Dziadek zapisał testamentem 25/50 udziałów w nieruchomości mojemu ojcu. Druga połowa po babci została podzielona na pięcioro dzieci (w tym na mojego ojca). Po dwóch latach po otwarciu testamentu zmarł mój ojciec. Jego część została podzielona na 4 części: mamę i troje dzieci (dziedziczenie ustawowe). Po pewnym czasie mama i rodzeństwo aktem darowizny swoje udziały przepisali na mnie. Siostra ojca złożyła o spłatę zachowku (podając tylko mnie) po zmarłym dziadku, gdyby dziedziczyła ustawowo przysługujące jej udziały. Od jakiej części udziałów będę musiała zapłacić zachowek, czy od jednej czwartej odziedziczonych po ojcu czy od całości udziałów, które obecnie posiadam?
Zgodnie z art.991 kodeksu cywilnego zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek). Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
Roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu.
Roszczenia z tytułu zachowku wchodzą w skład długów spadkowych, a zatem do chwili dokonania działu spadku spadkobiercy odpowiadają wobec wierzyciela solidarnie. Odpowiedzialność solidarna oznacza, iż wierzyciele mogą żądać całości lub części świadczenia od wszystkich spadkobierców łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzycieli przez któregokolwiek ze spadkobierców zwalnia pozostałych. Oczywiście takie zwolnienie wywołuje skutek w postaci możliwości dochodzenia od zwolnionych spadkobierców tej części kwoty, którą musieliby zapłacić. Od chwili działu spadkobiercy odpowiadają za długi spadkowe w stosunku do wielkości przypadających im udziałów.
Zatem w związku z brakiem działu spadku siostra ojca może wystąpić w stosunku do Pani o cały zachowek.