Gospodarka nieruchomościami.
Dz.U.2018.2204 t.j. z dnia 2018.11.26
Status: Akt obowiązujący
Wersja od: 14 maja 2019r.
Wejście
w życie:
1
stycznia 1998 r.
USTAWA
z
dnia 21 sierpnia 1997 r.
o
gospodarce nieruchomościami
DZIAŁ
I
Przepisy
ogólne
Art.
1. [Przedmiot ustawy]
1.
Ustawa określa zasady:
1)
gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność
Skarbu Państwa oraz własność jednostek samorządu
terytorialnego;
2)
podziału nieruchomości;
3)
scalania i podziału nieruchomości;
4)
pierwokupu nieruchomości;
5)
wywłaszczania nieruchomości i zwrotu wywłaszczonych
nieruchomości;
6)
udziału w kosztach budowy urządzeń infrastruktury
technicznej;
7)
wyceny nieruchomości;
8)
działalności zawodowej, której przedmiotem jest
gospodarowanie nieruchomościami.
2.
Przepisów ustawy nie stosuje się do nieruchomości
służących wykonywaniu zadań placówek
zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu przepisów
o służbie zagranicznej, z zastrzeżeniem art. 60b ust.
1 i art. 61 ust. 3a.
Art.
2. [Stosunek do innych ustaw]
Ustawa
nie narusza innych ustaw
w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami, a w
szczególności:
1)
ustawy
z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez
cudzoziemców (Dz. U. z 2017 r. poz. 2278);
2)
ustawy
z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U.
z 2018 r. poz. 908);
3)
ustawy
z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2017 r. poz. 788
oraz z 2018 r. poz. 650, 651, 1479, 1507 i 1669);
4)
ustawy
z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami
rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. z 2018 r. poz. 91 i 1162);
5)
ustawy
z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz
o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 2014);
6)
(uchylony);
7)
(uchylony);
8)
ustawy
z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne (Dz. U. poz. 1566, z późn.
zm.);
9)
ustawy
z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2018 r. poz. 1183,
1629 i 1637);
10)
ustawy
z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2017 r.
poz. 2117 i 2361 oraz z 2018 r. poz. 650, 927, 1338 i 1629);
11)
ustawy
z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach
przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg
publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1474);
12)
ustawy
z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania
i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego
(Dz. U. z 2018 r. poz. 1380);
13)
ustawy
z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania
do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz.
U. z 2018 r. poz. 433 i 1722);
14)
ustawy
z dnia 10 lipca 2015 r. o Agencji Mienia Wojskowego (Dz. U. z 2017 r.
poz. 1456 oraz z 2018 r. poz. 138);
15)
ustawy
z dnia 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości (Dz. U.
poz. 1529 i 2161 oraz z 2018 r. poz. 756, 1496 i 1716).
Art.
3. [Kompetencje ministra do spraw budownictwa]
1.
Właściwym w sprawach gospodarki nieruchomościami,
regulowanych przepisami ustawy, jest minister właściwy do
spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz
mieszkalnictwa.
2.
(uchylony).
3.
(uchylony).
Art.
4. [Definicje]
Ilekroć
w ustawie jest mowa o:
1)
nieruchomości gruntowej - należy przez to rozumieć
grunt wraz z częściami składowymi, z wyłączeniem
budynków i lokali, jeżeli stanowią odrębny
przedmiot własności;
2)
zasobie nieruchomości - należy przez to rozumieć
nieruchomości, które stanowią przedmiot własności
Skarbu Państwa, gminy, powiatu lub województwa i nie
zostały oddane w użytkowanie wieczyste, oraz nieruchomości
będące przedmiotem użytkowania wieczystego Skarbu
Państwa, gminy, powiatu lub województwa;
3)
działce gruntu - należy przez to rozumieć
niepodzieloną, ciągłą część
powierzchni ziemskiej stanowiącą część lub
całość nieruchomości gruntowej;
3a)
działce budowlanej - należy przez to rozumieć
zabudowaną działkę gruntu, której wielkość,
cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie
w urządzenia infrastruktury technicznej umożliwiają
prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków i urządzeń
położonych na tej działce;
3b)
zbywaniu albo nabywaniu nieruchomości - należy przez to
rozumieć dokonywanie czynności prawnych, na podstawie
których następuje przeniesienie własności
nieruchomości lub przeniesienie prawa użytkowania
wieczystego nieruchomości gruntowej albo oddanie jej w
użytkowanie wieczyste;
4)
poprzednim właścicielu - należy przez to rozumieć
osobę, która została pozbawiona prawa własności
nieruchomości wskutek jej wywłaszczenia albo przejęcia
na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki samorządu
terytorialnego na podstawie innych tytułów;
5)
planie miejscowym - należy przez to rozumieć miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego, o którym mowa w przepisach
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;
6)
wycenie nieruchomości - należy przez to rozumieć
postępowanie, w wyniku którego dokonuje się
określenia wartości nieruchomości;
6a)
określaniu wartości nieruchomości - należy przez
to rozumieć określanie wartości nieruchomości
jako przedmiotu prawa własności i innych praw do
nieruchomości;
7)
powszechnej taksacji nieruchomości - należy przez to
rozumieć wycenę nieruchomości, w wyniku której
następuje ustalenie wartości katastralnej nieruchomości;
8)
szacowaniu nieruchomości - należy przez to rozumieć
czynności związane z określaniem wartości
nieruchomości;
9)
właściwym organie - należy przez to rozumieć
starostę, wykonującego zadanie z zakresu administracji
rządowej, w odniesieniu do nieruchomości stanowiących
własność Skarbu Państwa oraz organ wykonawczy
gminy, powiatu i województwa w odniesieniu do nieruchomości
stanowiących odpowiednio własność gminy, powiatu
i województwa;
9a)
samorządowej osobie prawnej - należy przez to rozumieć
osoby prawne powoływane lub tworzone przez organy jednostek
samorządu terytorialnego;
9b)
jednostce samorządu terytorialnego - należy przez to
rozumieć gminę, powiat lub województwo;
9b1)
staroście - należy przez to rozumieć również
prezydenta miasta na prawach powiatu;
9c)
właściwym urzędzie - należy przez to rozumieć
starostwo powiatowe, w którym wykonywane są zadania z
zakresu administracji rządowej dotyczące gospodarki
nieruchomościami Skarbu Państwa, albo odpowiednio urząd
gminy, starostwo powiatowe lub urząd marszałkowski, w
których prowadzone są sprawy gospodarki nieruchomościami
stanowiącymi własność jednostek samorządu
terytorialnego;
9d)
radzie lub sejmiku - należy przez to rozumieć radę
gminy lub radę powiatu oraz sejmik województwa;
10)
jednostce organizacyjnej - należy przez to rozumieć
państwową lub samorządową jednostkę
organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej;
11)
opłacie adiacenckiej - należy przez to rozumieć opłatę
ustaloną w związku ze wzrostem wartości nieruchomości
spowodowanym budową urządzeń infrastruktury
technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa,
jednostek samorządu terytorialnego, środków
pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub ze źródeł
zagranicznych niepodlegających zwrotowi, albo opłatę
ustaloną w związku ze scaleniem i podziałem
nieruchomości, a także podziałem nieruchomości;
12)
spółce - należy przez to rozumieć spółkę
akcyjną lub spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością;
13)
osobie bliskiej - należy przez to rozumieć zstępnych,
wstępnych, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonka,
osoby przysposabiające i przysposobione oraz osobę, która
pozostaje ze zbywcą faktycznie we wspólnym pożyciu;
14)
standardach zawodowych - należy przez to rozumieć reguły
postępowania przy wykonywaniu zawodu rzeczoznawcy majątkowego,
ustalone zgodnie z przepisami prawa;
15)
organizacjach zawodowych rzeczoznawców majątkowych -
należy przez to rozumieć stowarzyszenia, których co
najmniej połowę członków stanowią
rzeczoznawcy majątkowi, związki takich stowarzyszeń, a
także izby gospodarcze, których co najmniej połowę
członków stanowią przedsiębiorcy, o których
mowa w art. 174 ust. 7 pkt 1;
16)
nieruchomości podobnej - należy przez to rozumieć
nieruchomość, która jest porównywalna z
nieruchomością stanowiącą przedmiot wyceny, ze
względu na położenie, stan prawny, przeznaczenie,
sposób korzystania oraz inne cechy wpływające na jej
wartość;
17)
stanie nieruchomości - należy przez to rozumieć stan
zagospodarowania, stan prawny, stan techniczno-użytkowy, stopień
wyposażenia w urządzenia infrastruktury technicznej, a
także stan otoczenia nieruchomości, w tym wielkość,
charakter i stopień zurbanizowania miejscowości, w której
nieruchomość jest położona;
18)
łączności publicznej - należy przez to rozumieć
infrastrukturę telekomunikacyjną służącą
zapewnieniu publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych
w rozumieniu przepisów
prawa telekomunikacyjnego.
Art.
5. [Waloryzacja]
1.
Waloryzacji kwot należnych z tytułów określonych
w ustawie dokonuje się przy zastosowaniu wskaźników
zmian cen nieruchomości dla nieruchomości sklasyfikowanych
w rejestrze cen i wartości nieruchomości, z uwzględnieniem
danych wynikających z ewidencji gruntów i budynków.
2.
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza,
w formie obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej
Polskiej "Monitor Polski", wskaźniki zmian cen
nieruchomości dla danego rodzaju nieruchomości, nie później
niż w terminie 4 miesięcy od zakończenia kwartału,
którego te wskaźniki dotyczą, z podziałem na
województwa.
3.
W przypadku gdy dla danego kwartału nie ogłoszono wskaźnika
zmian cen nieruchomości dla danego rodzaju nieruchomości,
waloryzacji kwot należnych z tytułów określonych
w ustawie za ten kwartał dokonuje się przy zastosowaniu
ostatniego ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego wskaźnika zmian cen nieruchomości dla danego
rodzaju nieruchomości.
4.
W przypadku gdy dla danego rodzaju nieruchomości nie ogłoszono
nigdy wskaźnika zmian cen nieruchomości, waloryzacji kwot
należnych z tytułów określonych w ustawie w tym
zakresie dokonuje się przy zastosowaniu wskaźnika cen
towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszanego przez
Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
5.
W przypadku gdy nieruchomość składa się z co
najmniej dwóch części odpowiadających różnym
rodzajom nieruchomości, waloryzacji, o której mowa w ust.
1, dokonuje się przy zastosowaniu średniej ważonej
wskaźników zmian cen nieruchomości właściwych
dla każdej z części tej nieruchomości, przyjmując
za wagi powierzchnię poszczególnych części.
Art.
6. [Cele publiczne]
Celami
publicznymi w rozumieniu ustawy są:
1)
wydzielanie gruntów pod drogi publiczne, drogi rowerowe i
drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót
budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń
transportu publicznego, a także łączności
publicznej i sygnalizacji;
1a)
wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i
utrzymanie;
1b)
wydzielanie gruntów pod lotniska, urządzenia i obiekty do
obsługi ruchu lotniczego, w tym rejonów podejść,
oraz budowa i eksploatacja tych lotnisk i urządzeń;
2)
budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów
i urządzeń służących do przesyłania lub
dystrybucji płynów, pary, gazów i energii
elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń
niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń;
2a)
budowa i utrzymywanie sieci transportowej dwutlenku węgla;
3)
budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń służących
do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania,
oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i
unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania;
4)
budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń
służących ochronie środowiska, zbiorników
i innych urządzeń wodnych służących
zaopatrzeniu w wodę, regulacji przepływów i ochronie
przed powodzią, a także regulacja i utrzymywanie wód
oraz urządzeń melioracji wodnych, będących
własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu
terytorialnego;
5)
opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w
rozumieniu przepisów
o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
5a)
ochrona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów
o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów
zagłady oraz miejsc i pomników upamiętniających
ofiary terroru komunistycznego;
6)
budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów
organów władzy, administracji, sądów i
prokuratur, uczelni publicznych, federacji podmiotów systemu
szkolnictwa wyższego i nauki, o których mowa w art.
165 ust. 1 pkt 1
ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i
nauce (Dz. U. poz. 1668), szkół publicznych, państwowych
lub samorządowych instytucji kultury w rozumieniu przepisów
o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, a
także publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli,
domów opieki społecznej, placówek
opiekuńczo-wychowawczych, obiektów sportowych;
6a)
budowa i utrzymywanie obiektów oraz pomieszczeń
niezbędnych do realizacji obowiązków w zakresie
świadczenia usług powszechnych przez operatora wyznaczonego
w rozumieniu ustawy
z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2017 r. poz.
1481 oraz z 2018 r. poz. 106, 138, 650, 1118 i 1629), a także
innych obiektów i pomieszczeń związanych ze
świadczeniem tych usług;
7)
budowa i utrzymywanie obiektów oraz urządzeń
niezbędnych na potrzeby obronności państwa i ochrony
granicy państwowej, a także do zapewnienia bezpieczeństwa
publicznego, w tym budowa i utrzymywanie aresztów śledczych,
zakładów karnych oraz zakładów dla
nieletnich;
8)
poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie złóż
kopalin objętych własnością górniczą;
8a)
poszukiwanie lub rozpoznawanie kompleksu podziemnego składowania
dwutlenku węgla oraz podziemne składowanie dwutlenku węgla;
9)
zakładanie i utrzymywanie cmentarzy;
9a)
ustanawianie i ochrona miejsc pamięci narodowej;
9b)
ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków roślin
i zwierząt lub siedlisk przyrody;
9c)
wydzielanie gruntów pod publicznie dostępne samorządowe:
ciągi piesze, place, parki, promenady lub bulwary, a także
ich urządzanie, w tym budowa lub przebudowa;
9d)
wykonywanie urządzeń lub budowli służących
zapobieganiu lub zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt;
10)
inne cele publiczne określone w odrębnych ustawach.
Art.
7. [Określenie wartości nieruchomości]
Jeżeli
istnieje potrzeba określenia wartości nieruchomości,
wartość tę określają rzeczoznawcy majątkowi,
o których mowa w przepisach rozdziału 1 działu V.
Art.
8. [Doręczenie przez obwieszczenie]
Jeżeli
przy załatwianiu spraw, o których mowa w przepisach
działu III, nie istnieje możliwość zawiadomienia
stron o decyzjach i innych czynnościach organów
administracji publicznej ze względu na nieustalone adresy stron,
stosuje się art.
49
Kodeksu postępowania administracyjnego.
Art.
9. [Wstrzymanie wykonania decyzji]
W
sprawach, o których mowa w przepisach działu III, z
wyłączeniem art. 97 ust. 3 pkt 1, art. 122, art. 124 ust.
1a, art. 124b ust. 1, art. 126 i art. 132 ust. 1a, wykonanie decyzji
następuje po upływie 14 dni od dnia, w którym
upłynął bezskutecznie trzydziestodniowy termin do
wniesienia skargi na decyzję do sądu administracyjnego. W
przypadku wniesienia skargi do sądu administracyjnego w tych
sprawach organ, który wydał decyzję, wstrzymuje z
urzędu jej wykonanie, w drodze postanowienia, na które
nie przysługuje zażalenie.
Art.
9a. [Organ wyższego stopnia w sprawach z zakresu
administracji rządowej]
Organem
wyższego stopnia w sprawach określonych w ustawie,
rozstrzyganych w drodze decyzji przez starostę wykonującego
zadania z zakresu administracji rządowej, jest wojewoda.
DZIAŁ
II
Gospodarowanie
nieruchomościami stanowiącymi własność
Skarbu Państwa oraz własność jednostki samorządu
terytorialnego
Rozdział
1
Zasady
ogólne
Art.
10. [Zakres zastosowania przepisów]
1.
Przepisy niniejszego działu stosuje się do nieruchomości
stanowiącej własność Skarbu Państwa oraz
własność jednostek samorządu terytorialnego.
2.
Przepisy dotyczące jednostek samorządu terytorialnego
stosuje się odpowiednio do związków tych jednostek.
3.
Przepisy dotyczące czynności cywilnoprawnych, dokonywanych
między Skarbem Państwa a jednostkami samorządu
terytorialnego, stosuje się odpowiednio do czynności
cywilnoprawnych dokonywanych między tymi jednostkami.
4.
Jeżeli nieruchomość jest przedmiotem współwłasności
Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego i
osób trzecich, przepisy niniejszego działu stosuje się
wyłącznie do gospodarowania udziałem Skarbu Państwa
lub jednostek samorządu terytorialnego w tej nieruchomości.
5.
Przepisy niniejszego działu stosuje się z uwzględnieniem
przepisów
o pomocy publicznej.
Art.
10a. [Polityka gospodarowania nieruchomościami Skarbu
Państwa]
1.
Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do
spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz
mieszkalnictwa, przyjmuje politykę gospodarowania
nieruchomościami Skarbu Państwa.
2.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa ogłasza, w
drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej
Polskiej "Monitor Polski", przyjętą przez Radę
Ministrów politykę gospodarowania nieruchomościami
Skarbu Państwa.
Art.
11. [Reprezentacja Skarbu Państwa i jednostek samorządu
terytorialnego]
1.
Z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z
przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw,
organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach
gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący
zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami
reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są
ich organy wykonawcze.
2.
Jeżeli przepisy ustawy wymagają udzielenia zgody przez
radę, sejmik lub wojewodę, wyrażenie zgody, z
wyjątkiem zgody, o której mowa w art. 46 ust. 4,
następuje odpowiednio w drodze uchwały rady lub sejmiku
albo zarządzenia wojewody w terminie miesiąca od złożenia
odpowiedniego wniosku przez starostę, z zastrzeżeniem art.
23a.
Art.
11a. [Reprezentacja Skarbu Państwa i jednostek samorządu
terytorialnego]
Przepis
art. 11 ust. 1 stosuje się do czynności prawnych lub
czynności procesowych podejmowanych na rzecz lub w interesie
Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.
Art.
12. [Zasady prawidłowej gospodarki]
Organy,
o których mowa w art. 11, działające za Skarb
Państwa i jednostkę samorządu terytorialnego, są
zobowiązane do gospodarowania nieruchomościami w sposób
zgodny z zasadami prawidłowej gospodarki.
Art.
12a. [Umarzanie, odraczanie lub rozłożenie na raty
płatności należności z tytułu gospodarowania
nieruchomościami]
1.
Należności pieniężne z tytułu gospodarowania
nieruchomościami mające charakter cywilnoprawny,
przypadające Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez
starostę wykonującego zadania z zakresu administracji
rządowej albo ministra właściwego do spraw
budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz
mieszkalnictwa, mogą być umarzane w całości albo
w części lub ich spłata może być odraczana
lub rozkładana na raty.
2.
Do odraczania terminów lub rozkładania na raty oraz
umarzania spłat należności, o których mowa w
ust. 1:
1)
jest uprawniony wojewoda, a w odniesieniu do należności z
tytułu gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa,
o których mowa w art. 60 ust. 1 - minister właściwy
do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego
oraz mieszkalnictwa;
2)
w przypadkach nieuregulowanych w niniejszej ustawie stosuje się
przepisy art.
56,
art.
57
i art.
58 ust. 2-4
i 6
ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z
2017 r. poz. 2077 oraz z 2018 r. poz. 62, 1000, 1366, 1669 i 1693).
Art.
13. [Obrót nieruchomościami]
1.
Z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z ustaw,
nieruchomości mogą być przedmiotem obrotu. W
szczególności nieruchomości mogą być
przedmiotem sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się, oddania w
użytkowanie wieczyste, w najem lub dzierżawę,
użyczenia, oddania w trwały zarząd, a także mogą
być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi,
wnoszone jako wkłady niepieniężne (aporty) do spółek,
przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw
państwowych oraz jako majątek tworzonych fundacji.
1a.
Nieruchomość może być także przekazywana
nieodpłatnie w drodze umowy partnerowi prywatnemu lub spółce,
o której mowa w art.
14 ust. 1
albo 1a
ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym
(Dz. U. z 2017 r. poz. 1834 oraz z 2018 r. poz. 1693), na czas
realizacji przedsięwzięcia w ramach partnerstwa
publiczno-prywatnego.
1b.
Nie oddaje się w użytkowanie wieczyste nieruchomości
gruntowych na cele budownictwa mieszkaniowego, z wyjątkiem
realizacji roszczeń o oddanie nieruchomości gruntowej w
użytkowanie wieczyste oraz ustanowienia użytkowania
wieczystego w ramach gospodarowania nieruchomościami przez
Krajowy Zasób Nieruchomości.
2.
Nieruchomość może być, z zastrzeżeniem art.
59 ust. 1, przedmiotem darowizny na cele publiczne, a także
przedmiotem darowizny dokonywanej między Skarbem Państwa a
jednostką samorządu terytorialnego, a także między
tymi jednostkami. W umowie darowizny określa się cel, na
który nieruchomość jest darowana. W przypadku
niewykorzystania nieruchomości na ten cel darowizna podlega
odwołaniu.
2a.
Darowizny nieruchomości stanowiącej przedmiot własności
Skarbu Państwa dokonuje starosta, wykonujący zadanie z
zakresu administracji rządowej - za zgodą wojewody, a
nieruchomości stanowiącej przedmiot własności
jednostki samorządu terytorialnego jej organ wykonawczy - za
zgodą rady albo sejmiku. Zgody nie wymaga dokonanie darowizny
przez ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania
i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, o której
mowa w art. 59 ust. 1.
3.
Prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej może
być przedmiotem wkładu niepieniężnego (aportu)
wnoszonego do spółki.
4.
Sprzedaż, zamiana, darowizna lub oddanie w użytkowanie
wieczyste nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków,
stanowiących własność Skarbu Państwa lub
jednostki samorządu terytorialnego, a także wnoszenie tych
nieruchomości jako wkładów niepieniężnych
(aportów) do spółek, wymaga pozwolenia
wojewódzkiego konserwatora zabytków.
5.
Sprzedaż, zamiana, darowizna lub dzierżawa nieruchomości
stanowiących własność Skarbu Państwa lub
jednostki samorządu terytorialnego, będących
cmentarzami ujętymi w wojewódzkiej ewidencji zabytków,
a także wnoszenie tych nieruchomości jako wkładów
niepieniężnych (aportów) do spółek
wymagają pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Art.
14. [Obrót nieruchomościami między podmiotami
prawa publicznego]
1.
Nieruchomości stanowiące przedmiot własności
Skarbu Państwa mogą być sprzedawane jednostkom
samorządu terytorialnego za cenę niższą niż
ich wartość rynkowa lub oddawane tym jednostkom w
użytkowanie wieczyste bez pobierania pierwszej opłaty.
Nieruchomości stanowiące przedmiot własności
jednostek samorządu terytorialnego mogą być
sprzedawane Skarbowi Państwa lub innym jednostkom samorządu
terytorialnego za cenę niższą niż wartość
rynkowa nieruchomości albo oddawane im w użytkowanie
wieczyste bez pobierania pierwszej opłaty.
2.
Nieruchomości stanowiące własność Skarbu
Państwa mogą być nieodpłatnie obciążane
na rzecz jednostek samorządu terytorialnego ograniczonymi
prawami rzeczowymi. Nieruchomości stanowiące własność
jednostek samorządu terytorialnego mogą być
nieodpłatnie obciążane na rzecz Skarbu Państwa
lub innych jednostek samorządu terytorialnego ograniczonymi
prawami rzeczowymi.
3.
Nieruchomości mogą być przedmiotem zamiany między
Skarbem Państwa a jednostkami samorządu terytorialnego oraz
między tymi jednostkami, bez obowiązku dokonywania dopłat
w przypadku różnej wartości zamienianych
nieruchomości.
4.
Przepis ust. 3 stosuje się również w razie zamiany
własności nieruchomości na prawo użytkowania
wieczystego lub prawa użytkowania wieczystego na własność,
a także zamiany praw użytkowania wieczystego dokonywanej
między Skarbem Państwa a jednostkami samorządu
terytorialnego oraz między tymi jednostkami.
5.
Zawarcie umów w sprawach, o których mowa w ust. 1-4,
wymaga uprzedniej zgody wojewody w odniesieniu do nieruchomości
stanowiących własność Skarbu Państwa, z
wyłączeniem czynności prawnych, dokonywanych przez
ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa albo zgody
odpowiednio rady lub sejmiku w odniesieniu do nieruchomości
stanowiących własność jednostek samorządu
terytorialnego.
Art.
15. [Zamiana]
1.
Nieruchomości stanowiące własność Skarbu
Państwa oraz własność jednostki samorządu
terytorialnego mogą być przedmiotem zamiany na
nieruchomości stanowiące własność osób
fizycznych lub osób prawnych. W przypadku nierównej
wartości zamienianych nieruchomości stosuje się
dopłatę, której wysokość jest równa
różnicy wartości zamienianych nieruchomości.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku zamiany
własności nieruchomości na prawo użytkowania
wieczystego lub prawa użytkowania wieczystego na własność
nieruchomości, a także wzajemnej zamiany praw użytkowania
wieczystego.
3.
Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do zamiany udziałów
we współwłasności lub we współużytkowaniu
wieczystym nieruchomości.
Art.
16. [Zrzeczenie się własności lub użytkowania
wieczystego]
1.
Państwowa lub samorządowa osoba prawna może zrzec się
własności nieruchomości odpowiednio na rzecz Skarbu
Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
1a.
Państwowa lub samorządowa osoba prawna może zrzec się
użytkowania wieczystego. W takim przypadku prawo użytkowania
wieczystego wygasa.
2.
(uchylony).
Art.
17. [Nabywanie nieruchomości przez jednostki organizacyjne
bez osobowości prawnej]
1.
Państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości
prawnej nabywają nieruchomości - na własność
lub w użytkowanie wieczyste Skarbu Państwa, a samorządowe
jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej -
na własność lub w użytkowanie wieczyste
odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego.
2.
W przypadku nabycia przez państwową jednostkę
organizacyjną prawa użytkowania wieczystego ustanowionego
na nieruchomości gruntowej stanowiącej własność
Skarbu Państwa, prawo to wygasa. Przepis ten stosuje się
również w przypadku nabycia przez samorządową
jednostkę organizacyjną prawa użytkowania wieczystego
ustanowionego na nieruchomości gruntowej stanowiącej
własność odpowiedniej jednostki samorządu
terytorialnego.
3.
Jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 1 i 2, uzyskują
do nabytych nieruchomości trwały zarząd z mocy prawa z
dniem ich nabycia.
Art.
18. [Formy używania nieruchomości publicznych]
Nieruchomości
mogą być oddawane jednostkom organizacyjnym w trwały
zarząd, najem i dzierżawę oraz użyczane na cele
związane z ich działalnością.
Art.
19. [Gospodarowanie nieruchomościami położonymi
w strefach szczególnych]
1.
Sprzedaż nieruchomości, oddawanie w użytkowanie
wieczyste, użytkowanie, najem lub dzierżawę, jeżeli
są położone na obszarach:
1)
terenów górniczych - wymaga, w razie braku planu
miejscowego, porozumienia z organem właściwym do udzielania
koncesji na wydobywanie kopalin;
2)
parków narodowych - wymaga porozumienia z dyrektorem
właściwego parku narodowego;
3)
graniczących z nieruchomościami oddanymi w trwały
zarząd na cele obronności i bezpieczeństwa państwa
- wymaga porozumienia z właściwym w tych sprawach naczelnym
organem administracji rządowej.
2.
W odniesieniu do nieruchomości położonych na obszarach
morskiego pasa nadbrzeżnego wymagane jest porozumienie z
właściwym terytorialnie organem administracji morskiej, w
razie:
1)
sprzedaży, oddawania w użytkowanie wieczyste, użytkowanie,
najem lub dzierżawę - na obszarze pasa technicznego;
2)
sprzedaży lub oddawania w użytkowanie wieczyste - na
obszarze pasa ochronnego.
3.
W przypadku naruszenia przepisów ust. 1 i 2, strony umowy
ponoszą odpowiedzialność na zasadach ogólnych.
Rozdział
2
Zasoby
nieruchomości
Art.
20. [Rodzaje publicznych zasobów nieruchomości]
Tworzy
się:
1)
zasób nieruchomości Skarbu Państwa;
2)
gminne zasoby nieruchomości;
3)
powiatowe zasoby nieruchomości;
4)
wojewódzkie zasoby nieruchomości.
Art.
21. [Zasób nieruchomości Skarbu Państwa]
Do
zasobu nieruchomości Skarbu Państwa należą
nieruchomości, które stanowią przedmiot własności
Skarbu Państwa i nie zostały oddane w użytkowanie
wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem
użytkowania wieczystego Skarbu Państwa.
Art.
21a. [Wyłączenia z zasobu nieruchomości Skarbu
Państwa]
W
skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa, o którym
mowa w art. 21, nie wchodzą:
1)
grunty pokryte śródlądowymi wodami płynącymi
w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne oraz stanowiące własność
Skarbu Państwa urządzenia wodne lub ich części
oraz budowle i ich części, o których mowa w art.
216 ust. 5
tej ustawy;
2)
grunty zabudowane urządzeniami wodnymi znajdujące się
poza linią brzegu oraz urządzenia wodne lub ich części
stanowiące własność Skarbu Państwa, wobec
których prawa właścicielskie wykonują podmioty,
o których mowa w art.
212 ust. 1
ustawy, o której mowa w pkt 1.
Art.
22. [Darowizna nieruchomości na rzecz gminy]
1.
Nieruchomości stanowiące odpowiednio zasób
nieruchomości Skarbu Państwa, województwa lub
powiatu, przeznaczone w planach miejscowych pod budownictwo
mieszkaniowe oraz na realizację związanych z tym
budownictwem urządzeń infrastruktury technicznej,
przekazuje się gminie, w drodze darowizny, na jej wniosek,
jeżeli przemawia za tym ważny interes gminy i jeżeli
cele te nie są lub nie mogą być realizowane
odpowiednio przez Skarb Państwa, województwo lub powiat.
W umowie darowizny określa się cel, na który
nieruchomość jest darowana. W przypadku niewykorzystania
nieruchomości na ten cel darowizna podlega odwołaniu, z
zastrzeżeniem ust. 2.
2.
Odstąpienie od odwołania darowizny następuje za zgodą
odpowiednio wojewody, sejmiku województwa lub rady powiatu.
Art.
23. [Zadania starostów związane z zasobem
nieruchomości Skarbu Państwa]
1.
Zasobem nieruchomości Skarbu Państwa gospodarują, z
zastrzeżeniem ust. 1e, art. 43 ust. 2 i 4, art. 51, art. 57 ust.
1, art. 58-60, starostowie, wykonujący zadania z zakresu
administracji rządowej, a w szczególności:
1)
ewidencjonują nieruchomości zgodnie z katastrem
nieruchomości;
2)
zapewniają wycenę tych nieruchomości;
3)
sporządzają plany realizacji polityki gospodarowania
nieruchomościami Skarbu Państwa oraz przedkładają
je wojewodzie - celem akceptacji - co najmniej na dwa miesiące
przed zakończeniem okresu obowiązywania poprzedniego planu;
4)
zabezpieczają nieruchomości przed uszkodzeniem lub
zniszczeniem;
5)
wykonują czynności związane z naliczaniem należności
za nieruchomości udostępniane z zasobu oraz prowadzą
windykację tych należności;
6)
współpracują z innymi organami, które na mocy
odrębnych przepisów
gospodarują nieruchomościami Skarbu Państwa, a także
z właściwymi jednostkami samorządu terytorialnego;
7)
zbywają oraz nabywają, za zgodą wojewody,
nieruchomości wchodzące w skład zasobu, z
zastrzeżeniem art. 17;
7a)
wydzierżawiają, wynajmują i użyczają
nieruchomości wchodzące w skład zasobu, przy czym
umowa zawierana na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata
lub czas nieoznaczony wymaga zgody wojewody; zgoda wojewody jest
wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na
czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których
przedmiotem jest ta sama nieruchomość;
8)
podejmują czynności w postępowaniu sądowym, w
szczególności w sprawach dotyczących własności
lub innych praw rzeczowych na nieruchomości, o zapłatę
należności za korzystanie z nieruchomości, o
roszczenia ze stosunku najmu, dzierżawy lub użyczenia, o
stwierdzenie nabycia spadku, o stwierdzenie nabycia własności
nieruchomości przez zasiedzenie;
9)
składają wnioski o założenie księgi
wieczystej dla nieruchomości Skarbu Państwa oraz o wpis w
księdze wieczystej.
1a.
Starosta sporządza roczne sprawozdanie z gospodarowania
nieruchomościami zasobu i przekazuje je wojewodzie w terminie do
dnia 30 kwietnia roku następującego po roku, którego
sprawozdanie dotyczy.
1b.
Obowiązek ewidencjonowania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1,
dotyczy również nieruchomości Skarbu Państwa
oddanych w użytkowanie wieczyste.
1c.
Ewidencjonowanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje w
szczególności:
1)
oznaczenie nieruchomości według księgi wieczystej oraz
katastru nieruchomości;
2)
powierzchnie nieruchomości;
3)
wskazanie dokumentu potwierdzającego posiadanie przez Skarb
Państwa praw do nieruchomości, w przypadku braku księgi
wieczystej;
4)
przeznaczenie nieruchomości w planie miejscowym, a w przypadku
braku planu - w studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy;
5)
wskazanie daty ostatniej aktualizacji opłaty rocznej z tytułu
użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa
oddanych w użytkowanie wieczyste lub daty ostatniej aktualizacji
opłaty rocznej z tytułu trwałego zarządu
nieruchomości Skarbu Państwa;
6)
informacje o zgłoszonych roszczeniach do nieruchomości;
7)
informacje o toczących się postępowaniach
administracyjnych i sądowych.
1d.
(uchylony).
1e.
W postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym, w
których jedną ze stron lub uczestników
postępowania jest Skarb Państwa, a drugą stroną
lub uczestnikiem postępowania jest powiat albo miasto na prawach
powiatu, Skarb Państwa reprezentuje wojewoda.
2.
(uchylony).
3.
Od wpływów osiąganych ze sprzedaży, opłat
z tytułu trwałego zarządu, użytkowania, czynszu
dzierżawnego i najmu - nieruchomości Skarbu Państwa, o
których mowa w ust. 1, a także od wpływów
osiąganych z opłat z tytułu użytkowania
wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa oddanych w
użytkowanie wieczyste, oraz od odsetek za nieterminowe wnoszenie
tych należności potrąca się 25% środków,
które stanowią dochód powiatu, na obszarze którego
położone są te nieruchomości.
4.
Starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej,
przekazuje do wojewody informacje o umowach oraz innych czynnościach
prawnych związanych z obrotem nieruchomościami Skarbu
Państwa, o którym mowa w art. 13, zawierające:
1)
określenie strony umowy lub innej czynności prawnej;
2)
wartość nieruchomości i cenę nieruchomości;
3)
w przypadku przetargu albo rokowań, wykaz uczestników
przetargu albo rokowań;
4)
w przypadku darowizny nieruchomości lub innych nieodpłatnych
rozporządzeń podstawowe warunki umowy albo innej czynności
prawnej, w szczególności cel.
5.
Informacje, o których mowa w ust. 4, wojewoda wprowadza do
ewidencji, o której mowa w art. 60b ust. 1.
Art.
23a. [Uzyskiwanie zgody wojewody]
1.
Wniosek o wyrażenie zgody, o której mowa w art. 13 ust.
2a, art. 14 ust. 5 lub art. 23 ust. 1 pkt 7 i 7a, powinien zawierać:
1)
oznaczenie nieruchomości;
2)
wartość nieruchomości i cenę nieruchomości;
3)
sposób rozporządzenia, a w przypadku darowizny
nieruchomości lub innych nieodpłatnych rozporządzeń
osobę, na rzecz której następuje rozporządzenie;
4)
uzasadnienie gospodarcze czynności prawnej, z uwzględnieniem
przeznaczenia nieruchomości w planie miejscowym oraz planie
realizacji polityki gospodarowania nieruchomościami Skarbu
Państwa.
2.
Do wniosku dołącza się:
1)
odpis z księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości,
będącej przedmiotem rozporządzenia;
2)
dokumenty potwierdzające wartość nieruchomości;
3)
informację, że nie toczy się postępowanie, o
którym mowa w art. 34 ust. 3;
4)
inne dokumenty potwierdzające dane i informacje zawarte we
wniosku.
3.
Jeżeli złożony wniosek nie spełnia wymagań
określonych w ust. 1 i 2, wojewoda wzywa wnioskodawcę do
usunięcia braków w wyznaczonym terminie, pod rygorem
zwrotu wniosku. Bieg terminu, o którym mowa w ust. 4, ulega
zawieszeniu do dnia usunięcia braków.
4.
Rozpatrzenie wniosku następuje w terminie miesiąca od dnia
doręczenia wojewodzie wniosku spełniającego wymagania
określone w ust. 1 i 2.
5.
W sprawach szczególnie skomplikowanych termin rozpatrzenia
wniosku może ulec wydłużeniu, nie dłużej niż
o 30 dni, a w przypadku zlecenia sporządzenia dodatkowej wyceny
nieruchomości lub wystąpienia w trybie, o którym
mowa w art. 157 ust. 1 lub 4, o czas niezbędny na wykonanie tych
czynności. O przyczynie wydłużenia terminu
rozpatrzenia wniosku wojewoda zawiadamia wnioskodawcę.
6.
Zgoda może być wydana z zastrzeżeniem warunków.
7.
W przypadku zgody wydanej z zastrzeżeniem warunków
wojewoda jest obowiązany do pisemnego uzasadnienia.
8.
W razie dokonania czynności prawnej z naruszeniem lub w celu
obejścia obowiązku określonego w ust. 1, o nieważności
czynności prawnej orzeka sąd także na żądanie
wojewody.
Art.
24. [Gminny zasób nieruchomości]
1.
Do gminnego zasobu nieruchomości należą nieruchomości,
które stanowią przedmiot własności gminy i nie
zostały oddane w użytkowanie wieczyste, oraz nieruchomości
będące przedmiotem użytkowania wieczystego gminy.
2.
Na cele rozwojowe gmin i zorganizowanej działalności
inwestycyjnej, a w szczególności na realizację
budownictwa mieszkaniowego oraz związanych z tym budownictwem
urządzeń infrastruktury technicznej, a także na
realizację innych celów publicznych mogą być
wykorzystywane gminne zasoby nieruchomości.
3.
Podstawą tworzenia gminnych zasobów nieruchomości są
studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gmin uchwalane na podstawie przepisów
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Art.
25. [Gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości]
1.
Gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt, burmistrz
albo prezydent miasta.
2.
Gospodarowanie zasobem polega w szczególności na
wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 23 ust. 1, a
ponadto na sporządzaniu planów wykorzystania zasobu,
przygotowywaniu opracowań geodezyjno-prawnych i projektowych,
dokonywaniu podziałów oraz scaleń i podziałów
nieruchomości, a także wyposażaniu ich, w miarę
możliwości, w niezbędne urządzenia infrastruktury
technicznej.
2a.
Plany wykorzystania zasobu, o których mowa w ust. 2,
opracowuje się na okres 3 lat. Plany zawierają w
szczególności:
1)
zestawienie powierzchni nieruchomości zasobu oraz nieruchomości
oddanych w użytkowanie wieczyste;
2)
prognozę:
a)
dotyczącą udostępnienia nieruchomości zasobu oraz
nabywania nieruchomości do zasobu,
b)
poziomu wydatków związanych z udostępnieniem
nieruchomości zasobu oraz nabywaniem nieruchomości do
zasobu,
c)
wpływów osiąganych z opłat z tytułu
użytkowania wieczystego nieruchomości oddanych w
użytkowanie wieczyste oraz opłat z tytułu trwałego
zarządu nieruchomości,
d)
dotyczącą aktualizacji opłat z tytułu użytkowania
wieczystego nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste
oraz opłat z tytułu trwałego zarządu
nieruchomości;
3)
program zagospodarowania nieruchomości zasobu.
3.
(uchylony).
Art.
25a. [Powiatowy zasób nieruchomości]
Do
powiatowego zasobu nieruchomości należą nieruchomości,
które stanowią przedmiot własności powiatu i
nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste, oraz
nieruchomości będące przedmiotem użytkowania
wieczystego powiatu.
Art.
25b. [Gospodarowanie powiatowym zasobem nieruchomości]
Powiatowym
zasobem nieruchomości gospodaruje zarząd powiatu. Przepisy
art. 25 ust. 2 i 2a stosuje się odpowiednio.
Art.
25c. [Wojewódzki zasób nieruchomości]
Do
wojewódzkiego zasobu nieruchomości należą
nieruchomości, które stanowią przedmiot własności
województwa i nie zostały oddane w użytkowanie
wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem
użytkowania wieczystego województwa.
Art.
25d. [Gospodarowanie wojewódzkim zasobem nieruchomości]
Wojewódzkim
zasobem nieruchomości gospodaruje zarząd województwa.
Przepisy art. 25 ust. 2 i 2a stosuje się odpowiednio.
Art.
26. [Granice nieruchomości nabywanych przez Skarb Państwa
lub jednostki samorządu terytorialnego]
1.
Granice między nieruchomościami nabywanymi na własność
Skarbu Państwa lub na własność jednostki
samorządu terytorialnego przyjmuje się według
istniejącego stanu prawnego, a jeżeli stanu takiego nie
można stwierdzić, według stanu uwidocznionego w
katastrze nieruchomości.
2.
W razie sporu co do przebiegu linii granicznych, o których
mowa w ust. 1, nie wstrzymuje się czynności związanych
z nabyciem nieruchomości, co nie wyłącza roszczeń
pomiędzy właścicielami nieruchomości, których
granice zostały ustalone w sposób, o którym mowa w
ust. 1.
Rozdział
3
Sprzedaż
i oddawanie w użytkowanie wieczyste
Art.
27. [Forma zbycia nieruchomości i oddania nieruchomości
w użytkowanie wieczyste]
Sprzedaż
nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste
nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu
notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie
wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w
księdze wieczystej.
Art.
28. [Tryb przetargowy]
1.
Sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie
wieczyste nieruchomości gruntowej następuje w drodze
przetargu lub w drodze bezprzetargowej, stosownie do przepisów
rozdziału 4 niniejszego działu.
2.
Warunki zbycia nieruchomości w drodze przetargu obwieszcza się
w ogłoszeniu o przetargu. Warunki zbycia nieruchomości w
drodze bezprzetargowej ustala się w rokowaniach przeprowadzanych
z nabywcą.
3.
Protokół z przeprowadzonego przetargu oraz protokół
z rokowań przy zbyciu w drodze bezprzetargowej stanowią
podstawę do zawarcia umowy.
Art.
29. [Obowiązkowe postanowienia umowy o oddanie gruntu w
użytkowanie wieczyste]
1.
W umowie o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie
wieczyste ustala się okres użytkowania wieczystego zależnie
od celu, na który nieruchomość gruntowa zostaje
oddana w użytkowanie wieczyste, oraz określa się
sposób korzystania z nieruchomości, stosownie do art.
236
i art.
239
Kodeksu cywilnego.
2.
Jeżeli przedmiotem umowy o oddanie nieruchomości gruntowej
w użytkowanie wieczyste jest nieruchomość wpisana do
rejestru zabytków, przy określaniu sposobu korzystania z
tej nieruchomości można nałożyć, w razie
potrzeby, na nabywcę obowiązek odbudowy lub remontu
położonych na niej zabytkowych obiektów budowlanych,
w terminie określonym w umowie.
Art.
30. [Ujawnienie w księdze wieczystej informacji
dotyczących użytkowania wieczystego]
Postanowienia
umowy o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie
wieczyste dotyczące sposobu korzystania z tej nieruchomości
podlegają ujawnieniu w księdze wieczystej.
Art.
31. [Oddanie w użytkowanie wieczyste gruntu zabudowanego]
Oddanie
w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej zabudowanej
następuje z równoczesną sprzedażą
położonych na tej nieruchomości budynków i
innych urządzeń.
Art.
32. [Sprzedaż gruntu użytkownikowi wieczystemu]
1.
Nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste
może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi
wieczystemu, z zastrzeżeniem ust. 1a i ust. 3.
1a.
Nieruchomość gruntowa stanowiąca własność
Skarbu Państwa może być sprzedana użytkownikowi
wieczystemu za zgodą wojewody. Zgody wojewody nie wymaga
sprzedaż na rzecz użytkownika wieczystego nieruchomości,
o których mowa w art. 51 ust. 2 i art. 57 ust. 1.
2.
