.
178. [Inne spółdzielnie zajmujące się
prowadzeniem wspólnego gospodarstwa rolnego]
§
1. Poza
spółdzielniami wymienionymi w rozdziale 1 niniejszego
działu mogą być tworzone inne spółdzielnie,
których podstawowym przedmiotem działalności jest
prowadzenie wspólnego gospodarstwa rolnego.
§
2. Jeżeli
w takich spółdzielniach członkowie-osoby fizyczne
mają według statutu wynikający z członkostwa
obowiązek wnoszenia w całości lub w części
wkładów gruntowych i pieniężnych oraz pracy w
spółdzielni, to - w braku odmiennych postanowień
statutowych - stosuje się do nich odpowiednio przepisy art.
142-145, 147-149, 151-168, 171 i 172 i odpowiednie przepisy Kodeksu
cywilnego
dotyczące rolniczych spółdzielni produkcyjnych.
Statut może w szczególności przewidywać
odpowiednie stosowanie wyłącznie przepisów art.
142-145, 147-149, 151-154 i odpowiednich przepisów Kodeksu
cywilnego
dotyczących rolniczych spółdzielni produkcyjnych, a
w pozostałym zakresie - przepisów części I
tytułu I działu VII i przepisów prawa pracy. Dotyczy
to zwłaszcza tworzonych z inicjatywy kółek
rolniczych spółdzielni zrzeszających osoby fizyczne.
Rozdział
4
(uchylony).
Art.
179.
(uchylony).
Dział
II
Spółdzielnie
kółek rolniczych (usług rolniczych)
Art.
180. [Spółdzielnie kółek rolniczych]
§
1. Przedmiotem
gospodarczej działalności spółdzielni kółek
rolniczych (usług rolniczych) jest świadczenie usług
dla rolnictwa i innych rodzajów usług wynikających z
potrzeb środowiska wiejskiego.
§
2. Spółdzielnia
może również zajmować się wytwarzaniem
środków i materiałów dla rolnictwa,
przetwórstwem rolnym i produkcją rolną (prowadzeniem
gospodarstwa rolnego).
§
3. W
wypadku gdy spółdzielnia zrzesza obok osób
prawnych również osoby fizyczne i zajmuje się
produkcją rolną (prowadzeniem gospodarstwa rolnego), a jej
członkowie-osoby fizyczne mają według statutu
wynikający z członkostwa obowiązek wnoszenia w całości
lub części wkładów gruntowych i pieniężnych,
to w braku odmiennych postanowień statutowych stosuje się
do nich odpowiednio przepisy art. 142-145, 147-149, 151-154 i
odpowiednie przepisy Kodeksu
cywilnego
dotyczące rolniczych spółdzielni produkcyjnych.
Dział
III
Spółdzielnie
pracy
Art.
181. [Przedmiot działalności spółdzielni
pracy]
Przedmiotem
gospodarczej działalności spółdzielni pracy
jest prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o
osobistą pracę członków.
Art.
181a. [Spółdzielnie inwalidów, spółdzielnie
niewidomych, spółdzielnie pracy rękodzieła
ludowego i artystycznego]
§
1. Przedmiotem
działalności spółdzielni inwalidów i
spółdzielni niewidomych jest zawodowa i społeczna
rehabilitacja inwalidów i niewidomych przez pracę w
prowadzonym wspólnie przedsiębiorstwie.
§
2. Spółdzielnie
pracy rękodzieła ludowego i artystycznego tworzą nowe
i kultywują tradycyjne wartości kultury materialnej,
organizują i rozwijają rękodzieło ludowe i
artystyczne, sztukę i przemysł artystyczny.
§
3. W
celu zapewnienia warunków wykonywania zadań statutowych,
mających szczególny charakter społeczny,
spółdzielnie, o których mowa w § 1 i 2,
korzystają z wszechstronnej pomocy organów władzy
państwowej oraz administracji rządowej i samorządowej
oraz ze zwolnień i ulg w świadczeniach publicznoprawnych,
określonych w odrębnych przepisach.
§
4. (uchylony).
Art.
182. [Stosunek pracy pomiędzy spółdzielnią
a jej członkiem]
§
1. Spółdzielnia
i członek spółdzielni mają obowiązek
pozostawania ze sobą w stosunku pracy. Poza wyjątkami
przewidzianymi w przepisach ustawy odmowa nawiązania stosunku
pracy lub pozostawania w takim stosunku stanowi naruszenie istotnych
praw i obowiązków wynikających ze stosunku
członkostwa.
§
2. Członek
ma prawo do zatrudnienia stosownie do swoich kwalifikacji zawodowych
i osobistych oraz aktualnych możliwości gospodarczych
spółdzielni.
§
3. Stosunek
pracy pomiędzy spółdzielnią a jej członkiem
nawiązuje się przez spółdzielczą umowę
o pracę.
§
4. W
razie nienawiązania stosunku pracy z winy spółdzielni,
członek może dochodzić przez cały czas trwania
członkostwa zawarcia spółdzielczej umowy o pracę.
Niezależnie od tego może on, w ciągu roku od dnia
powstania członkostwa, dochodzić odszkodowania według
przepisów prawa cywilnego.
Art.
183. [Wynagrodzenie za pracę]
§
1. Za
pracę w spółdzielni członek spółdzielni
otrzymuje wynagrodzenie, na które składa się
wynagrodzenie bieżące i udział w części
nadwyżki bilansowej przeznaczonej do podziału między
członków zgodnie z zasadami ustalonymi w statucie.
