Ostatnio wprowadzona aktualizacja: |
Dz.U.2012.1155 z dnia 2012.10.23 |
USTAWA
z
dnia 16 kwietnia 2004 r.
o
czasie pracy kierowców1)
Rozdział
1
Przepisy
ogólne
Art.
1. [Zakres przedmiotowy ustawy]
Ustawa
określa:
1)
czas pracy kierowców wykonujących przewóz drogowy, zatrudnionych
na podstawie stosunku pracy;
1a)
1
czas pracy przedsiębiorców osobiście wykonujących przewozy
drogowe, w rozumieniu art.
4 pkt 6a
ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym;
1b)
2
czas pracy osób niezatrudnionych przez przedsiębiorcę, lecz
osobiście wykonujących przewozy drogowe, w rozumieniu art.
4 pkt 6a
ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, na jego
rzecz;
2)
obowiązki pracodawców w zakresie wykonywania przewozów drogowych;
3)
zasady stosowania norm dotyczących okresów prowadzenia pojazdów,
obowiązkowych przerw w prowadzeniu i gwarantowanych okresów
odpoczynku, określonych rozporządzeniem
(WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006
r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych
odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającym
rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również
uchylającym rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 (Dz. Urz. UE L 102
z 11.04.2006, str. 1, z późn. zm.), zwanym dalej "rozporządzeniem
(WE) nr 561/2006" oraz Umową
europejską dotyczącą pracy załóg pojazdów wykonujących
międzynarodowe przewozy drogowe (AETR), sporządzoną w Genewie dnia
1 lipca 1970 r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 94, poz. 1086 i 1087 oraz z 2008
r. Nr 190, poz. 1479), zwaną dalej "Umową AETR";
4)
okresy prowadzenia pojazdów, obowiązkowe przerwy w prowadzeniu i
gwarantowane okresy odpoczynku kierowców:
a)
zatrudnionych na podstawie stosunku pracy,
b)
niebędących pracownikami
-
wykonujących przewozy regularne na trasach nieprzekraczających 50
km pojazdami, o których mowa w rozporządzeniu
(WE) nr 561/2006.
Art.
2. [Definicje]
Użyte
w ustawie określenia oznaczają:
1)
transport drogowy - transport drogowy w rozumieniu ustawy
z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r.
Nr 125, poz. 874, z późn. zm.2));
2)
przewóz drogowy - przewóz drogowy w rozumieniu rozporządzenia
(WE) nr 561/2006;
3)
przewóz regularny - międzynarodowy przewóz regularny w rozumieniu
przepisów ustawy
z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym oraz publiczny
transport zbiorowy w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U.
z 2011 r. Nr 5, poz. 13 i Nr 228, poz. 1368);
4)
stanowisko pracy kierowcy:
a)
siedzibę pracodawcy, na rzecz którego kierowca wykonuje swoje
obowiązki, oraz inne miejsce prowadzenia działalności przez
pracodawcę, w szczególności filie, przedstawicielstwa i oddziały,
b)
pojazd, który kierowca prowadzi,
c)
każde inne miejsce, w którym kierowca wykonuje czynności związane
z wykonywanymi przewozami drogowymi;
5)
tydzień - okres pomiędzy godziną 0000
w poniedziałek i godziną 2400
w niedzielę;
6)
dzienny okres odpoczynku - okres odpoczynku kierowcy, w rozumieniu
rozporządzenia
(WE) nr 561/2006;
6a)
pora nocna - okres czterech godzin pomiędzy godziną 0000
i godziną 0700;
definicję pory nocnej zawartą w tym przepisie stosuje się
wyłącznie do celów ustalania czasu pracy;
7)
podróż służbowa - każde zadanie służbowe polegające na
wykonywaniu, na polecenie pracodawcy:
a)
przewozu drogowego poza miejscowość, o której mowa w pkt 4 lit.
a, lub
b)
wyjazdu poza miejscowość, o której mowa w pkt 4 lit. a, w celu
wykonania przewozu drogowego.
Art.
3. [Przepisy ustawy a rozporządzenie unijne i umowa AETR]
Przepisy
ustawy nie naruszają postanowień zawartych w rozporządzeniu
(WE) nr 561/2006 i Umowie
AETR.
Art.
4. [Uzupełniające stosowanie przepisów kodeksu pracy]
W
zakresie nieuregulowanym ustawą stosuje się przepisy ustawy
z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21,
poz. 94, z późn. zm.3)).
Art.
4a. [Stosowanie przepisów do motorniczych tramwajów]
Przepisy
ustawy stosuje się odpowiednio do motorniczych tramwajów.
Rozdział
2
Czas
pracy kierowców zatrudnionych na podstawie stosunku pracy
Art.