Z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wygasa, z
mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego.
Przepisu art.
241
Kodeksu cywilnego nie stosuje się.
3.
W odniesieniu do nieruchomości gruntowej oddanej w użytkowanie
wieczyste przeniesienie własności tej nieruchomości, w
drodze umowy, między Skarbem Państwa a jednostką
samorządu terytorialnego oraz między jednostkami samorządu
terytorialnego może nastąpić za powiadomieniem jej
użytkownika wieczystego.
Art.
33. [Wygaśnięcie użytkowania wieczystego]
1.
Użytkowanie wieczyste wygasa z upływem okresu ustalonego w
umowie albo przez rozwiązanie umowy przed upływem tego
okresu.
2.
W razie wygaśnięcia użytkowania wieczystego na skutek
upływu okresu ustalonego w umowie albo na skutek rozwiązania
umowy przed upływem tego okresu, użytkownikowi wieczystemu
przysługuje wynagrodzenie za wzniesione przez niego lub nabyte
na własność budynki i inne urządzenia.
Wynagrodzenie powinno być równe wartości tych
budynków i urządzeń określonej na dzień
wygaśnięcia użytkowania wieczystego. Za budynki i inne
urządzenia wzniesione wbrew postanowieniom umowy wynagrodzenie
nie przysługuje.
3.
Właściwy organ może żądać rozwiązania
umowy użytkowania wieczystego przed upływem ustalonego
okresu stosownie do art.
240
Kodeksu cywilnego, jeżeli użytkownik wieczysty korzysta z
tej nieruchomości w sposób sprzeczny z ustalonym w
umowie, a w szczególności, jeżeli nie zabudował
jej w ustalonym terminie.
3a.
W razie rozwiązania umowy użytkowania wieczystego przed
upływem okresu ustalonego w umowie zwraca się sumę
opłat rocznych wniesionych z tego tytułu za niewykorzystany
okres użytkowania wieczystego. Opłaty podlegają
waloryzacji. Maksymalna wysokość kwoty podlegającej
zwrotowi nie może przekraczać wartości prawa
użytkowania wieczystego określonej na dzień
rozwiązania umowy.
4.
Przepisy ust. 1-3a stosuje się odpowiednio do użytkowania
wieczystego nabytego w inny sposób niż w drodze umowy
zawartej w formie aktu notarialnego.
Art.
34. [Pierwszeństwo w nabyciu]
1.
W przypadku zbywania nieruchomości osobom fizycznym i prawnym
pierwszeństwo w ich nabyciu, z zastrzeżeniem art. 216a,
przysługuje osobie, która spełnia jeden z
następujących warunków:
1)
przysługuje jej roszczenie o nabycie nieruchomości z mocy
niniejszej ustawy lub odrębnych przepisów,
jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem
terminu określonego w wykazie, o którym mowa w art. 35
ust. 1; termin złożenia wniosku nie może być
krótszy niż 6 tygodni, licząc od dnia wywieszenia
wykazu;
2)
jest poprzednim właścicielem zbywanej nieruchomości
pozbawionym prawa własności tej nieruchomości przed
dniem 5 grudnia 1990 r. albo jego spadkobiercą, jeżeli
złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu
określonego w wykazie, o którym mowa w art. 35 ust. 1;
termin złożenia wniosku nie może być krótszy
niż 6 tygodni, licząc od dnia wywieszenia wykazu;
3)
jest najemcą lokalu mieszkalnego, a najem został nawiązany
na czas nieoznaczony.
2.
W przypadku zbiegu uprawnień do pierwszeństwa w nabyciu,
stosuje się kolejność wymienioną w ust. 1.
3.
Zbycie nieruchomości nie może nastąpić, jeżeli
toczy się postępowanie administracyjne dotyczące
prawidłowości nabycia nieruchomości przez Skarb
Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego.
4.
Osobom, o których mowa w ust. 1 pkt 3, doręcza się
zawiadomienie w formie pisemnej o przeznaczeniu nieruchomości do
zbycia oraz o przysługującym im pierwszeństwie w
nabyciu tej nieruchomości, pod warunkiem złożenia
wniosków o nabycie w terminie określonym w zawiadomieniu.
Termin ten nie może być krótszy niż 21 dni od
dnia otrzymania zawiadomienia. Przy doręczaniu zawiadomień
stosuje się przepisy Kodeksu
postępowania administracyjnego.
5.
Osoby, o których mowa w ust. 1 i ust. 6, korzystają z
pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości, jeżeli złożą
oświadczenie, że wyrażają zgodę na cenę
ustaloną w sposób określony w ustawie.
6.
Wojewoda w odniesieniu do nieruchomości stanowiących
własność Skarbu Państwa, a odpowiednia rada lub
sejmik w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność
jednostki samorządu terytorialnego, mogą przyznać,
odpowiednio w drodze zarządzenia lub uchwały, pierwszeństwo
w nabywaniu lokali ich najemcom lub dzierżawcom, z wyłączeniem
nieruchomości, o których mowa w art. 57 ust. 1 i art. 60
ust. 1.
6a.
Przepis ust. 6 stosuje się do budynków mieszkalnych lub
użytkowych, stanowiących w całości przedmiot
najmu lub dzierżawy.
6b.
W przypadku realizacji pierwszeństwa, o którym mowa w
ust. 1 pkt 3, ust. 6 lub ust. 6a, przedmiotem zbycia powinna być
nieruchomość wraz z gruntem niezbędnym do racjonalnego
korzystania z budynku.
7.
Zbycie nieruchomości zabudowanej domem wielolokalowym na rzecz
innych osób niż wymienione w ust. 1 pkt 1 i 2 nie może
nastąpić z pominięciem pierwszeństwa w nabyciu
lokali mieszkalnych przysługującego najemcom tych lokali.
8.
Przepisów ust. 1 i 7 nie stosuje się, jeżeli zbycie
następuje między Skarbem Państwa a jednostką
samorządu terytorialnego albo między tymi jednostkami dla
realizacji celów publicznych.
Art.
35. [Wykaz nieruchomości przeznaczonych do zbycia, oddania
w użytkowanie, najem, dzierżawę lub użyczenie]
1.
Właściwy organ sporządza i podaje do publicznej
wiadomości wykaz nieruchomości przeznaczonych do zbycia lub
oddania w użytkowanie, najem, dzierżawę lub użyczenie.
Wykaz ten wywiesza się na okres 21 dni w siedzibie właściwego
urzędu, a także zamieszcza się na stronach
internetowych właściwego urzędu. Starosta, wykonujący
zadanie z zakresu administracji rządowej, przekazuje wykaz
wojewodzie, w celu jego zamieszczenia na stronie podmiotowej wojewody
w Biuletynie Informacji Publicznej przez okres 21 dni. Informację
o zamieszczeniu wykazu właściwy organ podaje do publicznej
wiadomości przez ogłoszenie w prasie lokalnej o zasięgu
obejmującym co najmniej powiat, na terenie którego
położona jest nieruchomość.
1a.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa w odniesieniu do
nieruchomości, o których mowa w art. 57 ust. 1, oraz do
nieruchomości ujętych w ewidencji, o której mowa w
art. 60 ust. 2 pkt 1, sporządza i podaje do publicznej
wiadomości wykaz nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży,
do oddania w użytkowanie, najem lub dzierżawę.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa zamieszcza wykaz
na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej przez okres 21
dni, a ponadto informację o zamieszczeniu tego wykazu podaje do
publicznej wiadomości przez ogłoszenie w prasie lokalnej o
zasięgu obejmującym co najmniej powiat na terenie którego
położona jest nieruchomość.
1b.
Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 i 1a, nie dotyczy
oddania nieruchomości w najem, dzierżawę lub użyczenie
na czas oznaczony do 3 miesięcy. Wykaz sporządza się i
podaje do publicznej wiadomości, jeżeli po umowie zawartej
na czas oznaczony do 3 miesięcy strony zawierają kolejne
umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość.
2.
W wykazie, o którym mowa w ust. 1 i 1a, określa się
odpowiednio:
1)
oznaczenie nieruchomości według księgi wieczystej oraz
katastru nieruchomości;
2)
powierzchnię nieruchomości;
3)
opis nieruchomości;
4)
przeznaczenie nieruchomości i sposób jej
zagospodarowania;
5)
termin zagospodarowania nieruchomości;
6)
cenę nieruchomości;
7)
wysokość stawek procentowych opłat z tytułu
użytkowania wieczystego;
8)
wysokość opłat z tytułu użytkowania, najmu
lub dzierżawy;
9)
terminy wnoszenia opłat;
10)
zasady aktualizacji opłat;
11)
informacje o przeznaczeniu do zbycia lub oddania w użytkowanie,
najem, dzierżawę lub użyczenie;
12)
termin do złożenia wniosku przez osoby, którym
przysługuje pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości na
podstawie art. 34 ust. 1 pkt 1 i pkt 2.
3.
Ustanawianie odrębnej własności lokali w domach
wielolokalowych, wchodzących w skład nieruchomości,
następuje na zasadach określonych w ustawie
z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2018
r. poz. 716, 1496 i 1506).
4.
(uchylony).
Art.
36. [Naruszenie przepisów o pierwszeństwie w
nabyciu]
W
przypadkach naruszenia przez właściwy organ albo ministra
właściwego do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa w odniesieniu do
nieruchomości, o których mowa w art. 57 ust. 1, oraz do
nieruchomości ujętych w ewidencji, o której mowa w
art. 60 ust. 2 pkt 1, przepisów art. 34 ust. 1-5 i 7 Skarb
Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego ponoszą
odpowiedzialność na zasadach ogólnych.
Rozdział
4
Przetargi
na zbycie nieruchomości
Art.
37. [Tryb przetargowy i bez przetargu]
1.
Z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, nieruchomości są
sprzedawane lub oddawane w użytkowanie wieczyste w drodze
przetargu.
2.
Nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli:
1)
jest zbywana na rzecz osoby, której przysługuje
pierwszeństwo w jej nabyciu, stosownie do art. 34;
2)
zbycie następuje między Skarbem Państwa a jednostką
samorządu terytorialnego oraz między tymi jednostkami;
3)
jest zbywana na rzecz osób, o których mowa w art. 68
ust. 1 pkt 2;
4)
zbycie następuje w drodze zamiany lub darowizny;
5)
sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej
użytkownika wieczystego;
6)
przedmiotem zbycia jest nieruchomość lub jej części,
jeśli mogą poprawić warunki zagospodarowania
nieruchomości przyległej, stanowiącej własność
lub oddanej w użytkowanie wieczyste osobie, która
zamierza tę nieruchomość lub jej części
nabyć, jeżeli nie mogą być zagospodarowane jako
odrębne nieruchomości;
7)
ma stanowić wkład niepieniężny (aport) do spółki
albo wyposażenie nowo tworzonej państwowej lub samorządowej
osoby prawnej, lub majątek tworzonej fundacji;
8)
jest zbywana na rzecz zarządzającego specjalną strefą
ekonomiczną, na której terenie jest położona;
9)
przedmiotem zbycia jest udział w nieruchomości, a zbycie
następuje na rzecz innych współwłaścicieli
nieruchomości;
10)
jest zbywana na rzecz kościołów i związków
wyznaniowych, mających uregulowane stosunki z państwem, na
cele działalności sakralnej;
11)
jest sprzedawana partnerowi prywatnemu lub spółce, o
której mowa w art.
14 ust. 1
albo 1a
ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym,
jeżeli sprzedaż stanowi wniesienie wkładu własnego
podmiotu publicznego, a wybór partnera prywatnego nastąpił
w trybie przewidzianym w art.
4 ust. 1
lub 2
powołanej ustawy;
12)
jest zbywana na rzecz podmiotów, o których mowa w art.
61 ust. 1;
13)
jest zbywana na rzecz spółki celowej utworzonej na
podstawie przepisów ustawy
z dnia 7 września 2007 r. o przygotowaniu finałowego
turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012
(Dz. U. z 2017 r. poz. 1372) lub właściwych podmiotów
wymienionych w art.
17 ust. 2
tej ustawy, realizujących przedsięwzięcia Euro 2012, w
celu ich wykonania, w sytuacji gdy jej nabycie przez Skarb Państwa
lub jednostkę samorządu terytorialnego nastąpiło
w trybie przepisów ustawy
z dnia 7 września 2007 r. o przygotowaniu finałowego
turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012;
14)
jest zbywana na rzecz inwestora realizującego inwestycję w
zakresie budowy obiektu energetyki jądrowej zgodnie z przepisami
ustawy
z dnia 29 czerwca 2011 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w
zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji
towarzyszących (Dz. U. z 2018 r. poz. 1537);
15)
jest zbywana na rzecz inwestora realizującego inwestycję w
zakresie terminalu lub inwestycję towarzyszącą zgodnie
z przepisami ustawy
z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu
regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu
(Dz. U. z 2017 r. poz. 2302 oraz z 2018 r. poz. 1590);
16)
jest zbywana na rzecz inwestora realizującego strategiczną
inwestycję w zakresie sieci przesyłowej zgodnie z
przepisami ustawy
z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych
inwestycji w zakresie sieci przesyłowych (Dz. U. z 2018 r. poz.
404);
17)
jest zbywana na rzecz inwestora realizującego inwestycję w
zakresie infrastruktury dostępowej realizowanej na podstawie
ustawy
z dnia 24 lutego 2017 r. o inwestycjach w zakresie budowy drogi
wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką
Gdańską (Dz. U. poz. 820 oraz z 2018 r. poz. 1402);
18)
jest zbywana na rzecz Krajowego Zasobu Nieruchomości;
19)
jest zbywana na rzecz Spółki Celowej, o której
mowa w przepisach ustawy
z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (Dz. U.
poz. 1089);
20)
jest sprzedawana finansującemu wybranemu w trybie ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2018 r. poz. 1986), z równoczesnym zawarciem umowy
leasingu, na mocy której finansujący nieodwołalnie
zobowiązuje się przenieść na zbywcę albo
podmiot wskazany przez zbywcę własność tej
nieruchomości po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania
leasingu, zapłacie ostatniej raty albo w razie rozwiązania
umowy leasingu z innych przyczyn.
3.
Wojewoda albo minister właściwy do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa - w
odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność
Skarbu Państwa, albo odpowiednia rada lub sejmik województwa,
w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność
jednostek samorządu terytorialnego, mogą podjąć
odpowiednio zarządzenie albo uchwałę o odstąpieniu
od zbycia w drodze przetargu nieruchomości:
1)
przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe lub na realizację
urządzeń infrastruktury technicznej albo innych celów
publicznych, jeżeli cele te będą realizowane przez
podmiot, dla którego są to cele statutowe i którego
dochody przeznacza się w całości na działalność
statutową;
2)
zabudowanych na podstawie zezwolenia na budowę lub których
zabudowa została zalegalizowana zgodnie z procedurami
przewidzianymi w odrębnych przepisach, jeżeli o nabycie
nieruchomości ubiega się osoba, która dzierżawi
lub użytkuje nieruchomość na podstawie umowy zawartej
na co najmniej 10 lat.
3a.
Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio w odniesieniu do
nieruchomości:
1)
(uchylony);
2)
w stosunku do których wygasło użytkowanie wieczyste
na skutek upływu okresu ustalonego w umowie lub decyzji
administracyjnej, jeżeli o nabycie nieruchomości ubiega się
dotychczasowy użytkownik wieczysty nieruchomości albo jego
spadkobierca.
3b.
Przepisu ust. 3 nie stosuje się, jeżeli o nabycie
nieruchomości ubiega się więcej niż jeden podmiot
spełniający warunki określone w tym przepisie.
4.
Zawarcie umów użytkowania, najmu lub dzierżawy na
czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas
nieoznaczony następuje w drodze przetargu. Wojewoda albo
odpowiednia rada lub sejmik mogą wyrazić zgodę na
odstąpienie od obowiązku przetargowego trybu zawarcia tych
umów.
4a.
Umowy użytkowania, najmu lub dzierżawy zawiera się w
drodze bezprzetargowej:
1)
na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas
nieoznaczony, jeżeli:
a)
użytkownikiem, najemcą lub dzierżawcą
nieruchomości jest organizacja pożytku publicznego,
b)
użytkownikiem nieruchomości jest stowarzyszenie ogrodowe w
rozumieniu ustawy
z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.
U. z 2017 r. poz. 2176);
2)
na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata, ale
nieprzekraczający czasu trwania umowy o partnerstwie
publiczno-prywatnym, jeżeli użytkownikiem, najemcą lub
dzierżawcą nieruchomości jest partner prywatny lub
spółka, o której mowa w art.
14 ust. 1
albo 1a
ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym,
jeżeli oddanie w użytkowanie, najem albo dzierżawę
stanowi wniesienie wkładu własnego podmiotu publicznego, a
wybór partnera prywatnego nastąpił w trybie
przewidzianym w art.
4 ust. 1
lub 2
tej ustawy.
5.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa może
odstąpić od obowiązku przetargowego trybu zawarcia
umów, o których mowa w ust. 3 i 4, w odniesieniu do
nieruchomości, o których mowa w art. 57 ust. 1, oraz do
nieruchomości ujętych w ewidencji, o której mowa w
art. 60 ust. 2 pkt 1, bez konieczności odpowiednio zwolnienia z
obowiązku lub wyrażenia zgody przez wojewodę.
Art.
38. [Organizacja przetargu]
1.
Przetarg ogłasza, organizuje i przeprowadza właściwy
organ albo minister właściwy do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa w
odniesieniu do nieruchomości, o których mowa w art. 57
ust. 1, oraz do nieruchomości ujętych w ewidencji, o której
mowa w art. 60 ust. 2 pkt 1.
2.
Ogłoszenie o przetargu podaje się do publicznej wiadomości
nie wcześniej niż po upływie terminów, o
których mowa w art. 34 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 4. W
ogłoszeniu o przetargu podaje się informacje zamieszczone w
wykazie oraz czas, miejsce i warunki przetargu, a w razie ogłoszenia
kolejnego przetargu lub rokowań, również terminy
przeprowadzenia poprzednich przetargów. Ogłoszenie o
przetargu wywiesza się w siedzibie właściwego urzędu,
a ponadto informację o ogłoszeniu przetargu podaje się
do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty
w danej miejscowości, a także na stronach internetowych
właściwego urzędu.
3.
Przed ogłoszeniem o przetargu rozpatruje się wnioski osób
uprawnionych do nabycia nieruchomości w drodze bezprzetargowej.
W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku, informacji o
nieruchomości, której ten wniosek dotyczy, nie zamieszcza
się w ogłoszeniu o przetargu.
4.
Właściwy organ albo minister właściwy do spraw
budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz
mieszkalnictwa w odniesieniu do nieruchomości, o których
mowa w art. 57 ust. 1, oraz do nieruchomości ujętych w
ewidencji, o której mowa w art. 60 ust. 2 pkt 1, może
odwołać ogłoszony przetarg jedynie z ważnych
powodów, niezwłocznie podając informację o
odwołaniu przetargu do publicznej wiadomości, w sposób
określony w ust. 2. W informacji podaje się także
przyczynę odwołania przetargu.
Art.
39. [Kolejne przetargi]
1.
Jeżeli pierwszy przetarg zakończył się wynikiem
negatywnym, w okresie nie krótszym niż 30 dni, ale nie
dłuższym niż 6 miesięcy, licząc od dnia jego
zamknięcia, przeprowadza się drugi przetarg, w którym
właściwy organ albo minister właściwy do spraw
budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz
mieszkalnictwa, w odniesieniu do nieruchomości, o których
mowa w art. 57 ust. 1, oraz do nieruchomości ujętych w
ewidencji, o której mowa w art. 60 ust. 2 pkt 1, może
obniżyć cenę wywoławczą nieruchomości
ustaloną przy ogłoszeniu pierwszego przetargu, stosownie do
art. 67 ust. 2 pkt 2.
2.
Jeżeli drugi przetarg zakończył się wynikiem
negatywnym, właściwy organ albo minister właściwy
do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego
oraz mieszkalnictwa w odniesieniu do nieruchomości, o których
mowa w art. 57 ust. 1, oraz do nieruchomości ujętych w
ewidencji, o której mowa w art. 60 ust. 2 pkt 1, w okresie nie
krótszym niż 30 dni, ale nie dłuższym niż
6 miesięcy, licząc od dnia jego zamknięcia, może
zbyć nieruchomość w drodze rokowań albo
organizować kolejne przetargi. Przy ustalaniu warunków
kolejnych przetargów stosuje się zasady obowiązujące
przy organizowaniu drugiego przetargu.
3.
W przypadku zachowania terminów, o których mowa w ust.
1 i 2, właściwy organ nie ma obowiązku ponownego
sporządzania wykazu nieruchomości przeznaczonych do
sprzedaży lub oddania w użytkowanie wieczyste.
Art.
40. [Formy przetargu]
1.
Przetarg przeprowadza się w formie:
1)
przetargu ustnego nieograniczonego;
2)
przetargu ustnego ograniczonego;
3)
przetargu pisemnego nieograniczonego;
4)
przetargu pisemnego ograniczonego.
2.
Przetarg ustny ma na celu uzyskanie najwyższej ceny. Przetarg
pisemny ma na celu wybór najkorzystniejszej oferty.
2a.
Przetarg ograniczony organizuje się, jeżeli warunki
przetargowe mogą być spełnione tylko przez ograniczoną
liczbę osób.
3.
O zastosowanej formie przetargu decyduje jego organizator.
4.
Przetarg uważa się za zakończony wynikiem negatywnym,
jeżeli nikt nie przystąpił do przetargu ustnego lub
żaden z uczestników nie zaoferował postąpienia
ponad cenę wywoławczą albo jeżeli w przetargu
pisemnym nie wpłynęła ani jedna oferta lub żaden
z uczestników nie zaoferował ceny wyższej od
wywoławczej, a także jeżeli komisja przetargowa
stwierdziła, że żadna oferta nie spełnia warunków
przetargu.
5.
Uczestnik przetargu może, w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia
wyniku przetargu ustnego lub doręczenia zawiadomienia o wyniku
przetargu pisemnego, zaskarżyć czynności związane
z przeprowadzeniem przetargu do wojewody, jeżeli przetarg
dotyczy nieruchomości Skarbu Państwa, albo do organu
wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli
przetarg dotyczy nieruchomości stanowiących własność
tej jednostki. Jeżeli przetarg dotyczy nieruchomości, o
których mowa w art. 57 ust. 1, oraz nieruchomości ujętych
w ewidencji, o której mowa w art. 60 ust. 2 pkt 1, uczestnik
przetargu może zaskarżyć czynności związane
z przeprowadzeniem przetargu do ministra właściwego do
spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz
mieszkalnictwa.
Art.
41. [Obowiązki po przetargu]
1.
Organizator przetargu jest obowiązany zawiadomić osobę
ustaloną jako nabywca nieruchomości o miejscu i terminie
zawarcia umowy sprzedaży lub oddania w użytkowanie
wieczyste nieruchomości, najpóźniej w ciągu 21
dni od dnia rozstrzygnięcia przetargu. Wyznaczony termin nie
może być krótszy niż 7 dni od dnia doręczenia
zawiadomienia.
2.
Jeżeli osoba ustalona jako nabywca nieruchomości nie
przystąpi bez usprawiedliwienia do zawarcia umowy w miejscu i w
terminie podanych w zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 1,
organizator przetargu może odstąpić od zawarcia umowy,
a wpłacone wadium nie podlega zwrotowi. W zawiadomieniu
zamieszcza się informację o tym uprawnieniu.
Art.
42. [Delegacja ustawowa - przeprowadzanie przetargów]
1.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia,
sposób i tryb przeprowadzania przetargów na zbycie
nieruchomości stanowiących własność Skarbu
Państwa lub własność jednostek samorządu
terytorialnego oraz przeprowadzania rokowań po drugim przetargu,
uwzględniając konieczność zapewnienia jawności
i jednolitości postępowania, równego dostępu do
udziału w przetargu, uzyskania najkorzystniejszego wyniku
przetargu.
2.
Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, Rada
Ministrów ustali:
1)
wysokość wadium oraz terminy i formy jego wnoszenia i
zwrotu;
2)
sposób, terminy i treść ogłoszenia przetargu;
3)
tryb powoływania, skład i sposób działania
komisji przetargowej oraz organy właściwe do powołania
tej komisji;
4)
sposób sporządzania oraz treść protokołu z
przeprowadzonego przetargu;
5)
tryb postępowania w przypadku zaskarżenia przetargu;
6)
tryb postępowania przy przeprowadzaniu poszczególnych
rodzajów przetargów oraz warunki organizowania
przetargu ograniczonego;
7)
tryb postępowania przy przeprowadzaniu rokowań po drugim
przetargu.
Rozdział
5
Oddawanie
w trwały zarząd
Art.
43. [Pojęcie trwałego zarządu]
1.
Trwały zarząd jest formą prawną władania
nieruchomością przez jednostkę organizacyjną.
2.
Jednostka organizacyjna ma prawo, z zastrzeżeniem ust. 6,
korzystania z nieruchomości oddanej w trwały zarząd, a
w szczególności do:
1)
korzystania z nieruchomości w celu prowadzenia działalności
należącej do zakresu jej działania;
2)
zabudowy, odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy, remontu lub
rozbiórki obiektu budowlanego na nieruchomości, zgodnie z
przepisami prawa
budowlanego,
za zgodą organu nadzorującego;
3)
oddania nieruchomości lub jej części w najem,
dzierżawę albo użyczenie na czas nie dłuższy
niż czas, na który został ustanowiony trwały
zarząd, z równoczesnym zawiadomieniem właściwego
organu i organu nadzorującego, jeżeli umowa jest zawierana
na czas oznaczony do 3 lat, albo za zgodą tych organów,
jeżeli umowa jest zawierana na czas oznaczony dłuższy
niż 3 lata lub czas nieoznaczony, jednak na okres nie dłuższy
niż czas, na który został ustanowiony trwały
zarząd; zgoda jest wymagana również w przypadku, gdy
po umowie zawartej na czas oznaczony strony zawierają kolejne
umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość.
3.
(uchylony).
4.
Jednostka organizacyjna ma prawo wypowiedzenia, za zgodą organu
nadzorującego, każdej umowy najmu, dzierżawy i
użyczenia nieruchomości lub jej części,
obciążających nieruchomość objętą
trwałym zarządem, z zachowaniem trzymiesięcznego
terminu wypowiedzenia.
4a.
Zgoda, o której mowa w ust. 2 pkt 2 i 3, a także w art.
47 ust. 1, art. 48 ust. 1 i art. 60 ust. 2 pkt 12, nie jest wymagana
w przypadku instytucji wymienionych w art. 60 ust. 1 pkt 1 oraz
Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
5.
Nieruchomości stanowiące przedmiot własności lub
przedmiot użytkowania wieczystego Skarbu Państwa oddaje się
w trwały zarząd państwowej jednostce organizacyjnej, a
nieruchomości stanowiące przedmiot własności lub
przedmiot użytkowania wieczystego jednostki samorządu
terytorialnego - odpowiedniej samorządowej jednostce
organizacyjnej, chyba że odrębne przepisy
stanowią inaczej.
6.
Wojewoda albo odpowiednia rada lub sejmik mogą ustalić,
odpowiednio w drodze zarządzenia lub uchwały, szczegółowe
warunki korzystania z nieruchomości przez jednostki
organizacyjne.
Art.
44. [Czas trwania trwałego zarządu. Wniosek o
ustanowienie trwałego zarządu]
1.
Trwały zarząd ustanawia się na czas nieoznaczony lub
czas oznaczony.
2.
Z wnioskiem o ustanowienie trwałego zarządu występuje
jednostka organizacyjna.
Art.
45. [Ustanowienie trwałego zarządu]
1.
Trwały zarząd na rzecz jednostki organizacyjnej ustanawia
właściwy organ, w drodze decyzji, z zastrzeżeniem art.
60 ust. 3.
2.
Decyzja o ustanowieniu trwałego zarządu powinna zawierać:
1)
nazwę i siedzibę jednostki organizacyjnej, na rzecz której
jest ustanawiany trwały zarząd;
2)
oznaczenie nieruchomości według księgi wieczystej oraz
według katastru nieruchomości;
3)
powierzchnię oraz opis nieruchomości;
4)
przeznaczenie nieruchomości i sposób jej
zagospodarowania;
5)
cel, na jaki nieruchomość została oddana w trwały
zarząd;
6)
termin zagospodarowania nieruchomości;
7)
cenę nieruchomości i opłatę z tytułu
trwałego zarządu, jeżeli trwały zarząd
ustanawiany jest odpłatnie;
8)
możliwość aktualizacji opłaty z tytułu
trwałego zarządu, jeżeli trwały zarząd
ustanawiany jest odpłatnie;
9)
czas, na który trwały zarząd został
ustanowiony.
2a.
W przypadku nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków,
w decyzji o ustanowieniu trwałego zarządu można
nałożyć, w miarę potrzeby, na jednostkę
organizacyjną obowiązek odbudowy lub remontu położonych
na tej nieruchomości zabytkowych obiektów budowlanych, w
terminie określonym w decyzji.
3.
Objęcie nieruchomości w trwały zarząd następuje
na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego.
Art.
46. [Wygaśnięcie trwałego zarządu]
1.
Trwały zarząd wygasa z upływem okresu, na który
został ustanowiony, albo na skutek wydania decyzji właściwego
organu o jego wygaśnięciu.
2.
Właściwy organ może z urzędu wydać decyzję
o wygaśnięciu trwałego zarządu w odniesieniu do
nieruchomości lub jej części w razie stwierdzenia, że:
1)
nieruchomość nie została zagospodarowana zgodnie z
decyzją o ustanowieniu trwałego zarządu;
2)
jednostka organizacyjna nie zawiadomiła właściwego
organu o oddaniu nieruchomości lub jej części w najem,
dzierżawę albo o użyczeniu lub nie uzyskała
zgody, o której mowa w art. 43 ust. 2 pkt 3;
3)
nieruchomość jest wykorzystywana niezgodnie z jej
przeznaczeniem określonym w decyzji, o której mowa w art.
45;
4)
sposób korzystania z nieruchomości pogarsza stan
środowiska w stopniu zagrażającym życiu, zdrowiu
lub mieniu;
5)
przeznaczenie nieruchomości w planie miejscowym uległo
zmianie, która nie pozwala na dalsze wykorzystywanie
nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób,
a jednostka organizacyjna nie ma możliwości zmiany sposobu
wykorzystywania nieruchomości;
6)
nieruchomość stała się zbędna na cel
określony w decyzji o ustanowieniu trwałego zarządu.
3.
Wygaśnięcie trwałego zarządu jest równoznaczne
z wypowiedzeniem umów najmu, dzierżawy lub użyczenia
z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, jeżeli
nieruchomość, w stosunku do której wygasł
trwały zarząd, była wynajęta, wydzierżawiona
lub użyczona.
4.
Decyzja o wygaśnięciu trwałego zarządu
przysługującego jednostkom organizacyjnym:
1)
resortu obrony narodowej - wymaga zgody wojewody, wydanej w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw obrony
narodowej;
2)
resortu spraw wewnętrznych - wymaga zgody wojewody, wydanej w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych;
3)
resortu sprawiedliwości - wymaga zgody wojewody, wydanej w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
sprawiedliwości;
4)
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Agencji Wywiadu -
wymaga zgody wojewody, wydanej w porozumieniu odpowiednio z Szefem
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Szefem Agencji
Wywiadu;
5)
Centralnego Biura Antykorupcyjnego - wymaga zgody wojewody, wydanej w
porozumieniu z Szefem Centralnego Biura Antykorupcyjnego.
Art.
46a. 1
[Wydanie z urzędu decyzji o wygaśnięciu trwałego
zarządu]
1.
Wojewoda lub minister właściwy do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa może
z urzędu wydać decyzję o wygaśnięciu
trwałego zarządu w odniesieniu do nieruchomości lub
jej części.
2.
Uprawnienia przysługujące Skarbowi Państwa do
nieruchomości, w odniesieniu do których trwały
zarząd wygasł zgodnie z ust. 1, do czasu rozstrzygnięcia
o sposobie ich zagospodarowania przez organ, który wydał
decyzję o wygaśnięciu trwałego zarządu,
wykonuje ten organ.
Art.
47. [Wygaśnięcie trwałego zarządu na
wniosek]
1.
Jednostka organizacyjna sprawująca trwały zarząd może
zgłosić właściwemu organowi wniosek o wydanie
decyzji o wygaśnięciu tego zarządu do całej
nieruchomości lub jej części, jeżeli stała
się dla niej zbędna. Złożenie wniosku powinno być
poprzedzone uzyskaniem zgody organu nadzorującego jednostkę
organizacyjną.
2.
Właściwy organ wydaje decyzję o wygaśnięciu
trwałego zarządu, na wniosek jednostki organizacyjnej, po
uzyskaniu możliwości zagospodarowania nieruchomości, w
ciągu 18 miesięcy od dnia złożenia wniosku, o
którym mowa w ust. 1.
3.
W sprawach, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się
przepisu art. 46 ust. 4.
4.
Wydanie nieruchomości następuje na podstawie protokołu
zdawczo-odbiorczego.
Art.
48. [Przekazanie trwałego zarządu]
1.
Właściwy organ może orzec, w drodze decyzji, o
przekazaniu trwałego zarządu między jednostkami
organizacyjnymi na ich wniosek, złożony za zgodą
organów nadzorujących te jednostki.
2.
W decyzji, o której mowa w ust. 1, orzeka się o
wygaśnięciu trwałego zarządu, dotychczas
sprawowanego przez jednostkę organizacyjną, i jego
ustanowieniu na rzecz jednostki organizacyjnej wnioskującej o
przekazanie. W sprawach tych stosuje się przepis art. 45 ust. 3.
3.
Jeżeli przekazanie trwałego zarządu przez jednostkę
organizacyjną następuje na rzecz jednostki wymienionej w
art. 60 ust. 1, o ustanowieniu i wygaśnięciu trwałego
zarządu orzeka minister właściwy do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa w
odniesieniu do nieruchomości oddanych w trwały zarząd
jednostkom wymienionym w art. 60 ust. 1.
Art.
49. [Likwidacja jednostki organizacyjnej sprawującej
trwały zarząd]
1.
Likwidacja jednostki organizacyjnej sprawującej trwały
zarząd nieruchomości powoduje, z zastrzeżeniem ust. 2,
jego wygaśnięcie.
2.
Jeżeli likwidacja jednostki organizacyjnej następuje w
wyniku przekształceń organizacyjnych, właściwy
organ albo minister właściwy do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa w
odniesieniu do nieruchomości ujętych w ewidencji, o której
mowa w art. 60 ust. 2 pkt 1, orzeka o wygaśnięciu trwałego
zarządu przysługującego likwidowanej jednostce
organizacyjnej albo o wygaśnięciu trwałego zarządu
przysługującego likwidowanej jednostce organizacyjnej z
równoczesnym ustanowieniem trwałego zarządu na rzecz
jednostek organizacyjnych utworzonych w wyniku tych przekształceń
lub na rzecz jednostek przejmujących zadania jednostki
likwidowanej.
Art.
49a. [Trwały zarząd udziału we współwłasności.
Trwały zarząd na rzecz kilku jednostek]
Przepisy
art. 43-49 stosuje się odpowiednio w przypadku:
1)
oddania w trwały zarząd udziału we współwłasności
lub użytkowaniu wieczystym nieruchomości jednej lub kilku
jednostkom organizacyjnym;
2)
oddania w trwały zarząd całej nieruchomości kilku
jednostkom organizacyjnym w częściach ułamkowych, z
określeniem sposobu korzystania z tej nieruchomości przez
poszczególne jednostki organizacyjne.
Art.
50. [Odpowiednie stosowanie przepisów o użytkowaniu]
Do
trwałego zarządu w sprawach nieuregulowanych w ustawie
stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu
cywilnego
o użytkowaniu.
Rozdział
6
Przekazywanie
nieruchomości na cele szczególne
Art.
51. [Wyposażenie jednostek państwowych w
nieruchomości]
1.
Państwowa osoba prawna oraz państwowa jednostka
organizacyjna, z dniem ich utworzenia, są wyposażane w
nieruchomości niezbędne do ich działalności
odpowiednio przez ministra właściwego do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa,
organ założycielski lub przez organ nadzorujący.
2.
Wyposażenie polega na przeniesieniu na rzecz państwowej
osoby prawnej własności nieruchomości albo oddaniu jej
nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste,
użytkowanie, w tym użytkowanie nieodpłatne, użyczenie
lub na oddaniu państwowej jednostce organizacyjnej nieruchomości
w trwały zarząd.
3.
Na wyposażenie, o którym mowa w ust. 1, przeznacza się
nieruchomości z zasobu nieruchomości Skarbu Państwa.
4.
Przy wyposażaniu państwowych osób prawnych
przeniesienie własności nieruchomości następuje
nieodpłatnie oraz nie pobiera się pierwszej opłaty z
tytułu użytkowania wieczystego.
Art.
51a. [Doposażenie państwowej osoby prawnej lub
państwowej jednostki w nieruchomości Skarbu Państwa]
Minister
właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa może
doposażyć państwową osobę prawną oraz
państwową jednostkę organizacyjną w nieruchomości
Skarbu Państwa. Przepis art. 51 ust. 2 stosuje się
odpowiednio.
Art.
52. [Wskazanie i przekazanie nieruchomości]
1.
Na wniosek ministra właściwego do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa,
organu założycielskiego lub organu nadzorującego
starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej
lub dyrektor oddziału Agencji Mienia Wojskowego, wskazuje
nieruchomości, które mogą być przeznaczone na
wyposażenie lub doposażenie państwowej osoby prawnej
lub państwowej jednostki organizacyjnej.
2.
Starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej
lub dyrektor oddziału Agencji Mienia Wojskowego, przekazują
wraz z dokumentacją nieruchomości należące do
zasobu nieruchomości Skarbu Państwa, niezbędne dla
potrzeb, o których mowa w ust. 1, ministrowi właściwemu
do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego
oraz mieszkalnictwa, na jego wniosek, w terminie 2 miesięcy od
dnia złożenia wniosku.
Art.
53. [Wyposażenie jednostek w nieruchomości]
1.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa lub organ
założycielski w akcie o utworzeniu państwowej osoby
prawnej rozstrzyga o wyposażeniu tej osoby w nieruchomości,
o których mowa w art.
52,
oraz art.
24a
ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu
nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.
2.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa lub organ
założycielski, wykonując ustalenia zawarte w akcie o
utworzeniu państwowej osoby prawnej, przenosi na państwową
osobę prawną własność nieruchomości lub
oddaje tej osobie nieruchomości gruntowe w użytkowanie
wieczyste, użytkowanie, użyczenie w drodze umowy zawartej w
formie aktu notarialnego.
Art.
54. [Organ wyposażający]
1.
Organ nadzorujący w akcie o utworzeniu państwowej jednostki
organizacyjnej wyposaża tę jednostkę w nieruchomości,
o których mowa w art. 52.
2.
Starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej,
wykonując ustalenia zawarte w akcie o utworzeniu państwowej
jednostki organizacyjnej, oddaje tej jednostce nieruchomości w
trwały zarząd w drodze decyzji.
Art.
55. [Wyposażenie w nieruchomości przy podziale
jednostek]
W
razie gdy państwowe osoby prawne albo państwowe jednostki
organizacyjne są tworzone w wyniku podziału istniejących
osób prawnych lub jednostek organizacyjnych, nie stosuje się
przepisów art. 52, jeżeli wyposażenie dotyczy
nieruchomości, do których prawa przysługiwały
osobom lub jednostkom ulegającym podziałowi.
Art.
55a. [Przejęcie praw do nieruchomości i przekazanie
ich innej państwowej osobie prawnej]
1.
2
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa może
nieodpłatnie przejąć na rzecz Skarbu Państwa
prawa do nieruchomości państwowej osoby prawnej, która
nie jest spółką, za jej zgodą, i przekazać
je na rzecz innej państwowej osoby prawnej lub na potrzeby
jednostek, o których mowa w art. 60 ust. 1. Przepisy art. 51
ust. 2, art. 51a albo art. 58 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
1a.
3
Uprawnienia przysługujące Skarbowi Państwa do
nieruchomości przejętych na podstawie ust. 1, do czasu
rozstrzygnięcia o sposobie ich zagospodarowania, wykonuje
minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa. O sposobie
zagospodarowania nieruchomości przejętych na podstawie ust.
1, rozstrzyga minister właściwy do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.
2.
Przed przejęciem praw do nieruchomości, o którym
mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa
występuje o opinię organu nadzorującego państwową
osobę prawną.
3.
W przypadku przekazania praw do nieruchomości na rzecz
państwowej osoby prawnej, o którym mowa w ust. 1, osoba
ta odpowiada solidarnie z państwową osobą prawną,
której prawa zostały odjęte, za zobowiązania
powstałe do dnia przekazania, do wysokości wartości
tej nieruchomości ustalonej według stanu z chwili
przekazania, a według cen z chwili zapłaty. W przypadku
niewypłacalności państwowej osoby prawnej, której
prawa zostały odjęte, powstałej wskutek przekazania
praw do nieruchomości, a egzekucja z majątku tej państwowej
osoby prawnej okaże się bezskuteczna, Skarb Państwa
odpowiada na zasadach określonych w art.
40
Kodeksu cywilnego.
4.
Przekazanie może nastąpić na wniosek zainteresowanej
państwowej osoby prawnej lub z urzędu.
Art.
56. [Wyposażanie jednostek samorządowych w
nieruchomości]
Przy
tworzeniu lub powoływaniu samorządowych osób
prawnych lub samorządowych jednostek organizacyjnych stosuje się
odpowiednio przepisy art. 51 i art. 53-55, z tym że na
wyposażenie tych osób lub jednostek organ wykonawczy
gminy, powiatu lub województwa przeznacza nieruchomości
odpowiednio z gminnego, powiatowego lub wojewódzkiego zasobu
nieruchomości.
Art.
57. [Likwidacja i prywatyzacja]
1.
Prawa do nieruchomości, które pozostały po
zlikwidowanej lub sprywatyzowanej państwowej osobie prawnej,
przechodzą z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa odpowiednio
z dniem likwidacji lub z dniem zakończenia prywatyzacji.
2.
O sposobie zagospodarowania tych nieruchomości rozstrzyga
minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, chyba że
odrębne przepisy stanowią inaczej.
3.
Jeżeli minister właściwy do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa lub
inny organ upoważniony na mocy odrębnych przepisów
nie zagospodarował nieruchomości, o których mowa w
ust. 1, przekazuje je protokolarnie do zasobu nieruchomości
Skarbu Państwa, Agencji Mienia Wojskowego bądź
Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.
4.
W razie likwidacji lub prywatyzacji samorządowej osoby prawnej
stosuje się odpowiednio ust. 1-3, z tym że nieruchomości,
które nie zostały zagospodarowane, organ wykonawczy
jednostki samorządu terytorialnego włącza
protokolarnie odpowiednio do gminnego, powiatowego lub wojewódzkiego
zasobu nieruchomości.
5.
Nieruchomości stanowiące własność Skarbu
Państwa, w stosunku do których trwały zarząd
wygasł na skutek likwidacji jednostki organizacyjnej, z
zastrzeżeniem przepisu art. 49 ust. 2, organ nadzorujący
przekazuje protokolarnie do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa,
a jeżeli nieruchomości stanowią własność
jednostek samorządu terytorialnego, organ nadzorujący
włącza je protokolarnie do zasobu nieruchomości
odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego.
Art.
58. [Aport do spółki]
1.
Nieruchomości stanowiące własność Skarbu
Państwa mogą być wnoszone jako wkład niepieniężny
(aport) do spółki przez ministra właściwego do
spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz
mieszkalnictwa, w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
2.
W przypadku wnoszenia nieruchomości jako wkładu
niepieniężnego (aportu) do spółki, stosuje się
odpowiednio przepis art. 52.
Art.
58a. [Wniosek o przekazanie nieruchomości z zasobu
nieruchomości Skarbu Państwa]
Wojewoda
wnioskuje do starosty, wykonującego zadanie z zakresu
administracji rządowej, o przekazanie nieruchomości z
zasobu nieruchomości Skarbu Państwa na cel wskazany we
wniosku.
Art.
59. [Wyposażenie fundacji i darowizna na rzecz organizacji
pożytku publicznego]
1.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa może
wyposażyć fundację lub dokonać darowizny
nieruchomości z zasobu Skarbu Państwa na rzecz fundacji
oraz organizacji pożytku publicznego prowadzących
działalność, o której mowa w art. 68 ust. 1 pkt
2, na jej cele statutowe.