§
2. Wynagrodzenie
bieżące członka i jego udział w nadwyżce
bilansowej korzystają z ochrony, jaką prawo zapewnia
wynagrodzeniu pracownika.
Art.
184. [Wypowiedzenie warunków pracy lub płacy]
§
1. Wypowiedzenie
członkowi spółdzielni warunków pracy lub
płacy jest dopuszczalne:
1)
gdy jest uzasadnione potrzebami gospodarczymi lub organizacyjnymi
spółdzielni, a w szczególności wprowadzeniem
nowych zasad wynagradzania, likwidacją działu pracy, w
którym członek jest zatrudniony, likwidacją
zajmowanego przez niego stanowiska pracy albo koniecznością
zatrudnienia na danym stanowisku osoby o wyższych lub
specjalnych kwalifikacjach;
2)
w razie utraty przez członka zdolności do wykonywania
dotychczasowej pracy stwierdzonej orzeczeniem lekarskim albo
niezawinionej przez niego utraty uprawnień koniecznych do jej
wykonywania.
§
2. Zaproponowane
członkowi nowe warunki pracy lub płacy powinny odpowiadać
jego kwalifikacjom i możliwościom gospodarczym spółdzielni.
Art.
185. [Równomierne skrócenie czasu pracy i
obniżenie wynagrodzenia wszystkim członkom spółdzielni]
W
razie gospodarczej konieczności walne zgromadzenie, w celu
zapewnienia pracy wszystkim członkom, może skrócić
równomiernie czas pracy i zmniejszyć odpowiednio
wynagrodzenie członków bez wypowiedzenia spółdzielczej
umowy o pracę lub jej warunków. Uchwała walnego
zgromadzenia powinna dotyczyć co najmniej jednego działu
pracy lub wszystkich członków wykonujących pracę
tego samego rodzaju.
Art.
186. [Wygaśnięcie i rozwiązanie spółdzielczej
umowy o pracę]
§
1. Spółdzielcza
umowa o pracę wygasa z ustaniem członkostwa oraz w
wypadkach, w których przepisy prawa pracy przewidują
wygaśnięcie umowy o pracę z mocy prawa.
§
2. Rozwiązanie
spółdzielczej umowy o pracę w czasie trwania
członkostwa jest niedopuszczalne, z wyjątkiem wypadków
przewidzianych w art. 187 i 189 oraz rozwiązania tej umowy na
skutek nieuzasadnionej odmowy przyjęcia nowych warunków
pracy lub płacy, a także rozwiązania jej na mocy
porozumienia stron przy jednoczesnym wypowiedzeniu przez członka
członkostwa.
Art.
187. [Wypowiedzenie spółdzielczej umowy o pracę]
Spółdzielnia
może rozwiązać z członkiem spółdzielczą
umowę o pracę w czasie trwania członkostwa, z
zachowaniem przewidzianego w Kodeksie
pracy
okresu wypowiedzenia, w razie:
1)
zmniejszenia na podstawie uchwały rady spółdzielni
stanu zatrudnienia podyktowanego gospodarczą koniecznością;
2)
przyznania członkowi prawa do emerytury.
Art.
188. [Roszczenia członka spółdzielni w
przypadku naruszenia przepisów o wypowiedzeniu spółdzielczej
umowy o pracę lub wypowiedzeniu warunków pracy lub płacy]
§
1. W
razie naruszenia przez spółdzielnię przepisów
art. 184, art. 187 i art. 191, członkowi spółdzielni
służy roszczenie o orzeczenie bezskuteczności
wypowiedzenia spółdzielczej umowy o pracę lub jej
warunków, a jeżeli spółdzielcza umowa o pracę
uległa już rozwiązaniu - roszczenie o przywrócenie
do pracy na poprzednich warunkach.
§
2. Członkowi
spółdzielni, który podjął pracę w
wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje za czas
pozostawania bez pracy, nie dłuższy jednak niż sześć
miesięcy, wynagrodzenie obliczone na podstawie przeciętnego
wynagrodzenia bieżącego z ostatnich trzech miesięcy
oraz odpowiedni udział w części nadwyżki
bilansowej.
§
3. Przepis
paragrafu poprzedzającego stosuje się odpowiednio do
członka spółdzielni, który po wypowiedzeniu
mu warunków pracy lub płacy z naruszeniem art. 184
przystąpił do pracy na warunkach określonych w tym
wypowiedzeniu.
Art.
189. [Rozwiązanie spółdzielczej umowy o pracę
bez wypowiedzenia]
§
1. W
czasie trwania członkostwa spółdzielnia może
rozwiązać spółdzielczą umowę o pracę
bez wypowiedzenia tylko z przyczyn uzasadniających według
przepisów Kodeksu
pracy
takie rozwiązanie umowy bez winy pracownika.
§
2. Członkowi,
z którym rozwiązano spółdzielczą umowę
o pracę bez wypowiedzenia mimo braku przyczyn, o których
mowa w paragrafie poprzedzającym, lub z naruszeniem przepisu
art. 191, służy roszczenie o przywrócenie do pracy
na poprzednich warunkach.
§
3. Członkowi,
który podjął pracę w wyniku przywrócenia
do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez
pracy według zasad określonych w art. 188 § 2, nie
mniej jednak niż w wysokości jednomiesięcznego
wynagrodzenia.