5. [Zakres podmiotowy ustawy]
Przepisy
niniejszego rozdziału mają zastosowanie do kierowców zatrudnionych
na podstawie stosunku pracy, jeżeli przepisy innych ustaw nie
stanowią inaczej.
Art.
6. [Definicja czasu pracy kierowcy]
1.
Czasem pracy kierowcy jest czas od rozpoczęcia do zakończenia
pracy, która obejmuje wszystkie czynności związane z wykonywaniem
przewozu drogowego, w szczególności:
1)
prowadzenie pojazdu;
2)
załadowywanie i rozładowywanie oraz nadzór nad załadunkiem i
wyładunkiem;
3)
nadzór oraz pomoc osobom wsiadającym i wysiadającym;
4)
czynności spedycyjne;
5)
obsługę codzienną pojazdów i przyczep;
6)
inne prace podejmowane w celu wykonania zadania służbowego lub
zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdu i rzeczy;
7)
niezbędne formalności administracyjne;
8)
utrzymanie pojazdu w czystości.
2.
Czasem pracy kierowcy jest również czas poza przyjętym rozkładem
czasu pracy, w którym kierowca pozostaje na stanowisku pracy
kierowcy w gotowości do wykonywania pracy, w szczególności podczas
oczekiwania na załadunek lub rozładunek, których przewidywany czas
trwania nie jest znany kierowcy przed wyjazdem albo przed
rozpoczęciem danego okresu.
3.
Do czasu pracy kierowcy wlicza się przerwę w pracy trwającą 15
minut, którą pracodawca jest obowiązany wprowadzić, jeżeli
dobowy wymiar czasu pracy kierowcy wynosi co najmniej 6 godzin.
Art.
7. [Okresy niewliczane do czasu pracy kierowcy]
Do
czasu pracy kierowcy nie wlicza się:
1)
czasu dyżuru, jeżeli podczas dyżuru kierowca nie wykonywał
pracy;
2)
nieusprawiedliwionych postojów w czasie prowadzenia pojazdu;
3)
dobowego nieprzerwanego odpoczynku;
4)
przerwy w pracy, o której mowa w art. 16 ust. 1.
Art.
8. [Indywidualny rozkład czasu pracy]
1.
Dla celów rozliczania czasu pracy i ustalania uprawnienia do
wynagradzania za pracę w godzinach nadliczbowych, przez dobę należy
rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której
kierowca rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem
czasu pracy.
2.
Indywidualny rozkład czasu pracy pracownika ustalany przez
pracodawcę może przewidywać różne godziny rozpoczynania i
kończenia pracy; w takim przypadku ponowne wykonywanie pracy przez
pracownika w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach
nadliczbowych.
3.
Indywidualny rozkład czasu pracy, o którym mowa w ust. 2, wprowadza
się w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli
pracodawca nie jest objęty działaniem takiej organizacji, po
porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie
przyjętym u tego pracodawcy.
4.
Zastosowanie rozkładu czasu pracy, wskazanego w ust. 1, nie może
naruszać prawa pracownika do odpoczynków, o których mowa w art.
14.
Art.
9. [Czas dyżuru]
1.
Czasem dyżuru jest czas, w którym kierowca pozostaje poza
normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy
wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w innym miejscu
wyznaczonym przez pracodawcę.
2.
Do czasu dyżuru zalicza się przerwy przeznaczone na odpoczynek, o
których mowa w art. 13.
3.
W przypadku gdy pojazd jest prowadzony przez dwóch lub więcej
kierowców, czas nieprzeznaczony na kierowanie pojazdem jest czasem
dyżuru.
4.
Czas dyżuru nie może być wliczany do przysługującego kierowcy
dobowego nieprzerwanego odpoczynku. Wykorzystywanie dobowego
odpoczynku w pojeździe w sposób określony w art. 14 ust. 1 nie
może być traktowane jako czas dyżuru.
5.
Za czas dyżuru, o którym mowa w ust. 1, z wyjątkiem dyżuru
pełnionego w domu, kierowcy przysługuje czas wolny od pracy w
wymiarze odpowiadającym długości dyżuru, a w razie braku
możliwości udzielenia czasu wolnego - wynagrodzenie wynikające z
jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub
miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został
wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60%
wynagrodzenia.
6.
Za czas dyżuru, o którym mowa w ust. 2 i 3, kierowcy przysługuje
wynagrodzenie w wysokości określonej w przepisach o wynagradzaniu
obowiązujących u danego pracodawcy, nie niższe jednak niż w
wysokości połowy wynagrodzenia określonego w ust. 5.
Art.
10. [Okresy pozostawania do dyspozycji]
1.
