Ochrona
baz danych.
Dz.U.2001.128.1402 z dnia 2001.11.09
Status: Akt obowiązujący
Wersja od: 10 października 2007 r.
USTAWA
z
dnia 27 lipca 2001 r.
o
ochronie baz danych.1)
Art.
1. 1
Bazy
danych podlegają ochronie określonej w ustawie niezależnie od
ochrony przyznanej na podstawie ustawy
z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.
U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631, Nr 94, poz. 658, Nr 121, poz. 843 oraz
z 2007 r. Nr 99, poz. 662) bazom danych spełniającym cechy utworu.
Art.
2.
1.
W rozumieniu ustawy:
1)
baza danych oznacza zbiór danych lub jakichkolwiek innych
materiałów i elementów zgromadzonych według określonej
systematyki lub metody, indywidualnie dostępnych w jakikolwiek
sposób, w tym środkami elektronicznymi, wymagający istotnego, co
do jakości lub ilości, nakładu inwestycyjnego w celu sporządzenia,
weryfikacji lub prezentacji jego zawartości,
2)
pobieranie danych oznacza stałe lub czasowe przejęcie lub
przeniesienie całości lub istotnej, co do jakości lub ilości,
części zawartości bazy danych na inny nośnik, bez względu na
sposób lub formę tego przejęcia lub przeniesienia, z zastrzeżeniem
art. 3,
3)
wtórne wykorzystanie oznacza publiczne udostępnienie bazy danych w
dowolnej formie, a w szczególności poprzez rozpowszechnianie,
bezpośrednie przekazywanie lub najem, z zastrzeżeniem art. 3,
4)
producentem bazy danych jest osoba fizyczna, prawna lub jednostka
organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która ponosi
ryzyko nakładu inwestycyjnego przy tworzeniu bazy danych.
2.
Ilekroć w ustawie jest mowa o producencie, należy przez to rozumieć
także jego następcę prawnego.
Art.
3.
Wypożyczenie
baz danych nie stanowi pobierania danych lub wtórnego ich
wykorzystania.
Art.
4.
Ochrona
przyznana bazom danych nie obejmuje programów komputerowych użytych
do sporządzenia baz danych lub korzystania z nich.
Art.
5.
Z
ochrony korzystają bazy danych, których:
1)
producent jest obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej albo ma na jej
terytorium swoją siedzibę,
2)
2
producent jest obywatelem państwa członkowskiego Unii
Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o
Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Wspólnoty
Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o
Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym,
3)
3
producent jest osobą prawną założoną zgodnie z prawem państwa
członkowskiego Unii Europejskiej lub państw członkowskich
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o
Europejskim Obszarze Gospodarczym, posiadającą siedzibę i zakład
główny wykonywania działalności na terytorium Wspólnoty
Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o
Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym; jeżeli producent posiada tylko siedzibę na terytorium
Wspólnoty Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim
Obszarze Gospodarczym, jego działalność musi być istotnie i
trwale związana z gospodarką państwa członkowskiego Unii
Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o
Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym,
4)
ochrona wynika z umów międzynarodowych, na zasadach i w zakresie w
nich określonych,
5)
producent jest podmiotem niewymienionym w pkt 1-4 i jest
przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy
z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz.
U. Nr 101, poz. 1178, z 2000 r. Nr 86, poz. 958 i Nr 114, poz. 1193
oraz z 2001 r. Nr 49, poz. 509, Nr 67, poz. 679 i Nr 102, poz. 1115).
Art.
6. 4
1.
Producentowi bazy danych przysługuje wyłączne i zbywalne prawo
pobierania danych i wtórnego ich wykorzystania w całości lub w
istotnej części, co do jakości lub ilości.
2.
Domniemywa się, że producentem jest osoba, której nazwisko lub
firmę (nazwę) w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach bazy
danych lub której nazwisko lub firmę (nazwę) podano do publicznej
wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z
rozpowszechnieniem bazy danych.
Art.
7.
1.
Producent bazy danych udostępnionej publicznie w jakikolwiek sposób
nie może zabronić użytkownikowi korzystającemu zgodnie z prawem z
takiej bazy danych, pobierania lub wtórnego wykorzystania w
jakimkolwiek celu nieistotnej, co do jakości lub ilości, części
jej zawartości.
2.