Art.
190. [Obowiązek konsultacji ze związkami zawodowymi]
§
1. Wypowiedzenie
albo rozwiązanie spółdzielczej umowy o pracę,
jak również wypowiedzenie warunków pracy lub płacy
wymaga przewidzianego w Kodeksie
pracy
współdziałania z organami związku zawodowego,
jeżeli związek taki działa w spółdzielni.
§
2. Przepisy
art. 184 oraz art. 187-189 nie wyłączają stosowania
korzystniejszych dla członków spółdzielni
przepisów prawa pracy, zakazujących lub ograniczających
wypowiedzenie umowy o pracę, wypowiedzenie przewidzianych tą
umową warunków albo jej rozwiązanie bez
wypowiedzenia.
Art.
191. [Obowiązek zachowania formy pisemnej dla oświadczenia
spółdzielni]
Oświadczenie
spółdzielni o wypowiedzeniu spółdzielczej
umowy o pracę, o rozwiązaniu tej umowy bez wypowiedzenia
albo o wypowiedzeniu warunków pracy lub płacy powinno być
złożone w formie pisemnej z podaniem przyczyny
uzasadniającej wypowiedzenie albo rozwiązanie.
Art.
192. [Obowiązek ponownego zawarcia spółdzielczej
umowy o pracę]
§
1. Po
ustaniu przyczyn, które uzasadniały wypowiedzenie albo
rozwiązanie przez spółdzielnię spółdzielczej
umowy o pracę bez wypowiedzenia w czasie trwania członkostwa,
spółdzielnia i członek spółdzielni
obowiązani są zawrzeć spółdzielczą
umowę o pracę.
§
2. W
razie naruszenia przez spółdzielnię obowiązku,
o którym mowa w paragrafie poprzedzającym, członkowi
spółdzielni służy roszczenie o nawiązaniu
spółdzielczej umowy o pracę o treści
odpowiadającej aktualnym możliwościom gospodarczym
spółdzielni. Członkowi, który podjął
pracę, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez
pracy na zasadach określonych w art. 188 § 2, z tym że
za podstawę obliczenia wysokości przeciętnego
wynagrodzenia przyjmuje się wynagrodzenie ustalone dla nowo
podjętej pracy.
Art.
193. [Wykluczenie członka ze spółdzielni]
§
1. Wykluczenie
członka ze spółdzielni może nastąpić:
1)
z przyczyn uzasadniających według przepisów prawa
pracy rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy
pracownika;
2)
w razie ciężkiego naruszenia obowiązków
członkowskich lub umyślnego działania na szkodę
spółdzielni.
§
2. Przepisy
paragrafu poprzedzającego nie wyłączają
stosowania art. 24 § 1.
§
3. Wykluczenie
nie może nastąpić po upływie jednego miesiąca
od uzyskania przez spółdzielnię wiadomości o
okolicznościach je uzasadniających.
§
4. Wykluczenie
członka, który był zatrudniony na podstawie
spółdzielczej umowy o pracę, pociąga za sobą
skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z
rozwiązaniem przez zakład pracy umowy o pracę bez
wypowiedzenia z winy pracownika.
Art.
194. [Wykreślenie z rejestru członków
spółdzielni]
§
1. Wykreślenie
z rejestru członków spółdzielni może
nastąpić tylko w wypadku, gdy:
1)
członek nie jest zatrudniony w spółdzielni przez
okres dłuższy niż jeden rok z przyczyn niezawinionych
przez spółdzielnię;
2)
członek utracił w znacznym stopniu lub całkowicie
zdolność do pracy, a spółdzielnia nie może
zatrudnić go na stanowisku odpowiadającym jego ograniczonej
zdolności do pracy;
3)
członek utracił pełną zdolność do
czynności prawnych, a statut nie przewiduje członkostwa
osób niemających takiej zdolności.
§
2. W
wypadku wymienionym w § 1 pkt 2 wykreślenie staje się
skuteczne po upływie okresu przewidzianego w Kodeksie
pracy
dla wypowiedzenia umowy o pracę.
Art.
195. [Obowiązek konsultacji ze związkami zawodowymi
wykluczenia członka spółdzielni lub wykreślenia
go z rejestru członków]
Jeżeli
w spółdzielni działa związek zawodowy,
spółdzielnia podejmuje uchwałę o wykluczeniu
członka ze spółdzielni albo o wykreśleniu go z
rejestru członków po zasięgnięciu opinii
właściwego organu związku zawodowego.
Art.
196. [Roszczenia członka wykluczonego ze spółdzielni
lub wykreślonego z rejestru członków]
§
1. Członkowi
spółdzielni zatrudnionemu na podstawie spółdzielczej
umowy o pracę, którego spółdzielnia
wykluczyła lub wykreśliła z rejestru członków
z naruszeniem przepisów art. 193-195, przysługują
roszczenia przewidziane w przepisach art. 188 § 1 i 2 lub,
jeżeli jest to dla członka korzystniejsze, w przepisach
prawa pracy dotyczących uprawnienia pracownika w razie
niezgodnego z prawem rozwiązania przez zakład pracy umowy o
pracę bez wypowiedzenia.
§
2. Roszczeń,
o których mowa w paragrafie poprzedzającym, członek
może dochodzić tylko wtedy, gdy dochodzi uchylenia uchwały
o wykluczeniu albo wykreśleniu.