Okresy pozostawania do dyspozycji oznaczają okresy, inne niż
przerwy i czas odpoczynku, podczas których kierowca nie jest
obowiązany pozostawać na stanowisku pracy kierowcy, będąc
jednocześnie w gotowości do rozpoczęcia albo kontynuowania
prowadzenia pojazdu albo wykonywania innej pracy. Okresy pozostawania
do dyspozycji obejmują w szczególności czas, w którym kierowca
towarzyszy pojazdowi transportowanemu promem lub pociągiem, czas
oczekiwania na przejściach granicznych oraz w związku z
ograniczeniami w ruchu drogowym.
2.
Okresy pozostawania do dyspozycji poza rozkładem czasu pracy zalicza
się do czasu dyżuru.
3.
W przypadku gdy kierowca, do którego stosuje się zadaniowy czas
pracy, nie wypracował dobowego wymiaru czasu pracy, okresy, o
których mowa w ust. 1, zalicza się do czasu pracy w wymiarze 8
godzin, a w pozostałym zakresie do czasu dyżuru.
Art.
11. [Wymiar czasu pracy]
1.
Czas pracy kierowcy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i
przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy,
w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy,
z zastrzeżeniem art. 15 ust. 1 i 3-5.
2.
Rozkłady czasu pracy kierowcy wykonującego przewóz regularny osób
są ustalane na okresy nie krótsze niż 2 tygodnie, z zastrzeżeniem
art. 19.
2a.
Rozkładów czasu pracy nie ustala się dla kierowcy wykonującego
przewóz rzeczy lub okazjonalny przewóz osób.
Art.
12. [Wymiar tygodniowego czasu pracy]
1.
Tygodniowy czas pracy kierowcy, łącznie z godzinami nadliczbowymi,
nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie
rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
2.
Tygodniowy czas pracy, o którym mowa w ust. 1, może być
przedłużony do 60 godzin, jeżeli średni tygodniowy czas pracy nie
przekroczy 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym
nieprzekraczającym 4 miesięcy.
3.
Wymiar czasu pracy określony w ust. 1 i 2 obowiązuje także
kierowcę zatrudnionego u więcej niż jednego pracodawcy.
Art.
13. [Przerwa na odpoczynek]
1.
Po sześciu kolejnych godzinach pracy kierowcy przysługuje przerwa
przeznaczona na odpoczynek w wymiarze nie krótszym niż 30 minut, w
przypadku gdy liczba godzin pracy nie przekracza 9 godzin, oraz w
wymiarze nie krótszym niż 45 minut, w przypadku gdy liczba godzin
pracy wynosi więcej niż 9 godzin. Przerwa może być dzielona na
okresy krótsze trwające co najmniej 15 minut każdy, wykorzystywane
w trakcie sześciogodzinnego czasu pracy lub bezpośrednio po tym
okresie.
2.
Przerwy, o których mowa w ust. 1, ulegają skróceniu o przerwę w
pracy trwającą 15 minut, którą pracodawca jest obowiązany
wprowadzić, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy kierowcy wynosi co
najmniej 6 godzin.
Art.
14. [Prawo do nieprzerwanego odpoczynku]
1.
W każdej dobie kierowcy przysługuje prawo do co najmniej 11 godzin
nieprzerwanego odpoczynku. Dobowy odpoczynek, z wyłączeniem
odpoczynku kierowców o których mowa w rozdziale 4a, może być
wykorzystany w pojeździe jeżeli pojazd znajduje się na postoju i
jest wyposażony w miejsce do spania.
2.
W każdym tygodniu kierowcy przysługuje prawo do co najmniej 35
godzin nieprzerwanego odpoczynku. Tygodniowy nieprzerwany odpoczynek
obejmuje odpoczynek dobowy, o którym mowa w ust. 1, przypadający w
dniu, w którym kierowca rozpoczął odpoczynek tygodniowy.
3.
W przypadkach, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1, oraz w
przypadku zmiany pory wykonywania pracy przez kierowcę w związku z
jego przejściem na inną zmianę zgodnie z ustalonym rozkładem
czasu pracy, nieprzerwany tygodniowy okres odpoczynku może obejmować
mniejszą liczbę godzin, nie może być jednak krótszy niż 24
godziny.
Art.
15. [System równoważnego czasu pracy]
1.
Do kierowców wykonujących przewóz drogowy mogą być stosowane
rozkłady czasu pracy, w których jest dopuszczalne przedłużenie
wymiaru czasu pracy do 12 godzin na dobę - w ramach systemu
równoważnego czasu pracy.
2.
W systemie równoważnego czasu pracy wymiar czasu pracy przedłużony
w poszczególnych dniach jest równoważony skróconym czasem pracy w
innych dniach lub dniami wolnymi od pracy.