2.
W przypadku niewykorzystania nieruchomości na cel, na który
nieruchomość została darowana, darowiznę odwołuje
się.
3.
Czynność prawna dokonana przez fundację albo
organizację pożytku publicznego z naruszeniem przepisu ust.
2 jest nieważna.
4.
W sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się
odpowiednio przepisy art. 51 ust. 2 i 4 oraz art. 52.
5.
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa oraz Agencja Mienia
Wojskowego mogą, na warunkach określonych w ust. 1,
wyposażyć fundację lub dokonać na jej rzecz albo
na rzecz organizacji pożytku publicznego darowizny
nieruchomości, w stosunku do której wykonują prawa
właścicielskie Skarbu Państwa, po uprzednim uzyskaniu
zgody ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania
i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, a w zakresie
nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności
Rolnej Skarbu Państwa po uprzednim uzyskaniu zgody ministra
właściwego do spraw rozwoju wsi. W przypadku
niewykorzystania nieruchomości na ten cel darowiznę
odwołuje się. Przepisy ust. 3 i 4 stosuje się.
6.
Zgoda ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania
i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, o której
mowa w ust. 5, jest wyrażana w formie aktu notarialnego.
Art.
60. [Instytucje naczelne i centralne]
1.
Nieruchomościami wchodzącymi w skład zasobu
nieruchomości Skarbu Państwa przeznaczonymi na:
1)
potrzeby Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Kancelarii Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej, Trybunału Konstytucyjnego, Rzecznika
Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Prezesa Urzędu
Ochrony Danych Osobowych, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu
Administracyjnego i wojewódzkich sądów
administracyjnych, Najwyższej Izby Kontroli, Krajowej Rady
Sądownictwa, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Prokuratury
Krajowej, Krajowego Biura Wyborczego, Instytutu Pamięci
Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu oraz Państwowej Inspekcji Pracy,
2)
potrzeby Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Rządowego
Centrum Legislacji, Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej
Polskiej, ministerstw, urzędów centralnych i urzędów
wojewódzkich,
3)
potrzeby Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, z
wyłączeniem rejonów oraz nieruchomości zajętych
pod drogi publiczne lub przeznaczonych na realizację inwestycji
drogowych
-
gospodaruje minister właściwy do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, z
zastrzeżeniem art. 43 ust. 2.
1a.
4
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa gospodaruje
nieruchomościami, w odniesieniu do których wydał
decyzję o wygaśnięciu trwałego zarządu
zgodnie z art. 46a ust. 1.
2.
W ramach gospodarowania minister właściwy do spraw
budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz
mieszkalnictwa:
1)
prowadzi, zgodnie z katastrem nieruchomości, ewidencję
nieruchomości przeznaczonych na potrzeby jednostek wymienionych
w ust. 1;
2)
prowadzi, zgodnie z zasadami prawidłowej gospodarki, politykę
planowania w zakresie nabywania albo przejmowania od starosty,
wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej,
wojewody, Agencji Mienia Wojskowego lub Krajowego Ośrodka
Wsparcia Rolnictwa nieruchomości na potrzeby jednostek
organizacyjnych, wymienionych w ust. 1, oraz sprzedaży albo
przekazywania do starosty, wykonującego zadanie z zakresu
administracji rządowej, wojewody, Agencji Mienia Wojskowego lub
Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa nieruchomości zbędnych
dla potrzeb jednostek organizacyjnych wymienionych w ust. 1;
3)
zapewnia wycenę nieruchomości;
4)
sporządza plan realizacji polityki gospodarowania
nieruchomościami Skarbu Państwa oraz przedkłada go
Prezesowi Rady Ministrów celem akceptacji;
5)
dokonuje czynności faktycznych i prawnych związanych z
utrzymaniem nieruchomości nieoddanych w trwały zarząd;
6)
współpracuje z właściwymi organami oraz z
innymi organami, które na mocy odrębnych przepisów
gospodarują nieruchomościami Skarbu Państwa;
7)
sprzedaje, dokonuje zamiany, a także wydzierżawia,
wynajmuje, użycza albo przekazuje do starosty, wykonującego
zadanie z zakresu administracji rządowej, wojewody, Agencji
Mienia Wojskowego lub Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa,
nieruchomości, jeżeli stały się zbędne dla
jednostek organizacyjnych wymienionych w ust. 1;
8)
składa wnioski o założenie księgi wieczystej dla
nieruchomości Skarbu Państwa oraz o wpis w księdze
wieczystej;
9)
podejmuje czynności w postępowaniach sądowych i
administracyjnych, w szczególności w sprawach dotyczących
własności lub innych praw rzeczowych na nieruchomości,
o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez
zasiedzenie, dotyczących podziału nieruchomości;
10)
podejmuje czynności w sprawach ze stosunku najmu, dzierżawy
lub użyczenia, w odniesieniu do nieruchomości nieoddanych w
trwały zarząd;
11)
ustanawia nieodpłatnie trwały zarząd w sposób
określony w ust. 3-6;
12)
wyraża zgodę na zawieranie umów najmu, dzierżawy
i użyczenia przez jednostki określone w ust. 1 pkt 2 i 3 na
okres powyżej 90 dni w stosunku do powierzchni przekraczającej
10% powierzchni wynajmowanej, dzierżawionej lub użyczanej
nieruchomości.
3.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa oddaje
nieodpłatnie, w drodze decyzji, jednostkom organizacyjnym, o
których mowa w ust. 1, w trwały zarząd
nieruchomości, o których mowa w ust. 1.
4.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa może orzec,
w drodze decyzji, o przekazaniu trwałego zarządu między
jednostkami organizacyjnymi, o których mowa w ust. 1, na ich
wniosek. Przepis art. 48 stosuje się odpowiednio.
5.
Starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej,
lub wojewoda oraz Agencja Mienia Wojskowego, przekazuje dokumentację
nieruchomości należącej do zasobu nieruchomości
Skarbu Państwa, niezbędnej dla potrzeb jednostek
organizacyjnych wymienionych w ust. 1, ministrowi właściwemu
do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego
oraz mieszkalnictwa, na jego wniosek, w terminie 2 miesięcy od
dnia złożenia wniosku. Faktyczne wydanie nieruchomości
następuje po wydaniu decyzji na podstawie protokołu
zdawczo-odbiorczego.
6.
Jeżeli nieruchomości oddane w trwały zarząd
jednostkom organizacyjnym, o których mowa w ust. 1, stały
się im zbędne, minister właściwy do spraw
budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz
mieszkalnictwa, po uprzednim wydaniu decyzji o wygaśnięciu
trwałego zarządu, rozstrzyga o sposobie zagospodarowania
nieruchomości lub o przekazaniu jej do zasobu, którym
gospodaruje starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji
rządowej, lub wojewoda. Nieruchomość może być
również przekazana do Agencji Mienia Wojskowego lub
Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Do czasu protokolarnego
przekazania nieruchomości nieruchomość jest
administrowana przez dotychczasowego trwałego zarządcę.
Art.
60a.
(uchylony).
Art.
60b. [Ewidencja nieruchomości Skarbu Państwa]
1.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa prowadzi
ewidencję nieruchomości Skarbu Państwa, w tym
wszystkich nieruchomości Skarbu Państwa znajdujących
się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz nieruchomości
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przeznaczonych na potrzeby
przedstawicielstw dyplomatycznych lub konsularnych państw obcych
oraz innych przedstawicielstw i instytucji zrównanych z nimi w
zakresie przywilejów i immunitetów na podstawie ustaw,
umów
międzynarodowych lub powszechnie obowiązujących
zwyczajów międzynarodowych.
2.
Starostowie wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej,
wojewodowie oraz kierownicy jednostek organizacyjnych, na rzecz
których ustanowiony został trwały zarząd w
stosunku do nieruchomości Skarbu Państwa, oraz minister
właściwy do spraw zagranicznych, jak również
inne organy, jednostki organizacyjne Skarbu Państwa oraz
państwowe osoby prawne, o których mowa w art. 61 ust. 3a,
obowiązani są do przekazywania informacji o wszelkich
danych i ich zmianach podlegających ewidencjonowaniu, zgodnie z
ust. 1, w terminie 14 dni od powzięcia informacji o ich
wystąpieniu.
3.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w
drodze rozporządzenia, zakres, tryb i terminy przekazywania
informacji dotyczących nieruchomości, w szczególności
zasady ewidencjonowania nieruchomości, sposób wykazywania
posiadania przez Skarb Państwa praw do nieruchomości,
zakres informacji faktycznych i prawnych podlegających
ujawnieniu w ewidencji, w szczególności przeznaczenia
nieruchomości w planie miejscowym, a w przypadku braku planu - w
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy, wskazania daty ostatniej aktualizacji opłaty
rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości
Skarbu Państwa oddanych w użytkowanie wieczyste lub daty
ostatniej aktualizacji opłaty rocznej z tytułu trwałego
zarządu nieruchomości Skarbu Państwa, informacji o
zgłoszonych roszczeniach do nieruchomości, informacji o
toczących się postępowaniach administracyjnych i
sądowych.
4.
Ewidencja nieruchomości Skarbu Państwa jest prowadzona w
formie elektronicznej.
5.
Ewidencja nieruchomości Skarbu Państwa jest jawna.
Art.
61. [Przekazywanie nieruchomości przedstawicielstwom
dyplomatycznym]
1.
Przedstawicielstwom dyplomatycznym lub urzędom konsularnym
państw obcych oraz innym przedstawicielstwom i instytucjom
zrównanym z nimi w zakresie przywilejów i immunitetów
na podstawie ustaw, umów
międzynarodowych lub powszechnie obowiązujących
zwyczajów międzynarodowych nieruchomości Skarbu
Państwa mogą być, na zasadzie wzajemności,
zbywane lub oddawane w użytkowanie, dzierżawę lub
najem.
2.
Umowy z podmiotami, o których mowa w ust. 1, zawiera minister
właściwy do spraw zagranicznych. Minister może
udzielić bonifikaty, o której mowa w art. 68 ust. 1 pkt
11.
3.
Jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana wskazać
i przenieść własność nieruchomości na
rzecz Skarbu Państwa, jeżeli jest ona niezbędna na
cele, o których mowa w ust. 1. Umowę przeniesienia
nieruchomości na własność Skarbu Państwa
zawiera z tą jednostką starosta, wykonujący zadanie z
zakresu administracji rządowej, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zagranicznych.
3a.
Minister właściwy do spraw zagranicznych wykonuje
uprawnienia przysługujące Skarbowi Państwa w
odniesieniu do nieruchomości znajdujących się poza
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, chyba że z odrębnych
przepisów lub czynności prawnych wynika właściwość
innego organu, jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa lub
państwowej osoby prawnej.
4.
W sprawach nieuregulowanych w ust. 1-3 stosuje się odpowiednio
przepisy art. 60 ust. 6.
Rozdział
7
Ustalanie
sposobu i terminów zagospodarowania nieruchomości
gruntowych
Art.
62. [Treść umowy o oddanie nieruchomości
gruntowej w użytkowanie wieczyste]
1.
W umowie o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie
wieczyste ustala się sposób i termin jej
zagospodarowania, w tym termin zabudowy, zgodnie z celem, na który
nieruchomość gruntowa została oddana w użytkowanie
wieczyste.
2.
Jeżeli sposób zagospodarowania nieruchomości
gruntowej polega na jej zabudowie, ustala się termin rozpoczęcia
lub termin zakończenia zabudowy.
3.
Za rozpoczęcie zabudowy uważa się wybudowanie
fundamentów, a za zakończenie zabudowy wybudowanie
budynku w stanie surowym zamkniętym.
4.
Termin, o którym mowa w ust. 1, może być przedłużony
na wniosek użytkownika wieczystego, jeżeli nie mógł
być dotrzymany z przyczyn niezależnych od użytkownika.
Art.
63. [Dodatkowe terminy i opłaty]
1.
W razie niedotrzymania terminów zagospodarowania nieruchomości
gruntowej, o których mowa w art. 62, właściwy organ
może wyznaczyć termin dodatkowy.
2.
W przypadku niedotrzymania terminów, o których mowa w
ust. 1 oraz w art. 62, mogą być ustalone dodatkowe opłaty
roczne obciążające użytkownika wieczystego,
niezależnie od opłat z tytułu użytkowania
wieczystego, ustalonych stosownie do przepisów rozdziału
8 działu II.
3.
Wysokość dodatkowej opłaty rocznej, o której
mowa w ust. 2, wynosi 10% wartości nieruchomości gruntowej
określonej na dzień ustalenia opłaty za pierwszy rok,
po bezskutecznym upływie terminu jej zagospodarowania,
ustalonego w umowie lub decyzji. Za każdy następny rok
opłata podlega zwiększeniu o dalsze 10% tej wartości.
4.
Opłaty, o których mowa w ust. 2, ustala właściwy
organ w drodze decyzji.
Art.
64. [Termin wnoszenia opłat dodatkowych]
1.
Obowiązek ponoszenia dodatkowych opłat rocznych powstaje z
dniem 1 stycznia roku następującego po bezskutecznym
upływie terminów zagospodarowania nieruchomości
gruntowej ustalonych w umowie lub decyzji.
2.
Opłaty za dany rok wnosi się w terminie do dnia 31 marca
każdego roku.
Art.
65. [Wyjątki od pobierania opłat dodatkowych]
1.
Nie pobiera się dodatkowych opłat rocznych w razie:
1)
niewybudowania urządzeń infrastruktury technicznej na
obszarze, na którym nieruchomość gruntowa jest
położona, jeżeli do wybudowania tych urządzeń
był zobowiązany właściwy organ, a ich brak
uniemożliwiałby korzystanie z obiektów, do których
wybudowania został zobowiązany użytkownik wieczysty na
podstawie umowy lub decyzji;
2)
złożenia do właściwego organu wniosku o
rozwiązanie umowy o oddanie nieruchomości gruntowej w
użytkowanie wieczyste.
2.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, stosuje się
przepisy art. 33 ust. 3 i 3a.
Art.
66. [Stosowanie przepisów do trwałego zarządu]
Przepisy
niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do trwałego
zarządu.
Rozdział
8
Ceny,
opłaty i rozliczenia za nieruchomości
Art.
67. [Ustalenie ceny nieruchomości]
1.
Cenę nieruchomości ustala się na podstawie jej
wartości.
1a.
Cena lokalu, oznaczonego jako przedmiot odrębnej własności,
obejmuje lokal wraz z pomieszczeniami przynależnymi, w
rozumieniu ustawy
o własności lokali oraz udział w nieruchomości
wspólnej.
2.
Przy sprzedaży nieruchomości w drodze przetargu stosuje się
następujące zasady ustalania cen:
1)
cenę wywoławczą w pierwszym przetargu ustala się
w wysokości nie niższej niż wartość
nieruchomości;
2)
cenę wywoławczą w drugim przetargu można ustalić
w wysokości niższej niż wartość
nieruchomości, jednak nie niższej niż 50% tej
wartości;
3)
cenę nieruchomości, którą jest obowiązany
zapłacić jej nabywca, ustala się w wysokości ceny
uzyskanej w wyniku przetargu;
4)
jeżeli drugi przetarg zakończył się wynikiem
negatywnym, cenę nieruchomości ustala się w
rokowaniach z nabywcą w wysokości nie niższej niż
40% jej wartości.
3.
Przy sprzedaży nieruchomości w drodze bezprzetargowej, o
której mowa w art. 37 ust. 2 i 3, cenę nieruchomości
ustala się w wysokości nie niższej niż jej
wartość, z zastrzeżeniem ust. 3a.
3a.
Jeżeli nieruchomość jest sprzedawana w drodze
bezprzetargowej w celu realizacji roszczeń przysługujących
na mocy niniejszej ustawy lub odrębnych przepisów, cenę
nieruchomości ustala się w wysokości równej jej
wartości.
4.
Przepisów ust. 2-3a nie stosuje się przy zbyciu
nieruchomości na rzecz podmiotów, o których mowa w
art. 61 ust. 1.
Art.
68. [Bonifikaty w cenie]
1.
Właściwy organ może udzielić bonifikaty od ceny
ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3, na podstawie odpowiednio
zarządzenia wojewody albo uchwały rady lub sejmiku, jeżeli
nieruchomość jest sprzedawana:
1)
na cele mieszkaniowe, na realizację urządzeń
infrastruktury technicznej oraz innych celów publicznych;
2)
osobom fizycznym i osobom prawnym, które prowadzą
działalność charytatywną, opiekuńczą,
kulturalną, leczniczą, oświatową, naukową,
badawczo-rozwojową, wychowawczą, sportową lub
turystyczną, na cele niezwiązane z działalnością
zarobkową, a także organizacjom pożytku publicznego na
cel prowadzonej działalności pożytku publicznego;
3)
stowarzyszeniom ogrodowym w rozumieniu ustawy
z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych z
przeznaczeniem na rodzinne ogrody działkowe;
4)
poprzedniemu właścicielowi lub jego spadkobiercy, jeżeli
nieruchomość została od niego przejęta przed
dniem 5 grudnia 1990 r.;
5)
na rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz jednostki samorządu
terytorialnego;
6)
kościołom i związkom wyznaniowym, mającym
uregulowane stosunki z państwem, na cele działalności
sakralnej;
7)
jako lokal mieszkalny;
8)
w wyniku uwzględnienia roszczeń, o których mowa w
art. 209a ust. 1 i ust. 2;
9)
spółdzielniom mieszkaniowym w związku z
ustanowieniem odrębnej własności lokali lub z
przeniesieniem własności lokali lub domów
jednorodzinnych;
10)
osobie, o której mowa w art. 37 ust. 2 pkt 6, z zastrzeżeniem,
że nieruchomość przyległa jest przeznaczona lub
wykorzystywana na cele mieszkaniowe;
11)
podmiotom, o których mowa w art. 61 ust. 1;
12)
na cele realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych, o
których mowa w art.
15 ust. 1 pkt 5 lit. a
ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z
2018 r. poz. 1398).
1a.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 7, bonifikata obejmuje
cenę lokalu, w tym cenę udziału w prawie własności
gruntu lub, w przypadku gdy udział obejmuje prawo użytkowania
wieczystego, pierwszą opłatę z tego tytułu.
Bonifikata udzielana od ceny lokalu obejmuje wszystkie jej składniki
w jednakowej wysokości.
1b.
W zarządzeniu wojewody albo uchwale rady lub sejmiku, o których
mowa w ust. 1, określa się w szczególności
warunki udzielania bonifikat i wysokość stawek
procentowych. Zarządzenie wojewody albo uchwała rady lub
sejmiku stanowi akt prawa miejscowego lub może dotyczyć
indywidualnych nieruchomości.
2.
Jeżeli nabywca nieruchomości zbył nieruchomość
lub wykorzystał ją na inne cele niż cele uzasadniające
udzielenie bonifikaty, przed upływem 10 lat, a w przypadku
nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem
5 lat, licząc od dnia nabycia, jest zobowiązany do zwrotu
kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji. Zwrot
następuje na żądanie właściwego organu.
2a.
Przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku:
1)
zbycia na rzecz osoby bliskiej, z zastrzeżeniem ust. 2b;
2)
zbycia pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego;
3)
zbycia pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego i
Skarbem Państwa;
4)
zamiany lokalu mieszkalnego na:
a)
inny lokal mieszkalny będący przedmiotem prawa własności
lub spółdzielczego własnościowego prawa do
lokalu mieszkalnego, albo
b)
nieruchomość przeznaczoną lub wykorzystywaną na
cele mieszkaniowe będącą przedmiotem prawa własności
lub prawa użytkowania wieczystego;
5)
sprzedaży lokalu mieszkalnego, jeśli środki uzyskane z
jego sprzedaży wykorzystane zostały w ciągu 12
miesięcy na nabycie:
a)
innego lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem prawa
własności lub przedmiotem spółdzielczego
własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, albo
b)
nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystywanej na cele
mieszkaniowe będącej przedmiotem prawa własności
lub prawa użytkowania wieczystego.
2b.
Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do osoby bliskiej, która
zbyła lub wykorzystała nieruchomość na inne cele
niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty, przed upływem
10 lat, a w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal
mieszkalny przed upływem 5 lat, licząc od dnia pierwotnego
nabycia.
2c.
Właściwy organ może odstąpić od żądania
zwrotu udzielonej bonifikaty, w innych przypadkach niż określone
w ust. 2a, za zgodą odpowiednio wojewody, rady lub sejmiku.
2d.
Jeżeli w przypadkach, o których mowa w ust. 2a pkt 4 lub
5, na nabycie albo zamianę nieruchomości albo lokalu
mieszkalnego nie zostały wykorzystane wszystkie uzyskane środki,
obowiązek zwrotu, o którym mowa w ust. 2, dotyczy kwoty
odpowiadającej części bonifikaty niewykorzystanej na
nabycie lub zamianę, po jej waloryzacji.
3.
Ustaloną, zgodnie z art. 67, cenę nieruchomości lub
jej części wpisanej do rejestru zabytków obniża
się o 50%. Właściwy organ może, za zgodą
odpowiednio wojewody albo rady lub sejmiku, podwyższyć lub
obniżyć tę bonifikatę.
3a.
Zgoda, o której mowa w ust. 2c i 3, może dotyczyć
więcej niż jednej nieruchomości.
4.
W razie zbiegu praw do bonifikat z tytułów, o których
mowa w ust. 1 oraz ust. 3, stosuje się jedną bonifikatę
korzystniejszą dla nabywcy.
Art.
68a. [Bonifikaty w przypadku partnerstwa publiczno-prywatnego]
1.
Właściwy organ może udzielić za zgodą,
odpowiednio wojewody albo rady lub sejmiku, bonifikaty od ceny
ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3, jeżeli nieruchomość
jest sprzedawana partnerowi prywatnemu lub spółce, o
której mowa w art.
14 ust. 1
albo 1a
ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym,
jeżeli sprzedaż stanowi wniesienie wkładu własnego
podmiotu publicznego.
2.
Sprzedaż nieruchomości na zasadach określonych w ust.
1 następuje z zastrzeżeniem prawa odkupu. Wykonanie prawa
odkupu następuje najpóźniej w terminie 6 miesięcy
od zakończenia czasu trwania umowy o partnerstwie
publiczno-prywatnym.
3.
Z chwilą wykonania prawa odkupu partner prywatny lub spółka,
o której mowa w art.
14 ust. 1
albo 1a
ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym,
jest obowiązany przenieść na rzecz podmiotu
publicznego własność nieruchomości za zwrotem
ceny ustalonej zgodnie z ust. 1 i po uwzględnieniu jej
waloryzacji.
4.
Do prawa odkupu, o którym mowa w ust. 2, nie stosuje się
przepisów art.
593 § 1
oraz art.
594
ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.
Art.
69. [Zaliczenie na poczet ceny]
Na
poczet ceny nieruchomości gruntowej sprzedawanej jej
użytkownikowi wieczystemu zalicza się kwotę równą
wartości prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości,
określoną według stanu na dzień sprzedaży.
Art.
70. [Zapłata ceny nieruchomości. Rozłożenie
należności na raty]
1.
Cena nieruchomości sprzedawanej w drodze przetargu podlega
zapłacie nie później niż do dnia zawarcia umowy
przenoszącej własność.
2.
Cena nieruchomości sprzedawanej w drodze bezprzetargowej lub w
drodze rokowań, o których mowa w art. 37 ust. 2 i 3 oraz
w art. 39 ust. 2, może zostać rozłożona na raty,
na czas nie dłuższy niż 10 lat. Wierzytelność
Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego w
stosunku do nabywcy z tego tytułu podlega zabezpieczeniu, w
szczególności przez ustanowienie hipoteki. Pierwsza rata
podlega zapłacie nie później niż do dnia
zawarcia umowy przenoszącej własność
nieruchomości, a następne raty wraz z oprocentowaniem
podlegają zapłacie w terminach ustalonych przez strony w
umowie.
3.
Rozłożona na raty niespłacona część
ceny podlega oprocentowaniu przy zastosowaniu stopy procentowej
równej stopie redyskonta weksli stosowanej przez Narodowy Bank
Polski.
4.
Wojewoda w stosunku do nieruchomości stanowiących przedmiot
własności Skarbu Państwa, a rada lub sejmik w stosunku
do nieruchomości stanowiących odpowiednio przedmiot
własności gminy, powiatu lub województwa, mogą
wyrazić zgodę na zastosowanie, innej niż określona
w ust. 3, stopy procentowej.
Art.
71. [Opłaty za użytkowanie wieczyste]
1.
Za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste
pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne.
2.
Pierwsza opłata za oddanie nieruchomości gruntowej w
użytkowanie wieczyste w drodze przetargu podlega zapłacie
jednorazowo, nie później niż do dnia zawarcia umowy
o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste.
3.
Pierwszą opłatę za oddanie nieruchomości
gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze bezprzetargowej można
rozłożyć na oprocentowane raty. W sprawach tych
stosuje się odpowiednio przepis art. 70 ust. 2-4.
4.
Opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania
wieczystego, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry
za dany rok. Opłaty rocznej nie pobiera się za rok, w
którym zostało ustanowione prawo użytkowania
wieczystego. Właściwy organ, na wniosek użytkownika
wieczystego złożony nie później niż 14 dni
przed upływem terminu płatności, może ustalić
inny termin zapłaty, nieprzekraczający danego roku
kalendarzowego.
5.
Pierwszej opłaty nie pobiera się w przypadku:
1)
zamiany, o której mowa w art. 14 ust. 4 i art. 15 ust. 2;
2)
zawarcia kolejnej umowy o oddanie gruntu w użytkowanie
wieczyste, o której mowa w art. 37 ust. 3a pkt 2, jeżeli
od wygaśnięcia użytkowania wieczystego nie upłynęły
3 lata.
6.
W razie wygaśnięcia użytkowania wieczystego opłata
roczna z tytułu użytkowania wieczystego za rok, w którym
prawo wygasło, podlega zmniejszeniu proporcjonalnie do czasu
trwania użytkowania wieczystego w tym roku.
7.
W przypadku gdy nastąpiła zmiana użytkownika
wieczystego w wyniku przeniesienia prawa użytkowania
wieczystego, opłatę roczną pobiera się w całości
od osoby będącej użytkownikiem wieczystym
nieruchomości w dniu 1 stycznia roku, za który obowiązuje
opłata.
Art.
72. [Wysokość opłat za użytkowanie
wieczyste]
1.
Opłaty z tytułu użytkowania wieczystego ustala się
według stawki procentowej od ceny nieruchomości gruntowej
określonej zgodnie z art. 67.
2.
Stawka procentowa pierwszej opłaty z tytułu użytkowania
wieczystego wynosi od 15% do 25% ceny nieruchomości gruntowej.
3.
Wysokość stawek procentowych opłat rocznych z tytułu
użytkowania wieczystego jest uzależniona od określonego
w umowie celu, na jaki nieruchomość gruntowa została
oddana, i wynosi:
1)
za nieruchomości gruntowe oddane na cele obronności i
bezpieczeństwa państwa, w tym ochrony przeciwpożarowej
- 0,3% ceny;
2)
za nieruchomości gruntowe pod budowę obiektów
sakralnych wraz z budynkami towarzyszącymi, plebanii w parafiach
diecezjalnych i zakonnych, archiwów i muzeów
diecezjalnych, seminariów duchownych, domów zakonnych
oraz siedzib naczelnych władz kościołów i
związków wyznaniowych - 0,3% ceny;
3)
za nieruchomości gruntowe na działalność
charytatywną oraz na niezarobkową działalność:
opiekuńczą, kulturalną, leczniczą, oświatową,
wychowawczą, naukową lub badawczo-rozwojową - 0,3%
ceny;
3a)
za nieruchomości gruntowe oddane na cele rolne - 1% ceny;
3b)
5
za nieruchomości gruntowe, na których położone
są garaże lub stanowiska postojowe niewykorzystywane do
prowadzenia działalności gospodarczej albo nieruchomości
przeznaczone na te cele - 1% ceny;
4)
za nieruchomości gruntowe oddane na cele mieszkaniowe, na
realizację urządzeń infrastruktury technicznej i
innych celów publicznych oraz działalność
sportową - 1% ceny;
4a)
za nieruchomości gruntowe na działalność
turystyczną - 2% ceny;
5)
za pozostałe nieruchomości gruntowe - 3% ceny.
Art.
73. [Opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu służącego
kilku celom]
1.
Jeżeli nieruchomość gruntowa została oddana w
użytkowanie wieczyste na więcej niż jeden cel, stawkę
procentową opłaty rocznej przyjmuje się dla tego celu,
który w umowie o oddanie w użytkowanie wieczyste został
określony jako podstawowy.
2.
Jeżeli po oddaniu nieruchomości gruntowej w użytkowanie
wieczyste nastąpi trwała zmiana sposobu korzystania z
nieruchomości, powodująca zmianę celu, na który
nieruchomość została oddana, stawkę procentową
opłaty rocznej zmienia się stosownie do tego celu. Przy
dokonywaniu zmiany stawki procentowej stosuje się tryb
postępowania określony w art. 78-81.
2a.
Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do udziału w
prawie użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, w
przypadku:
1)
ustanowienia odrębnej własności lokalu, którego
przeznaczenie jest inne niż cel, na który nieruchomość
została oddana w użytkowanie wieczyste, lub
2)
zmiany sposobu korzystania z lokalu.
3.
Właściwy organ może udzielić bonifikaty od
pierwszej opłaty i opłat rocznych, na podstawie odpowiednio
zarządzenia wojewody albo uchwały rady lub sejmiku. W
zarządzeniu wojewody albo uchwale rady lub sejmiku określa
się w szczególności warunki udzielania bonifikat i
wysokość stawek procentowych. Bonifikaty te można
stosować również do nieruchomości gruntowych
oddanych w użytkowanie wieczyste przed dniem 1 stycznia 1998 r.
4.
Ustalone, zgodnie z art. 72 ust. 2 i 3 pkt 5, opłaty z tytułu
użytkowania wieczystego obniża się o 50%, jeżeli
nieruchomość gruntowa została wpisana do rejestru
zabytków. Właściwy organ może, za zgodą
odpowiednio wojewody albo rady lub sejmiku, podwyższyć lub
obniżyć tę bonifikatę.
5.
Wysokość pierwszej opłaty i opłat rocznych oraz
udzielanych bonifikat i sposób zapłaty tych opłat
ustala się w umowie.
6.
Właściwy organ wypowiada udzieloną bonifikatę,
jeżeli osoba, której oddano nieruchomość w
użytkowanie wieczyste, przed upływem 10 lat, licząc od
dnia ustanowienia tego prawa, dokonała jego zbycia lub
wykorzystała nieruchomość na inne cele niż cele
uzasadniające udzielenie bonifikaty. Przy wypowiedzeniu stosuje
się odpowiednio art. 78-81.
7.
Przepisu ust. 6 nie stosuje się w przypadku zbycia:
1)
na rzecz osoby bliskiej;
2)
pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego;
3)
pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego i Skarbem
Państwa.
Art.
74. [Obligatoryjne bonifikaty]
1.
Osobom fizycznym, których dochód miesięczny na
jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 50%
przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku
poprzedzającym rok, za który opłata ma być
wnoszona, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
"Monitor Polski", na podstawie art.
20 pkt 1 lit. a
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270),
właściwy organ udziela na ich wniosek 50% bonifikaty od
opłaty rocznej, jeżeli nieruchomość jest
przeznaczona na cele mieszkaniowe lub wykorzystywana na te cele.
1a.
Dochód miesięczny, o którym mowa w ust. 1, jest
obliczany jako średnia miesięczna z dochodu, o którym
mowa w przepisach o dodatkach mieszkaniowych, uzyskanego w roku
poprzedzającym rok, za który opłata roczna jest
wnoszona. Ciężar dowodu, że istnieją przesłanki
udzielenia bonifikaty od tej opłaty, spoczywa na użytkowniku
wieczystym.
1b.
Przez gospodarstwo domowe rozumie się gospodarstwo prowadzone
przez użytkownika wieczystego samodzielnie lub wspólnie z
małżonkiem lub innymi osobami stale z nim zamieszkującymi
i gospodarującymi na nieruchomości oddanej w użytkowanie
wieczyste.
2.
Osoby, o których mowa w ust. 1, którym przysługują
spółdzielcze prawa do lokali, korzystają z
bonifikaty w formie ulgi w opłatach z tytułu udziału w
kosztach eksploatacji budynków. Wysokość ulgi
powinna odpowiadać wysokości bonifikaty od opłaty
rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości
gruntowej, udzielonej spółdzielni mieszkaniowej,
proporcjonalnie do powierzchni lokali zajmowanych przez osoby
uprawnione do bonifikaty.
Art.
75. [Zbieg praw do bonifikat]
W
razie zbiegu praw do bonifikat z tytułów, o których
mowa w art. 73 ust. 3 i ust. 4 oraz art. 74 ust. 1, stosuje się
jedną bonifikatę korzystniejszą dla użytkownika
wieczystego.
Art.
76. [Zmiana stawek procentowych i zwolnienie od opłat
rocznych]
1.
Stawka procentowa opłaty rocznej za nieruchomości gruntowe,
o których mowa w art. 72 ust. 3 pkt 5, może być
podwyższona zarządzeniem wojewody w stosunku do
nieruchomości stanowiących własność Skarbu
Państwa lub uchwałą odpowiedniej rady lub sejmiku w
stosunku do nieruchomości stanowiących własność
jednostek samorządu terytorialnego. Podwyższenie stawki
procentowej może nastąpić tylko przed oddaniem
nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste.
2.
Opłat rocznych nie pobiera się od użytkowników
wieczystych, którzy na podstawie przepisów ustawy
z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach
(Dz. U. z 1969 r. poz. 159, z 1972 r. poz. 193 oraz z 1974 r. poz.
84)
6
wnieśli jednorazowo opłaty roczne za cały okres
użytkowania wieczystego. Użytkownicy wieczyści, którzy
wnieśli opłaty roczne za okres krótszy niż czas
trwania prawa użytkowania wieczystego, wnoszą opłaty
roczne po upływie tego okresu.
Art.
77. [Aktualizacja opłat rocznych]
1.
Wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania
wieczystego nieruchomości gruntowej, z zastrzeżeniem ust. 2
i 2a, podlega aktualizacji nie częściej niż raz na 3
lata, jeżeli wartość tej nieruchomości ulegnie
zmianie. Zaktualizowaną opłatę roczną ustala się,
przy zastosowaniu dotychczasowej stawki procentowej, od wartości
nieruchomości określonej na dzień aktualizacji opłaty.
2.
Jeżeli wartość nieruchomości gruntowej na dzień
aktualizacji opłaty rocznej byłaby niższa niż
ustalona w drodze przetargu cena tej nieruchomości w dniu
oddania jej w użytkowanie wieczyste, aktualizacji nie dokonuje
się. W przypadku nieruchomości oddanych w użytkowanie
wieczyste na cele mieszkaniowe przepis stosuje się w okresie 5
lat, licząc od dnia zawarcia umowy o oddanie nieruchomości
w użytkowanie wieczyste.
2a.
W przypadku gdy zaktualizowana wysokość opłaty rocznej
przewyższa co najmniej dwukrotnie wysokość
dotychczasowej opłaty rocznej, użytkownik wieczysty wnosi
opłatę roczną w wysokości odpowiadającej
dwukrotności dotychczasowej opłaty rocznej. Pozostałą
kwotę ponad dwukrotność dotychczasowej opłaty
(nadwyżka) rozkłada się na dwie równe części,
które powiększają opłatę roczną w
następnych dwóch latach. Opłata roczna w trzecim
roku od aktualizacji jest równa kwocie wynikającej z tej
aktualizacji.
3.
Aktualizacji opłaty rocznej dokonuje się z urzędu albo
na wniosek użytkownika wieczystego nieruchomości gruntowej,
na podstawie wartości nieruchomości gruntowej określonej
przez rzeczoznawcę majątkowego.
4.
W przypadku aktualizacji opłaty rocznej na poczet różnicy
między opłatą zaktualizowaną a opłatą
dotychczasową zalicza się wartość niezaliczonych
nakładów poniesionych przez użytkownika wieczystego
na budowę poszczególnych urządzeń
infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2,
wybudowanych z udziałem środków, o których
mowa w art. 143 ust. 1.
5.
(uchylony).
6.
Zasadę, o której mowa w ust. 4, stosuje się
odpowiednio do nakładów koniecznych wpływających
na cechy techniczno-użytkowe gruntu, poniesionych przez
użytkownika wieczystego, o ile w ich następstwie wzrosła
wartość nieruchomości gruntowej.
Art.
78. [Wypowiedzenie wysokości opłat za użytkowanie
wieczyste]
1.
Aktualizacji opłaty rocznej dokonuje właściwy organ,
wypowiadając w formie pisemnej wysokość dotychczasowej
opłaty w terminie do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego
oraz przesyłając równocześnie ofertę
przyjęcia nowej wysokości opłaty rocznej. W
wypowiedzeniu należy wskazać sposób obliczenia nowej
wysokości opłaty rocznej i pouczyć użytkownika
wieczystego o sposobie zakwestionowania wypowiedzenia. Do
wypowiedzenia dołącza się informację o wartości
nieruchomości, o której mowa w art. 77 ust. 3, oraz o
miejscu, w którym można zapoznać się z operatem
szacunkowym. Do doręczenia wypowiedzenia stosuje się
przepisy Kodeksu
postępowania administracyjnego.
2.
Użytkownik wieczysty może, w terminie 30 dni od dnia
otrzymania wypowiedzenia, złożyć do samorządowego
kolegium odwoławczego właściwego ze względu na
miejsce położenia nieruchomości, zwanego dalej
"kolegium", wniosek o ustalenie, że aktualizacja
opłaty rocznej jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej
wysokości. Wniosek składa się za pośrednictwem
właściwego organu.
3.
Wniosek, o którym mowa w ust. 2, składa się
przeciwko właścicielowi nieruchomości. Ciężar
dowodu, że istnieją przesłanki aktualizacji opłaty
rocznej, spoczywa na właściwym organie.
4.
Złożenie wniosku, o którym mowa w ust. 2, nie
zwalnia z obowiązku wnoszenia opłat rocznych w
dotychczasowej wysokości. W przypadku niezłożenia
wniosku obowiązuje nowa wysokość opłaty rocznej
zaoferowana w wypowiedzeniu. Przepis art. 79 ust. 5 stosuje się
odpowiednio.
Art.
79. [Wniosek o ustalenie wysokości opłaty za
użytkowanie wieczyste]
1.
Wniosek do kolegium składa się w formie pisemnej w dwóch
egzemplarzach.
2.
W przypadku zaistnienia przesłanek określonych w art.
89 § 2
Kodeksu postępowania administracyjnego kolegium wyznacza
niezwłocznie termin rozprawy.
3.
Kolegium powinno dążyć do polubownego załatwienia
sprawy w drodze ugody. Jeżeli do ugody nie doszło, kolegium
wydaje orzeczenie o oddaleniu wniosku lub o ustaleniu nowej wysokości
opłaty. Od orzeczenia kolegium odwołanie nie przysługuje.
4.
W przypadku oddalenia wniosku obowiązuje wysokość
opłaty zaoferowana zgodnie z art. 78 ust. 1. Przepis ust. 5
stosuje się odpowiednio.
5.
Ustalona na skutek prawomocnego orzeczenia kolegium lub w wyniku
zawarcia ugody nowa wysokość opłaty rocznej
obowiązuje, począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego
po roku, w którym wypowiedziano wysokość
dotychczasowej opłaty.
6.
Kolegium przyznaje w orzeczeniu, na wniosek właściwego
organu, zwrot kosztów postępowania od użytkownika
wieczystego, jeżeli oddaliło w orzeczeniu wniosek, o którym
mowa w ust. 1. Jeżeli kolegium w orzeczeniu uznało wniosek
za zasadny, przyznaje, na wniosek użytkownika wieczystego, zwrot
kosztów od właściwego organu.
7.
Do postępowania przed kolegium stosuje się odpowiednio
przepisy Kodeksu
postępowania administracyjnego
o wyłączeniu pracownika oraz organu, o załatwianiu
spraw, doręczeniach, wezwaniach, terminach i postępowaniu,
z wyjątkiem przepisów
dotyczących odwołań i zażaleń. Do
postępowania, o którym mowa wyżej, stosuje się
również przepisy
o opłatach i kosztach.
8.
Przepisy ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio, jeżeli sprawę
rozstrzygnięto prawomocnym wyrokiem sądu lub zawarto ugodę
sądową, w następstwie wniesienia sprzeciwu.
9.
Orzeczenie lub ugoda, której kolegium nadało klauzulę
wykonalności, podlegają wykonaniu w drodze egzekucji
sądowej.
Art.
80. [Sprzeciw od orzeczenia kolegium]
1.
Od orzeczenia kolegium właściwy organ lub użytkownik
wieczysty mogą wnieść sprzeciw w terminie 14 dni od
dnia doręczenia orzeczenia. Wniesienie sprzeciwu jest
równoznaczne z żądaniem przekazania sprawy do sądu
powszechnego właściwego ze względu na miejsce
położenia nieruchomości.
2.
Kolegium przekazuje właściwemu sądowi akta sprawy wraz
ze sprzeciwem. Wniosek, o którym mowa w art. 78 ust. 2,
zastępuje pozew.
3.
W razie wniesienia sprzeciwu w terminie, orzeczenie traci moc, nawet
gdy sprzeciw odnosi się tylko do części orzeczenia.
4.
Jeżeli sprzeciw dotyczy wyłącznie kosztów
postępowania, przepisu ust. 3 nie stosuje się, a właściwy
sąd rozstrzyga o kosztach postępowania postanowieniem na
posiedzeniu niejawnym.
Art.
81. [Żądanie obniżenia opłaty za
użytkowanie wieczyste]
1.
Użytkownik wieczysty może żądać dokonania
aktualizacji opłaty rocznej, jeżeli wartość
nieruchomości uległa zmianie, a właściwy organ
nie podjął aktualizacji. Doręczenie żądania
powinno nastąpić w formie pisemnej w terminie do dnia 31
grudnia roku poprzedzającego aktualizację opłaty
rocznej. W przypadku odmowy aktualizacji opłaty rocznej
użytkownik wieczysty może, w terminie 30 dni od dnia
otrzymania odmowy, skierować sprawę do kolegium. W
przypadku nierozpatrzenia żądania w terminie 30 dni
użytkownik wieczysty może, w terminie 90 dni od dnia
doręczenia żądania, skierować sprawę do
kolegium. Przepisy art. 77-80 stosuje się odpowiednio.
2.
Ciężar dowodu, że istnieją przesłanki do
aktualizacji opłaty, spoczywa na użytkowniku wieczystym.
3.
W przypadku oddalenia wniosku przez kolegium obowiązuje opłata
dotychczasowa.
4.
Nowa wysokość opłaty rocznej, ustalona w wyniku
uwzględnienia żądania, o którym mowa w ust. 1,
albo w wyniku prawomocnego orzeczenia kolegium lub zawarcia ugody,
obowiązuje, począwszy od dnia 1 stycznia roku następującego
po roku, w którym użytkownik wieczysty zażądał
jej aktualizacji.
5.
Przepisy ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio, jeżeli sprawę
rozstrzygnięto prawomocnym wyrokiem sądu lub zawarto ugodę
sądową, w następstwie wniesienia sprzeciwu.
Art.
82. [Opłaty z tytułu trwałego zarządu]
1.
Za nieruchomość oddaną w trwały zarząd
pobiera się opłaty roczne.
2.
Opłaty roczne uiszcza się przez cały okres trwałego
zarządu, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry
za dany rok. W pierwszym roku po ustanowieniu trwałego zarządu
opłatę roczną uiszcza się najpóźniej
po upływie 30 dni od dnia, w którym decyzja o oddaniu
nieruchomości w trwały zarząd stała się
ostateczna. Opłatę tę ustala się proporcjonalnie
w stosunku do pozostałego do wykorzystania w danym roku okresu
trwałego zarządu.
3.
Właściwy organ może, na wniosek jednostki
organizacyjnej złożony nie później niż 14
dni przed upływem terminu uiszczenia opłaty rocznej,
ustalić inny termin uiszczenia tej opłaty,
nieprzekraczający danego roku kalendarzowego.
Art.
83. [Wysokość opłat. Wyłączenia]
1.
Opłaty z tytułu trwałego zarządu ustala się
według stawki procentowej od ceny nieruchomości ustalonej
zgodnie z art. 67 ust. 3.
2.