§
3. Jeżeli
wykluczenie albo wykreślenie było uzasadnione, lecz
nastąpiło z naruszeniem przepisu art. 193 § 3 lub art.
195, powództwo członka o uchylenie uchwały o
wykluczeniu albo o wykreśleniu i o przywrócenie do pracy
może być oddalone, o ile dalsze pozostawanie członka w
spółdzielni nie dałoby się pogodzić z
zasadami współżycia społecznego.
§
4. Członkowi
spółdzielni, który mimo bezzasadnego wykluczenia
ze spółdzielni albo wykreślenia z rejestru członków
nie dochodzi przywrócenia do pracy ani nawiązania
członkostwa, przysługuje odszkodowanie odpowiadające
wynagrodzeniu za okres wypowiedzenia.
Art.
197. [Termin do wszczęcia postępowania sądowego
przez członka spółdzielni]
§
1. Termin
do wszczęcia przez członka spółdzielni
postępowania przed sądem w sprawach dotyczących
wypowiedzenia spółdzielczej umowy o pracę, warunków
pracy i płacy, rozwiązania oraz odmowy jej nawiązania
wynosi czternaście dni i liczy się od dnia doręczenia
pisemnego zawiadomienia członka o oświadczeniu spółdzielni
w tych sprawach wraz z uzasadnieniem.
§
2. W
wypadku wniesienia przez członka odwołania w postępowaniu
wewnątrzspółdzielczym, termin określony w §
1 biegnie od dnia doręczenia członkowi spółdzielni
zawiadomienia wraz z uzasadnieniem o uchwale organu odwoławczego
lub od upływu terminu ustalonego w statucie do podjęcia
uchwały przez ten organ.
Art.
198. [Właściwość sądu; roszczenie o
uchylenie uchwały rady spółdzielni]
§
1. Sprawy
o istnienie członkostwa, o wykluczenie ze spółdzielni
albo o wykreślenie z rejestru członków, a także
sprawy o roszczenia z tytułu niezgodnego z prawem wykluczenia ze
spółdzielni albo wykreślenia z rejestru członków
rozpoznają sądy właściwe dla spraw o prawa
niemajątkowe.
§
2. Członek
może dochodzić w drodze sądowej uchylenia uchwały
rady spółdzielni o wykluczeniu lub wykreśleniu bez
wyczerpania postępowania wewnątrzspółdzielczego.
W takim wypadku zaskarżeniu przez członka podlega uchwała
rady spółdzielni; termin do wniesienia powództwa o
uchylenie tej uchwały wynosi sześć tygodni i liczy się
od dnia doręczenia członkowi zawiadomienia o wykluczeniu
albo wykreśleniu wraz z uzasadnieniem.
§
3. Termin
określony w paragrafie poprzedzającym dotyczy również
dochodzenia przez członka roszczenia o odszkodowanie z tytułu
bezzasadnego wykluczenia lub wykreślenia.
Art.
199. [Zastosowanie przepisów kodeksu pracy do
spółdzielczej umowy o pracę]
W
sprawach nieuregulowanych przepisami art. 182-198 do spółdzielczej
umowy o pracę stosuje się odpowiednio przepisy prawa pracy,
z wyjątkiem przepisów Kodeksu
pracy
o zawieraniu umów o pracę na okres próbny.
Art.
200. [Okres kandydacki]
§
1. Statut
spółdzielni może uzależnić przyjęcie
na członka od odbycia okresu kandydackiego. W takim wypadku
statut powinien wskazywać organ spółdzielni
uprawniony do przyjmowania kandydatów i określać
czas trwania okresu kandydackiego.
§
2. W
stosunku do kandydatów na członków spółdzielni
termin przewidziany w art. 17 § 3 biegnie od dnia zakończenia
okresu kandydackiego.
§
3. Do
kandydatów na członków spółdzielni
stosuje się przepisy Kodeksu
pracy
dotyczące osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę
zawartej na czas określony, jednakże stosunek pracy między
kandydatem a spółdzielnią może być
rozwiązany wcześniej, z zachowaniem terminów i zasad
przewidzianych w przepisach Kodeksu
pracy
dla rozwiązania umowy zawartej na czas nieokreślony.
§
4. Statut
może przyznać kandydatom niektóre prawa i obowiązki
członków spółdzielni.
§
5. Pracownicy
spółdzielni zatrudnieni co najmniej dwanaście
miesięcy na podstawie umowy o pracę zawartej na czas
nieokreślony, ubiegający się o przyjęcie na
członków spółdzielni, są zwolnieni od
odbycia okresu kandydackiego. Spółdzielnia nie może
odmówić przyjęcia takiego pracownika na członka,
jeżeli spełnia on wymagania statutowe, a spółdzielnia
ma możność dalszego jego zatrudnienia.
Art.
201. [Zatrudnienie członków spółdzielni
na podstawie umów innych niż spółdzielcza
umowa o pracę]
§
1. Statut
może przewidywać zatrudnienie wszystkich lub niektórych
członków nie na podstawie spółdzielczej umowy
o pracę, lecz na podstawie umowy o pracę nakładczą,
umowy zlecenia lub umowy o dzieło, jeżeli jest to
uzasadnione rodzajem działalności spółdzielni.
Spółdzielnia ma obowiązek równomiernie
rozdzielać pracę między tych członków, z
uwzględnieniem ich kwalifikacji.
§
1a. Statut
może przewidywać także zatrudnienie wszystkich lub
niektórych członków na podstawie umowy o pracę.