3.
Okres rozliczeniowy nie może być dłuższy niż 1 miesiąc, z
zastrzeżeniem ust. 4 i 5.
4.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres rozliczeniowy może
być przedłużony, nie więcej jednak niż do 3 miesięcy.
5.
Przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków
atmosferycznych okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie
więcej jednak niż do 4 miesięcy.
6.
Postanowienia art. 11 ust. 2a stosuje się odpowiednio.
Art.
16. [System przerywanego czasu pracy]
1.
Do kierowców zatrudnionych w transporcie drogowym może być
stosowany, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, system
przerywanego czasu pracy według z góry ustalonego rozkładu,
przewidującego nie więcej niż jedną przerwę w pracy w ciągu
doby, trwającą nie dłużej niż 5 godzin. W przypadku gdy kierowca
wykonuje przewozy regularne, przerwa może trwać nie dłużej niż 6
godzin, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy nie przekracza 7 godzin.
2.
Za czas przerwy, o której mowa w ust. 1, kierowcy przysługuje prawo
do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia, o którym mowa w
art. 9 ust. 5; podczas przerwy kierowca może swobodnie dysponować
swoim czasem.
3.
Przy ustalaniu rozkładu czasu pracy w systemie przerywanego czasu
pracy stosuje się przepisy dotyczące przerw przeznaczonych na
odpoczynek, chyba że przerwa przewidziana w ustalonym rozkładzie
czasu pracy następuje nie później niż po upływie okresu, po
którym kierowcy przysługuje przerwa przeznaczona na odpoczynek.
4.
System przerywanego czasu pracy może być stosowany również w
przypadku wykonywania niezarobkowego przewozu drogowego - przewozu na
potrzeby własne w rozumieniu ustawy
z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym.
Art.
17. [Zadaniowy czas pracy]
Do
kierowców wykonujących przewóz drogowy może być stosowany, w
przypadkach uzasadnionych rodzajem wykonywanych przewozów lub ich
szczególną organizacją, zadaniowy czas pracy, w którym zadania
przewozowe ustala pracodawca w takim wymiarze, aby mogły być
wykonane w ramach czasu pracy określonego w art. 11 oraz z
uwzględnieniem przepisów dotyczących przerw przeznaczonych na
odpoczynek i okresów odpoczynku. Rozkład czasu pracy w okresie
wykonywania danego zadania przewozowego ustala kierowca.
Art.
18. [Ustalenie systemu i rozkładu czasu pracy]
1.
Systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe
czasu pracy ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie
pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty
układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia
regulaminu pracy.
2.
Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa,
a także pracodawca, u którego zakładowa organizacja związkowa nie
wyraża zgody na ustalenie lub zmianę systemów i rozkładów czasu
pracy oraz okresów rozliczeniowych czasu pracy, może stosować
okresy rozliczeniowe określone w art. 15 ust. 3-5 - po uprzednim
zawiadomieniu właściwego inspektora pracy.
3.
System przerywanego czasu pracy, o którym mowa w art. 16, wprowadza
się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy, a u
pracodawcy, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa
- w umowie o pracę.
Art.
19. [Dopuszczenie stosowania przerywanego czasu pracy]
W
uzasadnionych przypadkach w ramach systemu równoważnego czasu
pracy, o którym mowa w art. 15, dopuszcza się stosowanie
przerywanego czasu pracy określonego w art. 16, według z góry
ustalonego rozkładu czasu pracy oraz z uwzględnieniem przepisów o
obowiązkowym dobowym odpoczynku; rozkład czasu pracy powinien
obejmować okres co najmniej miesiąca.
Art.
20. [Praca w godzinach nadliczbowych]
1.
Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a
także praca wykonywana ponad dobowy przedłużony wymiar czasu
pracy, wynikający z obowiązującego kierowcę systemu i rozkładu
czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych.
2.
Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:
1)
sytuacji i zdarzeń wymagających od kierowcy podjęcia działań
dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia albo usunięcia
awarii;
2)
szczególnych potrzeb pracodawcy.
3.
Liczba godzin nadliczbowych przepracowanych przez kierowcę w związku
z okolicznościami określonymi w ust. 2 pkt 2 nie może przekroczyć
260 godzin w roku kalendarzowym.
4.
W układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w umowie o
pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy
lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy, można
ustalić inną liczbę godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym niż
określona w ust. 3, z zastrzeżeniem art. 12.
Art.
21. [Praca w porze nocnej]
W
przypadku gdy praca jest wykonywana w porze nocnej, czas pracy
kierowcy nie może przekraczać 10 godzin w danej dobie.