Wysokość stawek procentowych opłat rocznych z tytułu
trwałego zarządu jest uzależniona od celu, na jaki
nieruchomość została oddana, i wynosi:
1)
za nieruchomości oddane na cele obronności i bezpieczeństwa
państwa, w tym ochrony przeciwpożarowej - 0,1% ceny;
2)
za nieruchomości oddane na cele mieszkaniowe, na realizację
urządzeń infrastruktury technicznej i innych celów
publicznych, działalność charytatywną,
opiekuńczą, kulturalną, leczniczą, oświatową,
naukową, badawczo-rozwojową, wychowawczą, sportową
lub turystyczną, a także na siedziby organów władzy
i administracji publicznej niewymienionych w art. 60 ust. 1 - 0,3%
ceny;
3)
za pozostałe nieruchomości - 1% ceny.
3.
Nie pobiera się opłat rocznych za nieruchomości oddane
w trwały zarząd pod drogi publiczne, parki, zieleńce,
ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne oraz rezerwaty przyrody.
Art.
84. [Sytuacje szczególne]
1.
Jeżeli nieruchomość oddana w trwały zarząd
jest wykorzystywana na więcej niż jeden cel, stawkę
procentową opłaty rocznej przyjmuje się dla tego celu,
który w decyzji o oddaniu w trwały zarząd został
określony jako podstawowy.
2.
Jeżeli po oddaniu nieruchomości w trwały zarząd
nastąpi trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości,
stawkę procentową opłaty rocznej zmienia się
stosownie do zmienionego sposobu korzystania. Zmiany stawki
procentowej opłaty rocznej dokonuje się w drodze decyzji
właściwego organu.
3.
Właściwy organ może udzielić, za zgodą
odpowiednio wojewody albo rady lub sejmiku, bonifikaty od opłat
rocznych ustalonych zgodnie z przepisem art. 83 ust. 2, jeżeli
nieruchomość jest oddana:
1)
na cele mieszkaniowe, na realizację urządzeń
infrastruktury technicznej oraz innych celów publicznych;
2)
jednostkom organizacyjnym, które prowadzą działalność
charytatywną, opiekuńczą, kulturalną, leczniczą,
oświatową, naukową, badawczo-rozwojową,
wychowawczą, sportową lub turystyczną, na cele
niezwiązane z działalnością zarobkową;
3)
na siedziby organów administracji publicznej i sądów
niewymienionych w art. 60 ust. 1 oraz prokuratur;
4)
na siedziby aresztów śledczych, zakładów
karnych i zakładów dla nieletnich.
4.
Ustalone, zgodnie z art. 83 ust. 2 pkt 3, opłaty z tytułu
trwałego zarządu obniża się o 50%, jeżeli
nieruchomość lub jej część składowa
zostały wpisane do rejestru zabytków. Właściwy
organ może, za zgodą odpowiednio wojewody albo rady lub
sejmiku, podwyższyć lub obniżyć tę
bonifikatę.
4a.
W razie zbiegu praw do bonifikat z tytułów, o których
mowa w ust. 3 i ust. 4, stosuje się jedną bonifikatę
korzystniejszą dla jednostki organizacyjnej.
5.
Wysokość opłat rocznych oraz udzielonych bonifikat i
sposób zapłaty tych opłat ustala się w decyzji
właściwego organu.
Art.
85. [Pozbawienie bonifikaty i zmiana wysokości opłat
rocznych z tytułu trwałego zarządu]
1.
Jednostka organizacyjna sprawująca trwały zarząd
nieruchomością, która oddała nieruchomość
lub jej część w najem lub dzierżawę, może
być pozbawiona przysługującej jej bonifikaty, o której
mowa w art. 84 ust. 3 i 4, a ponadto może być zobowiązana
do uiszczania opłat rocznych w wysokości 1% ceny
nieruchomości. Pozbawienie bonifikaty oraz zmiana opłaty
rocznej następuje w drodze decyzji właściwego organu.
2.
Jeżeli po oddaniu nieruchomości w trwały zarząd
nastąpiła trwała zmiana celu wykorzystywania
nieruchomości, będącego podstawą udzielonej
bonifikaty, właściwy organ pozbawia przyznanej bonifikaty w
drodze decyzji.
Art.
86. [Podwyższenie stawki procentowej opłat rocznych z
tytułu trwałego zarządu]
Stawka
procentowa opłaty rocznej z tytułu trwałego zarządu
nieruchomości, o których mowa w art. 83 ust. 2 pkt 3,
może być podwyższona zarządzeniem wojewody w
stosunku do nieruchomości stanowiących własność
Skarbu Państwa albo uchwałą odpowiednio rady lub
sejmiku w stosunku do nieruchomości stanowiących własność
jednostek samorządu terytorialnego. Podwyższenie stawki
procentowej może nastąpić tylko przed oddaniem
nieruchomości w trwały zarząd.
Art.
87. [Aktualizacja opłat rocznych z tytułu trwałego
zarządu]
1.
Wysokość opłaty rocznej z tytułu trwałego
zarządu nieruchomości może być aktualizowana, nie
częściej niż raz w roku, jeżeli wartość
tej nieruchomości ulegnie zmianie. Zaktualizowaną opłatę
roczną ustala się według dotychczasowej stawki
procentowej od wartości nieruchomości określonej na
dzień aktualizacji opłaty.
2.
Aktualizacji opłaty rocznej dokonuje się, z urzędu
albo na wniosek jednostki organizacyjnej posiadającej
nieruchomość w trwałym zarządzie, na podstawie
wartości nieruchomości określonej przez rzeczoznawcę
majątkowego.
3.
Aktualizacji opłaty rocznej dokonuje się w drodze decyzji
właściwego organu. Nowa wysokość opłaty
rocznej obowiązuje począwszy od dnia 1 stycznia roku
następującego po roku, w którym decyzja stała
się ostateczna.
4.
Przy aktualizacji opłaty, na poczet różnicy między
opłatą dotychczasową a opłatą
zaktualizowaną, zalicza się wartość nakładów
poniesionych przez jednostkę organizacyjną, po dniu
dokonania ostatniej aktualizacji, na budowę poszczególnych
urządzeń infrastruktury technicznej.
5.
Zaliczenie wartości nakładów poniesionych przez
jednostkę organizacyjną na budowę poszczególnych
urządzeń infrastruktury technicznej następuje również
w przypadku, gdy nie zostały one uwzględnione w poprzednio
dokonywanych aktualizacjach.
6.
Zasady, o których mowa w ust. 4 i 5, stosuje się
odpowiednio do nakładów koniecznych wpływających
na cechy techniczno-użytkowe gruntu, poniesionych przez
jednostkę organizacyjną, o ile w ich następstwie
wzrosła wartość nieruchomości gruntowej.
Art.
88. [Nakłady na budowę]
1.
Jeżeli jednostka organizacyjna poniosła nakłady na
wybudowanie budynków i innych urządzeń trwale
związanych z gruntem, położonych na nieruchomości
oddanej w trwały zarząd, wartości tych nakładów
nie uwzględnia się w cenie nieruchomości będącej
podstawą do ustalenia opłat z tytułu trwałego
zarządu. Przepis ten stosuje się odpowiednio w przypadku
nabycia budynków i innych urządzeń w trybie, o
którym mowa w art. 17.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku zabudowy,
odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy lub remontu obiektu
budowlanego położonego na nieruchomości, zgodnie z
przepisami Prawa
budowlanego.
Art.
89. [Opłaty w przypadku nabycia trwałego zarządu
z mocy prawa]
W
razie nabycia trwałego zarządu z mocy prawa, opłaty
roczne ustala właściwy organ w drodze decyzji. Opłaty
tej nie pobiera się za rok, w którym nastąpiło
nabycie trwałego zarządu.
Art.
90. [Opłaty w przypadku przekazania i wygaśnięcia
trwałego zarządu]
1.
Przy przekazywaniu trwałego zarządu nieruchomości
przez jednostkę organizacyjną na wniosek innej jednostki
organizacyjnej dokonują one między sobą rozliczenia z
tytułu nakładów na tę nieruchomość
poniesionych na zabudowę, odbudowę, rozbudowę,
nadbudowę, przebudowę lub remont obiektu budowlanego,
zgodnie z przepisami Prawa
budowlanego.
Sposób rozliczenia ustala się w porozumieniu między
jednostkami organizacyjnymi.
2.
W razie wygaśnięcia trwałego zarządu na skutek
upływu okresu, na który został ustanowiony, albo
wydania decyzji o jego wygaśnięciu, właściwy
organ zwraca jednostce organizacyjnej kwotę równą
wartości nakładów, o których mowa w ust. 1.
3.
Jeżeli wygaśnięcie trwałego zarządu
nastąpiło na wniosek jednostki organizacyjnej, rozliczeń,
o których mowa w ust. 1, nie dokonuje się, a jednostka
organizacyjna jest zwolniona z obowiązku wnoszenia opłat
rocznych począwszy od dnia złożenia wniosku. Opłat
wniesionych do dnia złożenia wniosku nie zwraca się.
4.
Przepis art. 88 ust. 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli
jednostka organizacyjna, sprawująca trwały zarząd,
rozliczyła się z tytułu poniesionych nakładów,
stosownie do ust. 1, z jednostką organizacyjną, na wniosek
której nastąpiło przekazanie trwałego zarządu.
Art.
91. [Delegacja ustawowa - wskazanie nieruchomości
uznawanych za niezbędne na cele obronności]
Rada
Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje
nieruchomości uznawanych za niezbędne na cele obronności
i bezpieczeństwa państwa, uwzględniając ich
przeznaczenie, wyposażenie i lokalizację.
DZIAŁ
III
Wykonywanie,
ograniczanie lub pozbawianie praw do nieruchomości
Rozdział
1
Podziały
nieruchomości
Art.
92. [Zakres zastosowania przepisów o podziale
nieruchomości]
1.
Przepisów niniejszego rozdziału nie stosuje się do
nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w
planach miejscowych na cele rolne i leśne, a w przypadku braku
planu miejscowego do nieruchomości wykorzystywanych na cele
rolne i leśne, chyba że dokonanie podziału
spowodowałoby konieczność wydzielenia nowych dróg
niebędących niezbędnymi drogami dojazdowymi do
nieruchomości wchodzących w skład gospodarstw rolnych
albo spowodowałoby wydzielenie działek gruntu o powierzchni
mniejszej niż 0,3000 ha.
2.
Za nieruchomości wykorzystywane na cele rolne i leśne
uznaje się nieruchomości wykazane w katastrze nieruchomości
jako użytki rolne albo grunty leśne oraz zadrzewione i
zakrzewione, a także wchodzące w skład nieruchomości
rolnych użytki kopalne, nieużytki i drogi, jeżeli nie
ustalono dla nich warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.
Art.
93. [Warunki dopuszczalności podziału nieruchomości]
1.
Podziału nieruchomości można dokonać, jeżeli
jest on zgodny z ustaleniami planu miejscowego. W razie braku tego
planu stosuje się przepisy art. 94.
2.
Zgodność z ustaleniami planu w myśl ust. 1 dotyczy
zarówno przeznaczenia terenu, jak i możliwości
zagospodarowania wydzielonych działek gruntu.
2a.
Podział nieruchomości położonych na obszarach
przeznaczonych w planach miejscowych na cele rolne i leśne, a w
przypadku braku planu miejscowego wykorzystywanych na cele rolne i
leśne, powodujący wydzielenie działki gruntu o
powierzchni mniejszej niż 0,3000 ha, jest dopuszczalny, pod
warunkiem że działka ta zostanie przeznaczona na
powiększenie sąsiedniej nieruchomości lub dokonana
zostanie regulacja granic między sąsiadującymi
nieruchomościami. W decyzji zatwierdzającej podział
nieruchomości określa się termin na przeniesienie praw
do wydzielonych działek gruntu, który nie może być
dłuższy niż 6 miesięcy od dnia, w którym
decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała
się ostateczna. Przepisu nie stosuje się w przypadku
podziałów nieruchomości, o których mowa w
art. 95.
3.
Podział nieruchomości nie jest dopuszczalny, jeżeli
projektowane do wydzielenia działki gruntu nie mają dostępu
do drogi publicznej; za dostęp do drogi publicznej uważa
się również wydzielenie drogi wewnętrznej wraz
z ustanowieniem na tej drodze odpowiednich służebności
dla wydzielonych działek gruntu albo ustanowienie dla tych
działek innych służebności drogowych, jeżeli
nie ma możliwości wydzielenia drogi wewnętrznej z
nieruchomości objętej podziałem. Nie ustanawia się
służebności na drodze wewnętrznej w przypadku
sprzedaży wydzielonych działek gruntu wraz ze sprzedażą
udziału w prawie do działki gruntu stanowiącej drogę
wewnętrzną. Przepisu nie stosuje się w odniesieniu do
projektowanych do wydzielenia działek gruntu stanowiących
części nieruchomości, o których mowa w art. 37
ust. 2 pkt 6.
3a.
Warunku, o którym mowa w ust. 2a, dotyczącego wydzielenia
działki gruntu o powierzchni mniejszej niż 0,3000 ha, nie
stosuje się do działek gruntu projektowanych do wydzielenia
pod drogi wewnętrzne.
3b.
Jeżeli przedmiotem podziału jest nieruchomość
zabudowana, a proponowany jej podział powoduje także
podział budynku, granice projektowanych do wydzielenia działek
gruntu powinny przebiegać wzdłuż pionowych płaszczyzn,
które tworzone są przez ściany oddzielenia
przeciwpożarowego usytuowane na całej wysokości
budynku od fundamentu do przekrycia dachu. W budynkach, w których
nie ma ścian oddzielenia przeciwpożarowego, granice
projektowanych do wydzielenia działek gruntu powinny przebiegać
wzdłuż pionowych płaszczyzn, które tworzone są
przez ściany usytuowane na całej wysokości budynku od
fundamentu do przekrycia dachu, wyraźnie dzielące budynek
na dwie odrębnie wykorzystywane części.
4.
Zgodność proponowanego podziału nieruchomości z
ustaleniami planu miejscowego, z wyjątkiem podziałów,
o których mowa w art. 95, opiniuje wójt, burmistrz albo
prezydent miasta. W przypadku podziału nieruchomości
położonej na obszarze, dla którego brak jest planu
miejscowego, opinia dotyczy spełnienia warunków, o
których mowa w art. 94 ust. 1.
5.
Opinię, o której mowa w ust. 4, wyraża się w
formie postanowienia, na które przysługuje zażalenie.
6.
(uchylony).
Art.
94. [Podział nieruchomości w przypadku braku planu
miejscowego]
1.
W przypadku braku planu miejscowego - jeżeli nieruchomość
jest położona na obszarze nieobjętym obowiązkiem
sporządzenia tego planu - podziału nieruchomości można
dokonać, jeżeli:
1)
nie jest sprzeczny z przepisami
odrębnymi, albo
2)
jest zgodny z warunkami określonymi w decyzji o warunkach
zabudowy i zagospodarowania terenu.
2.
Jeżeli w przypadku, o którym mowa w ust. 1, wniosek o
podział został złożony:
1)
po upływie 6 miesięcy, licząc od dnia podjęcia
przez gminę uchwały o przystąpieniu do sporządzenia
planu miejscowego, lub
2)
po wyłożeniu projektu planu miejscowego do publicznego
wglądu
-
postępowanie w sprawie podziału nieruchomości zawiesza
się do czasu uchwalenia planu miejscowego, jednak nie dłużej
niż na okres 6 miesięcy, licząc od dnia złożenia
wniosku o podział. Jeżeli w okresie zawieszenia
postępowania w sprawie podziału nieruchomości plan
miejscowy nie zostanie uchwalony, stosuje się przepis ust. 1.
3.
Jeżeli nie został uchwalony plan miejscowy dla obszarów
objętych, na mocy przepisów
odrębnych, obowiązkiem sporządzenia takiego planu,
postępowanie w sprawie podziału nieruchomości zawiesza
się do czasu uchwalenia tego planu.
Art.
95. [Wyłączenie ograniczeń w podziale
nieruchomości]
Niezależnie
od ustaleń planu miejscowego, a w przypadku braku planu
niezależnie od decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania
terenu, podział nieruchomości może nastąpić
w celu:
1)
zniesienia współwłasności nieruchomości
zabudowanej co najmniej dwoma budynkami, wzniesionymi na podstawie
pozwolenia na budowę, jeżeli podział ma polegać
na wydzieleniu dla poszczególnych współwłaścicieli,
wskazanych we wspólnym wniosku, budynków wraz z
działkami gruntu niezbędnymi do prawidłowego
korzystania z tych budynków;
2)
wydzielenia działki budowlanej, jeżeli budynek został
wzniesiony na tej działce przez samoistnego posiadacza w dobrej
wierze;
3)
wydzielenia części nieruchomości, której
własność lub użytkowanie wieczyste zostały
nabyte z mocy prawa;
4)
realizacji roszczeń do części nieruchomości,
wynikających z przepisów niniejszej ustawy lub z
odrębnych ustaw;
5)
realizacji przepisów
dotyczących przekształceń własnościowych
albo likwidacji przedsiębiorstw państwowych lub
samorządowych;
6)
wydzielenia części nieruchomości objętej decyzją
o ustaleniu lokalizacji drogi publicznej;
6a)
wydzielenia części nieruchomości objętej decyzją
o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej;
6b)
wydzielenia części nieruchomości objętej decyzją
o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku
publicznego w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania
i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego
albo decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji w zakresie CPK w
rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym;
6c)
wydzielenia części nieruchomości objętej decyzją
o pozwoleniu na realizację inwestycji w rozumieniu przepisów
ustawy
z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania
do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych;
7)
wydzielenia działki budowlanej niezbędnej do korzystania z
budynku mieszkalnego;
8)
wydzielenia działek gruntu na terenach zamkniętych.
Art.
96. [Zatwierdzenie podziału]
1.
Podziału nieruchomości dokonuje się na podstawie
decyzji wójta, burmistrza albo prezydenta miasta
zatwierdzającej podział.
1a.
W odniesieniu do nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków
decyzję, o której mowa w ust. 1, wydaje się po
uzyskaniu pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków
na podział tej nieruchomości.
1b.
W przypadku wydzielenia nieruchomości, której własność
lub użytkowanie wieczyste zostały nabyte z mocy prawa, albo
w przypadku wydzielenia części nieruchomości na
potrzeby zwrotu wywłaszczonej nieruchomości nie wydaje się
decyzji, o której mowa w ust. 1. Ostateczna decyzja o nabyciu
własności lub użytkowania wieczystego albo ostateczna
decyzja o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości zatwierdza
podział.
2.
W przypadku gdy o podziale nieruchomości orzeka sąd, nie
wydaje się decyzji, o której mowa w ust. 1, i pozwolenia,
o którym mowa w ust. 1a. Jeżeli podział
nieruchomości jest uzależniony od ustaleń planu
miejscowego, a w razie braku planu - od warunków określonych
w art. 94 ust. 1 i 2, sąd zasięga opinii wójta
(burmistrza, prezydenta miasta), a w odniesieniu do nieruchomości
wpisanej do rejestru zabytków także opinii wojewódzkiego
konserwatora zabytków. Do opinii tych nie stosuje się
art. 93 ust. 5.
3.
Podział nieruchomości polegający na wydzieleniu
wchodzących w jej skład działek gruntu, odrębnie
oznaczonych w katastrze nieruchomości, nie wymaga wydania
decyzji zatwierdzającej podział.
4.
Decyzja lub orzeczenie sądu, o których mowa w ust. 1 i 2,
stanowią podstawę do dokonania wpisów w księdze
wieczystej oraz w katastrze nieruchomości.
Art.
97. [Wniosek o podział nieruchomości]
1.
Podziału nieruchomości dokonuje się na wniosek i koszt
osoby, która ma w tym interes prawny.
1a.
Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, należy dołączyć
następujące dokumenty:
1)
stwierdzające tytuł prawny do nieruchomości w
szczególności oświadczenie, o którym mowa w
art. 116 ust. 2 pkt 4;
2)
wypis z katastru nieruchomości i kopię mapy katastralnej
obejmującej nieruchomość podlegającą
podziałowi;
3)
decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w
przypadku, o którym mowa w art. 94 ust. 1 pkt 2;
3a)
pozwolenie, o którym mowa w art. 96 ust. 1a, w przypadku
nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków;
4)
wstępny projekt podziału, z wyjątkiem podziałów,
o których mowa w art. 95;
5)
protokół z przyjęcia granic nieruchomości;
6)
wykaz zmian gruntowych;
7)
wykaz synchronizacyjny, jeżeli oznaczenie działek gruntu w
katastrze nieruchomości jest inne niż w księdze
wieczystej;
8)
mapę z projektem podziału.
1b.
Jeżeli jest wymagane wyrażenie opinii, o której mowa
w art. 93 ust. 4 i 5, lub uzyskanie pozwolenia wojewódzkiego
konserwatora zabytków, o którym mowa w art. 96 ust. 1a,
dokumenty wymienione w ust. 1a pkt 5-8 dołącza się do
wniosku o podział nieruchomości po uzyskaniu pozytywnej
opinii lub pozwolenia. Dokumenty te podlegają przyjęciu do
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.
2.
Jeżeli nieruchomość jest przedmiotem współwłasności
lub współużytkowania wieczystego, podziału
można dokonać na wniosek wszystkich współwłaścicieli
albo współużytkowników wieczystych. Przepis
art.
199
Kodeksu cywilnego stosuje się odpowiednio. Nie dotyczy to
podziału, o którym orzeka sąd.
3.
Podziału nieruchomości można dokonać z urzędu,
jeżeli:
1)
jest on niezbędny do realizacji celów publicznych;
2)
nieruchomość stanowi własność gminy i nie
została oddana w użytkowanie wieczyste.
4.
W przypadkach, o których mowa w art. 95 pkt 3-5, podziału
nieruchomości można dokonać z urzędu albo na
wniosek odpowiednio starosty, wykonującego zadanie z zakresu
administracji rządowej, zarządu powiatu albo zarządu
województwa.
5.
Podziału nieruchomości stanowiącej własność
Skarbu Państwa, powiatu lub województwa można
dokonać z urzędu, po zasięgnięciu opinii
odpowiednio starosty, wykonującego zadanie z zakresu
administracji rządowej, zarządu powiatu lub zarządu
województwa.
6.
Podziału nieruchomości, o którym mowa w ust. 3 pkt
1, można również dokonać na koszt osoby lub
jednostki organizacyjnej, która będzie realizowała
cel publiczny.
Art.
97a. [Podział nieruchomości o nieuregulowanym stanie
prawnym]
W
przypadku dokonywania z urzędu podziału nieruchomości
o nieuregulowanym stanie prawnym stosuje się następujące
zasady:
1)
informację o zamiarze dokonania podziału nieruchomości
wójt, burmistrz albo prezydent miasta podaje do publicznej
wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty w danej
miejscowości oraz na stronach internetowych urzędu gminy, a
także przez ogłoszenie w prasie o zasięgu
ogólnopolskim;
2)
jeżeli w terminie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia nie
zgłoszą się osoby, które wykażą, że
przysługują im prawa rzeczowe do nieruchomości, można
wszcząć postępowanie w sprawie podziału
nieruchomości;
3)
po bezskutecznym upływie terminu, o którym mowa w pkt 2,
wójt, burmistrz albo prezydent miasta może wydać
decyzję zatwierdzającą podział nieruchomości;
4)
decyzja podlega ogłoszeniu w sposób określony w art.
49
Kodeksu postępowania administracyjnego.
Art.
98. [Wydzielenie działek pod drogi publiczne]
1.
Działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne,
powiatowe, wojewódzkie, krajowe - z nieruchomości, której
podział został dokonany na wniosek właściciela,
przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność
gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w
którym decyzja zatwierdzająca podział stała się
ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje
się także do nieruchomości, której podział
został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym
że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu
wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym
decyzja zatwierdzająca podział stała się
ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się
odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie
istniejących dróg publicznych.
2.
Właściwy organ składa wniosek o ujawnienie w księdze
wieczystej praw gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa
do działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne lub pod
poszerzenie istniejących dróg publicznych. Podstawą
wpisu tych praw do księgi wieczystej jest ostateczna decyzja
zatwierdzająca podział.
3.
Za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje
odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem
lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem.
Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego
uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub
użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca
według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu
nieruchomości.
Art.
98a. [Opłata adiacencka]
1.
Jeżeli w wyniku podziału nieruchomości dokonanego na
wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, który
wniósł opłaty roczne za cały okres użytkowania
tego prawa, wzrośnie jej wartość, wójt,
burmistrz albo prezydent miasta może ustalić, w drodze
decyzji, opłatę adiacencką z tego tytułu.
Wysokość stawki procentowej opłaty adiacenckiej ustala
rada gminy, w drodze uchwały, w wysokości nie większej
niż 30% różnicy wartości nieruchomości.
Wszczęcie postępowania w sprawie ustalenia opłaty
adiacenckiej może nastąpić w terminie do 3 lat od
dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział
nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o
podziale stało się prawomocne. Przepisy art. 144 ust. 2,
art. 146 ust. 1a, art. 147 i art. 148 ust. 1-3 stosuje się
odpowiednio.
1a.
Ustalenie opłaty adiacenckiej może nastąpić,
jeżeli w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca
podział nieruchomości stała się ostateczna albo
orzeczenie o podziale nieruchomości stało się
prawomocne, obowiązywała uchwała rady gminy, o której
mowa w ust. 1. Do ustalenia opłaty adiacenckiej przyjmuje się
stawkę procentową obowiązującą w dniu, w
którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości
stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale
nieruchomości stało się prawomocne.
1b.
Wartość nieruchomości przed podziałem i po
podziale określa się według cen na dzień, w
którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości
stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało
się prawomocne. Stan nieruchomości przed podziałem
przyjmuje się na dzień wydania decyzji zatwierdzającej
podział nieruchomości, a stan nieruchomości po
podziale przyjmuje się na dzień, w którym decyzja
zatwierdzająca podział nieruchomości stała się
ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne,
przy czym nie uwzględnia się części składowych
nieruchomości. Wartość nieruchomości przyjmuje
się jako sumę wartości działek możliwych do
samodzielnego zagospodarowania wchodzących w skład
nieruchomości podlegającej podziałowi.
2.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się przy podziale nieruchomości
dokonywanym niezależnie od ustaleń planu miejscowego.
3.
Jeżeli w wyniku podziału nieruchomości wydzielono
działki gruntu pod drogi publiczne lub pod poszerzenie
istniejących dróg publicznych, do określenia
wartości nieruchomości, zarówno według stanu
przed podziałem jak i po podziale, powierzchnię
nieruchomości pomniejsza się o powierzchnię działek
gruntu wydzielonych pod te drogi lub pod ich poszerzenie.
4.
W rozliczeniu opłaty adiacenckiej lub zaległości z
tego tytułu, osoba zobowiązana do jej wniesienia może
przenieść na rzecz gminy, za jej zgodą, prawa do
działki gruntu wydzielonej w wyniku podziału. Przepis art.
66
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z
2018 r. poz. 800, z późn. zm.) stosuje się
odpowiednio. Różnice między wartością
działki gruntu wydzielonej w wyniku podziału a należnością
wynikającą z opłaty adiacenckiej pokrywane są w
formie dopłat.
Art.
98b. [Połączenie i ponowny podział
nieruchomości]
1.
Właściciele albo użytkownicy wieczyści
nieruchomości ukształtowanych w sposób
uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą
złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i
ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują
im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Do wniosku należy
dołączyć, złożone w formie aktu
notarialnego, zobowiązanie do dokonania zamiany, o której
mowa w ust. 3.
2.
W sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się
odpowiednio art. 93, art. 94, art. 96, art. 97 ust. 1-2, art. 98,
art. 98a oraz art. 99.
3.
Podziału nieruchomości, o którym mowa w ust. 1,
dokonuje się pod warunkiem, że właściciele albo
użytkownicy wieczyści dokonają, w drodze zamiany,
wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości,
które weszły w skład nowo wydzielonych działek
gruntu. W razie nierównej wartości zamienianych części
nieruchomości stosuje się art. 15.
Art.
99. [Zapewnienie dostępu do drogi publicznej]
Jeżeli
zapewnienie dostępu do drogi publicznej ma polegać na
ustanowieniu służebności, o których mowa w art.
93 ust. 3, podziału nieruchomości dokonuje się pod
warunkiem, że przy zbywaniu działek wydzielonych w wyniku
podziału zostaną one ustanowione. Za spełnienie
warunku uważa się także sprzedaż wydzielonych
działek gruntu wraz ze sprzedażą udziału w prawie
do działki gruntu stanowiącej drogę wewnętrzną.
Art.
100. [Delegacja ustawowa - dokonywanie podziałów
nieruchomości]
Rada
Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób
i tryb dokonywania podziałów nieruchomości, z
uwzględnieniem sposobu postępowania przy sporządzaniu
dokumentów wymaganych w tym postępowaniu oraz rodzaje i
treść tych dokumentów.
Rozdział
2
Scalanie
i podział nieruchomości
Art.
101. [Zakres zastosowania przepisów o scalaniu i
podziale nieruchomości]
1.
Przepisy niniejszego rozdziału regulują sprawy scalania
nieruchomości i ich ponownego podziału na działki
gruntu.
2.
Przepisy rozdziału stosuje się do nieruchomości
położonych na obszarach przeznaczonych w planach
miejscowych na cele inne niż rolne i leśne.
3.
Przepisów rozdziału nie stosuje się do
nieruchomości, które zostały objęte
postępowaniem scaleniowym na podstawie ustawy
o scalaniu i wymianie gruntów.
Art.
102. [Warunki dopuszczalności scalania i podziału
nieruchomości]
1.
Gmina może dokonać scalenia i podziału nieruchomości,
o którym mowa w art. 101 ust. 1. Szczegółowe
warunki scalenia i podziału nieruchomości określa plan
miejscowy.
2.
Scalenia i podziału nieruchomości można dokonać,
jeżeli są one położone w granicach obszarów
określonych w planie miejscowym albo gdy o scalenie i podział
wystąpią właściciele lub użytkownicy
wieczyści posiadający, z zastrzeżeniem ust. 4, ponad
50% powierzchni gruntów objętych scaleniem i podziałem.
3.
O przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości
decyduje rada gminy w drodze uchwały, określając w
niej granice zewnętrzne gruntów objętych scaleniem i
podziałem.
4.
Zabudowane części nieruchomości mogą być
objęte uchwałą, o której mowa w ust. 3, za
zgodą ich właścicieli lub użytkowników
wieczystych.
5.
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta składa we właściwym
sądzie wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej
przystąpienia do scalenia i podziału nieruchomości, a
gdy nieruchomość nie ma założonej księgi
wieczystej, o złożenie do istniejącego zbioru
dokumentów odpisu uchwały, o której mowa w ust. 3.
Art.
103. [Uczestnicy postępowania]
1.
Właściciele i użytkownicy wieczyści oraz
samoistni posiadacze nieruchomości objętych scaleniem i
podziałem są uczestnikami postępowania w sprawie
scalenia i podziału. Wójt, burmistrz albo prezydent
miasta powiadamia ich o wszczęciu postępowania, chyba że
mimo dołożenia należytej staranności adres tych
osób nie został ustalony. Przepis art. 113 ust. 4 stosuje
się odpowiednio.
2.
Właściciele i użytkownicy wieczyści nieruchomości
objętych scaleniem i podziałem mogą wybrać ze
swojego grona radę uczestników scalenia w liczbie do 10
osób. Rada ta posiada uprawnienia opiniodawcze.
3.
Projekt uchwały rady gminy o scaleniu i podziale nieruchomości
podlega zaopiniowaniu przez radę uczestników scalenia
oraz wyłożeniu do wglądu uczestnikom postępowania,
na okres 21 dni, w siedzibie urzędu gminy. O wyłożeniu
projektu uchwały do wglądu zawiadamia się na piśmie
uczestników postępowania, których adresy są
znane, a ponadto informację o wyłożeniu podaje się
do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty
w danej miejscowości oraz na stronach internetowych urzędu
gminy, a także przez ogłoszenie w prasie lokalnej.
4.
W okresie kiedy projekt uchwały wyłożony jest do
wglądu, uczestnicy postępowania mogą składać
na piśmie wnioski, uwagi i zastrzeżenia do tego projektu.
We wnioskach uczestnicy postępowania mogą wskazywać
działki gruntu, które chcieliby otrzymać w zamian za
dotychczas posiadane nieruchomości objęte scaleniem i
podziałem. Złożone wnioski, uwagi i zastrzeżenia
podlegają zaopiniowaniu przez radę uczestników
scalenia.
5.
O sposobie załatwienia wniosków, uwag i zastrzeżeń,
o których mowa w ust. 4, rozstrzyga rada gminy w uchwale o
scaleniu i podziale nieruchomości. O sposobie rozstrzygnięcia
zawiadamia się na piśmie uczestników postępowania,
którzy złożyli wnioski, uwagi i zastrzeżenia,
doręczając im wyciąg z uchwały.
6.
Koszty związane ze scalaniem i podziałem nieruchomości
ponoszą uczestnicy postępowania proporcjonalnie do
powierzchni posiadanych przez nich nieruchomości objętych
scaleniem i podziałem, jeżeli postępowanie zostało
przeprowadzone na ich wniosek.
Art.
104. [Uchwała o scaleniu i podziale nieruchomości]
1.
Rada gminy podejmuje uchwałę o scaleniu i podziale
nieruchomości. Uchwałę doręcza się
uczestnikom postępowania, których adresy są znane, a
ponadto informację o podjęciu uchwały podaje się
do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty
w danej miejscowości oraz na stronach internetowych urzędu
gminy, a także przez ogłoszenie w prasie lokalnej.
Czynności związane z przeprowadzeniem postępowania w
sprawie scalenia i podziału wykonuje wójt, burmistrz albo
prezydent miasta.
2.
Uchwała rady gminy o scaleniu i podziale nieruchomości
powinna zawierać:
1)
opracowane geodezyjnie granice gruntów objętych scaleniem
i podziałem;
2)
wypis i wyrys z planu miejscowego;
3)
geodezyjny projekt scalenia i podziału nieruchomości;
4)
rejestr nieruchomości, z wykazaniem ich stanu dotychczasowego
oraz stanu nowego po scaleniu i podziale, w tym nieruchomości
przyznanych uczestnikom postępowania w zamian za nieruchomości
będące ich własnością lub pozostające w
użytkowaniu wieczystym przed scaleniem i podziałem;
5)
rozstrzygnięcia w sprawach, o których mowa w art. 105
ust. 2 i 5;
6)
ustalenia co do rodzaju urządzeń infrastruktury technicznej
planowanych do wybudowania, terminy ich budowy oraz źródła
finansowania;
7)
ustalenia co do wysokości, terminu i sposobu zapłaty opłat
adiacenckich;
8)
rozstrzygnięcie o sposobie załatwienia wniosków,
uwag i zastrzeżeń, złożonych przez uczestników
postępowania.
3.
Uchwała, o której mowa w ust. 1, stanowi podstawę
do:
1)
zamknięcia istniejących ksiąg wieczystych;
2)
założenia nowych ksiąg wieczystych i ujawnienia w nich
praw do nieruchomości powstałych w wyniku scalenia i
podziału;
3)
ujawnienia nowego stanu prawnego nieruchomości w katastrze
nieruchomości;
4)
wyznaczenia i utrwalenia na gruncie granic nieruchomości
powstałych w wyniku scalenia i podziału;
5)
wprowadzenia uczestników postępowania na nowe
nieruchomości.
4.
Wnioski o dokonanie czynności, o których mowa w ust. 3
pkt 1-3, składa wójt, burmistrz albo prezydent miasta.
5.
Obciążenia na nieruchomościach objętych scaleniem
i podziałem przenosi się do nowo założonych ksiąg
wieczystych, z zastrzeżeniem art. 105 ust. 5.
6.
Uchwała, o której mowa w ust. 1, nie narusza praw osób
trzecich ustanowionych na nieruchomościach objętych
scaleniem i podziałem.
Art.
105. [Wydzielenie działek pod drogi]
1.
Powierzchnię każdej nieruchomości objętej
scaleniem i podziałem pomniejsza się o powierzchnię
niezbędną do wydzielenia działek gruntu pod nowe drogi
lub pod poszerzenie dróg istniejących. Pomniejszenie to
następuje proporcjonalnie do powierzchni wszystkich
nieruchomości objętych scaleniem i podziałem oraz do
ogólnej powierzchni działek gruntu wydzielonych pod nowe
drogi i pod poszerzenie dróg istniejących.
2.
W zamian za nieruchomości objęte scaleniem i podziałem
każdy z dotychczasowych właścicieli lub użytkowników
wieczystych otrzymuje odpowiednio na własność lub w
użytkowanie wieczyste, nieruchomości składające
się z takiej liczby działek gruntu wydzielonych w wyniku
scalenia i podziału, których łączna
powierzchnia jest równa powierzchni dotychczasowej jego
nieruchomości, pomniejszonej zgodnie z przepisem ust. 1. Jeżeli
nie ma możliwości przydzielenia nieruchomości o
powierzchni w pełni równoważnej, za różnicę
powierzchni dokonuje się odpowiednich dopłat w gotówce.
2a.
Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do samoistnych posiadaczy
nieruchomości.
3.
(uchylony).
4.
Działki gruntu wydzielone pod nowe drogi albo pod poszerzenie
dróg istniejących, niebędących drogami
powiatowymi, wojewódzkimi lub krajowymi, przechodzą z
mocy prawa na własność gminy, a ustanowione na tych
działkach prawo użytkowania wieczystego wygasa z dniem
wejścia w życie uchwały rady gminy o scaleniu i
podziale nieruchomości. Jeżeli działki gruntu zostały
wydzielone pod drogi powiatowe, wojewódzkie lub krajowe albo
pod poszerzenie tych dróg, stosuje się odpowiednio art.
98 ust. 1.
5.
Służebności gruntowe ustanowione na nieruchomościach
objętych scaleniem i podziałem podlegają zniesieniu,
jeżeli stały się zbędne do korzystania z nowo
wydzielonych nieruchomości.
Art.
106. [Odszkodowanie za działki wydzielone pod drogi]
1.
Za działki gruntu, wydzielone pod nowe drogi albo pod
poszerzenie dróg istniejących, a także za
urządzenia, których właściciele lub użytkownicy
wieczyści nie mogli odłączyć od gruntu, oraz za
drzewa i krzewy gmina wypłaca, z zastrzeżeniem ust. 1a,
odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielami
lub użytkownikami wieczystymi a właściwym organem
wykonawczym jednostki samorządu terytorialnego lub starostą.
Dopłatę, o której mowa w art. 105 ust. 2, oraz
odszkodowanie, jeżeli nie dojdzie do jego uzgodnienia, ustala
się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących
przy wywłaszczaniu nieruchomości. Odszkodowanie wypłaca
właściwy organ.
1a.
Za działki gruntu wydzielone pod drogi powiatowe, wojewódzkie
lub krajowe albo pod poszerzenie tych dróg odszkodowanie
wypłaca odpowiednio powiat, województwo lub Skarb
Państwa.
2.
(uchylony).
3.
Gmina jest zobowiązana do wybudowania na gruntach objętych
uchwałą o scaleniu i podziale nieruchomości
niezbędnych urządzeń infrastruktury technicznej,
stosownie do przepisu art. 104 ust. 2 pkt 6. Koszty wybudowania tych
urządzeń nie mogą obciążać uczestników
postępowania, chyba że na mocy zawartego z gminą
porozumienia strony postanowią inaczej.
Art.
107. [Opłata adiacencka]
1.
Osoby, które otrzymały nowe nieruchomości wydzielone
w wyniku scalenia i podziału, są zobowiązane do
wniesienia na rzecz gminy opłat adiacenckich w wysokości do
50% wzrostu wartości tych nieruchomości, w stosunku do
wartości nieruchomości dotychczas posiadanych. Przy
ustalaniu wartości dotychczas posiadanych nieruchomości nie
uwzględnia się wartości urządzeń, drzew i
krzewów, o których mowa w art. 106 ust. 1, jeżeli
zostało za nie wypłacone odszkodowanie.
2.
Wysokość stawki procentowej opłaty adiacenckiej ustala
rada gminy w uchwale o scaleniu i podziale nieruchomości.
3.
Terminy i sposób wnoszenia opłat adiacenckich ustala
wójt, burmistrz albo prezydent miasta, w drodze ugody z
osobami zobowiązanymi do ich zapłaty, przez podpisanie
protokołu uzgodnień. W razie niedojścia do ugody, o
terminie i sposobie zapłaty rozstrzyga rada gminy, podejmując
uchwałę o scaleniu i podziale nieruchomości. Termin
ustalony w uchwale nie może być krótszy niż
termin wybudowania urządzeń infrastruktury technicznej.
4.
Opłatę adiacencką ustala wójt, burmistrz albo
prezydent miasta, w drodze decyzji, zgodnie z ugodą lub uchwałą
o scaleniu i podziale nieruchomości, o których mowa w
ust. 3. W razie ustanowienia na nieruchomości ograniczonych praw
rzeczowych decyzja o ustaleniu opłaty adiacenckiej stanowi
podstawę wpisu do księgi wieczystej.
5.
W rozliczeniu opłaty adiacenckiej lub zaległości z
tego tytułu, osoba zobowiązana do jej wniesienia może
przenieść na rzecz gminy, za jej zgodą, prawa do
działki gruntu wydzielonej w wyniku scalenia i podziału.
Przepis art.
66
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa stosuje się
odpowiednio. Różnice między wartością
działki gruntu wydzielonej w wyniku scalenia i podziału a
należnością wynikającą z opłaty
adiacenckiej są pokrywane w formie dopłat.
Art.
108. [Delegacja ustawowa - dokonywanie scalenia i podziału
nieruchomości]
1.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia,
sposób i tryb scalania i podziału nieruchomości oraz
sposób i tryb ustalania opłat adiacenckich, z
uwzględnieniem rodzajów dokumentów i rozliczania
kosztów postępowania.
2.
Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, Rada
Ministrów określi w szczególności:
1)
rodzaje czynności poprzedzających wszczęcie
postępowania w sprawie scalenia i podziału nieruchomości
oraz terminy wykonywania tych czynności;
2)
sposób ustalania granic zewnętrznych gruntów
przeznaczonych do objęcia scaleniem i podziałem;
3)
sposób przyjmowania granic nieruchomości przy wykonywaniu
mapy z projektem scalenia i podziału;
4)
sposób wyboru i działania rady uczestników
scalenia;
5)
sposób sporządzania, rodzaje i treść dokumentów
niezbędnych w postępowaniu w sprawie scalenia i podziału.
Rozdział
3
Prawo
pierwokupu nieruchomości
Art.
109. [Prawo pierwokupu gminy]
1.
Gminie przysługuje prawo pierwokupu w przypadku sprzedaży:
1)
niezabudowanej nieruchomości nabytej uprzednio przez sprzedawcę
od Skarbu Państwa albo jednostek samorządu terytorialnego;
2)
prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej nieruchomości
gruntowej, niezależnie od formy nabycia tego prawa przez zbywcę;
3)
nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego
nieruchomości położonej na obszarze przeznaczonym w
planie miejscowym na cele publiczne albo nieruchomości, dla
której została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji
inwestycji celu publicznego;
4)
nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub prawa
użytkowania wieczystego takiej nieruchomości;
4a)
nieruchomości położonych na obszarze rewitalizacji,
jeżeli przewiduje to uchwała, o której mowa w art.
8
ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji;
4b)
nieruchomości położonych na obszarze Specjalnej Strefy
Rewitalizacji, o której mowa w rozdziale
5
ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji.
5)
(uchylony).
2.
Przepisów ust. 1 pkt 1 i 2 nie stosuje się do
nieruchomości przeznaczonych w planach miejscowych na cele rolne
i leśne, a w przypadku braku planów miejscowych do
nieruchomości wykorzystywanych na cele rolne i leśne.
Przepis art. 92 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
3.