§
2. Do
członków spółdzielni, o których mowa w
§ 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 182 § 1, 2
i 4, art. 183 oraz art. 186 § 1.
Art.
202. [Przepisy stosowane do członków spółdzielni
zatrudnionych na podstawie umowy o pracę nakładczą]
§
1. Do
członków zatrudnionych na podstawie umowy o pracę
nakładczą, poza przepisami, o których mowa w art.
201 § 2, stosuje się odpowiednio także przepisy art.
184, 185, 187-198 i 200.
§
2. W
sprawach nieuregulowanych w art. 201 oraz w paragrafie poprzedzającym
stosuje się w zakresie wypowiedzenia umowy o pracę
nakładczą, jej rozwiązania bez wypowiedzenia i jej
wygaśnięcia odpowiednie przepisy prawa pracy dotyczące
umowy o pracę. W pozostałym zakresie stosuje się
przepisy tego prawa dotyczące umowy o pracę nakładczą.
Art.
203. [Określenie praw i obowiązków członków
spółdzielni zatrudnionych na podstawie umów
cywilnoprawnych]
Statut
spółdzielni powinien określać szczegółowe
prawa i obowiązki członków zatrudnionych na
podstawie umowy zlecenia albo umowy o dzieło oraz przyczyny
uzasadniające wykluczenie tych członków ze
spółdzielni lub wykreślenie ich z rejestru członków.
Dział
IV
(uchylony)
Dział
V
(uchylony)
Art.
203a.
(uchylony).
Art.
203b.
(uchylony).
Art.
203c.
(uchylony).
Art.
203d.
(uchylony).
Dział
VI 8
(uchylony)
Art.
203e.
(uchylony).
Art.
203f.
(uchylony).
Art.
203g.
(uchylony).
Art.
203h.
(uchylony).
Art.
203i.
(uchylony).
Art.
203j.
(uchylony).
Art.
203k.
(uchylony).
Art.
203l.
(uchylony).
Art.
203m.
(uchylony).
Art.
203n.
(uchylony).
Art.
203o.
(uchylony).
Art.
203p.
(uchylony).
Art.
203q.
(uchylony).
Art.
203r.
(uchylony).
Art.
203s.
(uchylony).
Art.
203t.
(uchylony).
Art.
203u.
(uchylony).
Art.
203w.
(uchylony).
Art.
203x.
(uchylony).
CZĘŚĆ
II
ZWIĄZKI
SPÓŁDZIELCZE I KRAJOWA RADA SPÓŁDZIELCZA
TYTUŁ
I
ZWIĄZKI
SPÓŁDZIELCZE
Art.
240. [Związki rewizyjne]
§
1. Spółdzielnie
mogą zakładać związki rewizyjne i przystępować
do takich związków. Liczba założycieli związku
rewizyjnego nie może być mniejsza niż dziesięć.
§
2. Celem
związku rewizyjnego jest zapewnienie zrzeszonym w nim
spółdzielniom pomocy w ich działalności
statutowej.
§
3. Do
zadań związku rewizyjnego należy:
1)
przeprowadzanie lustracji zrzeszonych spółdzielni;
2)
prowadzenie na rzecz zrzeszonych spółdzielni działalności
instruktażowej, doradczej, kulturalno-oświatowej,
szkoleniowej i wydawniczej;
3)
reprezentowanie interesów zrzeszonych spółdzielni
wobec organów administracji państwowej i organów
samorządu terytorialnego;
4)
reprezentowanie zrzeszonych spółdzielni za granicą;
5)
inicjowanie i rozwijanie współpracy między
spółdzielniami oraz współdziałanie z
placówkami naukowo-badawczymi;
6)
wykonywanie innych zadań przewidzianych w niniejszej ustawie
oraz statucie.
§
4. Związek
rewizyjny nabywa osobowość prawną z chwilą
wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego i działa na
podstawie niniejszej ustawy oraz statutu, który powinien w
szczególności określać:
1)
nazwę i siedzibę związku;
2)
cel i przedmiot działania związku;
3)
zasady i tryb przyjmowania, wykreślania, wykluczania członków
oraz wypowiadania członkostwa;
4)
zasady i tryb wyboru organów związku oraz ich zadania i
kompetencje;
5)
zasady i tryb wyznaczania lustratorów.
§
5. Statut
związku nie może zastrzegać dla organów związku
uprawnień stanowiących i nadzorczych wobec zrzeszonych
spółdzielni, z wyjątkiem określonych w
niniejszej ustawie.
Art.
240a.
(uchylony).
Art.
241. [Rejestr związków rewizyjnych]
Krajowa
Rada Spółdzielcza prowadzi rejestr związków
rewizyjnych. Zasady prowadzenia rejestru i dane w nim uwidocznione
określa Krajowa Rada Spółdzielcza.
Art.
242. [Likwidacja związku rewizyjnego]
§
1. Związek
rewizyjny ulega likwidacji:
1)
wskutek zmniejszenia się liczby członków, poniżej
wskazanej w statucie lub w ustawie;
2)
na mocy uchwały ogólnego zebrania przedstawicieli
(zjazdu) podjętej zwykłą większością
głosów;
3)
na podstawie orzeczenia sądu wydanego na wniosek Krajowej Rady
Spółdzielczej, w wypadku gdy związek swoją
działalnością rażąco narusza prawo lub
postanowienia statutu.