Art.
21a. [Pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową]
Kierowcy
w podróży służbowej, przysługują należności na pokrycie
kosztów związanych z wykonywaniem tego zadania służbowego,
ustalane na zasadach określonych w przepisach art.
775
§ 3-5
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.
Art.
22. [Wyłączenie zastosowania przepisów]
Przepisy
art. 12 ust. 2 i 3, art. 13, art. 21 oraz art. 24 pkt 2 nie mają
zastosowania do kierowców prowadzących pojazdy wymienione w art. 29
ustawy, w art.
3
rozporządzenia (WE) nr 561/2006 oraz w art.
2 ust. 2 lit. b
Umowy AETR.
Art.
23. [Ustalenie w układzie zbiorowym pracy innych norm czasu pracy i
przerw na odpoczynek]
W
zakresie norm określających czas pracy, obowiązkowe przerwy
przeznaczone na odpoczynek w czasie dnia pracy oraz odpoczynek dobowy
i tygodniowy, układy zbiorowe pracy mogą przewidywać wyższe normy
minimalne oraz niższe normy maksymalne, niż przewiduje to ustawa.
Rozdział
3
Obowiązki
pracodawcy
Art.
24. [Katalog obowiązków pracodawcy]
Pracodawca
jest obowiązany:
1)
poinformować kierowców o obowiązujących ich przepisach z zakresu
czasu pracy, w sposób przyjęty u danego pracodawcy oraz
2)
uzyskać od kierowcy oświadczenie na piśmie:
a)
o wymiarze zatrudnienia albo o niepozostawaniu w zatrudnieniu u
innego pracodawcy,
b)
o przeciętnej tygodniowej liczbie godzin wykonywanych przewozów
drogowych lub innych czynności, na innej podstawie niż stosunek
pracy, albo o ich niewykonywaniu.
Art.
25. [Ewidencja czasu pracy kierowców]
1.
Pracodawca prowadzi ewidencję czasu pracy kierowców w formie:
1)
zapisów na wykresówkach;
2)
wydruków danych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego;
3)
plików pobranych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego;
4)
innych dokumentów potwierdzających czas pracy i rodzaj wykonywanej
czynności, lub
5)
rejestrów opracowanych na podstawie dokumentów, o których mowa w
pkt 1-4.
1a.
W stosunku do pracowników objętych zadaniowym czasem pracy oraz
pracowników otrzymujących ryczałt za godziny nadliczbowe lub
ryczałt za porę nocną, nie ewidencjonuje się godzin pracy.
1b.
Pracodawcy, którzy prowadzą ewidencję w formie wskazanej w ust. 1,
lub których dotyczy ust. 1a, zobowiązani są do prowadzenia
indywidualnych kart ewidencji nieobecności pracownika w pracy z
podziałem na rodzaj i wymiar.
2.
Ewidencję czasu pracy, o której mowa w ust. 1, pracodawca:
1)
udostępnia kierowcy na jego wniosek;
2)
przechowuje przez okres 3 lat po zakończeniu okresu nią objętego.
Art.
26. [Warunki wynagradzania]
Warunki
wynagradzania kierowców nie mogą przewidywać składników
wynagrodzenia, których wysokość jest uzależniona od liczby
przejechanych kilometrów lub ilości przewiezionego ładunku, jeżeli
ich stosowanie mogłoby zagrażać bezpieczeństwu na drogach lub
zachęcać do naruszania przepisów rozporządzenia
(WE) nr 561/2006.
Rozdział
3a
3
Czas pracy kierowców niepozostających w stosunku pracy
Art.
26a. [Zakres stosowania przepisów]
Przepisy
niniejszego rozdziału mają zastosowanie do przedsiębiorców, o
których mowa w art. 1 pkt 1a, i osób, o których mowa w art. 1 pkt
1b.
Art.
26b. [Definicja czasu pracy]
1.
Czasem pracy przedsiębiorców, o których mowa w art. 1 pkt 1a, i
osób, o których mowa w art. 1 pkt 1b, jest czas od rozpoczęcia do
zakończenia pracy, w którym pozostają oni na swoich stanowiskach
pracy, będąc do dyspozycji podmiotu, dla którego świadczą usługę
przewozu drogowego i wykonują czynności, o których mowa w art. 6
ust. 1.
2.
Do czasu pracy osób, o których mowa w art. 1 pkt 1b, wlicza się
czas pozostawania w gotowości, o której mowa w art. 6 ust. 2.
Art.
26c. [Wymiar tygodniowego czasu pracy]
1.
Tygodniowy czas pracy nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w
przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
2.