Prawo pierwokupu nie przysługuje, jeżeli:
1)
sprzedaż nieruchomości lub prawa użytkowania
wieczystego następuje na rzecz osób bliskich dla
sprzedawcy;
2)
sprzedaż nieruchomości lub prawa użytkowania
wieczystego następuje między osobami prawnymi tego samego
kościoła lub związku wyznaniowego;
3)
prawo własności lub prawo użytkowania wieczystego
zostało ustanowione jako odszkodowanie lub rekompensata za
utratę własności nieruchomości;
4)
prawo własności lub prawo użytkowania wieczystego
zostało ustanowione w wyniku zamiany własności
nieruchomości;
5)
w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4, prawo
pierwokupu nie zostało ujawnione w księdze wieczystej;
6)
sprzedaż nieruchomości następuje na cele budowy dróg
krajowych;
7)
prawo pierwokupu przysługuje partnerowi prywatnemu lub
ostatniemu partnerowi prywatnemu w przypadkach, o których mowa
w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie
publiczno-prywatnym;
8)
sprzedaż nieruchomości następuje na cele realizacji
inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego w rozumieniu
przepisów ustawy
z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania
i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego
albo inwestycji w zakresie Centralnego Portu Komunikacyjnego w
rozumieniu ustawy
z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym;
9)
sprzedaż nieruchomości następuje na cele realizacji
inwestycji w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania
do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych oraz
stacji radarów meteorologicznych.
4.
Prawo pierwokupu wykonuje wójt, burmistrz albo prezydent
miasta.
Art.
110. [Skutki i wykonanie prawa pierwokupu]
1.
Sprzedaż nieruchomości, o których mowa w art. 109,
oraz prawa użytkowania wieczystego tych nieruchomości może
nastąpić, jeżeli wójt, burmistrz albo prezydent
miasta nie wykona prawa pierwokupu.
2.
Prawo pierwokupu może być wykonane w terminie miesiąca
od dnia otrzymania przez wójta, burmistrza albo prezydenta
miasta zawiadomienia o treści umowy sprzedaży.
3.
Notariusz sporządzający umowę sprzedaży jest
zobowiązany do zawiadomienia wójta, burmistrza albo
prezydenta miasta o treści umowy, stosownie do przepisu ust. 2.
4.
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta wykonuje prawo
pierwokupu przez złożenie oświadczenia w formie aktu
notarialnego u notariusza, o którym mowa w ust. 3. W przypadku
gdyby złożenie oświadczenia u tego notariusza było
niemożliwe lub napotykało poważne trudności, może
być ono złożone u innego notariusza. Z chwilą
złożenia oświadczenia:
1)
nieruchomość staje się własnością
gminy, jeżeli wykonanie prawa pierwokupu dotyczyło
sprzedaży nieruchomości;
2)
prawo użytkowania wieczystego wygasa, jeżeli wykonanie
prawa pierwokupu dotyczyło sprzedaży prawa użytkowania
wieczystego nieruchomości gruntowej stanowiącej własność
gminy;
3)
gmina uzyskuje prawo użytkowania wieczystego, jeżeli
wykonanie prawa pierwokupu dotyczyło sprzedaży prawa
użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej stanowiącej
własność Skarbu Państwa, powiatu lub województwa.
5.
Oświadczenie, o którym mowa w ust. 4, notariusz doręcza
sprzedawcy.
Art.
111. [Cena nieruchomości przy pierwokupie]
Prawo
pierwokupu wykonuje się po cenie ustalonej między stronami
w umowie sprzedaży.
Art.
111a. [Prawa i roszczenia związane z gruntami warszawskimi
- prawo pierwokupu Skarbu Państwa lub miasta stołecznego
Warszawy]
1.
Skarbowi Państwa lub miastu stołecznemu Warszawie
przysługuje prawo pierwokupu w przypadku sprzedaży:
1)
praw i roszczeń określonych w dekrecie
z dnia 26 października 1945 r. o własności i
użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz. U.
poz. 279 oraz z 1985 r. poz. 99);
2)
roszczeń określonych w art. 214;
3)
prawa użytkowania wieczystego ustanowionego na skutek realizacji
roszczeń, o których mowa w pkt 1 i 2.
2.
Przeniesienie praw i roszczeń, o których mowa w ust. 1,
wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego.
3.
W sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się
odpowiednio art. 109 ust. 3 pkt 1 i 2 oraz art. 110 i art. 111.
4.
Prawo pierwokupu wykonuje Prezydent m.st. Warszawy.
5.
Jeżeli prawa i roszczenia, o których mowa w ust. 1,
dotyczą nieruchomości Skarbu Państwa, którymi
gospodaruje minister właściwy do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa lub
w stosunku do których prawa właścicielskie wykonuje
wojewoda, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa albo Agencja Mienia
Wojskowego, prawo pierwokupu wykonuje właściwy minister,
wojewoda, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa lub Agencja Mienia
Wojskowego.
Rozdział
4
Wywłaszczanie
nieruchomości
Art.
112. [Wywłaszczenie nieruchomości]
1.
Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości
położonych, z zastrzeżeniem art. 122a, art. 124 ust.
1b, art. 124b, art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w
planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla
których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji
inwestycji celu publicznego.
2.
Wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo
ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa
użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na
nieruchomości.
3.
Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane,
jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny
sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do
nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze
umowy.
4.
Organem właściwym w sprawach wywłaszczenia jest
starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej.
Art.
113. [Beneficjenci wywłaszczenia i nieuregulowany stan
prawny nieruchomości]
1.
Nieruchomość może być wywłaszczona tylko na
rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz jednostki samorządu
terytorialnego.
2.
Nieruchomość stanowiąca własność Skarbu
Państwa nie może być wywłaszczona. Nie dotyczy to
wywłaszczenia prawa użytkowania wieczystego oraz
ograniczonych praw rzeczowych obciążających
nieruchomość.
3.
Wywłaszczeniem może być objęta cała
nieruchomość albo jej część. Jeżeli
wywłaszczeniem jest objęta część
nieruchomości, a pozostała część nie nadaje
się do prawidłowego wykorzystywania na dotychczasowe cele,
na żądanie właściciela lub użytkownika
wieczystego nieruchomości nabywa się tę część
w drodze umowy na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostki
samorządu terytorialnego, w zależności od tego, na
czyją rzecz następuje wywłaszczenie.
4.
Jeżeli nieruchomość nie ma założonej księgi
wieczystej lub zbioru dokumentów, przy jej wywłaszczeniu
przyjmuje się inne dokumenty stwierdzające prawa do
nieruchomości oraz służące do jej oznaczenia dane
z katastru nieruchomości.
5.
W przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym, przy
jej wywłaszczeniu, przyjmuje się służące do
jej oznaczenia dane z katastru nieruchomości.
6.
Przez nieruchomość o nieuregulowanym stanie prawnym rozumie
się nieruchomość, dla której ze względu na
brak księgi wieczystej, zbioru dokumentów albo innych
dokumentów nie można ustalić osób, którym
przysługują do niej prawa rzeczowe.
7.
Przepis ust. 6 stosuje się również, jeżeli
właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości
nie żyje i nie przeprowadzono lub nie zostało zakończone
postępowanie spadkowe.
Art.
114. [Rokowania o nabycie, ogłoszenie zamiaru
wywłaszczenia]
1.
Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego, z
zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3, należy poprzedzić
rokowaniami o nabycie w drodze umowy praw określonych w art. 112
ust. 3, przeprowadzonymi między starostą, wykonującym
zadanie z zakresu administracji rządowej, a właścicielem
lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości, a także
osobą, której przysługuje do nieruchomości
ograniczone prawo rzeczowe. W trakcie prowadzenia rokowań może
być zaoferowana nieruchomość zamienna.
2.
W przypadku wywłaszczania nieruchomości na wniosek
jednostki samorządu terytorialnego rokowania, o których
mowa w ust. 1, przeprowadzają ich organy wykonawcze.
3.
W przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym
informację o zamiarze wywłaszczenia starosta, wykonujący
zadanie z zakresu administracji rządowej, podaje do publicznej
wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty w danej
miejscowości oraz na stronach internetowych starostwa
powiatowego, a także przez ogłoszenie w prasie o zasięgu
ogólnopolskim. Jeżeli wywłaszczenie dotyczy części
nieruchomości, ogłoszenie zawiera również
informację o zamiarze wszczęcia postępowania w sprawie
podziału tej nieruchomości.
4.
Jeżeli w terminie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia, o
którym mowa w ust. 3, nie zgłoszą się osoby,
które wykażą, że przysługują im prawa
rzeczowe do nieruchomości, można wszcząć
postępowanie w sprawie podziału i postępowanie
wywłaszczeniowe.
Art.
115. [Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego]
1.
Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego na rzecz
Skarbu Państwa następuje z urzędu, a na rzecz
jednostki samorządu terytorialnego - na wniosek jej organu
wykonawczego. Wszczęcie postępowania z urzędu może
także nastąpić na skutek zawiadomienia złożonego
przez podmiot, który zamierza realizować cel publiczny.
2.
Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego następuje
po bezskutecznym upływie dwumiesięcznego terminu do
zawarcia umowy, o której mowa w art. 114 ust. 1, wyznaczonego
na piśmie właścicielowi, użytkownikowi
wieczystemu nieruchomości, a także osobie, której
przysługuje ograniczone prawo rzeczowe na tej nieruchomości.
3.
Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego następuje
z dniem doręczenia zawiadomienia stronom lub z dniem określonym
w ogłoszeniu o wszczęciu postępowania, wywieszonym w
urzędzie starostwa powiatowego, po upływie terminu, o
którym mowa w art. 114 ust. 4.
4.
Odmowa wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego, o
które wystąpił organ wykonawczy jednostki samorządu
terytorialnego albo podmiot, który zamierza realizować
cel publiczny, następuje w drodze decyzji.
5.
Przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku nieruchomości o
nieuregulowanym stanie prawnym.
Art.
116. [Wniosek o wywłaszczenie]
1.
We wniosku o wywłaszczenie należy określić:
1)
nieruchomość z podaniem oznaczeń z księgi
wieczystej lub zbioru dokumentów oraz z katastru
nieruchomości;
2)
cel publiczny, do którego realizacji nieruchomość
jest niezbędna;
3)
powierzchnię nieruchomości, a jeżeli wywłaszczeniem
ma być objęta tylko jej część - powierzchnię
tej części i całej nieruchomości;
4)
dotychczasowy sposób korzystania z nieruchomości i stan
jej zagospodarowania;
5)
lokale zamienne oraz sposób ich zapewnienia najemcom
wywłaszczonych lokali;
6)
właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości,
a w razie braku danych umożliwiających określenie tych
osób - władającego nieruchomością zgodnie
z wpisem w katastrze nieruchomości;
7)
osobę, której przysługują ograniczone prawa
rzeczowe na nieruchomości;
8)
nieruchomość zamienną, jeżeli jednostka samorządu
terytorialnego taką oferuje;
9)
inne okoliczności istotne w sprawie.
2.
Do wniosku o wywłaszczenie należy dołączyć:
1)
dokumenty z przebiegu rokowań, o których mowa w art. 114;
2)
wypis i wyrys z planu miejscowego, a w przypadku braku planu
miejscowego decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu
publicznego;
3)
mapę z rejestrem nieruchomości objętych wnioskiem o
wywłaszczenie lub mapę z podziałem i rejestrem
nieruchomości oraz decyzję zatwierdzającą ten
podział, jeżeli wniosek o wywłaszczenie dotyczy tylko
części nieruchomości;
4)
odpis księgi wieczystej albo oświadczenie przedstawiające
aktualny stan wpisów w księdze wieczystej założonej
dla nieruchomości objętej wnioskiem o wywłaszczenie
wraz ze wskazaniem numeru księgi wieczystej albo zaświadczenie
o stanie prawnym, jaki wynika ze zbioru dokumentów;
5)
w razie braku dokumentów, o których mowa w pkt 4,
zaświadczenie właściwego sądu stwierdzające,
że nieruchomość nie ma założonej księgi
wieczystej lub że nie jest dla niej prowadzony zbiór
dokumentów;
6)
wypis i wyrys z katastru nieruchomości.
2a.
Oświadczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 4, składa
się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie
fałszywych zeznań. Składający oświadczenie
jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej
treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej
za złożenie fałszywego oświadczenia.".
Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności
karnej za składanie fałszywych zeznań.
3.
Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio w razie wszczęcia
postępowania wywłaszczeniowego z urzędu.
Art.
117. [Wpis w księdze wieczystej wzmianki o postępowaniu
wywłaszczeniowym]
1.
Starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej,
składa w sądzie wniosek o ujawnienie w księdze
wieczystej wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego, a
jeżeli nieruchomość nie ma założonej księgi
wieczystej - o złożenie do istniejącego zbioru
dokumentów zawiadomienia o wszczęciu tego postępowania.
2.
Jeżeli wywłaszczenie nie doszło do skutku, starosta,
wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, jest
obowiązany wystąpić niezwłocznie o wykreślenie
z księgi wieczystej wpisu o wszczęciu postępowania
wywłaszczeniowego albo złożyć odpowiednie
zawiadomienie do zbioru dokumentów.
Art.
118. [Rozprawa administracyjna]
1.
Po wszczęciu postępowania wywłaszczeniowego starosta,
wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej,
przeprowadza rozprawę administracyjną.
1a.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się w przypadku nieruchomości o
nieuregulowanym stanie prawnym.
2.
W postępowaniu wywłaszczeniowym nie stosuje się
przepisów
o ugodzie administracyjnej.
Art.
118a. [Wywłaszczenie w przypadku nieruchomości o
nieuregulowanym stanie prawnym]
1.
Jeżeli w terminie określonym w art. 114 ust. 4, nie zostały
ustalone osoby, które wykażą, że przysługują
im prawa rzeczowe do nieruchomości, starosta wykonujący
zadanie z zakresu administracji rządowej, wydaje decyzję o
nabyciu własności nieruchomości przez Skarb Państwa
lub jednostkę samorządu terytorialnego, wnioskującą
o wywłaszczenie. Nabycie prawa własności następuje
z dniem, w którym decyzja stała się ostateczna.
2.
Decyzja podlega ogłoszeniu w sposób określony w art.
49
Kodeksu postępowania administracyjnego.
3.
Odszkodowanie za nieruchomość, której własność
przeszła na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu
terytorialnego, ustala się według przepisów
rozdziału 5 i składa do depozytu sądowego na okres 10
lat.
Art.
119. [Decyzja o wywłaszczeniu]
1.
Decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości, poza elementami
określonymi w art.
107 § 1
Kodeksu postępowania administracyjnego, powinna zawierać:
1)
ustalenie, na jakie cele nieruchomość jest wywłaszczana;
2)
określenie przedmiotu wywłaszczenia przez podanie
oznaczenia nieruchomości według księgi wieczystej lub
zbioru dokumentów oraz według katastru nieruchomości;
3)
określenie praw podlegających wywłaszczeniu;
4)
wskazanie właściciela lub użytkownika wieczystego
nieruchomości;
5)
wskazanie osoby, której przysługują ograniczone
prawa rzeczowe na nieruchomości;
6)
zobowiązanie do zapewnienia lokali, o których mowa w art.
116 ust. 1 pkt 5;
7)
ustalenie wysokości odszkodowania.
2.
Jeżeli osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 4 i pkt 5, są
nieobecne lub niezdolne do czynności prawnych, stosuje się
art.
34
Kodeksu postępowania administracyjnego.
Art.
120. [Wywłaszczenie a nieruchomości sąsiednie]
Jeżeli
zachodzi potrzeba zapobieżenia niebezpieczeństwu,
wystąpieniu szkody lub niedogodnościom, jakie mogą
powstać dla właścicieli albo użytkowników
wieczystych nieruchomości sąsiednich wskutek wywłaszczenia
lub innego niż dotychczas zagospodarowania wywłaszczonej
nieruchomości, w decyzji o wywłaszczeniu ustanawia się
niezbędne służebności oraz ustala obowiązek
budowy i utrzymania odpowiednich urządzeń zapobiegających
tym zdarzeniom lub okolicznościom. Obowiązek budowy i
utrzymania odpowiednich urządzeń ciąży na
występującym z wnioskiem o wywłaszczenie.
Art.
121. [Przejście prawa własności wywłaszczonej
nieruchomości. Wygaśnięcie użytkowania
wieczystego]
1.
Przejście prawa własności na rzecz Skarbu Państwa
lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego następuje z
dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości
stała się ostateczna.
2.
Przejście prawa użytkowania wieczystego na rzecz Skarbu
Państwa lub na rzecz jednostki samorządu terytorialnego
następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu
tego prawa stała się ostateczna, jeżeli prawo
użytkowania wieczystego było ustanowione na nieruchomości
gruntowej stanowiącej własność innej osoby niż
ta, na rzecz której nastąpiło wywłaszczenie.
3.
Prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej
wygasa z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu tego
prawa stała się ostateczna, jeżeli prawo użytkowania
wieczystego było ustanowione na nieruchomości gruntowej
stanowiącej własność osoby, na rzecz której
nastąpiło wywłaszczenie.
4.
Wywłaszczoną nieruchomość do czasu jej
wykorzystania na cel, na który nastąpiło
wywłaszczenie, oddaje się w dzierżawę
poprzedniemu właścicielowi na jego wniosek.
Art.
122. [Niezwłoczne zajęcie nieruchomości]
1.
W przypadkach określonych w art.
108
Kodeksu postępowania administracyjnego lub uzasadnionych ważnym
interesem gospodarczym starosta, wykonujący zadanie z zakresu
administracji rządowej, w drodze decyzji, udziela podmiotowi,
który będzie realizował cel publiczny, zezwolenia na
niezwłoczne zajęcie nieruchomości po wydaniu decyzji o
wywłaszczeniu nieruchomości, jeżeli zwłoka w jej
zajęciu uniemożliwiałaby realizację celu
publicznego, na który nieruchomość została
wywłaszczona. Decyzji o niezwłocznym zajęciu
nieruchomości nadaje się rygor natychmiastowej
wykonalności.
2.
Jeżeli w przypadkach, o których mowa w ust. 1, wydanie
decyzji o wywłaszczeniu wymagałoby uprzedniego dokonania
podziału nieruchomości, decyzji zatwierdzającej
podział nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.
3.
(uchylony).
Art.
122a. [Zrealizowanie celu publicznego a niezakończenie
postępowania]
Jeżeli
cel publiczny został zrealizowany, a postępowanie
wywłaszczeniowe nie zostało zakończone wydaniem
ostatecznej decyzji o wywłaszczeniu, starosta, wykonujący
zadanie z zakresu administracji rządowej, w drodze decyzji
orzeka o nabyciu praw na rzecz Skarbu Państwa albo właściwej
jednostki samorządu terytorialnego za odszkodowaniem. Starosta
wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej przed
wszczęciem postępowania wyznacza dwumiesięczny termin
do zawarcia umowy. Po bezskutecznym upływie dwumiesięcznego
terminu do zawarcia umowy odszkodowanie ustala się według
przepisów rozdziału 5.
Art.
123. [Wpis w księdze wieczystej. Wygaśnięcie
najmu, dzierżawy, użyczenia, trwałego zarządu]
1.
Ostateczna decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości stanowi
podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej. Wpisu
dokonuje się na wniosek starosty, wykonującego zadanie z
zakresu administracji rządowej, lub organu wykonawczego
jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli nieruchomość
została wywłaszczona na rzecz tej jednostki.
2.
Najem, dzierżawa lub użyczenie oraz trwały zarząd
wywłaszczonej nieruchomości wygasają z upływem 3
miesięcy od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu
stała się ostateczna.
Art.
124. [Ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości]
1.
Starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej,
może ograniczyć, w drodze decyzji, sposób
korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na
zakładanie i przeprowadzenie na nieruchomości ciągów
drenażowych, przewodów i urządzeń służących
do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów
i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności
publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych,
naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń
niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń,
jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty
nieruchomości nie wyraża na to zgody. Ograniczenie to
następuje zgodnie z planem miejscowym, a w przypadku braku
planu, zgodnie z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu
publicznego.
1a.
W przypadkach określonych w art.
108
Kodeksu postępowania administracyjnego lub uzasadnionych ważnym
interesem gospodarczym starosta, wykonujący zadanie z zakresu
administracji rządowej, na wniosek podmiotu, który będzie
realizował cel publiczny, udziela, w drodze decyzji, zezwolenia
na niezwłoczne zajęcie nieruchomości po wydaniu
decyzji, o której mowa w ust. 1. Decyzji o niezwłocznym
zajęciu nieruchomości nadaje się rygor natychmiastowej
wykonalności.
1b.
W zakresie urządzeń łączności publicznej
decyzję w sprawie zezwolenia wydaje się w uzgodnieniu z
Prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Decyzja ta może
być również wydana w przypadku braku planu
miejscowego lub gdy decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu
publicznego nie jest wymagana.
2.
Starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej,
udziela zezwolenia z urzędu albo na wniosek organu wykonawczego
jednostki samorządu terytorialnego, innej osoby lub jednostki
organizacyjnej.
3.
Udzielenie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, powinno być
poprzedzone rokowaniami z właścicielem lub użytkownikiem
wieczystym nieruchomości o uzyskanie zgody na wykonanie prac, o
których mowa w ust. 1. Rokowania przeprowadza osoba lub
jednostka organizacyjna zamierzająca wystąpić z
wnioskiem o zezwolenie. Do wniosku należy dołączyć
dokumenty z przeprowadzonych rokowań.
4.
Na osobie lub jednostce organizacyjnej występującej o
zezwolenie ciąży obowiązek przywrócenia
nieruchomości do stanu poprzedniego, niezwłocznie po
założeniu lub przeprowadzeniu ciągów, przewodów
i urządzeń, o których mowa w ust. 1. Jeżeli
przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego jest
niemożliwe albo powoduje nadmierne trudności lub koszty,
stosuje się odpowiednio przepis art. 128 ust. 4.
5.
Jeżeli założenie lub przeprowadzenie ciągów,
przewodów i urządzeń, o których mowa w ust.
1, uniemożliwia właścicielowi albo użytkownikowi
wieczystemu dalsze prawidłowe korzystanie z nieruchomości w
sposób dotychczasowy albo w sposób zgodny z jej
dotychczasowym przeznaczeniem, właściciel lub użytkownik
wieczysty może żądać, aby odpowiednio starosta,
wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, lub
występujący z wnioskiem o zezwolenie, o którym mowa
w ust. 2, nabył od niego na rzecz Skarbu Państwa, w drodze
umowy, własność albo użytkowanie wieczyste
nieruchomości.
6.
Właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości
jest obowiązany udostępnić nieruchomość w
celu wykonania czynności związanych z konserwacją oraz
usuwaniem awarii ciągów, przewodów i urządzeń,
o których mowa w ust. 1. Obowiązek udostępnienia
nieruchomości podlega egzekucji administracyjnej. Przepisy ust.
4 stosuje się odpowiednio.
7.
Decyzja ostateczna, o której mowa w ust. 1, stanowi podstawę
do dokonania wpisu w księdze wieczystej. Wpisu dokonuje się
na wniosek starosty, wykonującego zadanie z zakresu
administracji rządowej, lub organu wykonawczego jednostki
samorządu terytorialnego, jeżeli zezwolenie było
udzielone na wniosek tej jednostki.
8.
W sprawach, o których mowa w ust. 1, w których stroną
postępowania jest gmina lub powiat, prezydent miasta na prawach
powiatu sprawujący funkcję starosty podlega wyłączeniu
na zasadach określonych w rozdziale
5
działu I Kodeksu postępowania administracyjnego.
Art.
124a. [Ograniczenie korzystania z nieruchomości
o nieuregulowanym stanie prawnym]
Przepisy
art. 124 ust. 1-2 i 4-7, art. 124b oraz art. 125 i art. 126 stosuje
się odpowiednio do nieruchomości o nieuregulowanym stanie
prawnym. Do postępowania w sprawie ograniczenia sposobu
korzystania z tych nieruchomości stosuje się art. 114 ust.
3 i 4, art. 115 ust. 3 i 4 oraz art. 118a ust. 2 i 3.
Art.
124b. [Udostępnianie nieruchomości w celu wykonania
konserwacji, remontu lub usunięcia awarii]
1.
Starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej,
w drodze decyzji zobowiązuje właściciela, użytkownika
wieczystego lub osobę, której przysługują inne
prawa rzeczowe do nieruchomości do udostępnienia
nieruchomości w celu wykonania czynności związanych z
konserwacją, remontami oraz usuwaniem awarii ciągów
drenażowych, przewodów i urządzeń,
nienależących do części składowych
nieruchomości, służących do przesyłania lub
dystrybucji płynów, pary, gazów i energii
elektrycznej oraz urządzeń łączności
publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych,
naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń
niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń,
a także usuwaniem z gruntu tych ciągów, przewodów,
urządzeń i obiektów, jeżeli właściciel,
użytkownik wieczysty lub osoba, której przysługują
inne prawa rzeczowe do nieruchomości nie wyraża na to
zgody. Decyzja o zobowiązaniu do udostępniania
nieruchomości może być także wydana w celu
zapewnienia dojazdu umożliwiającego wykonanie czynności.
2.
Decyzję, o której mowa w ust. 1, wydaje się z urzędu
albo na wniosek podmiotu zobowiązanego do wykonania czynności,
o których mowa w ust. 1.
2a.
7
Decyzji, o której mowa w ust. 1, nadaje się rygor
natychmiastowej wykonalności.
3.
Obowiązek udostępnienia nieruchomości może być
ustanowiony na czas nie dłuższy niż 6 miesięcy.
Przepis art. 124 ust. 1a i 4 stosuje się odpowiednio.
4.
Za udostępnienie nieruchomości oraz szkody powstałe na
skutek czynności, o których mowa w ust. 1, przysługuje
odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem,
użytkownikiem wieczystym lub osobą, której
przysługują inne prawa rzeczowe do nieruchomości a
podmiotem, któremu udostępniono nieruchomość.
Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie w terminie 30 dni,
licząc od dnia, w którym upłynął termin
udostępnienia nieruchomości, określony w decyzji, o
której mowa w ust. 1, starosta, wykonujący zadanie z
zakresu administracji rządowej wszczyna postępowanie w
sprawie ustalenia odszkodowania.
5.
Obowiązek udostępnienia nieruchomości, o którym
mowa w ust. 1, podlega egzekucji administracyjnej.
Art.
124c. [Udostępnianie nieruchomości w celu zakładania
elementów trakcji, znaków i sygnałów
drogowych oraz urządzenia ciągów pieszych]
1.
Przepisy art. 124 stosuje się odpowiednio dla ograniczenia, w
drodze decyzji, sposobu korzystania z nieruchomości poprzez
udzielenie zezwolenia na:
1)
zakładanie na obiektach budowlanych elementów trakcji,
znaków i sygnałów drogowych lub innych urządzeń
bezpieczeństwa ruchu drogowego, urządzeń służących
do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, a także urządzeń
niezbędnych do korzystania z nich,
2)
urządzanie i utrzymywanie ogólnodostępnego ciągu
pieszego, przebiegającego przez prześwity lub podcienia, w
obrysie obiektu budowlanego
-
jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty
nieruchomości nie wyraża na to zgody.
2.
Ograniczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, następuje
zgodnie z planem miejscowym, a w przypadku braku planu, zgodnie z
decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, zaś
ograniczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, następuje
zgodnie z planem miejscowym.
Art.
125. [Zezwolenie na prowadzenie działalności
związanej z wydobyciem kopalin]
1.
Starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej,
może, w drodze decyzji, ograniczyć sposób
korzystania z nieruchomości niezbędnej w celu poszukiwania,
rozpoznawania, wydobywania kopalin objętych własnością
górniczą. Przepisy art. 124 ust. 2-4 stosuje się
odpowiednio.
2.
Ograniczenie, o którym mowa w ust. 1, może nastąpić
wyłącznie na rzecz przedsiębiorcy, który
uzyskał koncesję na wykonywanie takiej działalności,
na czas nie dłuższy niż termin obowiązywania
koncesji. Odszkodowanie z tytułu ograniczenia wypłaca
przedsiębiorca.
3.
Jeżeli ograniczenie, o którym mowa w ust. 1, jest
ustanawiane na czas dłuższy niż rok, lub uniemożliwia
właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu dalsze
prawidłowe korzystanie z nieruchomości w sposób
dotychczasowy albo w sposób zgodny z jej dotychczasowym
przeznaczeniem, właściciel lub użytkownik wieczysty
nieruchomości może żądać, aby przedsiębiorca
nabył od niego nieruchomość. W sprawach spornych
orzekają sądy powszechne.
Art.
126. [Ograniczenie praw do nieruchomości w przypadku siły
wyższej i zagrożenia powstaniem szkody]
1.
W przypadku siły wyższej lub nagłej potrzeby
zapobieżenia powstaniu znacznej szkody, z zastrzeżeniem
ust. 5, starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji
rządowej, udziela, w drodze decyzji, zezwolenia na czasowe
zajęcie nieruchomości na okres nie dłuższy niż
6 miesięcy, licząc od dnia zajęcia nieruchomości.
W przypadku postępowania prowadzonego na wniosek, wydanie
decyzji następuje niezwłocznie, nie później
jednak niż w terminie 7 dni, licząc od dnia złożenia
wniosku.
2.
Decyzji, o której mowa w ust. 1, nadaje się rygor
natychmiastowej wykonalności.
3.
Po upływie okresu, na który nastąpiło zajęcie
nieruchomości, podmiot, który zajął
nieruchomość, jest obowiązany doprowadzić
nieruchomość do stanu poprzedniego. Za udostępnienie
nieruchomości oraz szkody powstałe w wyniku zajęcia
nieruchomości przysługuje odszkodowanie w wysokości
uzgodnionej między właścicielem, użytkownikiem
wieczystym lub osobą, której przysługują inne
prawa rzeczowe do nieruchomości a podmiotem, któremu
udostępniono nieruchomość. Jeżeli do takiego
uzgodnienia nie dojdzie w terminie 30 dni, licząc od dnia, w
którym upłynął termin udostępnienia
nieruchomości, określony w decyzji, o której mowa w
ust. 1, starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji
rządowej, wszczyna postępowanie w sprawie ustalenia
odszkodowania.
4.
Jeżeli na skutek czasowego zajęcia nieruchomości
właściciel lub użytkownik wieczysty nie będzie
mógł korzystać z nieruchomości w sposób
dotychczasowy lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem, może
żądać, aby podmiot, który zajął
nieruchomość, nabył od niego własność
lub użytkowanie wieczyste nieruchomości w drodze umowy.
5.
W przypadku, gdy nagła potrzeba zapobieżenia
okolicznościom, o których mowa w ust. 1, uniemożliwia
złożenie wniosku o wydanie decyzji na czasowe zajęcie
nieruchomości, właściciel lub użytkownik
wieczysty nieruchomości ma obowiązek udostępnienia jej
w celu zapobieżenia tym okolicznościom. Obowiązek
udostępnienia nieruchomości podlega egzekucji
administracyjnej. Podmiot, który zajął nieruchomość
składa wniosek o wydanie tej decyzji w terminie 3 dni od dnia
zajęcia nieruchomości. Decyzja może być wydana
nie później niż po upływie 6 miesięcy
licząc od dnia zajęcia nieruchomości.
6.
W przypadku niezłożenia wniosku, o którym mowa w
ust. 5, w terminie 3 dni, starosta, wykonujący zadanie z zakresu
administracji rządowej, w drodze decyzji orzeka o nałożeniu
kary w wysokości 5000 zł za każdy dzień zwłoki,
licząc od dnia następującego po dniu, w którym
upłynął termin do złożenia wniosku. Wpływy
z kar stanowią dochód budżetu państwa.
7.
O nałożeniu kary, o której mowa w ust. 6, starosta,
wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, orzeka
również w sytuacji, jeżeli nastąpiło
zajęcie nieruchomości, a nie zaistniały przesłanki,
o których mowa w ust. 1 i 5, uzasadniające zajęcie
nieruchomości.
8.
Starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej,
wydaje decyzję potwierdzającą zaistnienie przesłanek
zajęcia nieruchomości w terminie 7 dni od dnia złożenia
wniosku, o którym mowa w ust. 5.
9.
Kary, o których mowa w ust. 6 i 7, uiszcza się w terminie
14 dni od dnia doręczenia decyzji. W przypadku nieuiszczenia
kary, podlega ona ściągnięciu w trybie przepisów
o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
10.
Przepisy ust. 1-9 stosuje się również w przypadku
nagłej potrzeby zapobieżenia znacznej szkody wynikającej
z awarii, o których mowa w art. 124b.
Art.
127.
(uchylony).
Rozdział
5
Odszkodowania
za wywłaszczone nieruchomości
Art.
128. [Ogólne reguły przy odszkodowaniu za
wywłaszczenie]
1.
Wywłaszczenie własności nieruchomości,
użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje
za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym
wartości tych praw.
2.
Jeżeli na wywłaszczanej nieruchomości lub prawie
użytkowania wieczystego tej nieruchomości są
ustanowione inne prawa rzeczowe, odszkodowanie zmniejsza się o
kwotę równą wartości tych praw.
3.
Jeżeli na wywłaszczanej nieruchomości, stanowiącej
własność jednostki samorządu terytorialnego, jest
ustanowione prawo użytkowania wieczystego, odszkodowanie
zmniejsza się o kwotę równą wartości tego
prawa.
4.
Odszkodowanie przysługuje również za szkody powstałe
wskutek zdarzeń, o których mowa w art. 120 i 124-126.
Odszkodowanie powinno odpowiadać wartości poniesionych
szkód. Jeżeli wskutek tych zdarzeń zmniejszy się
wartość nieruchomości, odszkodowanie powiększa
się o kwotę odpowiadającą temu zmniejszeniu.
Art.
129. [Ustalenie odszkodowania]
1.
Odszkodowanie ustala starosta, wykonujący zadanie z zakresu
administracji rządowej, w decyzji o wywłaszczeniu
nieruchomości, z zastrzeżeniem ust. 5.
2.
(uchylony).
3.
Jeżeli w ramach odszkodowania została przyznana
nieruchomość zamienna, w decyzji, o której mowa w
ust. 1, podaje się dodatkowo oznaczenie nieruchomości
zamiennej według treści księgi wieczystej oraz według
katastru nieruchomości, jej wartość oraz wysokość
dopłaty.
4.
(uchylony).
5.
Starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej,
wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu:
1)
w przypadkach, o których mowa w art. 98 ust. 3, art. 106 ust.
1 i art. 124-126;
2)
na wniosek podmiotu realizującego cel publiczny lub właściciela
wywłaszczonej nieruchomości;
3)
gdy nastąpiło pozbawienie praw do nieruchomości bez
ustalenia odszkodowania, a obowiązujące przepisy przewidują
jego ustalenie.
Art.
130. [Wysokość odszkodowania]
1.
Wysokość odszkodowania ustala się według stanu,
przeznaczenia i wartości, wywłaszczonej nieruchomości
w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu. W przypadku gdy
starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej,
wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu, wysokość
odszkodowania ustala się według stanu i przeznaczenia
nieruchomości w dniu pozbawienia lub ograniczenia praw, a w
przypadkach, o których mowa w art. 98 ust. 3 i art. 106 ust.
1, według stanu i przeznaczenia nieruchomości odpowiednio w
dniu wydania decyzji o podziale lub podjęcia uchwały o
przystąpieniu do scalenia i podziału oraz jej wartości
w dniu wydania decyzji o odszkodowaniu. Przepis art. 134 stosuje się
odpowiednio.
2.
Ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu
opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość
nieruchomości.
Art.
131. [Nieruchomość zamienna]
1.
W ramach odszkodowania właścicielowi lub użytkownikowi
wieczystemu wywłaszczonej nieruchomości może być
przyznana, za jego zgodą, odpowiednia nieruchomość
zamienna.
2.
Nieruchomość zamienną przyznaje się z zasobu
nieruchomości Skarbu Państwa, jeżeli wywłaszczenie
następuje na rzecz Skarbu Państwa, lub z zasobu
nieruchomości odpowiedniej jednostki samorządu
terytorialnego, jeżeli wywłaszczenie następuje na
rzecz tej jednostki.
3.
Nieruchomość zamienna może być przyznana w
porozumieniu z Dyrektorem Generalnym Krajowego Ośrodka Wsparcia
Rolnictwa, z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa,
jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz Skarbu
Państwa.
3a.
Nieruchomość zamienna może być również
przyznana w porozumieniu z Prezesem Krajowego Zasobu Nieruchomości,
jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz Skarbu
Państwa.
4.
Różnicę między wysokością
odszkodowania ustalonego w decyzji a wartością
nieruchomości zamiennej wyrównuje się przez dopłatę
pieniężną.
5.
Przeniesienie praw do nieruchomości zamiennej na rzecz osoby,
której zostało przyznane odszkodowanie, następuje z
dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się
ostateczna. Decyzja ta stanowi podstawę do dokonania wpisu w
księdze wieczystej.
Art.
132. [Zapłata odszkodowania]
1.
Zapłata odszkodowania następuje jednorazowo, w terminie 14
dni od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu podlega
wykonaniu, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b.
1a.
W sprawach, w których wydano odrębną decyzję o
odszkodowaniu, zapłata odszkodowania następuje jednorazowo
w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o odszkodowaniu
stała się ostateczna.
1b.
W przypadku wydania decyzji o niezwłocznym zajęciu
nieruchomości na wniosek osoby wywłaszczanej wypłaca
się zaliczkę w wysokości 70% odszkodowania ustalonego
przez organ pierwszej instancji w decyzji o wywłaszczeniu.
Zapłata zaliczki następuje jednorazowo w terminie 50 dni
licząc od dnia złożenia wniosku o wypłatę
zaliczki. Wysokość odszkodowania za wywłaszczone
nieruchomości pomniejsza się o kwotę wypłaconej
zaliczki.
1c.
Jeżeli uchylono decyzję o wywłaszczeniu lub
stwierdzono nieważność decyzji o niezwłocznym
zajęciu nieruchomości, osoba, której wypłacono
zaliczkę, lub jej spadkobierca są zobowiązani do
zwrotu tej zaliczki po jej waloryzacji na dzień zwrotu, o ile
nie przysługuje im uprawnienie, o którym mowa w art.
122a.
2.
Do skutków zwłoki lub opóźnienia w zapłacie
odszkodowania stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu
cywilnego.
3.
Wysokość odszkodowania ustalona w decyzji podlega
waloryzacji na dzień jego zapłaty. Waloryzacji dokonuje
organ, osoba lub jednostka organizacyjna zobowiązana do zapłaty
odszkodowania.
3a.
Jeżeli decyzja, na podstawie której wypłacono
odszkodowanie, została następnie uchylona lub stwierdzono
jej nieważność, osoba, której wypłacono
odszkodowanie, lub jej spadkobierca są zobowiązani do
zwrotu tego odszkodowania po jego waloryzacji na dzień zwrotu.
4.
Za zgodą osoby uprawnionej do odszkodowania starosta, wykonujący
zadanie z zakresu administracji rządowej, może ustalić
inny niż określony w ust. 1-3 sposób zapłaty
przyznanego odszkodowania.
5.
Do zapłaty odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości,
za szkody powstałe wskutek zdarzeń, o których mowa w
art. 120, do zapłaty ceny nabycia części
nieruchomości, o której mowa w art. 113 ust. 3, a także
do zapewnienia nieruchomości zamiennej jest zobowiązany, z
zastrzeżeniem ust. 6 i 8, starosta, wykonujący zadanie z
zakresu administracji rządowej, jeżeli wywłaszczenie
następuje na rzecz Skarbu Państwa, albo organ wykonawczy
jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli wywłaszczenie
następuje na rzecz tej jednostki.
6.
Obowiązek zapłaty odszkodowania za szkody powstałe
wskutek zdarzeń wymienionych w art. 124, art. 124b, art. 125 i
art. 126 oraz za zmniejszenie wartości nieruchomości z tego
powodu obciąża osobę lub jednostkę organizacyjną,
która uzyskała zezwolenie odpowiednio na założenie
lub przeprowadzenie ciągów drenażowych, przewodów
i urządzeń, o którym mowa w art. 124 ust. 1, albo
zezwolenie na wykonanie czynności związanych z konserwacją,
remontami, usuwaniem awarii oraz usuwaniem z gruntu, o którym
mowa w art. 124b ust. 1, albo zezwolenie na czasowe zajęcie
nieruchomości w przypadku siły wyższej lub innej
nagłej potrzeby zapobieżenia powstaniu znacznej szkody albo
przedsiębiorcę, który na podstawie koncesji wykonuje
działalność w zakresie poszukiwania, rozpoznawania lub
wydobywania kopalin objętych własnością górniczą.
7.
(uchylony).
8.
Podmiot, który będzie realizował cel publiczny, może
pokryć koszty należności, o których mowa w ust.
5 i 6, oraz koszty ustalenia tych należności.
Art.
133. [Wpłacenie odszkodowania do depozytu sądowego]
Odszkodowanie
wpłaca się do depozytu sądowego, jeżeli:
1)
osoba uprawniona odmawia jego przyjęcia albo wypłata
odszkodowania natrafia na trudne do przezwyciężenia
przeszkody lub
2)
odszkodowanie za wywłaszczenie dotyczy nieruchomości o
nieuregulowanym stanie prawnym.
Art.
134. [Podstawa ustalenia wysokości odszkodowania]
1.
Podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi, z
zastrzeżeniem art. 135, wartość rynkowa nieruchomości.
2.
Przy określaniu wartości rynkowej nieruchomości
uwzględnia się w szczególności jej rodzaj,
położenie, sposób użytkowania, przeznaczenie,
stan nieruchomości oraz aktualnie kształtujące się
ceny w obrocie nieruchomościami.
3.
Wartość nieruchomości dla celów odszkodowania
określa się według aktualnego sposobu jej użytkowania,
jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem
wywłaszczenia, nie powoduje zwiększenia jej wartości.
4.
Jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem
wywłaszczenia, powoduje zwiększenie jej wartości,
wartość nieruchomości dla celów odszkodowania
określa się według alternatywnego sposobu użytkowania
wynikającego z tego przeznaczenia.
Art.
135. [Ustalenie odszkodowania na podstawie wartości
odtworzeniowej]
1.
Jeżeli ze względu na rodzaj nieruchomości nie można
określić jej wartości rynkowej, gdyż tego rodzaju
nieruchomości nie występują w obrocie, określa
się jej wartość odtworzeniową.
2.
Przy określaniu wartości odtworzeniowej nieruchomości,
oddzielnie określa się wartość gruntu i
oddzielnie wartość jego części składowych.
3.
Przy określaniu wartości gruntu stosuje się przepisy
art. 134 ust. 2-4.
4.
Przy określaniu wartości budynków lub ich części,
budowli, urządzeń infrastruktury technicznej i innych
urządzeń szacuje się koszt ich odtworzenia, z
uwzględnieniem stopnia zużycia.
5.
Przy określaniu wartości drzewostanu leśnego albo
zadrzewień, jeżeli w drzewostanie znajdują się
materiały użytkowe, szacuje się wartość
drewna znajdującego się w tym drzewostanie. Jeżeli w
drzewostanie nie występuje materiał użytkowy lub
wartość drewna, które może być pozyskane,
jest niższa od kosztów zalesienia i pielęgnacji
drzewostanu, szacuje się koszty zalesienia oraz koszty
pielęgnacji drzewostanu do dnia wywłaszczenia.
6.
Przy określaniu wartości plantacji kultur wieloletnich
szacuje się koszty założenia plantacji i jej
pielęgnacji do czasu pierwszych zbiorów oraz wartość
utraconych pożytków w okresie od dnia wywłaszczenia
do dnia zakończenia pełnego plonowania. Sumę kosztów
i wartość utraconych pożytków zmniejsza się
o sumę rocznych odpisów amortyzacyjnych, wynikającą
z okresu wykorzystania plantacji od pierwszego roku plonowania do
dnia wywłaszczenia.
7.
Przy określaniu wartości zasiewów, upraw i innych
zbiorów jednorocznych szacuje się wartość
przewidywanych plonów według cen kształtujących
się w obrocie rynkowym, zmniejszając ją o wartość
nakładów koniecznych w związku ze zbiorem tych
plonów.
Rozdział
6
Zwrot
wywłaszczonych nieruchomości
Art.
136. [Zwrot wywłaszczonej nieruchomości]
1.
Nieruchomość wywłaszczona nie może być użyta
na cel inny niż określony w decyzji o wywłaszczeniu, z
uwzględnieniem art. 137, chyba że poprzedni właściciel
lub jego spadkobierca nie złożą wniosku o zwrot tej
nieruchomości.
2.
8
W razie powzięcia zamiaru użycia wywłaszczonej
nieruchomości lub jej części na inny cel niż
określony w decyzji o wywłaszczeniu właściwy
organ zawiadamia poprzedniego właściciela lub jego
spadkobiercę o tym zamiarze, informując równocześnie
o możliwości zwrotu wywłaszczonej nieruchomości
lub udziału w tej nieruchomości albo części
wywłaszczonej nieruchomości lub udziału w tej części.