Jeżeli użytkownik korzystający zgodnie z prawem z bazy danych jest
uprawniony do pobierania lub wtórnego wykorzystania jedynie części
bazy danych, przepis ust. 1 dotyczy tylko tej części.
3.
Korzystanie z baz danych, o którym mowa w ust. 1, nie może naruszać
normalnego korzystania z baz danych lub godzić w słuszne interesy
producenta baz danych.
4.
5
Postanowienia umowne sprzeczne z ust. 1 i 2 są nieważne.
Art.
8.
1.
Wolno korzystać z istotnej, co do jakości lub ilości, części
rozpowszechnionej bazy danych:
1)
do własnego użytku osobistego, ale tylko z zawartości
nieelektronicznej bazy danych,
2)
w charakterze ilustracji, w celach dydaktycznych lub badawczych, ze
wskazaniem źródła, jeżeli takie korzystanie jest uzasadnione
niekomercyjnym celem, dla którego wykorzystano bazę,
3)
do celów bezpieczeństwa wewnętrznego, postępowania sądowego lub
administracyjnego.
2.
Nie jest dozwolone powtarzające się i systematyczne pobieranie lub
wtórne wykorzystanie sprzeczne z normalnym korzystaniem i powodujące
nieusprawiedliwione naruszenie słusznych interesów producenta.
Art.
9.
1.
Pierwsza sprzedaż kopii bazy danych na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej przez uprawnionego lub za jego zgodą wyczerpuje prawo do
kontrolowania odsprzedaży tej kopii na tym terytorium.
2.
6
Pierwsza sprzedaż kopii bazy danych w państwach członkowskich
Unii Europejskiej lub państwach członkowskich Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronach umowy o Europejskim
Obszarze Gospodarczym przez uprawnionego lub za jego zgodą,
wyczerpuje prawo do kontrolowania odsprzedaży tej kopii na ich
terytorium.
Art.
10.
1.
Czas trwania ochrony bazy danych liczy się od jej sporządzenia
przez okres piętnastu lat następujących po roku, w którym baza
danych została sporządzona.
2.
Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1, baza danych została w
jakikolwiek sposób udostępniona publicznie, okres jej ochrony
wygasa z upływem piętnastu lat następujących po roku, w którym
doszło do jej udostępnienia po raz pierwszy.
3.
W przypadku jakiejkolwiek istotnej zmiany treści bazy danych, co do
jakości lub ilości, w tym jej uzupełnienia, zmiany lub usunięcia
jej części, mających znamiona nowego istotnego, co do jakości lub
ilości, nakładu, okres jej ochrony liczy się odrębnie.
Art.
11. 7
1.
Producent, którego prawa do bazy danych zostały naruszone, może
żądać od osoby, która naruszyła te prawa:
1)
zaniechania naruszania;
2)
usunięcia skutków naruszenia;
3)
naprawienia wyrządzonej szkody:
a)
na zasadach ogólnych albo
b)
poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej
dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione -
trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego
dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego
zgody na korzystanie z bazy danych;
4)
wydania uzyskanych korzyści.
2.
Niezależnie od roszczeń, określonych w ust. 1, producent może się
domagać jednokrotnego albo wielokrotnego ogłoszenia w prasie
oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie lub
podania do publicznej wiadomości części albo całości orzeczenia
sądu wydanego w rozpatrywanej sprawie, w sposób i w zakresie
określonym przez sąd.
3.
Sąd może nakazać osobie, która naruszyła prawa do bazy danych,
na jej wniosek i za zgodą producenta, w przypadku gdy naruszenie
jest niezawinione, zapłatę stosownej sumy pieniężnej na rzecz
producenta, jeżeli zaniechanie naruszania lub usunięcie skutków
naruszenia byłoby dla osoby naruszającej niewspółmiernie
dotkliwe.
4.
Sąd, rozstrzygając o naruszeniu prawa, może orzec na wniosek
producenta, którego prawa zostały naruszone, o bezprawnie
wytworzonych przedmiotach oraz środkach i materiałach użytych do
ich wytworzenia, w szczególności może orzec o ich wycofaniu z
obrotu, przyznaniu producentowi na poczet należnego odszkodowania
lub zniszczeniu. Orzekając, sąd uwzględnia wagę naruszenia oraz
interesy osób trzecich.
5.