Tygodniowy czas pracy, o którym mowa w ust. 1, może być
przedłużony do 60 godzin, jeżeli średni tygodniowy czas pracy nie
przekroczy 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym
nieprzekraczającym 4 miesięcy.
3.
Czas pracy określony w ust. 1 i 2 obowiązuje:
1)
przedsiębiorców, o których mowa w art. 1 pkt 1a, i osoby, o
których mowa w art. 1 pkt 1b - niezależnie od liczby podmiotów, na
rzecz których wykonują przewóz drogowy;
2)
przedsiębiorców, o których mowa w art. 1 pkt 1a, i osoby, o
których mowa w art. 1 pkt 1b - jeżeli jednocześnie są zatrudnieni
jako kierowcy na podstawie stosunku pracy.
4.
Przepisy art. 13 ust. 1, art. 21 i art. 27 ust. 4 stosuje się
odpowiednio.
5.
Do określenia okresu odpoczynku stosuje się przepisy rozporządzenia
(WE) 561/2006 albo umowy AETR.
Art.
26d. [Prowadzenie ewidencji czasu pracy]
1.
Ewidencję czasu pracy przedsiębiorcy, o którym mowa w art. 1 pkt
1a, prowadzi ten przedsiębiorca.
2.
Ewidencję czasu pracy osób, o których mowa w art. 1 pkt 1b,
prowadzi podmiot, na rzecz którego wykonywany jest przewóz drogowy.
3.
Przepis art. 25 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Art.
26e. [Przechowywanie ewidencji czasu pracy; wydanie kopii ewidencji
czasu pracy]
1.
Ewidencję czasu pracy, o której mowa w art. 26d, przechowuje się
przez okres dwóch lat po zakończeniu okresu nią objętego.
2.
Podmiot, na rzecz którego wykonywany jest przewóz drogowy wydaje
osobom, o których mowa w art. 1 pkt 1b, kopię ewidencji czasu
pracy.
Rozdział
4
Zasady
stosowania norm dotyczących okresów prowadzenia pojazdów,
obowiązkowych przerw w prowadzeniu i gwarantowanych okresów
odpoczynku, określonych rozporządzeniem (WE) nr 561/2006 oraz Umową
AETR
Art.
27. [Zasady stosowania norm rozporządzenia i umowy AETR]
1.
Okresy przerw w prowadzeniu pojazdu, o których mowa w art.
7
rozporządzenia (WE) nr 561/2006 i w art.
7 ust. 1
i 2
Umowy AETR, zalicza się do czasu dyżuru, o którym mowa w art. 9.
2.
Okresy odpoczynku, o których mowa w art.
8 ust. 2
i 5
rozporządzenia (WE) nr 561/2006 i w art.
8 ust. 1,
2
i 7
Umowy AETR, nie mogą być traktowane jak czas dyżuru, o którym
mowa w art. 9.
3.
Okresy przerw w prowadzeniu pojazdu, o których mowa w art.
7
rozporządzenia (WE) nr 561/2006 i w art.
7 ust. 1
i 2
Umowy AETR, w części obejmującej 15 minut, wlicza się do czasu
pracy kierowcy, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy kierowcy wynosi co
najmniej 6 godzin.
4.
Do kierowców, którzy wykorzystali przerwy w prowadzeniu pojazdu
przeznaczone na odpoczynek, zgodnie z art.
7
rozporządzenia (WE) nr 561/2006 i art.
7 ust. 1
i 2
Umowy AETR, nie stosuje się przerwy, o której mowa w art. 13 ust.
1.
5.
Do kierowców, którzy wykorzystali okres odpoczynku, o którym mowa
w art.
8
rozporządzenia (WE) nr 561/2006 i w art.
8 ust. 1-3
Umowy AETR, nie stosuje się odpoczynku, o którym mowa w art. 14.
Art.
28.
(uchylony).
Art.
29. [Wyłączenie stosowania przepisów rozporządzenia]
1.
Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej kategorie pojazdów, o
których mowa w art.
13 ust. 1
rozporządzenia (WE) nr 561/2006, wyłącza się ze stosowania art.
5-9
tego rozporządzenia.
2.
Kategorie pojazdów, o których mowa w ust. 1, wyłączone są z
zakresu stosowania rozporządzenia
(EWG) nr 3821/854).
Art.
30. [Wyjątki i tymczasowe odstępstwa od stosowania przepisów
rozporządzenia]
1.
W warunkach i na zasadach, o których mowa w art.
14 ust. 1
i 2
rozporządzenia (WE) nr 561/2006, minister właściwy do spraw
transportu może wprowadzić wyjątki lub zezwalać na tymczasowe
odstępstwa od stosowania przepisów art.
6-9
tego rozporządzenia.
2.