§
2. W
wypadku określonym w § 1 pkt 1 i 2 zarząd związku
rewizyjnego niezwłocznie zawiadamia sąd rejestrowy, Krajową
Radę Spółdzielczą i wyznacza likwidatora.
Likwidatorem może być członek ostatniego zarządu.
§
3. Wniosek
Krajowej Rady Spółdzielczej, o którym mowa w §
1 pkt 3, powinien zawierać wskazanie likwidatora związku
rewizyjnego.
Art.
243. [Związki gospodarcze]
§
1. Spółdzielnie
mogą zakładać związki gospodarcze i przystępować
do takich związków.
§
2. Celem
tych związków jest prowadzenie działalności
gospodarczej na rzecz lub w interesie zrzeszonych spółdzielni.
§
3. Do
związków gospodarczych stosuje się odpowiednio
przepisy dotyczące spółdzielni, których
członkami zgodnie ze statutem są wyłącznie osoby
prawne, oraz art. 241.
Art.
244.
(uchylony).
Art.
245.
(uchylony).
Art.
246.
(uchylony).
Art.
247.
(uchylony).
Art.
248.
(uchylony).
Art.
249.
(uchylony).
Art.
250.
(uchylony).
Art.
251.
(uchylony).
Art.
252.
(uchylony).
Art.
253.
(uchylony).
Art.
254.
(uchylony).
Art.
255.
(uchylony).
Art.
256.
(uchylony).
Art.
257. [Przepisy stosowane do związków
spółdzielczych]
§
1. W
sprawach nieuregulowanych w niniejszym tytule stosuje się
odpowiednio przepisy części I, z wyjątkiem art. 24 §
4 i 6-9 , art. 32 i 33,
a w odniesieniu do związków rewizyjnych także art.
67, 75-78 oraz przepisów ustawy dotyczących udziałów
i wkładów. Przepisy art. 42 stosuje się odpowiednio
również do uchwał rady związku.
§
2. Lustrację
związków spółdzielczych, na podstawie
przepisów określonych w art. 91-93, przeprowadza Krajowa
Rada Spółdzielcza.
TYTUŁ
II
KRAJOWY
SAMORZĄD SPÓŁDZIELCZY
Art.
258. [Kongres Spółdzielczości]
§
1. Najwyższym
organem samorządu spółdzielczego jest Kongres
Spółdzielczości zwoływany co 4 lata.
§
2. Kongres
Spółdzielczości zwołuje Krajowa Rada
Spółdzielcza, która określa liczbę,
zasady i tryb wyboru delegatów na Kongres.
Art.
258a. [Zadania Kongresu Spółdzielczości]
Kongres
Spółdzielczości dokonuje oceny stanu spółdzielczości
w Rzeczypospolitej Polskiej oraz warunków i możliwości
jej rozwoju, uchwala statut Krajowej Rady Spółdzielczej,
zasady finansowania jej działalności przez organizacje
spółdzielcze, dokonuje wyboru członków Rady
oraz określa zasady odwoływania jej członków.
Art.
259. [Zadania Krajowej Rady Spółdzielczej]
§
1. Naczelnym
organem samorządu spółdzielczego jest Krajowa Rada
Spółdzielcza.
§
2. Do
zadań Rady należy:
1)
reprezentowanie polskiego ruchu spółdzielczego w kraju i
za granicą;
2)
współdziałanie z naczelnymi organami państwowymi
w sprawach dotyczących ruchu spółdzielczego;
3)
inicjowanie i opiniowanie aktów prawnych dotyczących
spółdzielczości i mających dla niej istotne
znaczenie;
4)
badanie i ocena form, warunków, kierunków oraz wyników
działalności ruchu spółdzielczego i
przedstawianie informacji i wniosków naczelnym organom
państwowym;
5)
organizowanie działalności naukowo-badawczej, szkoleniowej
i informacyjnej, propagowanie działalności
kulturalno-oświatowej członków, podejmowanie
inicjatyw związanych z rozwojem ruchu spółdzielczego
w Rzeczypospolitej Polskiej, w tym rozwoju spółdzielczości
uczniowskiej, oraz kształtowanie sprzyjających warunków
dla rozwoju ruchu spółdzielczego;
6)
inicjowanie i rozwijanie współpracy międzyspółdzielczej
i szerzenie idei spółdzielczego współdziałania;
7)
organizowanie postępowania rozjemczego w sporach między
organizacjami spółdzielczymi;
8)
współdziałanie ze związkami rewizyjnymi w
realizacji zadań wynikających z niniejszej ustawy;
9)
wykonywanie innych zadań przewidzianych w niniejszej ustawie i
innych ustawach oraz zleconych przez Kongres.
§
3. Krajowa
Rada Spółdzielcza wykonuje przewidziane w ustawie funkcje
związku rewizyjnego w stosunku do spółdzielni
niezrzeszonych w takim związku.
Art.
259a. [Osobowość prawna i statut Krajowej Rady
Spółdzielczej]
§
1. Krajowa
Rada Spółdzielcza posiada osobowość prawną.
§
2. Krajowa
Rada Spółdzielcza działa na podstawie statutu, który
określa szczegółowe zasady i tryb jej działania.
§
3. Statut
i jego zmiany stają się skuteczne po stwierdzeniu przez Sąd
Wojewódzki
9
w Warszawie w postępowaniu nieprocesowym ich zgodności
z prawem. W razie stwierdzenia niezgodności Sąd wyznaczy
Radzie termin do usunięcia lub zmiany postanowień
niezgodnych z prawem.