Domniemywa się, że środki i materiały, o których mowa w ust. 4,
są własnością osoby, która naruszyła prawa do bazy danych.
Art.
11a. 8
1.
Sąd właściwy do rozpoznania spraw o naruszenie praw do bazy danych
miejsca, w którym sprawca wykonuje działalność lub w którym
znajduje się jego majątek, także przed wytoczeniem powództwa
rozpoznaje, nie później niż w terminie 3 dni od dnia złożenia w
sądzie, wniosek mającego w tym interes prawny:
1)
o zabezpieczenie dowodów oraz o zabezpieczenie związanych z nimi
roszczeń;
2)
o zobowiązanie naruszającego prawa do bazy danych do udzielenia
informacji i udostępnienia określonej przez sąd dokumentacji
mającej znaczenie dla roszczeń, o których mowa w art. 11 ust. 1;
3)
o zobowiązanie innej niż naruszający osoby do udzielenia
informacji, które mają znaczenie dla roszczeń, określonych w art.
11 ust. 1, o pochodzeniu, sieciach dystrybucji, ilości i cenie
towarów lub usług naruszających prawa do bazy danych, jeżeli:
a)
stwierdzono, że posiada ona towary naruszające prawa do bazy
danych, lub
b)
stwierdzono, że korzysta ona z usług naruszających prawa do bazy
danych, lub
c)
stwierdzono, że świadczy ona usługi wykorzystywane w działaniach
naruszających prawa do bazy danych, lub
d)
została przez osobę określoną w lit. a, b lub c wskazana jako
uczestnicząca w produkcji, wytwarzaniu lub dystrybucji towarów lub
świadczeniu usług naruszających prawa do bazy danych,
a
powyższe działania mają na celu uzyskanie bezpośrednio lub
pośrednio zysku lub innej korzyści ekonomicznej, przy czym nie
obejmuje to działań konsumentów będących w dobrej wierze.
2.
Sąd, dopuszczając dowód lub rozpoznając wnioski, o których mowa
w ust. 1, zapewnia zachowanie tajemnicy przedsiębiorcy i innych
tajemnic ustawowo chronionych.
3.
Od obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, może uchylić się
ten, kto według przepisów Kodeksu
postępowania cywilnego
mógłby jako świadek odmówić zeznań lub odpowiedzi na zadane mu
pytanie.
4.
W uzasadnionych przypadkach sąd może uzależnić wydanie
postanowienia o zabezpieczeniu dowodów, o których mowa w ust. 1 pkt
1, od złożenia kaucji.
5.
Zażalenia na postanowienia sądu w sprawach, o których mowa w ust.
1, sąd rozpoznaje w terminie 7 dni.
6.
Do zabezpieczenia dowodów stosuje się odpowiednio art.
733,
art.
742
i art.
744-746
Kodeksu postępowania cywilnego.
Art.
12.
1.
Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, bez uprawnienia lub
wbrew jego warunkom, pobiera dane lub wtórnie wykorzystuje w całości
lub w istotnej, co do jakości lub ilości, części bazy danych,
podlega karze grzywny.
2.
Orzekanie następuje na podstawie Kodeksu
postępowania w sprawach o wykroczenia.
3.
Sąd może orzec przepadek, na rzecz Skarbu Państwa, bezprawnie
wykonanych egzemplarzy bazy danych.
Art.
13.
Prawo
do bazy danych nie narusza ochrony treści bazy danych udzielanej na
podstawie ustawy
z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, lub
ochrony jakichkolwiek składających się na bazę danych elementów,
udzielanej na podstawie przepisów o wynalazkach, znakach towarowych,
wzorach przemysłowych, oznaczeniach pochodzenia, zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji, tajemnicy prawnie chronionej, ochronie
informacji niejawnych, ochronie danych osobowych, a także prawa
cywilnego i prawa pracy.
Art.
14.
W
ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach
pokrewnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 904) wprowadza się
następujące zmiany:
1)
w art.
2
w ust. 2 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:
"W
przypadku baz danych spełniających cechy utworu zezwolenie twórcy
jest konieczne także na sporządzenie opracowania.";
2)
w art.
3
po wyrazach "bazy danych" dodaje się wyrazy "spełniające
cechy utworu";
3)
po art. 17 dodaje się art. 171
w brzmieniu:
"Art. 171.
