Zajmujemy mieszkanie o powierzchni 46,7 m kw. Rodzina nasza liczy 5 osób: 2rodziców i 3 dzieci, już pełnoletnich. W tym lokalu mieszka też brat żony, zajmuje jeden pokój o powierzchni 12,3 m kw. My w 5 osób zajmujemy pokój o pow 16,4m2. Kuchnia, łazienka i przedpokój to razem 18m2. Główny nasz problem to opłaty, które ponosimy w dużej części. Brat żony jako współlokator daje na wszystkie opłaty związane z lokalem 200zł. Według jakiego klucza obliczyć jego część miesięcznych opłat.

Obowiązek ponoszenia opłat (takich jak opłaty za czynsz, energię elektryczną, pobór gazu czy wody itp.) jest regulowany przepisami Kodeksu Cywilnego oraz ustawy o własności lokali. Jednak to, w jaki sposób, w jakiej wysokości i kto będzie ten obowiązek ponosić, jest uzależnione od tytułu prawnego, na podstawie którego dany lokal mieszkalny jest zajmowany.

Jeżeli mieszkanie, które Państwo zajmują, jest przedmiotem najmu, to zastosowanie znajdzie tutaj art. 6881 Kodeksu Cywilnego. Wynika z niego, że za zapłatę czynszu oraz innych opłat odpowiada najemca oraz inne zamieszkujące z nim osoby pełnoletnie. Za zapłatę odpowiadają wówczas solidarnie. Osoby zobowiązane solidarnie muszą spełnić świadczenie w całości niezależnie od tego, czy inne osoby zobowiązane to świadczenie spełniły. Jeśli jedna z osób zapłaciła w całości, to pozostałe osoby są zwolnione z opłat względem wierzyciela. Następnie wszyscy zobowiązani rozliczają się miedzy sobą. Kodeks Cywilny w art. 379 § 1 przewiduje, że po pierwsze jeżeli jest kilku dłużników, a świadczenie jest podzielne, to wówczas zobowiązanie dzieli się na tyle części, ilu jest dłużników. Należy tutaj zaznaczyć, że dług pieniężny (czyli na przykład opłaty za czynsz, prąd, gaz itp.) będzie zawsze podzielny. Ten sam przepis stanowi, że jeśli z okoliczności nie wynika nic innego, to części są równe. W Państwa przypadku, jeśli mieszkanie jest wynajmowane, to zobowiązanych do zapłaty jest sześć osób (dwoje rodziców, trójka dzieci oraz szwagier). Szwagier zajmuje samodzielnie większą część mieszkania niż przypada z osobna na pozostałych pięć osób. Nadto sytuacja faktyczna kształtuje się w taki sposób, iż kuchnia, przedpokój i łazienka są wykorzystywane przez wszystkich lokatorów. Należałoby jednak określić, w jakim stopniu każdy korzysta z energii elektrycznej, gazu, wody czy telefonu. Dopiero biorąc po uwagę powyższe okoliczności, można ustalić, w jakim stopniu każdy powinien uiszczać opłaty za mieszkanie. Pomimo iż szwagier korzysta samodzielnie z większego pokoju, to nie oznacza, iż powinien ponosić wyższe koszta utrzymania mieszkania niż pozostali pełnoletni lokatorzy, ponieważ zajmowana przez niego powierzchnia nie przesądza, w jakiej wysokości powinien partycypować w opłatach. Jeśli ustalenie wysokości, a przede wszystkim rozliczenia między Państwem nie są możliwe w drodze porozumienia, to mogą Państwo wystąpić do sądu z powództwem o zapłatę. Jednak także w tym wypadku powinni Państwo wskazać, w jakiej wysokości szwagier powinien ponosić obowiązek uiszczania opłat za mieszkanie (jaką powierzchnię zajmuje samodzielnie, jak korzysta z powierzchni wspólnej oraz w jakiej wysokości korzysta z gazu, energii elektrycznej, wody itp.).

Jeśli natomiast mieszkanie jest Państwa własnością, to obowiązek ponoszenia opłat za mieszkanie jest regulowany przepisami Kodeksu Cywilnego o współwłasności oraz ustawy o własności lokali. Z art. 207 Kodeksu Cywilnego wynika, iż wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną współwłaściciele ponoszą w stosunku do wysokości udziałów. Jednak art. 197 wskazuje, iż w razie, gdy udziały nie zostały ustalone, to domniemywa się, iż są one równe. Do ponoszenia opłat za lokal zobowiązanymi są tylko właściciele. Dopiero po wskazaniu, kto jest właścicielem mieszkania, określa się, czy udziały we własności są równe, czy też różne, i dalej odpowiednio dochodzi do obciążenia każdego z właścicieli opłatami związanymi z mieszkaniem w stosunku do jego udziału. Nadto zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o własności lokali właściciel (właściciele) ponoszą także wydatki związane z utrzymaniem lokalu, który jest ich własnością oraz partycypują w kosztach utrzymania tzw. części wspólnej nieruchomości. Częścią wspólną są grunt oraz te części budynku (m. in. klatka schodowa, ściany zewnętrzne, dach, fundamenty, wspólna piwnica czy strych), z których korzystają wszyscy właściciele lokali. Jak wysoki jest udział w nieruchomości, powinien wynikać z umowy o jego sprzedaży bądź umowy jednostronnej czynności albo orzeczenia sądu o ustanowieniu odrębnej własności lokali.