Każdy ze współwłaścicieli może żądać w każdym czasie zniesienia współwłasności. Postępowanie sądowe jest postępowaniem nieprocesowym, a w celu jego wszczęcia składa się wniosek w sądzie rejonowym właściwym ze względu na położenia nieruchomości. Wniosek powinien zawierać wszystkie elementy pozwu oraz wymieniać wszystkich zainteresowanych w sprawie. We wniosku należy dokładnie opisać nieruchomość. Wnioskodawca powinien również we wniosku określić swoje żądania dotyczące sposobu zniesienia współwłasności. Od rozpatrzenia wniosku sąd pobiera opłatę sądową. Współwłasność można znieść na kilka sposobów. Przede wszystkim sąd dokona fizycznego podziału nieruchomości. Podział nieruchomości na kilka mniejszych jest możliwy zawsze jeśli nie jest sprzeczny z ustawą, ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tej rzeczy, oraz jeśli nie pociąga za sobą istotnej zmiany samej rzeczy czy znacznego zmniejszenia jej wartości. Sąd nie musi się tutaj kierować ograniczeniami w planie zagospodarowania przestrzennego. Zatem w drodze sądowej można dokonać podziału, którego nie można było ze względu na ograniczenia dokonać w drodze umownej.

Jak wynika z orzecznictwa, fizyczny podział nieruchomości jest podstawowym sposobem zniesienia współwłasności i takiego zniesienia współwłasności w Pana wypadku należy się spodziewać. Znieść współwłasność można również poprzez przyznanie nieruchomości jednemu współwłaścicielowi za spłatą pozostałych lub bez spłaty. W przypadku sądowego zniesienia współwłasności sąd będzie brał pod uwagę okoliczności konkretnego przypadku. Taką okolicznością uzasadniającą decyzję sądu może być fakt korzystania z nieruchomości tylko przez jednego ze współwłaścicieli. Takim zniesieniem współwłasności zakończy się Pana sprawa zwłaszcza, jeżeli Pan będzie uparcie trwał, że nie chce Pan podziału fizycznego, a drugi współwłaściciel zadeklaruje chęć nabycia całej nieruchomości ze spłatą Pana udziału. Proszę zwrócić uwagę, że jeżeli to nieruchomość rolna jej wartość zostanie ustalona na stosunkowo niskim poziomie, a zatem spłata nie będzie wysoka. Ponadto, na wniosek drugiego współwłaściciela, może zostać rozłożona na raty. Ostatnim przewidzianym sposobem zniesienia współwłasności jest sprzedaż rzeczy wspólnej i podział uzyskanej kwoty między współwłaścicieli. Jest to najmniej korzystny i najrzadziej spotykany sposób zniesienia współwłasności, bo dokonywany jest w trybie licytacji komorniczej, a uzyskana kwota jest dużo niższa od kwoty, którą mogliby uzyskać współwłaściciele sami, sprzedając nieruchomość na wolnym rynku. Zwłaszcza w przypadku nieruchomości rolnej i niskiej wartości rynkowej, wszystkie koszty sądowe mogą okazać się wyższe niż cena sprzedaży. Zatem takie rozwiązanie pozbawione jest sensu i raczej nie liczyłbym, że w taki sposób zakończy się ta sprawa. Takiego finału w Pana sprawie można spodziewać się tylko wówczas, gdy żaden ze współwłaścicieli nie będzie chciał fizycznego podziału nieruchomości i żaden nie będzie chciał przejąć całej nieruchomości.

Należy zwrócić uwagę, że odrębnie uregulowana została problematyka zniesienia współwłasności gospodarstw rolnych. Dokonując zniesienia współwłasności, jeśli podział byłby sprzeczny z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej, sąd powinien przyznać gospodarstwo temu ze współwłaścicieli, na którego wyrażą zgodę wszyscy pozostali współwłaściciele. Gdy taka zgoda nie zostanie wyrażona, sąd powinien przyznać je temu, który je prowadzi lub stale w nim pracuje, chyba, że interes społeczno-gospodarczy przemawia za wyborem innego współwłaściciela. Jeśli gospodarstwo prowadzi kilku współwłaścicieli, lub żaden, sąd przyzna gospodarstwo temu, który daje najlepszą gwarancję jego należytego prowadzenia. Natomiast jeżeli wszyscy współwłaściciele złożą zgodny wniosek, sąd zarządzi sprzedaż gospodarstwa, w trybie postępowania egzekucyjnego, tak samo sąd postąpi, jeśli żaden ze współwłaścicieli nie wyrazi zgody na powierzenie mu gospodarstwa. Wysokość spłat przy gospodarstwie rolnym sąd ustala stosownie do porozumienia zainteresowanych, a jeśli tego porozumienia nie ma może je obniżyć.