§
4. Statut
podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej
Polskiej "Monitor Polski".
§
5. W
pracach organów Rady mogą uczestniczyć z głosem
doradczym przedstawiciele naczelnych organów administracji
państwowej oraz przedstawiciele związków
rewizyjnych.
Art.
260.
(uchylony).
Art.
261.
(uchylony).
Art.
262.
(uchylony).
Art.
263.
(uchylony).
Art.
264.
(uchylony).
Art.
265.
(uchylony).
Art.
266. [Pokrywanie wydatków Krajowej Rady Spółdzielczej]
Wydatki
Krajowej Rady Spółdzielczej pokrywa się ze składek
organizacji spółdzielczych według zasad określonych
przez Kongres oraz z innych dochodów i darowizn.
Art.
266a. [Uczestnictwo Krajowej Rady Spółdzielczej w
Głównym Komitecie Spółdzielczości
Rolniczej (COGECA)]
Koszty
związane z uczestnictwem Krajowej Rady Spółdzielczej
w Głównym Komitecie Spółdzielczości
Rolniczej (COGECA) są w latach 2015-2020 dofinansowywane na
zasadach określonych w przepisach o izbach rolniczych.
Art.
267.
(uchylony).
CZĘŚĆ
IIA
PRZEPISY
KARNE
Art.
267a.
(uchylony).
Art.
267b. [Niezgłoszenie wniosku o upadłość
spółdzielni]
Kto,
będąc członkiem zarządu spółdzielni
albo likwidatorem, nie zgłasza wniosku o upadłość
spółdzielni pomimo powstania warunków
uzasadniających upadłość spółdzielni,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
Art.
267c. [Naruszenie przepisów o lustracji]
Kto,
będąc członkiem organu spółdzielni albo
likwidatorem wbrew przepisom ustawy:
1)
nie poddaje spółdzielni lustracji,
2)
nie udziela lub udziela niezgodnych ze stanem faktycznym wyjaśnień
lustratorowi, nie dopuszcza go do pełnienia obowiązków
lub nie przedkłada stosownych dokumentów,
3)
nie udostępnia członkom spółdzielni protokołu
lustracji,
4)
nie zwołuje walnego zgromadzenia, zebrania przedstawicieli albo
zebrań grup członkowskich poprzedzających zebranie
przedstawicieli,
5)
nie przygotowuje w terminie dokumentów dotyczących
dokonania podziału w spółdzielni, o którym
mowa w art. 108b,
podlega
grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
Art.
267d. [Ogłoszenie lub przedstawianie nieprawdziwych danych
przez członków organu spółdzielni lub
likwidatorów]
§
1. Kto,
będąc członkiem organu spółdzielni albo
likwidatorem, ogłasza dane nieprawdziwe albo przedstawia je
organom spółdzielni, władzom państwowym,
członkom spółdzielni lub lustratorowi,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§
2. Jeżeli
sprawca działa nieumyślnie,
podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
CZĘŚĆ
III
ZMIANY
W PRZEPISACH OBOWIĄZUJĄCYCH ORAZ PRZEPISY PRZEJŚCIOWE
I KOŃCOWE
Rozdział
1
Zmiany
w przepisach obowiązujących
Art.
268.
W
Kodeksie
cywilnym
wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
Art.
269.
W
Kodeksie
postępowania cywilnego
wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
Art.
270.
W
ustawie
z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji (Dz. U. Nr 24, poz. 151 i z 1975 r. Nr 16, poz. 91):
(zmiany pominięte).
Rozdział
2
Przepisy
przejściowe i końcowe
Art.
271. [Postępowania wewnątrzspółdzielcze
wszczęte przed dniem wejścia w życie ustawy]
Postępowanie
wewnątrzspółdzielcze, postępowanie przed
związkami spółdzielczymi oraz przed organami
powołanymi do rozpoznawania sporów, wszczęte przed
dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, toczy się
według przepisów dotychczasowych.
Art.
272. [Przepisy stosowane do roszczeń między członkiem
a spółdzielnią powstałych przed dniem wejścia
w życie ustawy]
Do
roszczeń powstałych między członkiem a
spółdzielnią przed dniem wejścia w życie
ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Jednakże do
odpowiedzialności członków zarządu i rady wobec
spółdzielni w sprawach niezakończonych przed dniem
wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy niniejszej
ustawy.
Art.
273. [Uchwała o podziale spółdzielni - przepis
przejściowy]
W
okresie trzech lat od dnia wejścia w życie niniejszej
ustawy do podjęcia uchwały, o której mowa w art. 108
§ 1, wystarcza zwykła większość głosów.
Art.
274.
(uchylony).
Art.
275.
(uchylony).
Art.
276. [Spółdzielcze prawa do lokali użytkowych
powstałe przed dniem wejścia w życie ustawy]
§
1. Przysługujące
członkom spółdzielni budownictwa mieszkaniowego w
dniu wejścia w życie ustawy spółdzielcze prawa
do lokali użytkowych stają się spółdzielczymi
prawami do lokali użytkowych w rozumieniu art. 238 § 1.
Członkowie, którzy wnieśli wkłady według
zasad, jakie obowiązywały w spółdzielniach
mieszkaniowych (lokatorskich), obowiązani są wkłady te
uzupełnić stosownie do przepisów o przekształceniu
lokatorskiego prawa do lokalu na własnościowe.
