Ustawa z dnia 27 września 2013 r. o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi przeszła ścieżkę legislacyjną i staje się obowiązującym prawem. 8 listopada br. jej tekst został ogłoszony w Dzienniku Ustaw. Przepisy zaczną obowiązywać już od 23 listopada tego roku z wyjątkiem art. 27 pkt 1, art. 32 oraz art. 33, które wejdą w życie 1 stycznia 2014 r.
Program „Mieszkanie dla Młodych” umożliwi ubieganie się o dofinansowanie wkładu własnego do kredytu zaciąganego na zakup mieszkania dla osób do 35 lat, kupujących pierwsze własne mieszkanie na rynku pierwotnym. Dla singli i rodzin bezdzietnych dofinansowanie to wyniesie 10, z kolei dla osób i rodzin wychowujących przynajmniej jedno dziecko – 15 proc. Co istotne, w przypadku zakupu przez beneficjenta programu „Mieszkanie dla Młodych” mieszkania w cenie niższej od wartości przeciętnych na danym terenie, realna pomoc państwa może pokryć większą część ceny niż 10-15 proc. Dopłatą ma być objęte maksymalnie 50 mkw., natomiast samo mieszkanie kwalifikujące się do programu nie będzie mogło być większe niż 75 mkw., a dom jednorodzinny niż 100 mkw. W przypadku rodzin posiadających co najmniej troje dzieci limity maksymalnej powierzchni zostały powiększone o dodatkowe 10 mkw. Dodatkowe wsparcie, w postaci spłaty części kredytu, przewidziano dla rodzin, które skorzystają z programu „Mieszkanie dla młodych", a w których w ciągu 5 lat od nabycia mieszkania liczba dzieci zwiększy się o trzecie lub kolejne po trzecim dziecko. To wsparcie może być udzielone tylko raz. Spłata części kredytu wyniesie 5 proc. kwoty określonej zgodnie z zasadami obowiązującymi dla dofinansowania wkładu własnego.
Dopłata będzie liczona jako iloczyn powierzchni w mkw. kupowanego mieszkania lub domu (ale nie więcej niż 50 mkw.) i wskaźnika, który ogłosi dla danej lokalizacji Bank Gospodarstwa Krajowego. Wskaźnik przeliczeniowy ustalany będzie odrębnie dla trzech rodzajów lokalizacji, jako :
• średnia arytmetyczna dwóch ostatnich wartości wskaźnika ogłaszanego dla miast będących siedzibą wojewody lub sejmiku województwa – w przypadku tych miast;
• średnia arytmetyczna dwóch ostatnich wartości wskaźnika ogłaszanego dla pozostałych gmin w województwie – w przypadku tych gmin;
• średnia arytmetyczna dwóch ostatnich wartości wskaźnika ogłaszanego dla miast będących siedzibą wojewody lub sejmiku województwa i dwóch ostatnich wartości wskaźnika ogłaszanego dla pozostałych gmin w województwie, nie więcej jednak niż 120 proc. wartości określonej dla pozostałych gmin w województwie – w przypadku gmin sąsiadujących z miastem będącym siedzibą wojewody lub sejmiku województwa.
Systemem pomocy państwa objęta została także budowa pierwszego mieszkania w systemie gospodarczym, realizowana na podstawie pozwolenia na budowę wydanego po dniu 1 stycznia 2014 r. Po zakończeniu obowiązywania ustawy uprawniającej do ubiegania się o zwrot części wydatków na zakup materiałów budowlanych, z zachowaniem praw nabytych do dokonywania odliczeń w kolejnych latach, prawo do zwrotu takich wydatków nadal zachowają młodzi ludzie budujący swoje pierwsze mieszkanie (dom jednorodzinny lub – w wyniku nadbudowy lub przebudowy budynku – również lokal mieszkalny). Zwrot dotyczy wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych, które do dnia 30 kwietnia 2004 r. były opodatkowane stawką podatku od towarów i usług w wysokości 7 proc., a od dnia 1 maja 2004 r. są opodatkowane podstawową stawką VAT, udokumentowanych fakturami wystawionymi dla osoby fizycznej od dnia wydania pozwolenia na budowę – nie wcześniej niż 1 stycznia 2014 r., do 30 września 2018 r. W przypadku osoby fizycznej pozostającej w związku małżeńskim kwota zwrotu wydatków będzie dotyczyć łącznie obojga małżonków.
Ustawa przyniesie również ważne zmiany dla rynku najmu – najem okazjonalny będą mogły oferować także firmy. Program będzie obowiązywać w latach 2014-2018. Na jego realizację jest przeznaczona kwota 3.553 mln zł, nie licząc wydatków budżetowych w formie zwrotów części poniesionych wydatków na zakup materiałów budowlanych.