Opracowanie lub zwielokrotnienie bazy danych spełniającej cechy
utworu, dokonane przez legalnego użytkownika bazy danych lub jej
kopii, nie wymaga zezwolenia autora bazy danych, jeśli jest ono
konieczne dla dostępu do zawartości bazy danych i normalnego
korzystania z jej zawartości. Jeżeli użytkownik jest upoważniony
do korzystania tylko z części bazy danych, niniejsze postanowienie
odnosi się tylko do tej części.";
4)
w art.
23
w ust. 1 po wyrazach "architektoniczno-urbanistycznego"
dodaje się wyrazy "oraz do korzystania z elektronicznych baz
danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego
użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym";
5)
po art. 30 dodaje się art. 301
w brzmieniu:
"Art. 301.
Do baz danych spełniających cechy utworu nie stosuje się art. 28,
art. 29 ust. 2 i 3 i art. 30.";
6)
po art. 771
dodaje się art. 772
w brzmieniu:
"Art. 772.
Ochrona przyznana bazom danych spełniającym cechy utworu nie
obejmuje programów komputerowych używanych do sporządzenia lub
obsługi baz danych dostępnych przy pomocy środków
elektronicznych."
Art.
15.
1.
Ustawę stosuje się także do baz danych istniejących w dniu jej
wejścia w życie w odniesieniu do korzystania z nich po tej dacie.
2.
Dokonane przed dniem wejścia w życie ustawy czynności prawne
odnoszące się do baz danych są skuteczne i podlegają ochronie
według zasad dotychczasowych.
Art.
16.
1.
Przepisy art. 5 pkt 2 i 3 oraz art. 9 ust. 2 stosuje się od dnia
uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii
Europejskiej.
2.
Przepisy art. 5 pkt 1 i art. 9 ust. 1 tracą moc z dniem uzyskania
przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.
Art.
17.
Ustawa
wchodzi w życie po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia.
______
1)
Niniejsza
ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy
96/9/WE z dnia 11 marca 1996 r. w sprawie ochrony prawnej baz danych
(Dz. Urz. WE L 77 z 27.03.1996).
Dane
dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w
niniejszej ustawie - z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską
członkostwa w Unii Europejskiej - dotyczą ogłoszenia tych aktów w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej - wydanie specjalne. 9
1 Art.
1 zmieniony przez art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 9 maja 2007 r. o zmianie
ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych
innych ustaw (Dz.U.07.99.662) z dniem 20 czerwca 2007 r.
2 Art.
5 pkt 2 zmieniony przez art. 63 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004
r. o zmianie i uchyleniu niektórych ustaw w związku z uzyskaniem
przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej
(Dz.U.04.96.959) z dniem 1 maja 2004 r.
3 Art.
5 pkt 3 zmieniony przez art. 63 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004
r. o zmianie i uchyleniu niektórych ustaw w związku z uzyskaniem
przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej
(Dz.U.04.96.959) z dniem 1 maja 2004 r.
4 Art.
6 zmieniony przez art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 9 maja 2007 r. o zmianie
ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych
innych ustaw (Dz.U.07.99.662) z dniem 20 czerwca 2007 r.
5 Art.
7 ust. 4 dodany przez art. 27 ustawy z dnia 24 sierpnia 2007 r. o
zmianie niektórych ustaw w związku z członkostwem Rzeczypospolitej
Polskiej w Unii Europejskiej (Dz.U.07.176.1238) z dniem 10
października 2007 r.
6 Art.
9 ust. 2 zmieniony przez art. 63 pkt 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004
r. o zmianie i uchyleniu niektórych ustaw w związku z uzyskaniem
przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej
(Dz.U.04.96.959) z dniem 1 maja 2004 r.
7 Art.
11 zmieniony przez art. 4 pkt 3 ustawy z dnia 9 maja 2007 r. o
zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U.07.99.662) z dniem 20 czerwca 2007 r.
8 Art.
11a dodany przez art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 9 maja 2007 r. o zmianie
ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych
innych ustaw (Dz.U.07.99.662) z dniem 20 czerwca 2007 r.
9 Odnośnik
nr 1 dodany przez art. 63 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o
zmianie i uchyleniu niektórych ustaw w związku z uzyskaniem przez
Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej
(Dz.U.04.96.959) z dniem 1 maja 2004 r.