Minister właściwy do spraw transportu informuje o wprowadzeniu
wyjątków lub udzielonych tymczasowych odstępstwach, o których
mowa w ust. 1, w drodze obwieszczenia, ogłaszanego w Dzienniku
Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
Art.
31. [Zaświadczenie wystawiane kierowcy]
1.
Przedsiębiorca wykonujący przewóz drogowy jest obowiązany
wystawić kierowcy wykonującemu przewóz drogowy zatrudnionemu u
tego przedsiębiorcy zaświadczenie, w przypadku gdy kierowca:
1)
przebywał na zwolnieniu lekarskim od pracy z powodu choroby;
2)
przebywał na urlopie wypoczynkowym;
3)
miał czas wolny od pracy;
4)
prowadził pojazd wyłączony z zakresu stosowania rozporządzenia
(WE) nr 561/2006 lub Umowy
AETR;
5)
wykonywał inną pracę niż prowadzenie pojazdu;
6)
pozostawał w gotowości w rozumieniu art. 9 ust. 1.
2.
Przez czas wolny, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, rozumie się okresy
inne niż wymienione w ust. 1 pkt 1, 2 i 4-6, w których kierowca nie
wykonywał pracy.
3.
Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, wystawione na przeznaczonym
do druku formularzu, o którym mowa w decyzji
Komisji nr 2007/230/WE z dnia 12 kwietnia 2007 r. w sprawie
formularza dotyczącego przepisów socjalnych odnoszących się do
działalności w transporcie drogowym (Dz. Urz. UE L 99 z 14.04.2007,
str. 14, z późn. zm.), przedsiębiorca wykonujący przewóz drogowy
wręcza kierowcy przed rozpoczęciem przez kierowcę przewozu
drogowego, a kierowca to zaświadczenie podpisuje. Minister właściwy
do spraw transportu udostępnia na stronie podmiotowej urzędu
obsługującego tego ministra wzór formularza zaświadczenia.
4.
Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do kierowcy
niezatrudnionego przez przedsiębiorcę, lecz wykonującego osobiście
przewozy na jego rzecz, oraz do przedsiębiorcy osobiście
wykonującego przewozy drogowe.
Rozdział
4a
Okresy
prowadzenia pojazdów, obowiązkowe przerwy w prowadzeniu i
gwarantowane okresy odpoczynku kierowców wykonujących przewozy
regularne, których trasa nie przekracza 50 km
Art.
31a. [Dzienny i tygodniowy czas prowadzenia pojazdu]
1.
Dzienny czas prowadzenia pojazdu od zakończenia jednego dziennego
okresu odpoczynku do rozpoczęcia następnego dziennego okresu
odpoczynku lub między dziennym okresem odpoczynku a tygodniowym
okresem odpoczynku nie może przekroczyć 10 godzin.
2.
Dzienny czas prowadzenia pojazdu oznacza łączny czas prowadzenia
pojazdu określony w rozkładzie czasu pracy kierowcy na daną dobę,
zgodnie z ustalonym rozkładem jazdy.
3.
Tygodniowy łączny czas prowadzenia pojazdu nie może przekraczać
60 godzin, a w ciągu dwóch kolejnych tygodni 90 godzin.
Art.
31b. [Przerwa na odpoczynek]
1.
Kierowcy przysługuje przerwa przeznaczona na odpoczynek w wymiarze
nie krótszym niż 30 minut, w przypadku gdy łączny dzienny czas
prowadzenia pojazdu wynosi od 6 do 8 godzin, oraz w wymiarze nie
krótszym niż 45 minut w przypadku, gdy łączny dzienny czas
prowadzenia pojazdu przekracza 8 godzin. Przerwa ta przysługuje
kierowcy przed upływem 6 godzin łącznego dziennego czasu
prowadzenia pojazdu.
2.
Przerwy, o których mowa w ust. 1, mogą być dzielone na okresy
krótsze, które są wykorzystywane w czasie prowadzenia pojazdu
zgodnie z obowiązującym kierowcę rozkładem jazdy, pod warunkiem
że jedna z przerw trwa co najmniej 15 minut.
Art.
31c. [Odpoczynek dzienny i tygodniowy]
1.
W zakresie odpoczynku dziennego i tygodniowego stosuje się przepisy
art. 14, z zastrzeżeniem ust. 2.
2.
Tygodniowy okres odpoczynku rozpoczyna się nie później niż po
zakończeniu sześciu okresów 24-godzinnych, licząc od zakończenia
poprzedniego tygodniowego okresu odpoczynku.
Art.
31d. [Przerwy w przewozach regularnych]
1.