2a.
9
W przypadku braku możliwości ustalenia adresu
poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercy
zawiadomienia dokonuje się w drodze obwieszczenia. Obwieszczenie
podaje się do publicznej wiadomości na okres 3 miesięcy
poprzez wywieszenie w siedzibie właściwego organu oraz
umieszczenie na jego stronie podmiotowej w Biuletynie Informacji
Publicznej. Informację o obwieszczeniu właściwy organ
podaje do publicznej wiadomości przez ogłoszenie w prasie
lokalnej o zasięgu obejmującym co najmniej powiat, na
terenie którego położona jest nieruchomość.
2b.
10
Zawiadomienie zawiera w szczególności:
1)
wskazanie nieruchomości według księgi wieczystej lub
zbioru dokumentów oraz według katastru nieruchomości;
2)
oznaczenie decyzji administracyjnej stanowiącej podstawę
wywłaszczenia;
3)
imię i nazwisko poprzedniego właściciela lub jego
spadkobiercy;
4)
informację o tym, że z wnioskiem o zwrot występuje się
do starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji
rządowej;
5)
pouczenie o skutkach niezłożenia wniosku o zwrot w
terminie, o którym mowa w ust. 5 i 7.
3.
11
Poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą
żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub
udziału w tej nieruchomości albo części
wywłaszczonej nieruchomości lub udziału w tej części,
jeżeli, stosownie do przepisu art. 137, nieruchomość
lub jej część stała się zbędna na cel
określony w decyzji o wywłaszczeniu. Z wnioskiem o zwrot
występuje się do starosty, wykonującego zadanie z
zakresu administracji rządowej, który zawiadamia o tym
właściwy organ gospodarujący zasobem nieruchomości.
Warunkiem zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub udziału
w tej nieruchomości albo części wywłaszczonej
nieruchomości lub udziału w tej części jest zwrot
przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę
odszkodowania lub nieruchomości zamiennej stosownie do art. 140.
3a.
12
W przypadku gdy postępowanie w sprawie zwrotu dotyczy
udziału w wywłaszczonej nieruchomości lub udziału
w jej części, starosta, wykonujący zadanie z zakresu
administracji rządowej, zawiadamia pozostałych uprawnionych
o możliwości zwrotu udziału w wywłaszczonej
nieruchomości albo udziału w jej części.
3b.
13
W przypadku gdy zostało zgłoszone więcej niż
jedno żądanie zwrotu udziału w wywłaszczonej
nieruchomości lub w jej części, starosta, wykonujący
zadanie z zakresu administracji rządowej, prowadzi jedno
postępowanie dotyczące wszystkich żądań.
4.
14
Przepisy ust. 3-3b stosuje się odpowiednio do części
nieruchomości nabytej w drodze umowy zgodnie z art. 113 ust. 3.
5.
15
W przypadku niezłożenia przez uprawnionego wniosku o
zwrot wywłaszczonej nieruchomości lub udziału w tej
nieruchomości albo części wywłaszczonej
nieruchomości lub udziału w tej części w terminie
3 miesięcy od dnia otrzymania zawiadomienia, o którym
mowa w ust. 2, albo od dnia następującego po dniu, w którym
upłynął okres, o którym mowa w ust. 2a,
uprawnienie do zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub
udziału w tej nieruchomości albo części
wywłaszczonej nieruchomości lub udziału w tej części
wygasa.
6.
(utracił moc).
7.
16
Uprawnienie do zwrotu, o którym mowa w ust. 3, wygasa,
jeżeli od dnia, w którym decyzja o wywłaszczeniu
stała się ostateczna, upłynęło 20 lat, a w
tym terminie uprawniony nie złożył wniosku, o którym
mowa w ust. 3. W takim przypadku właściwy organ nie ma
obowiązku zawiadamiania oraz informowania, o którym mowa
w ust. 2.
Art.
137. [Zbędność na cel wywłaszczenia]
1.
Nieruchomość uznaje się za zbędną na cel
określony w decyzji o wywłaszczeniu, jeżeli:
1)
pomimo upływu 7 lat od dnia, w którym decyzja o
wywłaszczeniu stała się ostateczna, nie rozpoczęto
prac związanych z realizacją tego celu albo
2)
17
pomimo upływu 10 lat od dnia, w którym decyzja o
wywłaszczeniu stała się ostateczna, cel ten nie został
zrealizowany.
2.
Jeżeli w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, cel
wywłaszczenia został zrealizowany tylko na części
wywłaszczonej nieruchomości, zwrotowi podlega pozostała
część.
Art.
138. [Wygaśnięcie praw do nieruchomości]
1.
Jeżeli nieruchomość lub jej część
podlegająca zwrotowi została oddana w trwały zarząd
lub została obciążona prawem użytkowania, prawa
te wygasają z dniem, w którym decyzja o zwrocie
wywłaszczonej nieruchomości stała się ostateczna.
Przepis art. 90 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
2.
Najem, dzierżawa lub użyczenie zwracanej nieruchomości
wygasa z upływem 3 miesięcy od dnia, w którym
decyzja o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości stała
się ostateczna.
Art.
139. [Stan zwracanej nieruchomości]
Nieruchomość
wywłaszczona podlega zwrotowi w stanie, w jakim znajduje się
w dniu jej zwrotu.
Art.
140. [Zwrot odszkodowania lub nieruchomości zamiennej]
1.
W razie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości poprzedni
właściciel lub jego spadkobierca zwraca Skarbowi Państwa
lub właściwej jednostce samorządu terytorialnego, w
zależności od tego, kto jest właścicielem
nieruchomości w dniu zwrotu, ustalone w decyzji odszkodowanie, a
także nieruchomość zamienną, jeżeli była
przyznana w ramach odszkodowania.
2.
Odszkodowanie pieniężne podlega waloryzacji, z tym że
jego wysokość po waloryzacji, z zastrzeżeniem art. 217
ust. 2, nie może być wyższa niż wartość
rynkowa nieruchomości w dniu zwrotu, a jeżeli ze względu
na rodzaj nieruchomości nie można określić jej
wartości rynkowej, nie może być wyższa niż
jej wartość odtworzeniowa.
3.
Jeżeli zwrotowi podlega część wywłaszczonej
nieruchomości, zwracaną kwotę odszkodowania ustala się
proporcjonalnie do powierzchni tej części nieruchomości.
3a.
18
Jeżeli zwrotowi podlega udział w wywłaszczonej
nieruchomości albo w jej części, zwracaną kwotę
odszkodowania ustala się proporcjonalnie do wielkości
udziału.
4.
19
W razie zmniejszenia się albo zwiększenia wartości
nieruchomości wskutek działań podjętych
bezpośrednio na nieruchomości po jej wywłaszczeniu,
odszkodowanie, ustalone stosownie do ust. 2, pomniejsza się albo
powiększa o kwotę równą różnicy
wartości określonej na dzień zwrotu. Przy określaniu
wartości nieruchomości przyjmuje się stan
nieruchomości z dnia wywłaszczenia oraz stan nieruchomości
z dnia zwrotu. Nie uwzględnia się skutków
wynikających ze zmiany przeznaczenia w planie miejscowym i zmian
w otoczeniu nieruchomości. Przepisy ust. 3 i 3a stosuje się
odpowiednio.
5.
Jeżeli w ramach odszkodowania została przyznana
nieruchomość zamienna oraz dopłata pieniężna,
oprócz nieruchomości zamiennej zwraca się także
tę dopłatę w wysokości ustalonej według
zasad, o których mowa w ust. 2, z tym że wysokość
zwaloryzowanej kwoty nie może być wyższa niż
różnica między wartością nieruchomości
zwracanej a wartością nieruchomości zamiennej
określonej na dzień zwrotu. Przy określaniu wartości
nieruchomości nie uwzględnia się skutków
wynikających ze zmiany przeznaczenia w planie miejscowym i zmian
w otoczeniu nieruchomości. W razie zmniejszenia się albo
zwiększenia wartości nieruchomości zamiennej stosuje
się dopłaty pieniężne równe różnicy
wartości tej nieruchomości określonej na dzień
zwrotu.
6.
Koszty postępowania o zwrot nieruchomości ponosi
odpowiednio Skarb Państwa albo właściwa jednostka
samorządu terytorialnego w zależności od tego, któremu
z tych podmiotów odszkodowanie jest zwracane.
Art.
141. [Rozłożenie należności na raty]
1.
Należności, o których mowa w art. 140, mogą
być, na wniosek poprzedniego właściciela albo jego
spadkobiercy, rozłożone na raty, nie dłużej niż
na 10 lat. Warunki rozłożenia na raty określa się
w decyzji o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości.
2.
Wierzytelności Skarbu Państwa lub właściwej
jednostki samorządu terytorialnego z tytułu, o którym
mowa w art. 140, podlegają stosownemu zabezpieczeniu. Jeżeli
zabezpieczenie polega na ustanowieniu hipoteki na nieruchomości,
decyzja o zwrocie stanowi podstawę wpisu hipoteki do księgi
wieczystej.
3.
Raty, o których mowa w ust. 1, podlegają oprocentowaniu
przy zastosowaniu stopy procentowej równej stopie redyskonta
weksli stosowanej przez Narodowy Bank Polski.
4.
Do skutków zwłoki lub opóźnienia w zapłacie
należności stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu
cywilnego.
Art.
142. [Orzekanie o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości]
1.
O zwrocie wywłaszczonych nieruchomości, zwrocie
odszkodowania, w tym także nieruchomości zamiennej, oraz o
rozliczeniach z tytułu zwrotu i terminach zwrotu orzeka
starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej,
w drodze decyzji.
2.
W sprawach, o których mowa w ust. 1, w których stroną
postępowania jest gmina lub powiat, prezydent miasta na prawach
powiatu sprawujący funkcję starosty podlega wyłączeniu
na zasadach określonych w rozdziale
5
działu I Kodeksu postępowania administracyjnego.
Art.
142a. [Stosowanie przepisów o zwrocie wywłaszczonych
nieruchomości do nieruchomosci nabytych w drodze umowy]
Przepisy
art. 136-142 stosuje się odpowiednio do nieruchomości
nabytych w drodze umowy, o której mowa w art. 114 ust. 1.
Rozdział
7
Udział
w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej
Art.
143. [Budowa urządzeń infrastruktury technicznej]
1.
Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości
bez względu na ich rodzaj i położenie, jeżeli
urządzenia infrastruktury technicznej zostały wybudowane z
udziałem środków Skarbu Państwa, jednostek
samorządu terytorialnego, środków pochodzących
z budżetu Unii Europejskiej lub ze źródeł
zagranicznych niepodlegających zwrotowi, z wyłączeniem
nieruchomości przeznaczonych w planie miejscowym na cele rolne i
leśne, a w przypadku braku planu miejscowego do nieruchomości
wykorzystywanych na cele rolne i leśne. Przepis art. 92 ust. 2
stosuje się odpowiednio.
2.
Przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej
rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią,
na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń
wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych,
elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.
Art.
144. [Opłaty adiacenckie]
1.
Właściciele nieruchomości uczestniczą w kosztach
budowy urządzeń infrastruktury technicznej przez wnoszenie
na rzecz gminy opłat adiacenckich.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się także do użytkowników
wieczystych nieruchomości gruntowych, którzy na podstawie
odrębnych przepisów nie mają obowiązku
wnoszenia opłat rocznych za użytkowanie wieczyste lub
wnieśli, za zgodą właściwego organu, jednorazowo
opłaty roczne za cały okres użytkowania wieczystego.
Art.
145. [Ustalenie opłaty adiacenckiej]
1.
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta może, w drodze
decyzji, ustalić opłatę adiacencką każdorazowo
po stworzeniu warunków do podłączenia nieruchomości
do poszczególnych urządzeń infrastruktury
technicznej albo po stworzeniu warunków do korzystania z
wybudowanej drogi.
2.
Wszczęcie postępowania w sprawie ustalenia opłaty
adiacenckiej może nastąpić w terminie do 3 lat od dnia
stworzenia warunków do podłączenia nieruchomości
do poszczególnych urządzeń infrastruktury
technicznej albo od dnia stworzenia warunków do korzystania z
wybudowanej drogi, jeżeli w dniu stworzenia tych warunków
obowiązywała uchwała rady gminy, o której mowa
w art. 146 ust. 2. Do ustalenia opłaty przyjmuje się stawkę
procentową określoną w uchwale rady gminy obowiązującą
w dniu, w którym stworzono warunki do podłączenia
nieruchomości do poszczególnych urządzeń
infrastruktury technicznej albo w dniu stworzenia warunków do
korzystania z wybudowanej drogi.
Art.
146. [Wysokość opłaty adiacenckiej]
1.
Ustalenie i wysokość opłaty adiacenckiej zależą
od wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego budową
urządzeń infrastruktury technicznej.
1a.
Ustalenie opłaty adiacenckiej następuje po uzyskaniu opinii
rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartości
nieruchomości.
2.
Wysokość opłaty adiacenckiej wynosi nie więcej
niż 50% różnicy między wartością,
jaką nieruchomość miała przed wybudowaniem
urządzeń infrastruktury technicznej, a wartością,
jaką nieruchomość ma po ich wybudowaniu. Wysokość
stawki procentowej opłaty adiacenckiej ustala rada gminy w
drodze uchwały.
2a.
W odniesieniu do nieruchomości położonych na obszarze
Specjalnej Strefy Rewitalizacji, o której mowa w rozdziale
5
ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji, wysokość
opłaty, o której mowa w ust. 2, wynosi nie więcej
niż 75% różnicy między wartością,
jaką nieruchomość miała przed wybudowaniem
urządzeń infrastruktury technicznej, a wartością,
jaką nieruchomość ma po ich wybudowaniu.
3.
Wartość nieruchomości według stanu przed
wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej i po ich
wybudowaniu określa się według cen na dzień, w
którym stworzono warunki do podłączenia
nieruchomości do poszczególnych urządzeń
infrastruktury technicznej albo na dzień stworzenia warunków
do korzystania z wybudowanej drogi.
Art.
147. [Rozłożenie opłaty adiacenckiej na raty]
1.
Opłata adiacencka może być, na wniosek właściciela
nieruchomości, rozłożona na raty roczne płatne w
okresie do 10 lat. Warunki rozłożenia na raty określa
się w decyzji o ustaleniu opłaty. Należność
gminy z tego tytułu podlega zabezpieczeniu, w tym przez
ustanowienie hipoteki. Decyzja o ustaleniu opłaty adiacenckiej
stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej.
2.
Raty, o których mowa w ust. 1, podlegają oprocentowaniu
przy zastosowaniu stopy procentowej równej stopie redyskonta
weksli stosowanej przez Narodowy Bank Polski.
Art.
148. [Terminy wnoszenia opłaty adiacenckiej, waloryzacja,
zaliczanie nakładów]
1.
Obowiązek wnoszenia opłaty adiacenckiej powstaje po upływie
14 dni od dnia, w którym decyzja o ustaleniu opłaty stała
się ostateczna. W przypadku rozłożenia opłaty na
raty obowiązek ten dotyczy wpłacenia pierwszej raty.
2.
Do skutków zwłoki lub opóźnienia w zapłacie
opłaty adiacenckiej stosuje się odpowiednio przepisy
Kodeksu
cywilnego.
3.
Wysokość opłaty adiacenckiej ustalona w decyzji
podlega waloryzacji począwszy od pierwszego dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym wydana
została decyzja, do pierwszego dnia miesiąca, w którym
powstał obowiązek zapłaty.
4.
Na poczet opłaty adiacenckiej zalicza się wartość
świadczeń pieniężnych wniesionych przez
właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości
na rzecz budowy poszczególnych urządzeń
infrastruktury technicznej.
Art.
148a.
(uchylony).
Art.
148b. [Warunki podłączenia do urządzeń
infrastruktury technicznej]
1.
Ustalenie, że zostały stworzone warunki do podłączenia
nieruchomości do urządzeń infrastruktury technicznej
albo warunki do korzystania z wybudowanej drogi, następuje na
podstawie odrębnych przepisów.
2.
Właściwym organom gminy, rzeczoznawcom majątkowym
sporządzającym opinie o wartości nieruchomości, o
których mowa w art. 146 ust. 1a, a także osobom
zobowiązanym do wniesienia opłaty adiacenckiej, właściwe
podmioty są obowiązane udzielać informacji w sprawach
ustalenia, o którym mowa w ust. 1, że zostały
stworzone warunki do podłączenia nieruchomości do
urządzeń infrastruktury technicznej albo warunki do
korzystania z wybudowanej drogi, wystarczające do ustalenia tej
opłaty.
DZIAŁ
IV
Wycena
nieruchomości
Rozdział
1
Określanie
wartości nieruchomości
Art.
149. [Zakres przedmiotowy wyceny nieruchomości]
Przepisy
niniejszego rozdziału stosuje się do wszystkich
nieruchomości, bez względu na ich rodzaj, położenie
i przeznaczenie, a także bez względu na podmiot własności
i cel wyceny, z wyłączeniem określania wartości
nieruchomości w związku z realizacją ustawy
o scalaniu i wymianie gruntów.
Art.
150. [Wycena]
1.
W wyniku wyceny nieruchomości dokonuje się:
1)
określenia wartości rynkowej;
2)
określenia wartości odtworzeniowej;
3)
ustalenia wartości katastralnej;
4)
(uchylony);
5)
określenia innych rodzajów wartości przewidzianych w
odrębnych przepisach.
2.
Wartość rynkową określa się dla
nieruchomości, które są lub mogą być
przedmiotem obrotu.
3.
Wartość odtworzeniową określa się dla
nieruchomości, które ze względu na rodzaj, obecne
użytkowanie lub przeznaczenie nie są lub nie mogą być
przedmiotem obrotu rynkowego, a także jeżeli wymagają
tego przepisy
szczególne.
4.
Wartość katastralną nieruchomości ustala się
dla nieruchomości, o których mowa w przepisach
o podatku od nieruchomości. Zasady i tryb ustalania tej wartości
regulują przepisy rozdziału 2 niniejszego działu.
5.
Określenia wartości wymienionych w ust. 1 pkt 1 i 2 oraz w
art. 161 dokonują rzeczoznawcy majątkowi, o których
mowa w przepisach rozdziału 1 działu V.
6.
(uchylony).
Art.
151. [Wartość rynkowa, odtworzeniowa, katastralna]
1.
Wartość rynkową nieruchomości stanowi szacunkowa
kwota, jaką w dniu wyceny można uzyskać za
nieruchomość w transakcji sprzedaży zawieranej na
warunkach rynkowych pomiędzy kupującym a sprzedającym,
którzy mają stanowczy zamiar zawarcia umowy, działają
z rozeznaniem i postępują rozważnie oraz nie znajdują
się w sytuacji przymusowej.
2.
Wartość odtworzeniowa nieruchomości jest równa
kosztom jej odtworzenia, z uwzględnieniem stopnia zużycia.
3.
Wartość katastralną nieruchomości stanowi wartość
ustalona w procesie powszechnej taksacji nieruchomości.
Art.
152. [Podejścia do wyceny]
1.
Sposoby określania wartości nieruchomości, stanowiące
podejścia do ich wyceny, są uzależnione od przyjętych
rodzajów czynników wpływających na wartość
nieruchomości.
2.
Wyceny nieruchomości dokonuje się przy zastosowaniu
podejść: porównawczego, dochodowego lub kosztowego,
albo mieszanego, zawierającego elementy podejść
poprzednich.
3.
Przy zastosowaniu podejścia porównawczego lub dochodowego
określa się wartość rynkową nieruchomości.
Jeżeli istniejące uwarunkowania nie pozwalają na
zastosowanie podejścia porównawczego lub dochodowego,
wartość rynkową nieruchomości określa się
w podejściu mieszanym. Przy zastosowaniu podejścia
kosztowego określa się wartość odtworzeniową
nieruchomości.
Art.
153. [Podejścia: porównawcze, dochodowe, kosztowe]
1.
Podejście porównawcze polega na określeniu wartości
nieruchomości przy założeniu, że wartość
ta odpowiada cenom, jakie uzyskano za nieruchomości podobne,
które były przedmiotem obrotu rynkowego. Ceny te koryguje
się ze względu na cechy różniące
nieruchomości podobne od nieruchomości wycenianej oraz
uwzględnia się zmiany poziomu cen wskutek upływu
czasu. Podejście porównawcze stosuje się, jeżeli
są znane ceny i cechy nieruchomości podobnych do
nieruchomości wycenianej.
2.
Podejście dochodowe polega na określaniu wartości
nieruchomości przy założeniu, że jej nabywca
zapłaci za nią cenę, której wysokość
uzależni od przewidywanego dochodu, jaki uzyska z nieruchomości.
Stosuje się je przy wycenie nieruchomości przynoszących
lub mogących przynosić dochód.
3.
Podejście kosztowe polega na określaniu wartości
nieruchomości przy założeniu, że wartość
ta odpowiada kosztom jej odtworzenia, pomniejszonym o wartość
zużycia nieruchomości. Przy podejściu tym określa
się oddzielnie koszt nabycia gruntu i koszt odtworzenia jego
części składowych.
Art.
154. [Wybór podejścia, metody i techniki szacowania
nieruchomości]
1.
Wyboru właściwego podejścia oraz metody i techniki
szacowania nieruchomości dokonuje rzeczoznawca majątkowy,
uwzględniając w szczególności cel wyceny,
rodzaj i położenie nieruchomości, przeznaczenie w
planie miejscowym, stan nieruchomości oraz dostępne dane o
cenach, dochodach i cechach nieruchomości podobnych.
2.
W przypadku braku planu miejscowego przeznaczenie nieruchomości
ustala się na podstawie studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy lub decyzji o warunkach
zabudowy i zagospodarowania terenu.
3.
W przypadku braku studium lub decyzji, o których mowa w ust.
2, uwzględnia się faktyczny sposób użytkowania
nieruchomości.
Art.
155. [Dane wykorzystywane przy szacowaniu wartości
nieruchomości]
1.
Przy szacowaniu nieruchomości wykorzystuje się wszelkie,
niezbędne i dostępne dane o nieruchomościach, zawarte
w szczególności w:
1)
księgach wieczystych;
2)
katastrze nieruchomości;
3)
ewidencji sieci uzbrojenia terenu;
3a)
ewidencji numeracji porządkowej nieruchomości;
3b)
rejestrach zabytków;
4)
tabelach taksacyjnych i na mapach taksacyjnych tworzonych na
podstawie art. 169;
5)
planach miejscowych, studiach uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy, decyzjach o warunkach zabudowy
i zagospodarowania terenu oraz pozwoleniach na budowę;
6)
wykazach prowadzonych przez urzędy skarbowe;
6a)
dokumentach będących w posiadaniu agencji, którym
Skarb Państwa powierzył, w drodze ustaw, wykonywanie prawa
własności i innych praw rzeczowych na jego rzecz;
6b)
w aktach notarialnych znajdujących się w posiadaniu
spółdzielni mieszkaniowych, dotyczących zbywania
spółdzielczych praw do lokali;
7)
umowach, orzeczeniach, decyzjach i innych dokumentach, będących
podstawą wpisu do ksiąg wieczystych oraz do rejestrów
wchodzących w skład operatu katastralnego;
8)
świadectwie charakterystyki energetycznej.
2.
Wykorzystane w operacie szacunkowym dane poświadczone przez
rzeczoznawcę majątkowego mogą mieć formę
wypisów i wyrysów z dokumentów lub rejestrów,
o których mowa w ust. 1.
3.
Właściwe organy, agencje, o których mowa w ust. 1
pkt 6a, spółdzielnie mieszkaniowe, sądy oraz urzędy
skarbowe są obowiązane udostępniać rzeczoznawcom
majątkowym rejestry i dokumenty, o których mowa w ust. 1,
w tym umożliwiać sporządzanie kopii dokumentów
w dowolnej formie.
4.
Przy wycenie nieruchomości na potrzeby związane w
szczególności z pozbawieniem lub ograniczeniem praw do
nieruchomości, a także z ponoszeniem ciężarów
i świadczeń publicznych, w tym podatków,
rzeczoznawca majątkowy działający na zlecenie organów
administracji publicznej lub sądów ma prawo wstępu
na nieruchomość będącą przedmiotem wyceny
oraz dokonywania niezbędnych czynności związanych z
szacowaniem nieruchomości.
Art.
156. [Operat szacunkowy]
1.
Rzeczoznawca majątkowy sporządza na piśmie opinię
o wartości nieruchomości w formie operatu szacunkowego.
1a.
Jednostka sektora finansów publicznych lub inny podmiot, który
w zakresie, w jakim wykorzystuje środki publiczne w rozumieniu
przepisów ustawy
z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych lub dysponuje
nimi, zlecił rzeczoznawcy majątkowemu sporządzenie
operatu szacunkowego, są obowiązani umożliwić
osobie, której interesu prawnego dotyczy jego treść,
przeglądanie tego operatu oraz sporządzanie z niego notatek
i odpisów. Osoba ta może żądać
uwierzytelnienia sporządzonych przez siebie odpisów z
operatu szacunkowego lub wydania jej z operatu szacunkowego
uwierzytelnionych odpisów, o ile jest to uzasadnione ważnym
interesem tej osoby.
2.
Rzeczoznawca majątkowy nie ponosi odpowiedzialności za
wykorzystanie operatu bez jego zgody do innego celu niż cel, dla
którego został sporządzony.
3.
Operat szacunkowy może być wykorzystywany do celu, dla
którego został sporządzony, przez okres 12 miesięcy
od daty jego sporządzenia, chyba że wystąpiły
zmiany uwarunkowań prawnych lub istotne zmiany czynników,
o których mowa w art. 154.
4.
Operat szacunkowy może być wykorzystywany po upływie
okresu, o którym mowa w ust. 3, po potwierdzeniu jego
aktualności przez rzeczoznawcę majątkowego.
Potwierdzenie aktualności operatu szacunkowego następuje
przez umieszczenie stosownej klauzuli w operacie szacunkowym przez
rzeczoznawcę, który go sporządził, oraz
dołączenie do operatu szacunkowego analizy potwierdzającej,
że od daty jego sporządzenia nie wystąpiły zmiany
uwarunkowań prawnych lub istotne zmiany czynników, o
których mowa w art. 154. Po potwierdzeniu aktualności
operat szacunkowy może być wykorzystywany do celu, dla
którego został sporządzony, w kolejnych 12
miesiącach, licząc od dnia upływu okresu, o którym
mowa w ust. 3, chyba że wystąpią zmiany uwarunkowań
prawnych lub istotne zmiany czynników, o których mowa w
art. 154.
5.
Przepisy ust. 3 i 4 nie naruszają uregulowań wynikających
z przepisów odrębnych.
Art.
157. [Ocena prawidłowości sporządzenia operatu
szacunkowego]
1.
Oceny prawidłowości sporządzenia operatu szacunkowego
dokonuje organizacja zawodowa rzeczoznawców majątkowych w
terminie nie dłuższym niż 2 miesiące od dnia
zawarcia umowy o dokonanie tej oceny, mając na względzie
następujące zasady:
1)
organizacja zawodowa rzeczoznawców majątkowych wyznacza
zespół oceniający w składzie co najmniej 2
rzeczoznawców majątkowych;
2)
w ocenie nie mogą brać udziału rzeczoznawcy majątkowi,
wobec których zachodzą przesłanki wymienione w art.
24
Kodeksu postępowania administracyjnego lub inne przesłanki,
które mogą budzić uzasadnione wątpliwości
co do ich bezstronności.
1a.
(uchylony).
2.
Sporządzenie przez innego rzeczoznawcę majątkowego
wyceny tej samej nieruchomości w formie operatu szacunkowego nie
może stanowić podstawy oceny prawidłowości
sporządzenia operatu szacunkowego, o którym mowa w ust.
1.
3.
W przypadku gdy operat szacunkowy został sporządzony przez
osoby powołane lub ustanowione przez sąd, o ocenę
operatu może wnioskować tylko sąd.
4.
Przepisy ust. 1 i 3 stosuje się odpowiednio w przypadku
rozbieżnych operatów szacunkowych określających
wartość tej samej nieruchomości dla tożsamego
celu wyceny.
Art.
158.
(uchylony).
Art.
159. [Delegacja ustawowa - metody i techniki wyceny
nieruchomości]
Rada
Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje
metod i technik wyceny nieruchomości, sposoby określania
wartości nieruchomości, wartości nakładów
i szkód na nieruchomości oraz sposób sporządzania,
formę i treść operatu szacunkowego, uwzględniając:
1)
sposoby określania wartości nieruchomości przy
zastosowaniu poszczególnych podejść, metod i technik
wyceny;
2)
sposoby określania wartości nieruchomości dla różnych
celów;
3)
sposoby określania wartości nieruchomości jako
przedmiotu różnych praw;
4)
sposoby określania wartości nieruchomości w zależności
od ich rodzaju i przeznaczenia;
5)
rodzaje nakładów na nieruchomości;
6)
dane, jakie powinien zawierać operat szacunkowy, oraz sposób
potwierdzania jego aktualności;
7)
uwarunkowania określania wartości rynkowej nieruchomości
w podejściu mieszanym.
Rozdział
2
Powszechna
taksacja nieruchomości
Art.
160. [Zakres powszechnej taksacji]
Przepisy
niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości,
dla których ustala się wartość katastralną.
Art.
161. [Cel i podstawa taksacji]
1.
Powszechna taksacja nieruchomości ma na celu ustalanie wartości
katastralnej nieruchomości i jest przeprowadzana, na podstawie
niniejszej ustawy oraz odrębnych przepisów,
przez organy prowadzące kataster nieruchomości.
2.
Wartość katastralną nieruchomości ustala się
na podstawie oszacowania nieruchomości reprezentatywnych dla
poszczególnych rodzajów nieruchomości na obszarze
danej gminy. Do ustalania wartości tych nieruchomości
stosuje się przepisy rozdziału 1 niniejszego działu.
Wartość nieruchomości reprezentatywnych określa
się z wykorzystaniem cen transakcyjnych nieruchomości na
obszarze gminy, a w przypadku braku dostatecznej liczby transakcji,
na obszarze gmin sąsiadujących.
3.
Czynności szacowania nieruchomości reprezentatywnych w celu
ustalenia wartości katastralnej, a także w celu
sporządzenia map taksacyjnych i tabel taksacyjnych, wykonują
rzeczoznawcy majątkowi.
Art.
162. [Wartości katastralne]
1.
Wartości katastralne, ustalone w procesie powszechnej taksacji
nieruchomości, powinny uwzględniać różnice,
jakie występują między poszczególnymi
nieruchomościami oraz zbliżenie do wartości rynkowej
możliwe do uzyskania przy zastosowaniu zasad przyjętych dla
masowej wyceny.
2.
Wartości katastralne wykorzystuje się do ustalania podstawy
opodatkowania podatkiem od nieruchomości, a także w
zakresie określonym niniejszą ustawą albo przepisami
odrębnych ustaw, przy określaniu wartości
nieruchomości stanowiących własność Skarbu
Państwa lub właściwej jednostki samorządu
terytorialnego, albo przy wykonywaniu czynności urzędowych,
do których wykonania niezbędne jest określenie
wartości nieruchomości.
Art.
163. [Okresy i terminy powszechnej taksacji nieruchomości]
1.
Powszechną taksację nieruchomości przeprowadza się
okresowo. Termin rozpoczęcia oraz zakończenia powszechnej
taksacji nieruchomości, a także źródła jej
finansowania, określi odrębna ustawa.
2.
W okresach rocznych dzielących przeprowadzanie kolejnych
powszechnych taksacji nieruchomości ustalone w wyniku
poprzedniej powszechnej taksacji wartości katastralne
przeszacowuje się, stosując wskaźniki cen
nieruchomości, o których mowa w art. 5.
3.
Rada gminy może podjąć uchwałę o
przeprowadzeniu na koszt gminy powszechnej taksacji nieruchomości
w okresie między terminami ustalonymi w ustawie, o której
mowa w ust. 1, jednak nie częściej niż co 3 lata.
Art.
164. [Zasady taksacji]
1.
Podstawą do ustalenia wartości katastralnej poszczególnych
nieruchomości są mapy taksacyjne i tabele taksacyjne.
2.
Wartość katastralną nieruchomości ustala się
dla całych nieruchomości lub ich części, jeżeli
zostały wyodrębnione jako przedmioty opodatkowania w
przepisach
o podatku od nieruchomości.
3.
Jeżeli nieruchomość jest położona na
obszarze więcej niż jednej gminy, wartość
katastralną ustala się odrębnie dla każdej części
nieruchomości położonej w każdej z tych gmin.
4.
Jeżeli zachodzi potrzeba zastosowania kilku podejść w
celu ustalenia wartości katastralnej tej samej nieruchomości,
wartość tę ustala się odrębnie dla każdej
części nieruchomości, dla której zastosowano
odrębne podejście.
Art.
165. [Wartość katastralna]
Wartość
katastralną nieruchomości gruntowej stanowi wartość
katastralna gruntu oraz wartość katastralna jego części
składowych.
Art.
166. [Jednostkowe wartości powierzchni gruntów]
1.
W celu ustalenia wartości katastralnej gruntu określa się
dla stref wyodrębnionych, ze względu na podobne czynniki
wpływające na wartość rynkową, jednostkowe
wartości powierzchni gruntów położonych w tych
strefach.
2.
Jednostkowe wartości powierzchni gruntów w wyodrębnionych
strefach przedstawia się w wykazach tych stref, stanowiących
integralną część map taksacyjnych.
3.
Wartość katastralną gruntu ustala się jako
iloczyn powierzchni wykazanej w katastrze nieruchomości oraz
jednostkowej wartości, o której mowa w ust. 2.
Art.
167. [Jednostkowe wartości powierzchni części
składowych gruntu]
1.
W celu ustalenia wartości katastralnej części
składowych gruntu określa się jednostkowe wartości
powierzchni tych części składowych w grupach,
uwzględniając ich położenie oraz różnice,
jakie między nimi występują.
2.
Jednostkowe wartości powierzchni części składowych
gruntu w wyodrębnionych grupach wykazuje się w tabelach
taksacyjnych.
3.
Wartość katastralną części składowych
gruntu ustala się jako sumę wartości katastralnej
poszczególnych obiektów składających się
na te części. Wartość katastralną
poszczególnych obiektów ustala się jako iloczyn
ich powierzchni wykazanej w katastrze nieruchomości oraz
wartości jednostkowej wykazanej w tabelach taksacyjnych.
4.
Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do budynków
oraz lokali stanowiących odrębny przedmiot własności.
Art.
168. [Ponowne ustalenie wartości]
Przepisy
art. 166 i 167 stosuje się również w razie
konieczności ponownego ustalenia wartości katastralnej po
przeprowadzeniu powszechnej taksacji nieruchomości.
Art.
169. [Mapy i tabele taksacyjne]
1.
Mapy taksacyjne i tabele taksacyjne sporządza organ prowadzący
kataster nieruchomości na podstawie oszacowania nieruchomości
reprezentatywnych, wykonanego przez rzeczoznawców majątkowych.
2.
Organ prowadzący kataster nieruchomości, w porozumieniu z
właściwym terytorialnie wójtem, burmistrzem albo
prezydentem miasta, wykłada mapy taksacyjne i tabele taksacyjne
do publicznego wglądu na okres co najmniej 21 dni. Informację
o wyłożeniu ogłasza się w formie obwieszczenia
oraz w miejscowej prasie, a także w sposób zwyczajowo
przyjęty w danej miejscowości, określając miejsce
i termin wyłożenia wraz z pouczeniem o możliwości
zgłaszania zarzutów.
3.
Każdy, czyjego interesu prawnego dotyczą ustalenia
wynikające z map i tabel taksacyjnych, może w okresie
wyłożenia zgłaszać do nich zarzuty.
4.
Organ prowadzący kataster nieruchomości rozpatruje
zgłoszone zarzuty i przedstawia je radzie gminy właściwej
dla miejsca położenia nieruchomości, wraz z propozycją
rozstrzygnięcia, dołączając mapy i tabele
taksacyjne. Rada gminy podejmuje uchwałę w sprawie nadania
mocy urzędowej mapom taksacyjnym i tabelom taksacyjnym, w której
rozstrzyga również o sposobie załatwienia
zgłoszonych zarzutów.
5.
Stronie niezadowolonej ze sposobu załatwienia zgłoszonych
zarzutów przysługuje skarga do sądu
administracyjnego.
6.
Uchwała rady gminy w sprawie nadania mocy urzędowej mapom
taksacyjnym i tabelom taksacyjnym podlega ogłoszeniu w
wojewódzkim dzienniku urzędowym.
Art.
170. [Decyzja o ustaleniu wartości katastralnej]
1.
Organ prowadzący kataster orzeka, w drodze decyzji, o ustaleniu
wartości katastralnej nieruchomości i jej wpisie w
katastrze nieruchomości.
2.
Decyzja, o której mowa w ust. 1, podlega natychmiastowemu
wykonaniu.
3.
Wartości katastralne nieruchomości ustalone na podstawie
obowiązujących map i tabel taksacyjnych, wpisane w
katastrze nieruchomości, uzyskują z datą ich wpisu moc
danych urzędowych.
4.
Wartości, o których mowa w ust. 3, mogą być
aktualizowane na wniosek właściciela lub użytkownika
wieczystego oraz innej osoby, na której ciąży
obowiązek podatkowy, a także z urzędu, na podstawie
indywidualnego oszacowania nieruchomości. Przepisy ust. 1 i 2
stosuje się odpowiednio.
Art.
171. [Obowiązek dostarczenia organowi informacji i
dokumentów]
1.
Osoby, o których mowa w art. 170 ust. 4, są obowiązane
dostarczyć organowi prowadzącemu kataster nieruchomości
dokumenty i informacje dotyczące tej nieruchomości,
niezbędne do przeprowadzenia powszechnej taksacji nieruchomości.
2.
W razie niedostarczenia dokumentów i informacji, o których
mowa w ust. 1, organ prowadzący kataster nieruchomości, po
przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, ustala
wartość katastralną tej nieruchomości na
podstawie dostępnych dokumentów i informacji.
Art.
172. [Kontrola powszechnej taksacji nieruchomości]
1.
Naczelny organ administracji państwowej, właściwy w
sprawach katastru nieruchomości, przeprowadza co roku na
wybranych obszarach kontrolę powszechnej taksacji nieruchomości.
2.
Wyniki kontroli, o której mowa w ust. 1, mogą stanowić
podstawę do przeprowadzenia kolejnej powszechnej taksacji
nieruchomości na wybranych obszarach.
Art.
173. [Delegacja ustawowa - sposób przeprowadzenia
powszechnej taksacji]
Rada
Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób
przeprowadzenia powszechnej taksacji nieruchomości,
uwzględniając:
1)
zakres informacji niezbędnych przy przeprowadzaniu taksacji;
2)
cechy nieruchomości wpływające na wartość
katastralną;
3)
źródła danych o nieruchomościach dla potrzeb
powszechnej taksacji;
4)
sposób ustalania wartości katastralnych;
5)
sposób zakończenia powszechnej taksacji;
6)
sposób i terminy przeprowadzania kontroli powszechnej taksacji
nieruchomości;
7)
rodzaje i wzory dokumentów stosowanych przy przeprowadzaniu
powszechnej taksacji oraz sposób ich sporządzania.
Rozdział
3
Badanie
rynku nieruchomości
Art.
173a. [Zakres badania rynku]
1.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa dokonuje
okresowych badań rynku nieruchomości, ze szczególnym
uwzględnieniem nieruchomości przeznaczonych na cele
mieszkaniowe lub wykorzystywanych na te cele. Badania dotyczą
cen transakcyjnych nieruchomości, stawek czynszów oraz
częstotliwości obrotu nieruchomościami.
2.
Na podstawie badań, o których mowa w ust. 1, minister
właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa co najmniej raz w
roku opracowuje analizy i zestawienia charakteryzujące rynek
nieruchomości. Analizy i zestawienia są udostępniane
na stronach internetowych urzędu obsługującego
ministra.
Art.
173b. [Udostępnianie informacji dotyczących rynku
nieruchomości]
Organy
administracji publicznej dysponujące informacjami o rynku
nieruchomości, a w szczególności organy statystyki
publicznej uzyskujące informacje statystyczne w zakresie i
terminach określonych w programie badań statystycznych i
organy właściwe w sprawach katastru nieruchomości są
obowiązane do nieodpłatnego udostępniania do wglądu
ministrowi właściwemu do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa posiadanych
informacji dotyczących rynku nieruchomości.
Art.
173c. [Zakres informacji o rynku nieruchomości]
Przez
informacje o rynku nieruchomości, o których mowa w art.
173b, rozumie się informacje dotyczące w szczególności
cen transakcyjnych nieruchomości, stawek czynszów oraz
częstotliwości obrotu nieruchomościami.
DZIAŁ
V
Działalność
zawodowa w dziedzinie gospodarowania nieruchomościami
Rozdział
1
Rzeczoznawstwo
majątkowe
Art.
174. [Rzeczoznawstwo majątkowe i rzeczoznawca majątkowy]
1.
Rzeczoznawstwo majątkowe jest działalnością
zawodową wykonywaną przez rzeczoznawców na zasadach
określonych w niniejszej ustawie.
2.
Rzeczoznawcą majątkowym jest osoba fizyczna posiadająca
uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości, nadane
w trybie przepisów rozdziału 4 niniejszego działu.
3.
Rzeczoznawca majątkowy dokonuje określania wartości
nieruchomości, a także maszyn i urządzeń trwale
związanych z nieruchomością.
3a.
Rzeczoznawca majątkowy może sporządzać
opracowania i ekspertyzy, niestanowiące operatu szacunkowego,
dotyczące:
1)
rynku nieruchomości oraz doradztwa w zakresie tego rynku;
2)
efektywności inwestowania w nieruchomości i ich rozwoju;
3)
skutków finansowych uchwalania lub zmiany planów
miejscowych;
4)
oznaczania przedmiotu odrębnej własności lokali;
5)
bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości;
6)
określania wartości nieruchomości na potrzeby
indywidualnego inwestora;
7)
wyceny nieruchomości zaliczanych do inwestycji w rozumieniu
przepisów
o rachunkowości;
8)
wyceny nieruchomości jako środków trwałych
jednostek w rozumieniu ustawy
o rachunkowości.
3b.
Z dniem wpisu do centralnego rejestru rzeczoznawców
majątkowych osoba, o której mowa w ust. 2, nabywa prawo
wykonywania zawodu oraz używania tytułu zawodowego
"rzeczoznawca majątkowy". Tytuł zawodowy
"rzeczoznawca majątkowy" podlega ochronie prawnej.
4.
Biegłych sądowych z zakresu szacowania nieruchomości
powołuje się lub ustanawia spośród osób
posiadających uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania
nieruchomości, nadane w trybie rozdziału 4 niniejszego
działu.
5.
Rzeczoznawca majątkowy nie może odmówić
pełnienia funkcji biegłego sądowego.
6.
Prowadzenie działalności w zakresie szacowania
nieruchomości na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest
możliwe, w przypadku gdy czynności z zakresu szacowania
nieruchomości będą wykonywane przez rzeczoznawców
majątkowych.
7.
Rzeczoznawca majątkowy wykonuje zawód:
1)
prowadząc we własnym imieniu działalność
gospodarczą jednoosobowo lub w ramach spółki
osobowej w zakresie szacowania nieruchomości, lub
2)
w ramach stosunku pracy lub umowy cywilnoprawnej u podmiotu
prowadzącego działalność w zakresie szacowania
nieruchomości.
8.
(uchylony).
9.
Przepisy ust. 7 i 8 nie dotyczą biegłych sądowych
wykonujących wycenę na zlecenie sądu.
Art.
175. [Zasady wykonywania zawodu rzeczoznawcy]
1.
Rzeczoznawca majątkowy jest zobowiązany do wykonywania
czynności, o których mowa w art. 174 ust. 3 i 3a, zgodnie
z zasadami wynikającymi z przepisów prawa i standardami
zawodowymi, ze szczególną starannością właściwą
dla zawodowego charakteru tych czynności oraz z zasadami etyki
zawodowej, kierując się zasadą bezstronności w
wycenie nieruchomości.
2.
Rzeczoznawca majątkowy jest zobowiązany do stałego
doskonalenia kwalifikacji zawodowych oraz dokumentowania wypełniania
tego obowiązku. Dokumentację potwierdzającą
wypełnianie tego obowiązku rzeczoznawca majątkowy
przechowuje przez okres 5 lat.
