Na dzień dzisiejszy ciągle aktualna pozostaje możliwość dokonywania przekształceń prawa użytkowania wieczystego na preferencyjnych warunkach. Osoby, które chciałyby z tej możliwości skorzystać, powinny rozważyć złożenie odpowiedniego wniosku możliwie szybko. Przepis, który gwarantuje wysokie bonifikaty, traci moc w przyszłe wakacje, zaś proponowane przez ustawodawcę rozwiązania mogą być mniej korzystne dla użytkowników wieczystych.
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz.U. z 2005 r. nr 175, poz. 1459) przewiduje, że osoby fizyczne będące użytkownikami wieczystymi nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe (lub przeznaczonych pod tego rodzaju zabudowę) oraz nieruchomości rolnych mogąwystąpić z żądaniem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego tych nieruchomości w prawo własności. Oczywiście takie przekształcenie następuje odpłatnie – dotychczasowemu właścicielowi (Skarbowi Państwa bądź jednostkom samorządu terytorialnego) należy się opłata. Wskazany przez Trybunał Konstytucyjny problem polegał na tym, że złożony wniosek musiał być (przy spełnieniu ustawowych przesłanek) automatycznie uwzględniony. Co więcej także żądanie udzielenia bonifikaty - co najmniej w wysokości wskazanej w art. 4 ust. 8 i 9 ustawy (tj. 50 bądź 90 proc.) - było wiążące dla właściciela nieruchomości. Doszło więc do sytuacji, w której równość stron dotychczasowej umowy o ustanowienie użytkowania wieczystego została zachwiana: w rzeczywistości właściciel gruntu miał „związane ręce”, a decyzję o tym, czy i na jakich warunkach dokonać przekształcenia, podejmował wyłącznie użytkownik wieczysty.
Taka sytuacja, w której w istocie właściciel nie ma kontroli nad swoimi nieruchomościami, została uznana przez Trybunał za niedopuszczalną ingerencję w prawo własności. W wyroku z dnia 26 stycznia 2010 r. (sygn. akt K 9/08) TK stwierdził niezgodność art. 4 ust. 8 i 9 ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości z Konstytucją w zakresie, w jakim wskazuje, że udzielenie bonifikaty jest obowiązkiem organu jednostki samorządu terytorialnego właściwego do wydania decyzji.
Ponieważ wskazany przepis traci ważność 9.08.2011 r. – w parlamencie trwają prace nad nowelizacją ustawy. Senat przygotował w tym miesiącu projekt nowelizacji, w którym proponuje się wprowadzenie fakultatywności udzielania bonifikat od opłaty przekształceniowej w przypadku nieruchomości stanowiących własność komunalną. Nowelizacja różnicuje więc sytuację, w zależności od właściciela danego gruntu – bonifikata „ustawowa” w dotychczasowej wysokości przysługuje co do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa (a dodatkowo organ właściwy do wydania decyzji może, na podstawie zarządzenia wojewody, udzielić jeszcze wyższej niż określona bonifikata). Inaczej ma się rzecz z nieruchomościami stanowiącymi własność jednostek samorządu terytorialnego – tutaj bonifikata może (lecz nie musi) być udzielona na podstawie uchwały właściwej rady lub sejmiku.
aktualności prawne