Normy dotyczące czasu prowadzenia pojazdu, dziennego i tygodniowego
okresu odpoczynku obowiązują także kierowcę wykonującego
przewozy na rzecz więcej niż jednego podmiotu.
2.
Sporządzane rozkłady jazdy dla kierowców wykonujących przewozy
regularne, których trasa nie przekracza 50 km, uwzględniają
możliwość wykorzystywania przerw określonych w art. 31b.
3.
Postanowienia art. 24 pkt 2 stosuje się odpowiednio.
Art.
31e. [Rozkład czasu pracy]
1.
Rozkład czasu pracy ustala się na okres co najmniej jednego
miesiąca.
2.
Rozkład czasu pracy zawiera następujące dane: imię i nazwisko
kierowcy, miejsce bazy pojazdu, który kierowca ma prowadzić,
ustalony harmonogram okresów pracy kierowcy obejmujących okresy
prowadzenia pojazdu, wykonywania innej pracy, przerw i pozostawania w
dyspozycji oraz dni wolne.
3.
Rozkład czasu pracy kierowcy ustala i podpisuje pracodawca lub
podmiot, na rzecz którego kierowca wykonuje przewozy.
4.
Postanowienia ust. 1 stosuje się także, gdy kierowca w trakcie
przyjętego okresu rozliczeniowego czasu pracy wykonuje przewozy
inne, niż wskazane w rozdziale 4a.
Rozdział
5
Przepisy
końcowe
Art.
32. [Przepis derogacyjny]
Traci
moc ustawa
z dnia 24 sierpnia 2001 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. Nr 123,
poz. 1354, z 2002 r. Nr 155, poz. 1286 oraz z 2003 r. Nr 149, poz.
1452).
Art.
33. [Wejście w życie ustawy]
Ustawa
wchodzi w życie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską
członkostwa w Unii Europejskiej.
______
1)
Niniejsza ustawa wdraża dyrektywę
2002/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. w
sprawie organizacji czasu pracy osób wykonujących czynności w
trasie w zakresie transportu drogowego (Dz. Urz. WE L 80 z
23.03.2002, str. 35).
2)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy
zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238 i Nr 192,
poz. 1381, z 2008 r. Nr 218, poz. 1391, Nr 227, poz. 1505 i Nr 234,
poz. 1574, z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 31, poz. 206, Nr 86, poz. 720
i Nr 98, poz. 817, z 2010 r. Nr 43, poz. 246, Nr 164, poz. 1107, Nr
225, poz. 1466, Nr 247, poz. 1652 i Nr 249, poz. 1656, z 2011 r. Nr
5, poz. 13, Nr 30, poz. 151, Nr 48, poz. 247, Nr 92, poz. 530, Nr
106, poz. 622, Nr 134, poz. 780, Nr 159, poz. 945, Nr 168, poz. 1005,
Nr 227, poz. 1367 i Nr 244, poz. 1454 oraz z 2012 r. poz. 661.
3)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy
zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113,
poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr
43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11,
poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111,
poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805,
z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr
199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr
213, poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120,
poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz.
610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz. 708
i 711, Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz. 1615, z
2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181,
poz. 1288 i Nr 225, poz. 1672, z 2008 r. Nr 93, poz. 586, Nr 116,
poz. 740, Nr 223, poz. 1460 i Nr 237, poz. 1654, z 2009 r. Nr 6, poz.
33, Nr 56, poz. 458, Nr 58, poz. 485, Nr 98, poz. 817, Nr 99, poz.
825, Nr 115, poz. 958, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1704, z 2010
r. Nr 105, poz. 655, Nr 135, poz. 912, Nr 182, poz. 1228, Nr 224,
poz. 1459, Nr 249, poz. 1655 i Nr 254, poz. 1700, z 2011 r. Nr 36,
poz. 181, Nr 63, poz. 322, Nr 80, poz. 432, Nr 144, poz. 855, Nr 149,
poz. 887 i Nr 232, poz. 1378 oraz z 2012 r. poz. 908 i 1110.
4)
Rozporządzenie
Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń
rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym (Dz. Urz. WE L 370
z 31.12.1985, str. 8, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie
specjalne, rozdz. 7, t. 1, str. 227, z późn. zm.).
1 Art.
1 pkt 1a dodany przez art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 kwietnia 2013 r.
(Dz.U.13.567) zmieniającej nin. ustawę z dniem 16 lipca 2013 r.
2 Art.
1 pkt 1b dodany przez art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 kwietnia 2013 r.
(Dz.U.13.567) zmieniającej nin. ustawę z dniem 16 lipca 2013 r.
3 Rozdział
3a dodany przez art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 5 kwietnia 2013 r.
(Dz.U.13.567) zmieniającej nin. ustawę z dniem 16 lipca 2013 r.