3.
Informacje uzyskane przez rzeczoznawcę majątkowego w
związku z wykonywaniem zawodu stanowią tajemnicę
zawodową. W szczególności informacje uzyskane w toku
wykonywania czynności zawodowych nie mogą być
przekazywane osobom trzecim, chyba że odrębne przepisy
stanowią inaczej lub w przypadkach, o których mowa w art.
157, art. 194, art. 195 i art. 195a.
4.
Przedsiębiorca prowadzący działalność, o
której mowa w art. 174 ust. 3 i 3a, podlega obowiązkowemu
ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone
w związku z wykonywaniem umowy, której jest stroną,
a której przedmiotem są czynności wskazane w art.
174 ust. 3 i 3a. Jeżeli wykonuje ją przy pomocy
rzeczoznawcy majątkowego związanego z tym przedsiębiorcą
umową o pracę lub umową cywilnoprawną, podlega on
również odpowiedzialności cywilnej za szkody
wyrządzone działaniem tej osoby.
4a.
Kopia dokumentu ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 4,
aktualnego na dzień sporządzenia operatu szacunkowego,
stanowi załącznik do operatu szacunkowego lub umowy o
dokonanie wyceny nieruchomości.
4b.
Przepis ust. 4a stosuje się odpowiednio w przypadku
potwierdzenia aktualności operatu szacunkowego, o którym
mowa w art. 156 ust. 4, a także w odniesieniu do opracowań
i ekspertyz niestanowiących operatu szacunkowego, o których
mowa w art. 174 ust. 3a.
5.
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, po
zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń,
określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy
zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w ust.
4, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną
sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności
pod uwagę specyfikę wykonywanego zawodu oraz zakres
realizowanych zadań, a także sposoby uznawania ubezpieczeń
i gwarancji zawodowych wydanych w państwach członkowskich,
o których mowa w art.
3 pkt 6
ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców
zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie
gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. poz. 649
i 1293).
6.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa ustala oraz
ogłasza obowiązujące standardy zawodowe w drodze
obwieszczenia.
Art.
176. [Wyłączenie rzeczoznawcy od udziału w
szacowaniu nieruchomości]
Rzeczoznawca
majątkowy podlega wyłączeniu od udziału w
szacowaniu nieruchomości, jeżeli zachodzą przesłanki
wymienione w art.
24
Kodeksu postępowania administracyjnego.
Art.
177. [Nadawanie uprawnień zawodowych w zakresie szacowania
nieruchomości]
1.
Uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości nadaje
się osobie fizycznej, która:
1)
posiada pełną zdolność do czynności
prawnych;
2)
nie była karana za przestępstwo przeciwko działalności
instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego, za
przestępstwo przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, za
przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, za
przestępstwo przeciwko mieniu, za przestępstwo przeciwko
obrotowi gospodarczemu, za przestępstwo przeciwko obrotowi
pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwo
skarbowe;
3)
posiada wyższe wykształcenie;
4)
ukończyła studia podyplomowe w zakresie wyceny
nieruchomości;
5)
odbyła co najmniej 6-miesięczną praktykę zawodową
w zakresie wyceny nieruchomości;
6)
przeszła z wynikiem pozytywnym postępowanie kwalifikacyjne,
w tym złożyła egzamin dający uprawnienia w
zakresie szacowania nieruchomości.
1a.
Przebieg praktyki zawodowej, o której mowa w ust. 1 pkt 5,
jest rejestrowany w dzienniku praktyki zawodowej. Kandydat na
rzeczoznawcę majątkowego ponosi opłatę za wydanie
dziennika praktyki zawodowej, w wysokości nieprzekraczającej
3% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w
gospodarce narodowej w roku poprzedzającym wydanie dziennika
praktyki zawodowej, ogłaszanego przez Prezesa Głównego
Urzędu Statystycznego na podstawie ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych.
2.
Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, nie dotyczy
osoby, która posiada dyplom ukończenia studiów
wyższych na kierunku, którego program umożliwia
nabycie wiedzy i umiejętności w zakresie wyceny
nieruchomości w takim stopniu, jak program studiów
podyplomowych w zakresie wyceny nieruchomości, co potwierdza
suplement do dyplomu lub zaświadczenie uczelni.
2a.
(uchylony).
2b.
Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, nie dotyczy
osoby która:
1)
odbyła praktykę w zakresie wyceny nieruchomości objętą
programem studiów w wymiarze jednego semestru, pod warunkiem,
że praktyka była realizowana na podstawie umowy dotyczącej
praktyki zawartej między uczelnią a organizacją
zawodową rzeczoznawców majątkowych, lub
2)
posiada udokumentowane dwuletnie doświadczenie zawodowe
świadczące o nabyciu wiedzy i umiejętności w
zakresie wyceny nieruchomości w takim stopniu jak osoby, które
odbyły praktykę zawodową, o której mowa w ust.
1 pkt 5.
3.
(uchylony).
4.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi wzór
zaświadczenia, o którym mowa w ust. 2, w formie dokumentu
elektronicznego w rozumieniu ustawy
z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności
podmiotów realizujących zadania publiczne.
Art.
178. [Odpowiedzialność zawodowa]
1.
Rzeczoznawca majątkowy niewypełniający obowiązków,
o których mowa w art. 175 ust. 1-3, podlega odpowiedzialności
zawodowej.
2.
Wobec rzeczoznawcy majątkowego mogą być orzeczone, z
tytułu odpowiedzialności zawodowej, następujące
kary dyscyplinarne:
1)
upomnienie;
2)
nagana;
3)
zawieszenie uprawnień zawodowych na okres od 3 miesięcy do
1 roku;
4)
zawieszenie uprawnień zawodowych do czasu ponownego złożenia
egzaminu z wynikiem pozytywnym;
4a)
pozbawienie uprawnień zawodowych z możliwością
ponownego ubiegania się o ich nadanie;
5)
pozbawienie uprawnień zawodowych z możliwością
ubiegania się o ponowne ich nadanie po upływie 3 lat od
dnia ich pozbawienia.
2a.
(uchylony).
2b.
(uchylony).
2c.
Wykonanie kary dyscyplinarnej następuje przez wpis do
centralnego rejestru rzeczoznawców majątkowych.
3.
Pozbawienie uprawnień zawodowych następuje również
w przypadku:
1)
utraty zdolności do czynności prawnych;
2)
skazania za przestępstwa, o których mowa w art. 177 ust.
1 pkt 2;
3)
sądowego zakazu wykonywania zawodu rzeczoznawcy majątkowego;
4)
sądowego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej
w zakresie szacowania nieruchomości.
4.
(uchylony).
5.
Pozbawienie uprawnień zawodowych, o którym mowa w ust. 3,
następuje na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu. Osoba,
której dotyczy orzeczenie sądu, jest obowiązana
niezwłocznie poinformować o tym zdarzeniu ministra
właściwego do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.
6.
Osoba pozbawiona uprawnień zawodowych w trybie, o którym
mowa w ust. 5, z dniem uprawomocnienia się orzeczenia sądu
traci prawo wykonywania zawodu oraz używania tytułu
zawodowego "rzeczoznawca majątkowy".
Rozdział
2
Pośrednictwo
w obrocie nieruchomościami
Art.
179.
(uchylony).
Art.
179a. [Pośrednik w obrocie nieruchomościami]
Pośrednik
w obrocie nieruchomościami to przedsiębiorca prowadzący
działalność gospodarczą z zakresu pośrednictwa
w obrocie nieruchomościami.
Art.
179b. [Czynności pośrednictwa w obrocie
nieruchomościami]
Pośrednictwo
w obrocie nieruchomościami polega na odpłatnym wykonywaniu
czynności zmierzających do zawarcia przez inne osoby umów:
1)
nabycia lub zbycia praw do nieruchomości;
2)
nabycia lub zbycia spółdzielczego własnościowego
prawa do lokalu;
3)
najmu lub dzierżawy nieruchomości lub ich części;
4)
innych niż określone w pkt 1-3, których przedmiotem
są prawa do nieruchomości lub ich części.
Art.
180. [Umowa pośrednictwa]
1.
(uchylony).
1a.
(uchylony).
2.
(uchylony).
3.
Zakres czynności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami
określa umowa pośrednictwa. Umowa wymaga formy pisemnej lub
elektronicznej pod rygorem nieważności.
3a.
(uchylony).
4.
(uchylony).
5.
(uchylony).
6.
(uchylony).
7.
(uchylony).
8.
(uchylony).
Art.
181. [Obowiązkowe ubezpieczenie OC pośrednika w
obrocie nieruchomościami]
1.
(uchylony).
2.
(uchylony).
3.
Pośrednik w obrocie nieruchomościami podlega obowiązkowemu
ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone
w związku z pośrednictwem w obrocie nieruchomościami.
Jeżeli pośrednik w obrocie nieruchomościami wykonuje
czynności przy pomocy innych osób, działających
pod jego nadzorem, podlega on również ubezpieczeniu
odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone działaniem
tych osób.
3a.
Kopia dokumentu ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 3,
aktualnego na dzień zawarcia umowy pośrednictwa stanowi
załącznik do tej umowy. Pośrednik w obrocie
nieruchomościami niezwłocznie informuje stronę umowy
pośrednictwa o wszelkich zmianach danych zawartych w dokumencie
ubezpieczenia i o zawarciu nowej umowy ubezpieczenia, przekazując
kopię dokumentu ubezpieczenia.
3b.
Jeżeli pośrednik w obrocie nieruchomościami nie
dopełnił obowiązków, o których mowa w
ust. 3a, strona umowy pośrednictwa, po uprzednim wezwaniu w
formie pisemnej pośrednika w obrocie nieruchomościami do
przedłożenia kopii dokumentu ubezpieczenia w ciągu 7
dni od dnia otrzymania wezwania, ma prawo wypowiedzieć umowę
pośrednictwa ze skutkiem natychmiastowym.
4.
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, po
zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń,
określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy
zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w ust.
3, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną
sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności
pod uwagę specyfikę wykonywanego zawodu oraz zakres
realizowanych zadań, a także sposoby uznawania ubezpieczeń
i gwarancji zawodowych wydanych w państwach członkowskich,
o których mowa w art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o
zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i
innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
5.
(uchylony).
6.
(uchylony).
Art.
181a. [Uprawnienie pośrednika w obrocie nieruchomościami
do wglądu do rejestrów i ewidencji]
Pośrednik
w obrocie nieruchomościami wykonujący czynności, o
których mowa w art. 179b, w związku z zawartą umową
pośrednictwa ma prawo wglądu do:
1)
ksiąg wieczystych,
2)
katastru nieruchomości,
3)
ewidencji sieci uzbrojenia terenu,
4)
tabel taksacyjnych i map taksacyjnych tworzonych na podstawie art.
169,
5)
planów miejscowych, studiów uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz decyzji o
warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,
6)
rejestrów cen i wartości nieruchomości,
7)
rejestrów osób, którym przysługują
prawa określone w art. 179b pkt 2 oraz prawa odrębnej
własności lokalu,
8)
ewidencji ludności w zakresie obowiązku meldunkowego,
9)
świadectw charakterystyki energetycznej
-
oraz do pobierania z nich niezbędnych odpowiednio odpisów,
wypisów i zaświadczeń.
Art.
182.
(uchylony).
Art.
183.
(uchylony).
Art.
183a.
(uchylony).
Rozdział
3
Zarządzanie
nieruchomościami
Art.
184.
(uchylony).
Art.
184a. [Zarządca nieruchomości]
Zarządca
nieruchomości to przedsiębiorca prowadzący działalność
gospodarczą z zakresu zarządzania nieruchomościami.
Art.
184b. [Czynności w ramach zarządzania nieruchomością]
Zarządzanie
nieruchomością polega na podejmowaniu decyzji i dokonywaniu
czynności mających na celu zapewnienie racjonalnej
gospodarki nieruchomością, a w szczególności:
1)
właściwej gospodarki ekonomiczno-finansowej nieruchomości;
2)
bezpieczeństwa użytkowania i właściwej
eksploatacji nieruchomości;
3)
właściwej gospodarki energetycznej w rozumieniu przepisów
prawa energetycznego;
4)
bieżące administrowanie nieruchomością;
5)
utrzymanie nieruchomości w stanie niepogorszonym zgodnie z jej
przeznaczeniem;
6)
uzasadnione inwestowanie w nieruchomość.
Art.
185. [Umowa o zarządzanie nieruchomością]
1.
(uchylony).
1a.
(uchylony).
1b.
(uchylony).
1c.
(uchylony).
2.
Zakres zarządzania nieruchomością określa umowa o
zarządzanie nieruchomością, zawarta z jej
właścicielem, wspólnotą mieszkaniową albo
inną osobą lub jednostką organizacyjną, której
przysługuje prawo do nieruchomości, ze skutkiem prawnym
bezpośrednio dla tej osoby lub jednostki organizacyjnej. Umowa
wymaga formy pisemnej lub elektronicznej pod rygorem nieważności.
3.
(uchylony).
4.
(uchylony).
5.
(uchylony).
Art.
186. [Obowiązkowe ubezpieczenie OC zarządcy
nieruchomości]
1.
(uchylony).
2.
(uchylony).
3.
Zarządca nieruchomości podlega obowiązkowemu
ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone
w związku z zarządzaniem nieruchomością. Jeżeli
zarządca nieruchomości wykonuje czynności przy pomocy
innych osób, działających pod jego nadzorem, podlega
on również ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej
za szkody wyrządzone działaniem tych osób.
3a.
Kopia dokumentu ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 3,
aktualnego na dzień zawarcia umowy o zarządzanie
nieruchomością stanowi załącznik do tej umowy.
Zarządca nieruchomości niezwłocznie informuje stronę
umowy o zarządzanie nieruchomością o wszelkich
zmianach danych zawartych w dokumencie ubezpieczenia i o zawarciu
nowej umowy ubezpieczenia, przekazując kopię dokumentu
ubezpieczenia.
3b.
Jeżeli zarządca nieruchomości nie dopełnił
obowiązków, o których mowa w ust. 3a, strona umowy
o zarządzanie nieruchomością, po uprzednim wezwaniu w
formie pisemnej zarządcy nieruchomości do przedłożenia
kopii dokumentu ubezpieczenia w ciągu 7 dni od dnia otrzymania
wezwania, ma prawo wypowiedzieć umowę o zarządzanie
nieruchomością ze skutkiem natychmiastowym.
4.
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, po
zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń,
określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy
zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w ust.
3, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną
sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności
pod uwagę specyfikę wykonywanego zawodu oraz zakres
realizowanych zadań, a także sposoby uznawania ubezpieczeń
i gwarancji zawodowych wydanych w państwach członkowskich,
o których mowa w art.
3 pkt 6
ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców
zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie
gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
5.
(uchylony).
6.
(uchylony).
Art.
186a. [Przekazywanie informacji o wysokości czynszów
najmu lokali]
Zarządca
nieruchomości przekazuje organom wykonawczym gminy właściwej
ze względu na miejsce położenia nieruchomości
dane dotyczące czynszów najmu lokali mieszkalnych, w
powiązaniu z lokalizacją, wiekiem budynku i jego stanem
technicznym oraz powierzchnią użytkową lokalu i jego
standardem, wynikające z umów najmu, położonych
w zarządzanych przez niego budynkach, w terminach i według
wzoru określonych w odrębnych przepisach.
Art.
187.
(uchylony).
Art.
188.
(uchylony).
Art.
189.
(uchylony).
Art.
190.
(uchylony).
Art.
190a. [Wyłączenie stosowania przepisów o
zarządzaniu nieruchomościami]
Przepisów
niniejszego rozdziału nie stosuje się do gospodarowania
nieruchomościami bezpośrednio przez właściwy
organ, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa i Agencję Mienia
Wojskowego oraz do zarządzania nieruchomościami
bezpośrednio przez ich właścicieli lub użytkowników
wieczystych, a także przez jednostki organizacyjne w stosunku do
nieruchomości oddanych tym jednostkom w trwały zarząd.
Rozdział
4
Nadawanie
uprawnień zawodowych rzeczoznawcom majątkowym i dokonywanie
wpisów do centralnego rejestru oraz orzekanie w sprawach
odpowiedzialności zawodowej
Art.
191. [Nadawanie uprawnień zawodowych w zakresie szacowania
nieruchomości]
1.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa nadaje
uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości, osobom
które spełniły wymogi określone w art. 177.
2.
(uchylony).
3.
Spełnienie wymogów, o których mowa w ust. 1,
stwierdza Państwowa Komisja Kwalifikacyjna w postępowaniu
kwalifikacyjnym.
3a.
Wniosek o nadanie uprawnień zawodowych w zakresie szacowania
nieruchomości podlega rozpatrzeniu w terminie nie dłuższym
niż dwa miesiące od daty przeprowadzenia etapu postępowania
kwalifikacyjnego, którego dotyczy wniosek. Do wniosku o
nadanie uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości
dołącza się dokumenty w formie oryginału,
poświadczonej kopii lub poświadczonego tłumaczenia,
potwierdzające spełnienie wymogów, o których
mowa w art. 177 ust. 1.
3b.
W przypadku stwierdzenia konieczności uzupełnienia wniosku,
organ wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie
siedmiu dni od dnia otrzymania wezwania. Nieuzupełnienie wniosku
w terminie powoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania. W
przypadku uzupełnienia wniosku jest on kierowany na pierwsze
postępowanie kwalifikacyjne odbywające się po dniu
uzupełnienia wniosku, chyba że jest możliwe
skierowanie wniosku na postępowanie kwalifikacyjne, którego
data została wskazana we wniosku. Bieg terminu, o którym
mowa w ust. 3a, liczy się od dnia postępowania
kwalifikacyjnego, na które wniosek został skierowany.
3c.
Jeżeli w toku postępowania kwalifikacyjnego na podstawie
złożonych dokumentów nie jest możliwe
stwierdzenie, czy kandydat spełnia warunki określone w art.
177, zespół kwalifikacyjny Państwowej Komisji
Kwalifikacyjnej sporządza protokół, w którym
występuje do ministra właściwego do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa o
zwrócenie się do odpowiednich organów, instytucji
lub osób o udzielenie informacji niezbędnych dla
przeprowadzenia tego postępowania. Bieg terminu, o którym
mowa w ust. 3a, ulega zawieszeniu do dnia otrzymania dodatkowych
wyjaśnień.
3d.
Przepisu ust. 3c nie stosuje się do warunków określonych
w art. 177 ust. 1 pkt 1 i 2.
3e.
Termin rozpatrzenia wniosku, o którym mowa w ust. 3a, może
zostać przedłużony tylko jeden raz. Przedłużenie
terminu nie może przekroczyć dwóch miesięcy.
4.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa powołuje i
odwołuje, w drodze zarządzenia, Państwową Komisję
Kwalifikacyjną lub jej członków. W skład tej
Komisji wchodzą przedstawiciele ministra (3/5 liczby członków)
oraz osoby wskazane przez organizacje zawodowe rzeczoznawców
majątkowych (2/5 liczby członków).
5.
Postępowanie kwalifikacyjne przeprowadza się na koszt osób
ubiegających się o nadanie uprawnień zawodowych.
Koszty są pokrywane przez wniesienie opłaty za postępowanie
kwalifikacyjne.
6.
Wysokość opłaty za postępowanie kwalifikacyjne
nie może być wyższa niż kwota przeciętnego
miesięcznego wynagrodzenia w roku poprzedzającym
przeprowadzenie postępowania kwalifikacyjnego, ogłaszanego
przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na
podstawie ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych.
7.
Członkom Państwowej Komisji Kwalifikacyjnej przysługuje
wynagrodzenie za przeprowadzanie postępowania kwalifikacyjnego.
8.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w
drodze rozporządzenia:
1)
wysokość opłaty za postępowanie kwalifikacyjne,
umożliwiającej pokrycie kosztów postępowania
kwalifikacyjnego i wydatków związanych z funkcjonowaniem
Państwowej Komisji Kwalifikacyjnej, tryb jej pobierania oraz
przypadki uzasadniające zwrot tej opłaty, a także tryb
jej zwrotu, uwzględniając etapy i terminy postępowania
kwalifikacyjnego;
2)
wysokość wynagrodzenia członków Państwowej
Komisji Kwalifikacyjnej, uwzględniając liczbę osób
przystępujących do postępowania kwalifikacyjnego oraz
sposób przeprowadzenia postępowania kwalifikacyjnego.
Art.
192. [Świadectwo nadania uprawnień zawodowych]
1.
Nadanie uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości
stwierdza się świadectwem. Odmowa nadania uprawnień
zawodowych następuje w drodze decyzji.
2.
Świadectwa, o których mowa w ust. 1, wydaje się
również obywatelom państw członkowskich Unii
Europejskiej, którym, na zasadach określonych w
przepisach ustawy
z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji
zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii
Europejskiej (Dz. U. z 2016 r. poz. 65 oraz z 2018 r. poz. 650 i
1669), uznano kwalifikacje do wykonywania zawodu rzeczoznawcy
majątkowego, na ich wniosek.
Art.
193. [Centralny rejestr rzeczoznawców majątkowych]
1.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa prowadzi
centralny rejestr rzeczoznawców majątkowych.
2.
Do centralnego rejestru wymienionego w ust. 1 wpisuje się osoby,
którym nadano uprawnienia zawodowe rzeczoznawców
majątkowych na podstawie świadectw nadania tych uprawnień.
3.
Do centralnego rejestru, o którym mowa w ust. 1, wpisuje się
również osoby, o których mowa w art. 192 ust. 2.
4.
W centralnym rejestrze wpisuje się następujące dane
dotyczące osób, którym nadano uprawnienia:
1)
numer kolejny wpisu;
2)
datę wpisu;
3)
imię i nazwisko;
4)
imiona rodziców;
5)
datę i miejsce urodzenia;
6)
adres korespondencyjny;
7)
wykształcenie;
8)
numer ewidencyjny PESEL;
9)
numer dokumentu tożsamości obywatela państwa
członkowskiego Unii Europejskiej;
10)
numer uprawnień;
11)
informacje o orzeczonych karach dyscyplinarnych, o których
mowa w art. 178 ust. 2, a także informacje o pozbawieniu
uprawnień z przyczyn, o których mowa w art. 178 ust. 3;
12)
informacje o wykreśleniach z rejestru oraz przyczynach tych
wykreśleń.
5.
Wykreślenie z rejestru osób, którym nadano
uprawnienia zawodowe, następuje w przypadku:
1)
zawieszenia uprawnień, o którym mowa w art. 178 ust. 2
pkt 3 i 4;
2)
pozbawienia uprawnień, o którym mowa w art. 178 ust. 2
pkt 4a i 5;
3)
pozbawienia uprawnień, o którym mowa w art. 178 ust. 3;
4)
śmierci.
6.
W razie orzeczenia kary dyscyplinarnej, o której mowa w art.
178 ust. 2 pkt 3, ponowny wpis do centralnego rejestru, o którym
mowa w ust. 1, następuje na wniosek osoby ukaranej po upływie
okresu orzeczonej kary dyscyplinarnej, licząc od dnia
wykreślenia z tego rejestru. W razie orzeczenia kary
dyscyplinarnej, o której mowa w art. 178 ust. 2 pkt 4, ponowny
wpis do rejestru następuje po ponownym złożeniu
egzaminu z wynikiem pozytywnym.
7.
W razie orzeczenia kar dyscyplinarnych, o których mowa w art.
178 ust. 2 pkt 1 i 2 zatarcie kary następuje na wniosek osoby
ukaranej po upływie 1 roku od jej wykonania.
8.
W razie orzeczenia kary dyscyplinarnej, o której mowa w art.
178 ust. 2 pkt 3 zatarcie kary następuje na wniosek osoby
ukaranej po upływie 2 lat od zakończenia okresu orzeczonej
kary.
9.
W razie zatarcia kary dyscyplinarnej informację o tej karze
wykreśla się z centralnego rejestru.
10.
Wyciągi z centralnego rejestru, o którym mowa w ust. 1, z
wyjątkiem danych wymienionych w ust. 4 pkt 5, 7-9, 11 i 12,
podlegają ogłoszeniu w dzienniku urzędowym ministra
właściwego do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa oraz publikacji
na stronach internetowych urzędu obsługującego
ministra.
11.
Ogłoszeniu, o którym mowa w ust. 10, podlegają także
zmiany w rejestrze.
12.
Na uzasadniony wniosek organu państwa członkowskiego w
rozumieniu art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach
uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób
zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, minister właściwy do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa
udostępnia dane, o których mowa w ust. 4, w zakresie
wskazanym we wniosku, powiadamiając o tym rzeczoznawcę
majątkowego, którego dane zostały udostępnione.
Art.
193a.
(uchylony).
Art.
194. [Postępowanie z tytułu odpowiedzialności
zawodowej]
1.
(uchylony).
1a.
Postępowanie z tytułu odpowiedzialności zawodowej
wszczyna minister właściwy do spraw budownictwa, planowania
i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, z
zastrzeżeniem ust. 1b i 1c. Po wszczęciu postępowania
minister przekazuje sprawę do Komisji Odpowiedzialności
Zawodowej w celu przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego.
1b.
W przypadku gdy sprawa dotyczy osób powołanych,
wyznaczonych lub ustanowionych przez sąd, prokuratora lub
komornika, postępowanie z tytułu odpowiedzialności
zawodowej wszczyna się wyłącznie na skutek skargi
złożonej przez sąd lub prokuratora.
1c.
Nie wszczyna się postępowania z tytułu
odpowiedzialności zawodowej, jeżeli do dnia otrzymania
przez ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania
i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa informacji o
zaistnieniu okoliczności mogących stanowić podstawę
odpowiedzialności zawodowej upłynęły 3 lata,
licząc od dnia zaistnienia tych okoliczności.
2.
20
Postępowanie wyjaśniające dotyczące
wypełniania obowiązków, o których mowa w art.
175 ust. 1-3, przeprowadza Komisja Odpowiedzialności Zawodowej.
3.
21
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa powołuje i
odwołuje, w drodze zarządzenia, Komisję
Odpowiedzialności Zawodowej lub jej członków, w tym
spośród osób wskazanych przez organizacje zawodowe
rzeczoznawców majątkowych.
4.
Koszty postępowania z tytułu odpowiedzialności
zawodowej są pokrywane ze środków budżetu
państwa znajdujących się w dyspozycji ministra
właściwego do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.
Art.
195. [Postępowanie wyjaśniające]
1.
Postępowanie wyjaśniające wymienione w art. 194 odbywa
się z udziałem osoby, wobec której wszczęto
postępowanie z tytułu odpowiedzialności zawodowej.
Nieusprawiedliwione niestawiennictwo nie wstrzymuje postępowania
wyjaśniającego. W przypadku dwukrotnej usprawiedliwionej
nieobecności Komisja Odpowiedzialności Zawodowej
przeprowadza postępowanie wyjaśniające.
2.
Osoba, o której mowa w ust. 1, może ustanowić
obrońcę lub zwrócić się o wyznaczenie
obrońcy z urzędu. Obrońca ustanowiony lub wyznaczony z
urzędu jest uprawniony do udziału w postępowaniu
wyjaśniającym.
3.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa ustala, w drodze
zarządzenia, listę obrońców z urzędu, z
udziałem osób wskazanych przez organizacje zawodowe
rzeczoznawców majątkowych.
4.
Komisja Odpowiedzialności Zawodowej, z upoważnienia
ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, może
zwracać się do organów administracji publicznej,
wymiaru sprawiedliwości oraz innych instytucji i osób o
udzielenie informacji niezbędnych dla przeprowadzenia
postępowania wyjaśniającego.
Art.
195a. [Zastosowanie kar dyscyplinarnych]
1.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, na podstawie
wyników postępowania wyjaśniającego, orzeka, w
drodze decyzji, o zastosowaniu jednej z kar dyscyplinarnych, o
których mowa w art. 178 ust. 2, albo o umorzeniu postępowania
z tytułu odpowiedzialności zawodowej.
1a.
Wykonanie decyzji, o której mowa w ust. 1, następuje po
upływie 14 dni od dnia, w którym upłynął
bezskutecznie termin na złożenie wniosku o ponowne
rozpatrzenie sprawy.
2.
W przypadkach, o których mowa w art.
127 § 3
Kodeksu postępowania administracyjnego, minister właściwy
do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego
oraz mieszkalnictwa może odstąpić od przekazania
sprawy do Komisji Odpowiedzialności Zawodowej w celu
przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego.
3.
Wykonanie decyzji, o której mowa w art.
138
Kodeksu postępowania administracyjnego, następuje po
upływie 14 dni od dnia, w którym upłynął
bezskutecznie termin do wniesienia skargi na decyzję do sądu
administracyjnego. W przypadku wniesienia skargi do sądu
administracyjnego minister właściwy do spraw budownictwa,
planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa
wstrzymuje z urzędu wykonanie decyzji, w drodze postanowienia,
na które nie przysługuje zażalenie.
Art.
196. [Programy studiów podyplomowych i kursów
specjalistycznych]
1.
Programy studiów podyplomowych, o których mowa w art.
177 ust. 1 pkt 4, uwzględniają co najmniej minimalne wymogi
programowe ustalone przez ministra właściwego do spraw
budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz
mieszkalnictwa.
2.
(uchylony).
3.
Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w
drodze rozporządzenia, minimalne wymogi programowe dla studiów
podyplomowych w zakresie wyceny nieruchomości, w tym czas
trwania tych studiów, program ogólny i program
szczegółowy studiów podyplomowych, z
uwzględnieniem tematyki wykładów oraz minimalnej
liczby godzin ich trwania, biorąc pod uwagę kwalifikacje i
umiejętności, jakie powinni posiadać absolwenci tych
studiów, niezbędne dla prawidłowego i rzetelnego
wykonywania działalności zawodowej w powyższym
zakresie.
Art.
196a.
(uchylony).
Art.
197. [Delegacja ustawowa - praktyki zawodowe, postępowanie
kwalifikacyjne, rejestr]
Minister
właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, mając na
względzie zapewnienie obiektywnego, rzetelnego i sprawnego
sprawdzenia przygotowania kandydatów na rzeczoznawców
majątkowych oraz zapewnienie obiektywnej oceny skarg na
działalność osób, którym nadano
uprawnienia, a także uwzględniając rzeczywiste koszty
postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej,
określi, w drodze rozporządzenia:
1)
sposób i warunki odbywania praktyk zawodowych w zakresie
szacowania nieruchomości, regulamin organizacji tych praktyk,
ich program, maksymalną wysokość opłaty za
praktykę nie większą jednak niż 50% kwoty
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze
przedsiębiorstw z kwartału poprzedzającego kwartał,
w którym dokonuje się wpisu, ogłoszonej przez
Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, oraz sposób
dokumentowania odbycia praktyki zawodowej, w tym wzór
dziennika praktyki zawodowej i wysokość opłaty za jego
wydanie uwzględniającej koszt jego wydania;
2)
sposób i tryb przeprowadzania postępowania
kwalifikacyjnego, sposób ustalania i rodzaje kosztów
tego postępowania, organizację Państwowej Komisji
Kwalifikacyjnej oraz regulamin jej działania;
3)
wzory świadectw uprawnień zawodowych w zakresie szacowania
nieruchomości;
4)
sposób prowadzenia centralnego rejestru rzeczoznawców
majątkowych;
5)
sposób postępowania przy wydawaniu duplikatów
świadectw zawodowych w przypadku ich utraty;
6)
(uchylony);
7)
(uchylony);
8)
sposób i tryb przeprowadzania postępowania z tytułu
odpowiedzialności zawodowej, sposoby ustalania i rodzaje kosztów
tego postępowania, organizację Komisji Odpowiedzialności
Zawodowej oraz regulamin jej działania, wysokość
wynagrodzenia członków Komisji Odpowiedzialności
Zawodowej i obrońców z urzędu oraz sposób
jego ustalania.
Art.
197a. [Delegacja ustawowa - doskonalenie kwalifikacji
zawodowych przez rzeczoznawców majątkowych]
Minister
właściwy do spraw budownictwa, planowania i
zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa określi, w
drodze rozporządzenia, sposoby doskonalenia kwalifikacji
zawodowych przez rzeczoznawców majątkowych, sposoby
dokumentowania oraz sposób oceny spełnienia tego
obowiązku, mając na względzie potrzebę ciągłego
aktualizowania i pogłębiania wiedzy oraz umiejętności
związanych z wykonywaniem przez rzeczoznawców majątkowych
czynności zawodowych oraz zapewnienie przejrzystej weryfikacji
spełniania obowiązku stałego doskonalenia kwalifikacji
zawodowych.
DZIAŁ
VI
Przepisy
karne i o karach pieniężnych
Art.
198. [Kara za naruszenie przepisów o szacowaniu
nieruchomości]
1.
Kto bez uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości
dokonuje określenia wartości nieruchomości lub trwale
związanych z nieruchomością maszyn lub urządzeń,
podlega karze grzywny w wysokości do 50 000 zł.
2.
Tej samej karze podlega:
1)
rzeczoznawca majątkowy, wobec którego orzeczono karę
dyscyplinarną, o której mowa w art. 178 ust. 2 pkt 3 albo
4, jeżeli w okresie odbywania tej kary wykonuje czynności
określone w ust. 1;
2)
podmiot prowadzący działalność w zakresie
szacowania nieruchomości, który powierza wykonywanie
czynności określonych w ust. 1 osobie nieposiadającej
uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości
lub rzeczoznawcy majątkowemu, o którym mowa w pkt 1.
3.
Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w ust. 1 i 2,
następuje w trybie przepisów Kodeksu
postępowania w sprawach o wykroczenia.
Art.
198a. [Wyłączenie kary]
Przepisu
art. 198 ust. 1 nie stosuje się do usługodawców z
państwa członkowskiego w rozumieniu przepisów art. 3
pkt 10 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa
przedsiębiorców zagranicznych i innych osób
zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej.
Art.
198b. [Kara za wykonywanie czynności przez osoby niebędące
przedsiębiorcami]
1.
Kto:
1)
dokonuje określenia wartości nieruchomości bez
spełnienia warunku, o którym mowa w art. 174 ust. 7,
2)
wykonuje czynności określone w umowie pośrednictwa, o
której mowa w art. 180 ust. 3, bez spełnienia warunku, o
którym mowa w art. 179a,
3)
podejmuje decyzje i wykonuje czynności określone w umowie o
zarządzanie nieruchomością, o której mowa w
art. 185 ust. 2, bez spełnienia warunku, o którym mowa w
art. 184a
-
podlega karze grzywny w wysokości do 50 000 zł.
2.
Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w ust. 1,
następuje w trybie przepisów Kodeksu
postępowania w sprawach o wykroczenia.
Art.
198c. [Kara za brak spełnienia obowiązku zawarcia
umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przez
rzeczoznawcę majątkowego]
1.
Kto prowadzi działalność, o której mowa w art.
174 ust. 3 i 3a, bez spełnienia obowiązku zawarcia umowy
ubezpieczenia, o którym mowa w art. 175 ust. 4, podlega karze
pieniężnej w wysokości od dwukrotnego do
pięciokrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym rok, w którym
stwierdzono naruszenie, ogłaszanego przez Prezesa Głównego
Urzędu Statystycznego na podstawie art.
20 pkt 1 lit. a
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych.
2.
W sprawach, o których mowa w ust. 1, decyzje wydaje wojewódzki
inspektor Inspekcji Handlowej właściwy ze względu na
miejsce przeprowadzania kontroli.
3.
Przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej uwzględnia
się dotychczasową działalność
przedsiębiorcy, skalę prowadzonej działalności
oraz czas trwania naruszenia.
4.
Karę pieniężną uiszcza się w terminie 14 dni
od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary pieniężnej
stała się ostateczna.
5.
Egzekucja kary pieniężnej następuje w trybie przepisów
o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
6.
Kara pieniężna stanowi dochód budżetu państwa.
7.
Kary pieniężnej nie wymierza się, jeżeli do dnia
stwierdzenia przez właściwego wojewódzkiego
inspektora Inspekcji Handlowej naruszenia upłynęły 3
lata, licząc od dnia powstania obowiązku zawarcia umowy
ubezpieczenia, o którym mowa w art. 175 ust. 4, przez
przedsiębiorcę, u którego to naruszenie stwierdzono.
8.
Obowiązek uiszczenia kary pieniężnej przedawnia się
po upływie 3 lat od ostatniego dnia terminu, w którym
kara powinna zostać uiszczona.
Art.
198d. [Kara za brak spełnienia obowiązku zawarcia
umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przez pośrednika
w obrocie nieruchomościami]
Kto
prowadzi działalność gospodarczą z zakresu
pośrednictwa w obrocie nieruchomościami bez spełnienia
obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia, o którym mowa w
art. 181 ust. 3, podlega karze pieniężnej w wysokości
od dwukrotnego do pięciokrotnego przeciętnego miesięcznego
wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym rok,
w którym stwierdzono naruszenie, ogłaszanego przez
Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie
art.
20 pkt 1 lit. a
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych. Przepisy art. 198c ust. 2-8
stosuje się odpowiednio.
Art.
198e. [Kara za brak spełnienia obowiązku zawarcia
umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przez zarządcę
nieruchomością]
Kto
prowadzi działalność gospodarczą z zakresu
zarządzania nieruchomościami bez spełnienia obowiązku
zawarcia umowy ubezpieczenia, o którym mowa w art. 186 ust. 3,
podlega karze pieniężnej w wysokości od czterokrotnego
do dziesięciokrotnego przeciętnego miesięcznego
wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym rok,
w którym stwierdzono naruszenie, ogłaszanego przez
Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie
art.
20 pkt 1 lit. a
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych. Przepisy art. 198c ust. 2-8
stosuje się odpowiednio.
DZIAŁ
VII
Przepisy
przejściowe, zmiany w przepisach obowiązujących i
przepisy końcowe
Rozdział
1
Przepisy
przejściowe
Art.
199. [Nabycie własności i nabycie trwałego
zarządu]
1.
Nieruchomości nabyte przez państwowe osoby prawne po
wejściu w życie ustawy
z dnia 31 stycznia 1989 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U.
poz. 11), to jest po dniu 1 lutego 1989 r., stanowią od daty
nabycia własność tych osób.
2.
Zarząd nieruchomości stanowiących własność
Skarbu Państwa oraz własność gminy, sprawowany w
dniu wejścia w życie niniejszej ustawy przez jednostki
organizacyjne, przekształca się z tym dniem w trwały
zarząd tych nieruchomości.
Art.
200. [Niezakończone sprawy o stwierdzenie nabycia praw]
1.
W sprawach stwierdzenia nabycia, z mocy prawa, na podstawie ustawy
z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce
gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. poz. 464, z
późn. zm.), z dniem 5 grudnia 1990 r. prawa użytkowania
wieczystego gruntów oraz własności budynków,
innych urządzeń i lokali przez państwowe i komunalne
osoby prawne oraz Bank Gospodarki Żywnościowej, które
posiadały w tym dniu grunty w zarządzie, niezakończonych
przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się
następujące zasady:
1)
nabycie własności budynków, innych urządzeń
i lokali następuje odpłatnie, jeżeli obiekty te nie
były wybudowane lub nabyte ze środków własnych
tych osób lub ich poprzedników prawnych;
2)
nabycie prawa użytkowania wieczystego oraz własności
stwierdza w drodze decyzji wojewoda - w odniesieniu do nieruchomości
stanowiących własność Skarbu Państwa lub
wójt, burmistrz albo prezydent miasta - w odniesieniu do
nieruchomości stanowiących własność gminy;
3)
w decyzji, o której mowa w pkt 2, ustala się warunki
użytkowania wieczystego, z zachowaniem zasad określonych w
art. 62 ustawy i w art.
236
Kodeksu cywilnego, oraz kwotę należną za nabycie
własności, a także sposób zabezpieczenia
wierzytelności określony w ust. 2;
4)
na poczet ceny nabycia własności, o której mowa w
pkt 3, zalicza się zwaloryzowane opłaty poniesione z tytułu
zarządu budynków, innych urządzeń i lokali;
przy nabyciu użytkowania wieczystego nie pobiera się
pierwszej opłaty.
2.
Wierzytelności z tytułu nabycia własności
budynków, innych urządzeń i lokali przez osoby, o
których mowa w ust. 1, podlegają zabezpieczeniu
hipotecznemu na użytkowaniu wieczystym gruntów lub
wyodrębnionych częściach tych gruntów, które
te osoby nabyły. Hipoteka powstaje z dniem wpisu do księgi
wieczystej. Wpis hipoteki następuje po bezskutecznym upływie
terminu na zaspokojenie wierzytelności, wyznaczonego w decyzji,
o której mowa w ust. 1 pkt 2. Przy zabezpieczeniu hipotecznym
stosuje się odpowiednio przepisy
o księgach wieczystych i hipotece, z zastrzeżeniem
następujących zasad:
1)
podstawą wpisu hipoteki jest decyzja, o której mowa w
ust. 1 pkt 2;
2)
wierzytelności zabezpieczone hipotecznie podlegają w chwili
zapłaty waloryzacji według zasad obowiązujących
przy zwrocie wywłaszczonych nieruchomości i nie podlegają
oprocentowaniu;
3)
w razie sprzedaży, wynajęcia, wydzierżawienia albo
innego odpłatnego udostępnienia nieruchomości lub ich
części, na których dokonano zabezpieczenia
hipotecznego wierzytelności, wierzytelność staje się
natychmiast wymagalna w części równej korzyściom
uzyskanym z tego tytułu; za korzyści te uważa się
przychody pomniejszone o koszty związane z zawarciem umowy;
4)
w razie ustanowienia odrębnej własności lokalu
mieszkalnego, udział w użytkowaniu wieczystym gruntów
oraz udział we współwłasności części
wspólnych budynku związane z prawem własności
tego lokalu są wolne od hipoteki;
5)
(uchylony).
3.
Wierzytelności z tytułu nabycia własności
budynków, innych urządzeń i lokali wygasają z
chwilą:
1)
przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w spółkę
z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa lub
przekształcenia przedsiębiorstwa komunalnego w jednoosobową
spółkę gminy;
2)
wydania zarządzenia o prywatyzacji bezpośredniej na
podstawie ustawy
z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. z
2017 r. poz. 1055 oraz z 2018 r. poz. 702) 22
.
4.
Nabycie własności oraz prawa użytkowania wieczystego,
o którym mowa w ust. 1 i 2, nie może naruszać praw
osób trzecich.
5.
Windykację należności, o których mowa w ust. 2
pkt 3, prowadzi właściwy organ.
Art.
201. [Przedsiębiorstwa państwowe utworzone na
podstawie zarządzeń Ministra Transportu i Gospodarki
Morskiej]
1.
Przepisy art. 200 stosuje się odpowiednio do utworzonych z dniem
1 maja 1991 r., 1 lipca 1991 r. oraz z dniem 1 stycznia 1992 r. na
podstawie zarządzeń Ministra Transportu i Gospodarki
Morskiej przedsiębiorstw państwowych, które nabyły
z mocy prawa, zgodnie z ustawą
z dnia 25 marca 1994 r. zmieniającą ustawę o zmianie
ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości
(Dz. U. poz. 201), z dniem ich wpisu do rejestru przedsiębiorstw
państwowych prawo użytkowania wieczystego gruntów
oraz własność położonych na nich budynków,
innych urządzeń i lokali będących w zarządzie
rejonów dróg publicznych, okręgowych zakładów
transportu i maszyn drogowych, rejonów budowy dróg i
mostów, rejonów budowy dróg, rejonów
budowy mostów, kopalni odkrywkowych surowców drogowych,
rejonów eksploatacji kruszywa lub dyrekcji okręgowych
dróg publicznych.
2.
Nabycie własności budynków, innych urządzeń
i lokali przez przedsiębiorstwa państwowe, o których
mowa w ust. 1, następuje odpłatnie, jeżeli obiekty te
nie były wybudowane lub nabyte ze środków własnych
poprzedników prawnych tych przedsiębiorstw.
Art.
202. [Uwłaszczenie instytucji kultury]
1.
Państwowe instytucje kultury, które na podstawie ustawy
z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu
działalności kulturalnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1983)
uzyskały osobowość prawną, nabywają z mocy
prawa, z dniem ich wpisu do rejestru instytucji kultury, użytkowanie
wieczyste gruntów, którymi zarządzały w dniu
5 grudnia 1990 r., oraz własność położonych
na nich budynków, innych urządzeń i lokali, jeżeli
w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy nadal zarządzają
tymi gruntami. Nie może to naruszać praw osób
trzecich. Do nabycia stosuje się odpowiednio przepisy art. 200.