§
2. W
razie wygaśnięcia spółdzielczego prawa do
lokalu użytkowego, zajętego przez najemcę,
spółdzielnia może zażądać od tego
najemcy dokonania w pięciu ratach rocznych wpłaty
odpowiadającej równowartości prawa do lokalu.
Wypłata tej równowartości przez spółdzielnię
na rzecz byłego członka lub jego następców
prawnych następuje w takich samych ratach. Na wniosek najemcy,
który dokonał wpłaty, spółdzielnia
obowiązana jest przyjąć go w poczet członków
i przydzielić mu lokal użytkowy.
Art.
277. [Prawo do więcej niż jednego spółdzielczego
lokalu mieszkalnego]
§
1. Przepisów
art. 206 nie stosuje się, jeżeli członkowi przysługują
prawa do dwóch lokali spółdzielczych, z których
jeden zajęty jest przez najemcę na podstawie przepisów
prawa lokalowego o szczególnym trybie najmu lokali i budynków.
§
2. Jeżeli
członkowi przysługują prawa do dwóch lub więcej
lokali mieszkalnych powstałych w wyniku przebudowy dokonanej w
czasie odbudowy budynku zniszczonego wskutek działań
wojennych, a ponowne ich połączenie wskutek przeszkód
techniczno-budowlanych nie jest możliwe, może on zachować
prawo tylko do jednego z nich, natomiast za utracone prawa
przysługuje mu zwrot ich równowartości.
Art.
278. [Utrzymanie w mocy przepisów wykonawczych]
Do
czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w art. 13
i art. 129 niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art.
279. [Dostosowanie statutów organizacji spółdzielczych
do przepisów ustawy]
§
1. Organizacje
spółdzielcze istniejące w dniu wejścia w życie
niniejszej ustawy dokonają zmian swoich statutów
stosownie do wymagań ustawy i w trybie przez nią
przewidzianym. Zgłoszenia do rejestru tych zmian spółdzielnie
dokonają najpóźniej do dnia 1 lipca 1983 r., a
związki spółdzielcze najpóźniej do dnia
1 lipca 1984 r.
§
2. Do
czasu zarejestrowania nowych statutów postanowienia
dotychczasowych statutów pozostają w mocy. Jednakże
w razie sprzeczności między nimi a przepisami niniejszej
ustawy stosuje się przepisy tej ustawy.
§
3. Naczelna
Rada Spółdzielcza wystąpi do Sądu Wojewódzkiego
w Warszawie o stwierdzenie zgodności jej statutu z prawem do
dnia 1 lipca 1983 r.
Art.
280. [Przepis derogacyjny]
Traci
moc ustawa
z dnia 17 lutego 1961 r. o spółdzielniach i ich związkach
(Dz. U. poz. 61 oraz z 1974 r. poz. 281).
Art.
281. [Wejście w życie ustawy]
Ustawa
wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1983 r.
1 Art.
26 § 2 częściowo został uznany za niezgodny z
art. 64 ust. 1 w związku z art. 21 ust. 1 i z art. 31 ust. 3
Konstytucji RP przez pkt 8 wyroku Trybunału Konstytucyjnego z
dnia 5 lutego 2015 r. sygn. akt K 60/13 (Dz.U.2015.201) z dniem 10
lutego 2015 r. Zgodnie z tym wyrokiem wymieniony wyżej przepis
traci moc w zakresie, w jakim nie przewiduje prawa byłego
członka spółdzielni mieszkaniowej, któremu
przysługuje odrębna własność lokalu, do
odpowiedniej części funduszu remontowego.
2 Art.
83 nie ma obecnie zastosowania, gdyż centralne związki
zostały zlikwidowane zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 20
stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności
spółdzielczości (Dz.U.1990.6.36), która
weszła w życie z dniem 7 lutego 1990 r., a sprawy
opodatkowania składek reguluje art. 16 ust. 1 pkt 37 ustawy z
dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
(Dz.U.2000.54.654).
3 Art.
93b dodany przez art. 9 ustawy z dnia 21 lutego 2019 r.
(Dz.U.2019.730) zmieniającej nin. ustawę z dniem 4 maja
2019 r.
4 Art.
93c dodany przez art. 9 ustawy z dnia 21 lutego 2019 r.
(Dz.U.2019.730) zmieniającej nin. ustawę z dniem 4 maja
2019 r.
5 Obecnie
minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa
narodowego, zgodnie z art. 4 ust. 1, art. 5 pkt 9 i art. 14 ustawy z
dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej
(Dz.U.2017.888), która weszła w życie z dniem 1
kwietnia 1999 r.
6 Art.
147 § 2 zmieniony przez art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 kwietnia
2019 r. (Dz.U.2019.1080) zmieniającej nin. ustawę z dniem
26 czerwca 2019 r.
7 Art.
148 § 4 zmieniony przez art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 26 kwietnia
2019 r. (Dz.U.2019.1080) zmieniającej nin. ustawę z dniem
26 czerwca 2019 r.
8 Część
I tytuł II dział VI uchylony przez art. 1 ustawy z dnia 16
maja 2019 r. (Dz.U.2019.1100) zmieniającej nin. ustawę z
dniem 28 czerwca 2019 r.
9 Obecnie
Sąd Okręgowy, na podstawie art.
4
ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju
sądów powszechnych (Dz.U.1998.160.1064), która
weszła w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.