2.
Nabycie własności budynków, innych urządzeń
i lokali przez instytucje kultury, o których mowa w ust. 1,
następuje nieodpłatnie.
3.
Przepisy ust. 1 i ust. 2 stosuje się odpowiednio do komunalnych
instytucji kultury, które uzyskały osobowość
prawną w trybie art.
41
ustawy wymienionej w ust. 1.
Art.
203. [Zabezpieczanie zobowiązań]
1.
Zobowiązania osób prawnych z tytułu odpłatności
za budynki, inne urządzenia i lokale, o których mowa w
art. 200 ust. 1 oraz art. 201 ust. 2, niewykonane w całości
lub w części przed dniem wejścia w życie
niniejszej ustawy, podlegają zabezpieczeniu hipotecznemu zgodnie
z jej przepisami.
2.
Zobowiązania spółek z wyłącznym udziałem
Skarbu Państwa, powstałych z przekształcenia
przedsiębiorstw państwowych, z tytułu, o którym
mowa w ust. 1, wygasają.
3.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się do zobowiązań spółek,
którym na podstawie ustawy
o komercjalizacji i prywatyzacji oddano do odpłatnego
korzystania mienie zlikwidowanego przedsiębiorstwa.
Art.
204. [Roszczenie spółdzielni o ustanowienie
użytkowania wieczystego]
1.
Spółdzielni, związkowi spółdzielczemu
oraz innym osobom prawnym, które w dniu 5 grudnia 1990 r. były
użytkownikami gruntów, stanowiących własność
Skarbu Państwa lub gminy, przysługuje roszczenie o
ustanowienie użytkowania wieczystego gruntu oraz o przeniesienie
własności znajdujących się na nim budynków,
innych urządzeń i lokali.
2.
Zawarcie umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste
następuje bez przetargu.
3.
Przeniesienie własności budynków, innych urządzeń
i lokali następuje odpłatnie, chyba że obiekty te
zostały wybudowane lub nabyte ze środków własnych
spółdzielni, związków spółdzielczych
oraz innych osób prawnych.
4.
Opłatę z tytułu użytkowania wieczystego gruntu
oraz cenę budynków, innych urządzeń i lokali
ustala się według przepisów rozdziału 8 działu
II, z wyłączeniem przepisu o obowiązku wniesienia
pierwszej opłaty. Na poczet ceny zalicza się zwaloryzowane
opłaty poniesione z tytułu użytkowania budynków,
innych urządzeń i lokali.
5.
Roszczenia, o których mowa w ust. 1, wygasły, jeżeli
wnioski w tej sprawie nie zostały złożone do dnia 31
grudnia 1996 r.
6.
W przypadku sprzedaży prawa użytkowania wieczystego przed
upływem 10 lat od jego ustanowienia, spółdzielnia,
związek spółdzielczy oraz inne osoby prawne są
obowiązane uiścić pierwszą opłatę w
wysokości określonej w dniu sprzedaży, według
przepisów rozdziału 8 działu II. Nie uiszcza się
pierwszej opłaty w razie:
1)
nieodpłatnego przekazania prawa użytkowania wieczystego na
rzecz gminy lub Skarbu Państwa;
2)
nieodpłatnego przekazania prawa użytkowania wieczystego na
rzecz innej spółdzielni na podstawie ustawy
z dnia 20 stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności
spółdzielczości (Dz. U. poz. 36, z późn.
zm.).
Art.
205. [Roszczenie osób prawnych o ustanowienie
użytkowania wieczystego]
1.
Roszczenia spółdzielni, związków
spółdzielczych oraz innych osób prawnych o
ustanowienie użytkowania wieczystego, powstałe przed dniem
wejścia w życie niniejszej ustawy, podlegają z tym
dniem jej przepisom.
2.
Przepisy art. 204 stosuje się odpowiednio do następców
prawnych spółdzielni, związków spółdzielczych
oraz innych osób prawnych, które istniały w dniu
24 grudnia 1992 r. i istnieją w dniu wejścia w życie
niniejszej ustawy.
Art.
206. [Upoważnienie do określenia szczegółowych
zasad nabywania praw do nieruchomości]
Rada
Ministrów określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe zasady i tryb stwierdzania dotychczasowego
prawa zarządu państwowych i komunalnych osób
prawnych do nieruchomości, a także prawa użytkowania
nieruchomości przez spółdzielnie, związki
spółdzielcze oraz inne osoby prawne, uznawania środków,
o których mowa w art. 200 ust. 1, art. 201 ust. 2 i art. 204
ust. 3, za środki własne, określania wartości
nieruchomości oraz wysokości kwot należnych za nabycie
własności budynków, innych urządzeń i
lokali, zabezpieczenia wierzytelności z tego tytułu, a
także rodzaje dokumentów stanowiących niezbędne
dowody w tych sprawach.
Art.
207. [Uprawnienia posiadaczy nieruchomości Skarbu Państwa
lub gminy]
1.
23
Osoby, które były posiadaczami nieruchomości
stanowiących własność Skarbu Państwa lub
własność gminy w dniu 5 grudnia 1990 r. i pozostawały
nimi nadal w dniu 1 stycznia 1998 r., mogą żądać
oddania nieruchomości w drodze umowy w użytkowanie
wieczyste wraz z przeniesieniem własności budynków,
jeżeli zabudowały te nieruchomości na podstawie
pozwolenia na budowę z lokalizacją stałą. Nabycie
własności budynków wybudowanych ze środków
własnych posiadaczy następuje nieodpłatnie.
1a.
Jeżeli nieruchomość została zabudowana na
podstawie pozwolenia na budowę z lokalizacją czasową,
zawarcie umowy, o której mowa w ust. 1, jest uzależnione
od zgodności tej lokalizacji z ustaleniami planu miejscowego
obowiązującego w dniu zgłoszenia żądania.
2.
Posiadacze, o których mowa w ust. 1, mogą być
zwolnieni z pierwszej opłaty z tytułu użytkowania
wieczystego, jeżeli złożą wnioski o oddanie im
nieruchomości w użytkowanie wieczyste przed upływem
roku od dnia wejścia w życie ustawy.
Art.
207a. [Zakres stosowania przepisu art. 207]
Przepisy
art. 207 ust. 1 i 1a, w zakresie dotyczącym nieruchomości
stanowiących własność Skarbu Państwa,
stosuje się również do:
1)
przedsiębiorstw państwowych powstałych w wyniku
podziału przedsiębiorstwa państwowego istniejącego
w dniu 5 grudnia 1990 r.,
2)
przedsiębiorstw państwowych powstałych w wyniku
połączenia przedsiębiorstw istniejących w dniu 5
grudnia 1990 r.,
3)
spółek powstałych w wyniku komercjalizacji lub
przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego
istniejącego w dniu 5 grudnia 1990 r. w jednoosobową spółkę
Skarbu Państwa, w trybie przewidzianym w przepisach o
prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych
-
jeżeli w dniu 1 stycznia 2004 r. podmioty te były
posiadaczami nieruchomości, znajdujących się w dniu 5
grudnia 1990 r. w posiadaniu przedsiębiorstw państwowych, o
których mowa w pkt 1-3.
Art.
208. [Decyzje lokalizacyjne i pozwolenia na budowę jako
przesłanki uwłaszczenia]
1.
Osobom fizycznym oraz prawnym, które do dnia 5 grudnia 1990 r.
uzyskały ostateczne decyzje lokalizacyjne lub pozwolenia na
budowę na nieruchomości stanowiące własność
Skarbu Państwa lub własność gminy, oddaje się
te nieruchomości w użytkowanie wieczyste w trybie
bezprzetargowym, jeżeli wnioski o oddanie tych nieruchomości
zostały złożone przed dniem utraty ważności
tych decyzji, jednak nie później niż do dnia 31
grudnia 2000 r.
2.
Spółdzielniom, ich związkom oraz Krajowej Radzie
Spółdzielczej i innym osobom prawnym, które na
gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa
lub własność gminy do dnia 5 grudnia 1990 r.
wybudowały same lub wybudowali ich poprzednicy prawni z własnych
środków, za zezwoleniem właściwego organu
nadzoru budowlanego budynki, przysługuje roszczenie o
ustanowienie użytkowania wieczystego gruntów oraz o
nieodpłatne przeniesienie własności znajdujących
się na nich budynków. Roszczenie przysługuje tym
osobom w stosunku do gruntów będących w dniu
zgłoszenia roszczenia w ich posiadaniu w rozumieniu art. 207 i
obejmuje grunty niezbędne do prawidłowego korzystania z
budynku.
3.
W sprawach, o których mowa w ust. 2, zawarcie umowy o oddanie
gruntu w użytkowanie wieczyste oraz o przeniesienie własności
budynków następuje bez przetargu oraz bez obowiązku
wniesienia pierwszej opłaty.
4.
Roszczenia, o których mowa w ust. 2, wygasły, jeżeli
wnioski w tej sprawie nie zostały złożone do dnia 31
grudnia 1996 r.
Art.
209. [Przekształcenie prawa zabudowy w użytkowanie
wieczyste]
Osoby,
które uzyskały prawo zabudowy nieruchomości
ustanowione przed dniem wejścia w życie dekretu
z dnia 26 października 1945 r. o prawie zabudowy (Dz. U. poz.
280), mogą żądać przekształcenia tego prawa
w użytkowanie wieczyste. Przekształcenie następuje w
drodze decyzji właściwego organu, w której określa
się także warunki użytkowania wieczystego, z
zachowaniem zasad określonych w art. 62. Decyzja stanowi
podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej.
Art.
209a. [Roszczenie o nabycie własności lub użytkowania
wieczystego nieruchomości przyległej związane z
własnością lokali]
1.
Jeżeli przy wyodrębnianiu własności lokali w
budynku wydzielono dla tego budynku działkę gruntu
niespełniającą wymogów działki budowlanej,
właścicielom lokali przysługuje w stosunku do Skarbu
Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego roszczenie o
zawarcie umowy przeniesienia własności lub oddania w
użytkowanie wieczyste przyległej nieruchomości
gruntowej lub jej części, która wraz z dotychczas
wydzieloną działką gruntu będzie spełniać
wymogi działki budowlanej, pod warunkiem że roszczenie to
zostało zgłoszone łącznie przez właścicieli
wszystkich lokali; w razie braku zgody stosuje się przepisy art.
199
Kodeksu cywilnego.
2.
Przeniesienie własności nieruchomości, o którym
mowa w ust. 1, może nastąpić po rozpatrzeniu przez
właściwe organy wniosków poprzednich właścicieli
lub ich spadkobierców o przywrócenie własności
tej nieruchomości.
3.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Skarbowi Państwa lub
jednostce samorządu terytorialnego przysługuje w stosunku
do właścicieli lokali roszczenie o zawarcie umowy
przeniesienia na ich rzecz własności lub oddania im w
użytkowanie wieczyste przyległej nieruchomości
gruntowej lub jej części.
4.
Roszczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje,
jeżeli:
1)
toczy się postępowanie dotyczące prawidłowości
nabycia nieruchomości przez Skarb Państwa lub jednostkę
samorządu terytorialnego;
2)
przyległa nieruchomość gruntowa, stanowiąca
własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu
terytorialnego, została oddana w użytkowanie wieczyste
innej osobie lub w trwały zarząd jednostce organizacyjnej
na cele obronności i bezpieczeństwa państwa, lub
graniczy z tymi nieruchomościami;
3)
wskutek realizacji roszczenia przyległa nieruchomość
gruntowa przestałaby spełniać wymogi działki
budowlanej.
Art.
210. [Użytkowanie gruntów]
1.
Grunty stanowiące własność Skarbu Państwa
lub własność gminy, będące w dniu 5 grudnia
1990 r. w użytkowaniu osób prawnych lub jednostek
organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej oraz
znajdujące się na tych gruntach budynki, inne urządzenia
i lokale pozostają nadal w użytkowaniu tych osób i
jednostek. Do użytkowania tego stosuje się odpowiednio
przepisy dotyczące trwałego zarządu.
2.
W razie sprzedaży dotychczasowemu użytkownikowi budynków,
innych urządzeń i lokali, o których mowa w ust. 1,
na poczet ceny nabycia własności zalicza się opłaty
poniesione z tytułu użytkowania.
3.
Do użytkowania ustanowionego w drodze decyzji przed dniem 1
stycznia 1998 r. stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące
trwałego zarządu.
Art.
211. [Nabycie garażu]
1.
Osoba, która na podstawie pozwolenia na budowę wybudowała
przed dniem 5 grudnia 1990 r. ze środków własnych
garaż na gruncie stanowiącym własność Skarbu
Państwa lub własność gminy, a także jej
następca prawny, mogą żądać nabycia tego
garażu na własność oraz oddania w użytkowanie
wieczyste gruntu niezbędnego do korzystania z tego garażu,
jeżeli jest jego najemcą. Nabycie garażu na własność
następuje nieodpłatnie.
2.
Nabycie garażu na własność, wybudowanego przed
dniem 5 grudnia 1990 r. na podstawie pozwolenia na budowę z
lokalizacją czasową, jest uzależnione od zgodności
tej lokalizacji z ustaleniami planu miejscowego obowiązującego
w dniu zgłoszenia żądania.
3.
Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, wygasa, jeżeli
żądanie nabycia garażu na własność oraz
oddania użytkowania wieczystego gruntu niezbędnego do
korzystania z tego garażu nie zostanie złożone
właściwemu organowi do dnia 31 grudnia 2000 r.
Art.
212.
(uchylony).
Art.
213. [Wyłączenie stosowania przepisów ustawy
do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa]
Przepisów
art. 204-211 nie stosuje się do nieruchomości wchodzących
w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa,
chyba że przepisy dotyczące gospodarowania tym Zasobem
stanowią inaczej.
Art.
214. [Grunty warszawskie - zwrot nieruchomości]
1.
Poprzednim właścicielom, których prawa do
odszkodowania za przejęte przez państwo grunty, budynki i
inne części składowe nieruchomości, przewidziane
w art.
7 ust. 4
i 5
oraz art.
8
dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i
użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy wygasły
na podstawie przepisów ustawy
wymienionej w art. 241 pkt 1, jeżeli w terminie do dnia 31
grudnia 1988 r. zgłosili oni lub ich następcy prawni
wnioski o oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste, może
zostać zwrócona nieruchomość stanowiąca
ich dawną własność.
2.
Zwrot nieruchomości, o którym mowa w ust. 1, przysługuje
poprzednim właścicielom działek zabudowanych domami
jednorodzinnymi, małymi domami mieszkalnymi i domami, w których
liczba izb nie przekracza 20, oraz domami, w których przed
dniem 21 listopada 1945 r. została wyodrębniona własność
poszczególnych lokali, a także domami, które
stanowiły przed tym dniem własność spółdzielni
mieszkaniowych.
3.
O przyznaniu prawa użytkowania wieczystego gruntów i o
zwrocie budynków orzeka właściwy organ.
4.
Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do obiektów
sakralnych, klasztorów, domów zakonnych i innych
obiektów kościelnych, użytkowanych w całości
przez byłych właścicieli lub ich następców
prawnych. Jeżeli obiekty te są użytkowane tylko w
części, przepis ust. 2 stosuje się wyłącznie
w granicach faktycznego władania.
5.
Przepisu ust. 2 nie stosuje się do gruntów oddanych w
użytkowanie wieczyste osobom innym niż byli właściciele
oraz do gruntów oddanych w użytkowanie.
Art.
214a. [Grunty warszawskie - odmowa ustanowienia użytkowania
wieczystego]
Można
odmówić ustanowienia prawa użytkowania wieczystego
na rzecz poprzedniego właściciela gruntu w rozumieniu art.
7 ust. 1
dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i
użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy
niezależnie od przyczyn wymienionych w art.
7 ust. 2
tego dekretu, także ze względu na:
1)
przeznaczenie lub wykorzystywanie na cele określone w art. 6;
2)
sprzedaż lub oddanie w użytkowanie wieczyste na rzecz osób
trzecich;
3)
zabudowę przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu
terytorialnego dokonaną po dniu wejścia w życie
dekretu
z dnia 26 października 1945 r. o własności i
użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy, której
wartość przenosi znacznie wartość zajętego
na ten cel gruntu;
4)
odbudowę lub remont, dokonany ze środków
publicznych, budynków, o których mowa w art.
5
dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i
użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy,
zniszczonych w latach 1939-1945 więcej niż w 66%;
5)
brak możliwości dokonania zgodnego z prawem i ładem
przestrzennym podziału nieruchomości, której jedynie
część jest przedmiotem roszczenia określonego w
art.
7 ust. 1
i 2
dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i
użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy.
Art.
214b. [Umorzenie postępowań o rozpatrzenie wniosków
o ustanowienie wieczystej dzierżawy lub prawa zabudowy]
1.
W sprawach dotyczących rozpatrzenia wniosków, o których
mowa w art.
7 ust. 1
dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i
użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy umarza się
postępowanie, jeżeli nie jest możliwe ustalenie stron
postępowania lub ich adresów.
2.
Podstawa umorzenia, o której mowa w ust. 1, zachodzi gdy organ
wezwał wnioskodawcę oraz jego ewentualnych następców
prawnych do uczestnictwa w postępowaniu przez ogłoszenie, a
w sprawie nie wpłynęło żadne inne pismo
pochodzące od strony oprócz wniosku, o którym mowa
w ust. 1. Organ wydaje decyzję o umorzeniu postępowania,
jeżeli w terminie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia
nikt nie zgłosił swych praw albo zgłosiwszy je, nie
udowodnił ich w terminie kolejnych trzech miesięcy lub nie
wskazał swego adresu.
3.
Ogłoszenie zawiera:
1)
imię, nazwisko oraz ostatnie znane organowi miejsce zamieszkania
wnioskodawcy;
2)
informację o złożonym wniosku;
3)
wskazanie nieruchomości objętej złożonym
wnioskiem;
4)
wezwanie, aby wnioskodawca lub jego następcy prawni w terminach,
o których mowa w ust. 2 zdanie drugie, zgłosili i
udowodnili swe prawa, gdyż w przeciwnym razie postępowanie
zostanie umorzone.
4.
Ogłoszenie zamieszcza się w dzienniku o zasięgu
ogólnokrajowym a ponadto w prasie lokalnej obejmującej
swym zasięgiem miejsce ostatniego zamieszkania wnioskodawcy, a
także na okres 30 dni na stronie internetowej właściwego
urzędu.
5.
Decyzja o umorzeniu postępowania stanowi podstawę do
ujawnienia tytułu własności do nieruchomości
Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego w
księgach wieczystych prowadzonych dla budynku i dla lokali
wydzielonych z tego budynku jako odrębnych nieruchomości
oraz do zamknięcia powyższych ksiąg.
Art.
215. [Odszkodowania za gospodarstwo rolne lub dom jednorodzinny
na gruntach warszawskich]
1.
Przepisy ustawy dotyczące odszkodowań za wywłaszczone
nieruchomości stosuje się odpowiednio do odszkodowania za
gospodarstwo rolne na gruntach, które na podstawie dekretu
z dnia 26 października 1945 r. o własności i
użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy przeszły
na własność państwa, jeżeli ich poprzedni
właściciele lub następcy prawni tych właścicieli,
prowadzący gospodarstwo, zostali pozbawieni faktycznego władania
wspomnianym gospodarstwem po dniu 5 kwietnia 1958 r.
2.
24
Przepisy ustawy dotyczące odszkodowania za wywłaszczone
nieruchomości stosuje się odpowiednio do domu
jednorodzinnego, jeżeli przeszedł on na własność
państwa po dniu 5 kwietnia 1958 r., oraz do działki, która
przed dniem wejścia w życie dekretu
wymienionego w ust. 1 mogła być przeznaczona pod
budownictwo jednorodzinne, jeżeli poprzedni właściciel
bądź jego następcy prawni zostali pozbawieni
faktycznej możliwości władania nią po dniu 5
kwietnia 1958 r. W ramach przyznanego odszkodowania poprzedni
właściciel bądź jego następcy prawni mogą
otrzymać w użytkowanie wieczyste działkę pod
budowę domu jednorodzinnego.
Art.
216. [Odpowiednie stosowanie przepisów ustawy]
1.
25
Przepisy rozdziału 6 działu III niniejszej ustawy
stosuje się odpowiednio do nieruchomości przejętych
lub nabytych na rzecz Skarbu Państwa na podstawie art. 6 lub
art. 47 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie
wywłaszczania nieruchomości (Dz. U. z 1974 r. poz. 64 oraz
z 1982 r. poz. 79), ustawy
z dnia 22 maja 1958 r. o terenach dla budownictwa domów
jednorodzinnych w miastach i osiedlach (Dz. U. poz. 138, z 1961 r.
poz. 47 i 159 oraz z 1972 r. poz. 192), ustawy
z dnia 31 stycznia 1961 r. o terenach budowlanych na obszarach wsi
(Dz. U. z 1969 r. poz. 216, z 1972 r. poz. 312 oraz z 1985 r. poz.
99), art.
22
ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i
osiedlach (Dz. U. z 1969 r. poz. 159, z 1972 r. poz. 193 oraz z 1974
r. poz. 84), ustawy
z dnia 6 lipca 1972 r. o terenach budownictwa jednorodzinnego i
zagrodowego oraz o podziale nieruchomości w miastach i osiedlach
(Dz. U. poz. 192, z 1973 r. poz. 282 oraz z 1985 r. poz. 99) oraz do
nieruchomości wywłaszczonych na rzecz państwowych i
spółdzielczych przedsiębiorstw gospodarki rolnej,
jak również do gruntów wywłaszczonych na
podstawie odrębnych przepisów w związku z potrzebami
Tatrzańskiego Parku Narodowego.
2.
Przepisy rozdziału 6 działu III stosuje się
odpowiednio do nieruchomości nabytych na rzecz Skarbu Państwa
albo gminy odpowiednio na podstawie:
1)
art.
5
i art.
13
ustawy z dnia 25 czerwca 1948 r. o podziale nieruchomości na
obszarach miast i niektórych osiedli (Dz. U. poz. 240 oraz z
1957 r. poz. 172);
2)
art.
9
dekretu z dnia 26 kwietnia 1949 r. o nabywaniu i przekazywaniu
nieruchomości niezbędnych dla realizacji narodowych planów
gospodarczych (Dz. U. z 1952 r. poz. 31);
3)
ustawy
z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu
nieruchomości (Dz. U. z 1991 r. poz. 127, z późn.
zm.).
Art.
216a. [Wyłączenia pierwszeństwa w nabyciu]
Przepisu
art. 34 ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do nieruchomości, o
których mowa w:
1)
art.
2 ust. 1 lit. b
dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września
1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. poz. 13, z
1946 r. poz. 279, z 1957 r. poz. 172 oraz z 1968 r. poz. 6);
2)
ustawie
z dnia 6 maja 1945 r. o wyłączeniu ze społeczeństwa
polskiego wrogich elementów (Dz. U. poz. 96, 203 i 307 oraz z
1946 r. poz. 73);
3)
art.
38
w związku z art.
2
ustawy z dnia 6 maja 1945 r. o majątkach opuszczonych i
porzuconych (Dz. U. poz. 97, 144 i 179);
4)
art.
2
ustawy z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność
Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej (Dz.
U. poz. 17, z późn. zm.);
5)
art.
2
dekretu z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i
poniemieckich (Dz. U. poz. 87, z późn. zm.);
6)
art.
1
dekretu z dnia 5 września 1947 r. o przejęciu na własność
Państwa mienia pozostałego po osobach przesiedlonych do
ZSRR (Dz. U. poz. 318, z 1949 r. poz. 404 oraz z 1969 r. poz. 95);
7)
art.
38 ust. 3
ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i
osiedlach (Dz. U. z 1969 r. poz. 159, z 1972 r. poz. 193 oraz z 1974
r. poz. 84).
Art.
217. [Ponowne nabycie własności nieruchomości]
1.
Osobom, które w wyniku utraty własności
nieruchomości otrzymały tytułem odszkodowania lub
rekompensaty inne nieruchomości w użytkowanie wieczyste,
oraz spadkobiercom tych osób przysługuje roszczenie o
nieodpłatne przeniesienie na ich rzecz własności
nieruchomości przyznanych z tytułu odszkodowania lub
rekompensaty.
2.
Osoby, które zostały pozbawione własności
nieruchomości w wyniku wywłaszczenia dokonanego przed dniem
5 grudnia 1990 r., w razie zwrotu tych nieruchomości, zwracają
odszkodowanie zwaloryzowane, w wysokości nie większej niż
50% aktualnej wartości tych nieruchomości.
Art.
218. [Zaliczenie nakładów na poczet ceny]
1.
Osobie, która dokonała - za zgodą właściciela
- przebudowy lub rozbudowy budynku stanowiącego własność
Skarbu Państwa lub własność jednostki samorządu
terytorialnego, w wyniku czego nastąpiło wyodrębnienie
lokalu, w razie nabycia tego lokalu na poczet ceny nabycia zalicza
się wartość nakładów poniesionych na jego
przebudowę lub rozbudowę.
2.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli umowa najmu lub
dzierżawy lokalu stanowi inaczej.
Art.
219. [Rozkładanie na raty i umarzanie zaległych opłat
oraz umarzanie odsetek]
1.
Zaległe w dniu wejścia w życie ustawy zobowiązania
osób prawnych lub fizycznych z tytułu opłat za
użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych lub
należności z tytułu nabycia własności
budynków, innych urządzeń i lokali mogą być
rozłożone na nieoprocentowane raty roczne płatne przez
okres do 10 lat, a odsetki od tych należności mogą być
umorzone. Rozłożenia na raty oraz umorzenia odsetek
dokonuje, w drodze decyzji, wojewoda, jeżeli nieruchomość
stanowi własność Skarbu Państwa, lub organ
wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli
nieruchomość stanowi własność jednostki
samorządu terytorialnego, o ile jest to uzasadnione sytuacją
finansową tych osób prawnych lub fizycznych.
2.
Zaległe w dniu wejścia w życie ustawy zobowiązania
jednostek organizacyjnych z tytułu opłat za zarząd
nieruchomości oraz odsetki od tych należności umarza
się, jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową
tych jednostek. Przepis ust. 1 dotyczący właściwości
organów stosuje się odpowiednio.
Art.
220. [Termin zagospodarowania nieruchomości gruntowej]
1.
Jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy nie były
ustalone terminy zagospodarowania nieruchomości gruntowej
stanowiącej przedmiot użytkowania wieczystego, właściwy
organ może, w ciągu roku od dnia wejścia w życie
ustawy, ustalić te terminy w drodze decyzji.
2.
Terminy zagospodarowania nieruchomości gruntowej ustalone na
podstawie ust. 1 nie mogą być krótsze niż 12
miesięcy w odniesieniu do rozpoczęcia zabudowy i 36
miesięcy w odniesieniu do zakończenia zabudowy.
Art.
221. [Określanie stawek procentowych opłaty rocznej
za użytkowanie wieczyste]
1.
Przepisy art. 72 ust. 3 stosuje się odpowiednio do nieruchomości
gruntowych oddanych w użytkowanie wieczyste przed dniem 1
stycznia 1998 r., z wyjątkiem nieruchomości, dla których
stawki procentowe opłat rocznych zostały ustalone w
wysokości powyżej 3%. Zmiany wysokości stawek
procentowych opłat rocznych dokonują właściwe
organy stosując tryb postępowania określony w art.
78-81.
2.
Jeżeli przy oddaniu nieruchomości gruntowej w użytkowanie
wieczyste nie została określona wysokość stawki
procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania
wieczystego, właściwy organ określi wysokość
tej stawki, z wyłączeniem przypadków, o których
mowa w art. 217 ust. 1, stosując tryb postępowania
określony w art. 78-81.
3.
Jeżeli przy oddaniu nieruchomości gruntowej w użytkowanie
wieczyste nie został określony cel, na który
nieruchomość była oddana, stawkę procentową
opłaty rocznej przyjmuje się stosownie do celu wynikającego
ze sposobu korzystania z nieruchomości.
Art.
222. [Zmiana stawek procentowych opłat rocznych z tytułu
zarządu]
1.
Przepisy art. 83 stosuje się odpowiednio do nieruchomości
oddanych w zarząd przed dniem wejścia w życie
niniejszej ustawy. Zmiany wysokości stawek procentowych opłat
rocznych dokonają, w drodze decyzji, właściwe organy.
2.
Wniesione do dnia wejścia w życie ustawy pierwsze opłaty
z tytułu zarządu nieruchomością nie podlegają
zwrotowi.
Art.
223. [Oddanie w trwały zarząd nieruchomości
zajętych pod drogi krajowe]
1.
(uchylony).
2.
Starostowie, wykonujący zadania z zakresu administracji
rządowej, oddadzą w trwały zarząd Generalnej
Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad nieruchomości
stanowiące własność Skarbu Państwa, zajęte
pod drogi krajowe.
Art.
224. [Przekształcenie ewidencji gruntów i budynków
w kataster nieruchomości]
Do
czasu przekształcenia ewidencji gruntów i budynków
w kataster nieruchomości przez użyte w niniejszej ustawie
pojęcie "kataster nieruchomości" rozumie się
tę ewidencję.
Art.
225. [Wartość katastralna gruntów rolnych]
W
okresie do dnia 31 grudnia 2005 r. funkcję wartości
katastralnej dla gruntów rolnych pełni liczba hektarów
przeliczeniowych, ustalana zgodnie z przepisami
o podatku rolnym.
Art.
226. [Pierwsza powszechna taksacja nieruchomości]
Wartości
katastralne, przy przeprowadzanej po raz pierwszy powszechnej
taksacji nieruchomości, ustala się na dzień 31 grudnia
roku poprzedzającego rok, w którym na mocy odrębnych
przepisów zostanie wprowadzony podatek od nieruchomości
naliczany od jej wartości.
Art.
227.
(uchylony).
Art.
228. [Wyjątki w zakresie ewidencjonowania nieruchomości
z zasobu nieruchomości Skarbu Państwa]
W
zasobie nieruchomości Skarbu Państwa nie ewidencjonuje się
nieruchomości, które na podstawie przepisów ustawy
z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o
samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach
samorządowych (Dz. U. poz. 191, z późn. zm.) stały
się, z mocy prawa, z dniem 27 maja 1990 r. własnością
gmin, lecz co do których nie zostały wydane ostateczne
decyzje potwierdzające nabycie własności.
Art.
229. [Wyłączenie roszczenia o zwrot wywłaszczonej
nieruchomości]
Roszczenie,
o którym mowa w art. 136 ust. 3, nie przysługuje, jeżeli
przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy nieruchomość
została sprzedana albo ustanowiono na niej prawo użytkowania
wieczystego na rzecz osoby trzeciej i prawo to zostało ujawnione
w księdze wieczystej.
Art.
229a.
(utracił
moc).
Art.
230. [Uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości]
1.
Osoby, które w dniu wejścia w życie ustawy były
wpisane na listy wojewódzkie biegłych z zakresu
szacowania nieruchomości, mają prawo szacowania
nieruchomości przez 9 miesięcy od dnia wejścia w życie
ustawy.
2.
Osoby ustanowione i wpisane przed dniem wejścia w życie
ustawy na listę biegłych sądowych z zakresu szacowania
nieruchomości mogą prowadzić działalność
bez uprawnień zawodowych, o których mowa w art. 174 ust.
1, przez 3 lata od dnia wejścia w życie ustawy. Przepis
stosuje się odpowiednio do osób powoływanych przez
sąd lub organ prowadzący postępowanie przygotowawcze w
sprawach karnych w charakterze biegłego sądowego spoza
listy biegłych sądowych.
3.
Osoby z wykształceniem wyższym, legitymujące się
świadectwem ukończenia, przed dniem wejścia w życie
ustawy, kursu specjalistycznego z zakresu szacowania nieruchomości,
mogą ubiegać się, z zastrzeżeniem ust. 4, o
nadanie uprawnień zawodowych w zakresie szacowania
nieruchomości, pod warunkiem ukończenia uzupełniającego
kursu kwalifikacyjnego, którego program został uzgodniony
z Prezesem Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, oraz wykonania
co najmniej 15 operatów szacunkowych, a także przejścia,
z wynikiem pozytywnym, postępowania kwalifikacyjnego, o którym
mowa w art. 191.
4.
Osoby z wykształceniem średnim legitymujące się
świadectwem, o którym mowa w ust. 3, mogą ubiegać
się o nadanie uprawnień zawodowych w zakresie szacowania
nieruchomości w ciągu 3 lat od dnia wejścia w życie
ustawy, pod warunkiem ukończenia uzupełniającego kursu
kwalifikacyjnego, którego program został uzgodniony z
Prezesem Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, wykonania co
najmniej 15 operatów szacunkowych oraz przejścia z
wynikiem pozytywnym postępowania kwalifikacyjnego, o którym
mowa w art. 191.
Art.
231. [Uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości]
1.
Uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości, nadane
po dniu 29 listopada 1991 r. na podstawie ustawy
z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z
2017 r. poz. 2101 oraz z 2018 r. poz. 650 i 1669) uznaje się za
uprawnienia zawodowe, o których mowa w art. 174 i art. 191.
2.
Osoby, które uzyskały uprawnienia wymienione w ust. 1
przed dniem 29 listopada 1991 r., zachowują prawo do szacowania
nieruchomości w zakresie określonym w świadectwach
nadania.
3.
Do osób, o których mowa w ust. 2, stosuje się
odpowiednio art. 175, 176, 178, 194, 195 i 195a.
4.
Wobec osób, o których mowa w ust. 2, w stosunku do
których orzeczone zostały, z tytułu
odpowiedzialności zawodowej, kary dyscyplinarne, o których
mowa w art. 178 ust. 2, wykonanie decyzji następuje przez organ
prowadzący centralny rejestr osób posiadających
uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii.
Art.
232.
(uchylony).
Art.
233. [Przepis intertemporalny]
Sprawy
wszczęte, lecz niezakończone decyzją ostateczną
przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, prowadzi się
na podstawie jej przepisów.
Rozdział
2
Zmiany
w przepisach obowiązujących
Art.
234.
W
ustawie
z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z
1971 r. Nr 27, poz. 252, z 1976 r. Nr 19, poz. 122, z 1982 r. Nr 11,
poz. 81, Nr 19, poz. 147 i Nr 30, poz. 210, z 1984 r. Nr 45, poz.
242, z 1985 r. Nr 22, poz. 99, z 1989 r. Nr 3, poz. 11, z 1990 r. Nr
34, poz. 198, Nr 55, poz. 321 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 107,
poz. 464, Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 17, poz. 78, z 1994 r. Nr
27, poz. 96, Nr 85, poz. 388 i Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83,
poz. 417, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, Nr 139, poz. 646 i Nr 149, poz.
703 oraz z 1997 r. Nr 43, poz. 242) wprowadza się następujące
zmiany: (zmiany pominięte).
Art.
235.
W
ustawie
z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury (Dz. U. Nr
10, poz. 48, z 1983 r. Nr 38, poz. 173, z 1989 r. Nr 35, poz. 192, z
1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 56, poz. 322, z 1996 r. Nr 106, poz. 496
oraz z 1997 r. Nr 5, poz. 24 i Nr 88, poz. 554) skreśla się
art.
35.
Art.
236.
W
ustawie
z dnia 31 marca 1965 r. o wyższym szkolnictwie wojskowym (Dz. U.
z 1992 r. Nr 10, poz. 40, z 1996 r. Nr 7, poz. 44 i z 1997 r. Nr 96,
poz. 590) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany
pominięte).
Art.
237.
W
ustawie
z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. Nr
30, poz. 163 i Nr 43, poz. 241, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, z 1991 r.
Nr 103, poz. 446, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 i Nr 156, poz. 775 oraz
z 1997 r. Nr 54, poz. 349) wprowadza się następujące
zmiany: (zmiany pominięte).
Art.
238.
W
ustawie
z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach
popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych
ustaw (Dz. U. Nr 133, poz. 654, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 i Nr 156,
poz. 775 oraz z 1997 r. Nr 80, poz. 507) w art.
33c
w pkt 2 po wyrazie "urbanistyki" dodaje się wyrazy
"oraz licencje zawodowe w dziedzinie pośrednictwa w obrocie
nieruchomościami i zarządzania nieruchomościami".
Art.
239.
W
ustawie
z dnia 8 sierpnia 1996 r. o urzędzie Ministra Skarbu Państwa
(Dz. U. Nr 106, poz. 493 i Nr 156, poz. 775) wprowadza się
następujące zmiany: (zmiany pominięte).
Rozdział
3
Przepisy
końcowe
Art.
240. [Odesłania do przepisów uchylanej ustawy]
1.
Jeżeli obowiązujące przepisy powołują się
na ustawy uchylone przepisem art. 241 albo odsyłają ogólnie
do przepisów o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu
nieruchomości, stosuje się w tym zakresie odpowiednio
przepisy niniejszej ustawy.
2.
Ilekroć w przepisach odrębnych ustaw
jest mowa o czynnościach wykonywanych przez biegłych lub
inne osoby posiadające uprawnienia do szacowania nieruchomości,
należy przez to rozumieć, że czynności te mogą
wykonywać wyłącznie rzeczoznawcy majątkowi, o
których mowa w niniejszej ustawie.
Art.
241. [Przepis derogacyjny]
Tracą
moc:
1)
ustawa
z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu
nieruchomości (Dz. U. z 1991 r. poz. 127, z późn.
zm.);
2)
ustawa
z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce
gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. poz. 464, z
późn. zm.).
Art.
242. [Wejście w życie ustawy]
Ustawa
wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1998 r.
1 Art.
46a zmieniony przez art. 8 pkt 1 ustawy z dnia 21 lutego 2019 r.
(Dz.U.2019.492) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 marca
2019 r.
2 Art.
55a ust. 1 zmieniony przez art. 8 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 21
lutego 2019 r. (Dz.U.2019.492) zmieniającej nin. ustawę z
dniem 29 marca 2019 r.
3 Art.
55a ust. 1a dodany przez art. 8 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 21 lutego
2019 r. (Dz.U.2019.492) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29
marca 2019 r.
4 Art.
60 ust. 1a dodany przez art. 8 pkt 3 ustawy z dnia 21 lutego 2019 r.
(Dz.U.2019.492) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 marca
2019 r.
5 Art.
72 ust. 3 pkt 3b dodany przez art. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 2019
r. (Dz.U.2019.270) zmieniającej nin. ustawę z dniem 13
lutego 2019 r.
6 Utraciła
moc z dniem 1 sierpnia 1985 r. na podstawie art.
100 pkt 5
ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i
wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U.1985.22.99).
7 Art.
124b ust. 2a dodany przez art. 2 ustawy z dnia 9 listopada 2018 r.
(Dz.U.2018.2348) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1
stycznia 2019 r.
8 Art.
136 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 4
kwietnia 2019 r. (Dz.U.2019.801) zmieniającej nin. ustawę z
dniem 14 maja 2019 r.
9 Art.
136 ust. 2a dodany przez art. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 4 kwietnia
2019 r. (Dz.U.2019.801) zmieniającej nin. ustawę z dniem 14
maja 2019 r.
10 Art.
136 ust. 2b dodany przez art. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 4 kwietnia
2019 r. (Dz.U.2019.801) zmieniającej nin. ustawę z dniem 14
maja 2019 r.
11 Art.
136 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 4
kwietnia 2019 r. (Dz.U.2019.801) zmieniającej nin. ustawę z
dniem 14 maja 2019 r.
12 Art.
136 ust. 3a dodany przez art. 1 pkt 1 lit. d ustawy z dnia 4 kwietnia
2019 r. (Dz.U.2019.801) zmieniającej nin. ustawę z dniem 14
maja 2019 r.
13 Art.
136 ust. 3b dodany przez art. 1 pkt 1 lit. d ustawy z dnia 4 kwietnia
2019 r. (Dz.U.2019.801) zmieniającej nin. ustawę z dniem 14
maja 2019 r.
14 Art.
136 ust. 4 zmieniony przez art. 1 pkt 1 lit. e ustawy z dnia 4
kwietnia 2019 r. (Dz.U.2019.801) zmieniającej nin. ustawę z
dniem 14 maja 2019 r.
15 Art.
136 ust. 5 zmieniony przez art. 1 pkt 1 lit. e ustawy z dnia 4
kwietnia 2019 r. (Dz.U.2019.801) zmieniającej nin. ustawę z
dniem 14 maja 2019 r.
16 Art.
136 ust. 7 dodany przez art. 1 pkt 1 lit. f ustawy z dnia 4 kwietnia
2019 r. (Dz.U.2019.801) zmieniającej nin. ustawę z dniem 14
maja 2019 r.
17 Art.
137 pkt 2 częściowo został uznany za niezgodny z art.
2 w związku z art. 165 ust. 1 Konstytucji RP, wyrokiem Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 13 marca 2014 r., sygn. akt P 38/11
(Dz.U.2014.376) z dniem 24 marca 2014 r. Zgodnie z tym wyrokiem
wymieniony wyżej przepis traci moc w zakresie, w jakim za
nieruchomość zbędną uznaje nieruchomość
wywłaszczoną przed 27 maja 1990 r., na której w dniu
złożenia wniosku o zwrot, a nie później niż
przed 22 września 2004 r., zrealizowano cel określony w
decyzji o wywłaszczeniu.
18 Art.
140 ust. 3a dodany przez art. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 4 kwietnia
2019 r. (Dz.U.2019.801) zmieniającej nin. ustawę z dniem 14
maja 2019 r.
19 Art.
140 ust. 4 zmieniony przez art. 1 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 4
kwietnia 2019 r. (Dz.U.2019.801) zmieniającej nin. ustawę z
dniem 14 maja 2019 r.
20 Art.
194 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 45 lit. b ustawy z dnia 20
lipca 2017 r. (Dz.U.2017.1509) zmieniającej nin. ustawę z
dniem 1 września 2017 r., z tym że w zakresie wypełniania
obowiązku stałego doskonalenia kwalifikacji zawodowych
wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2019 r.
21 Art.
194 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 45 lit. b ustawy z dnia 20
lipca 2017 r. (Dz.U.2017.1509) zmieniającej nin. ustawę z
dniem 1 września 2017 r., z tym że w zakresie wypełniania
obowiązku stałego doskonalenia kwalifikacji zawodowych
wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2019 r.
22 Obecnie
tytuł ustawy brzmi: ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o
komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników
na podstawie art. 14 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. -
Przepisy wprowadzające ustawę o zasadach zarządzania
mieniem państwowym (Dz.U.2016.2260), która weszła w
życie z dniem 1 stycznia 2017 r.
23 Utracił
moc z dniem 18 kwietnia 2006 r. w zakresie, w jakim odnosi się
do wszczętych a niezakończonych przed jego wejściem w
życie spraw dotyczących nabycia użytkowania
wieczystego nieruchomości stanowiących własność
Skarbu Państwa lub własność gminy niezabudowanych
przez ich posiadaczy, na podstawie wyroku Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 10 kwietnia 2006 r., sygn. akt SK 30/04
(Dz.U.2006.64.456).
24 Utracił
moc z dniem 22 czerwca 2011 r. art. 215 ust. 2 w zakresie, w jakim
pomija stosowanie przepisów tej ustawy dotyczących
odszkodowań za wywłaszczone nieruchomości do
nieruchomości, które przeszły na własność
gminy m.st. Warszawy lub państwa na podstawie dekretu z dnia 26
października 1945 r. o własności i użytkowaniu
gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz.U.1945.50.279), innych
niż domy jednorodzinne, jeżeli przeszły one na
własność państwa po 5 kwietnia 1958 r., i
działek, które przed dniem wejścia w życie
powołanego dekretu mogły być przeznaczone pod
budownictwo inne niż jednorodzinne, jeżeli poprzedni
właściciele lub ich następcy prawni zostali pozbawieni
faktycznej możliwości władania nimi po 5 kwietnia 1958
r., został uznany za niezgodny z art. 64 ust. 2 w związku z
art. 32 ust. 1 oraz w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP,
wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 czerwca 2011 r.,
sygn. akt SK 41/09 (Dz.U.2011.130.762).
25 Z
dniem 30 stycznia 2004 r. art. 216 ust. 1 w zakresie, w jakim pomija
art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie
wywłaszczania nieruchomości (Dz.U.1974.10.64) jako podstawę
nabycia na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości, do której
stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 6 działu
III nin. ustawy, został uznany za niezgodny z art. 64 ust. 1
oraz z art. 64 ust. 2 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP,
wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 maja 2011 r.
(Dz.U.2011.115.673).