Instytucja przejęcia nieruchomości została uregulowana w art. 982 oraz 984 k.p.c. W art. 982 k.p.c. wskazano, iż współwłaściciel nieruchomości wystawionej na licytację komorniczą, który nie jest dłużnikiem osobistym, lub wierzyciel hipoteczny może przejąć nieruchomość na własność za cenę nie niższą od 3/4 sumy oszacowania. Warunkiem takiego przejęcia jest brak osób chętnych do przystąpienia do przetargu, złożenie rękojmi, chyba że wnioskodawca jest ustawowo zwolniony z tego obowiązku oraz zgłoszenie wniosku o przejęciu w odpowiednim terminie.
Natomiast w art. 984 k.p.c. wskazano, że współwłaściciel, wierzyciel hipoteczny oraz wierzyciel egzekwujący ma prawo przejąć nieruchomość za cenę nie niższą od 2/3 sumy oszacowania, jeżeli również na drugiej licytacji nikt nie przystąpi do przetargu. Warto wskazać, że jeżeli prawo przejęcia przysługuje kilu osobom, pierwszeństwo ma ten, kto zaoferował cenę wyższą, a w przypadku równych cen – ten, czyja należność jest wyższa. W całej procedurze przejęcia nieruchomości na własność kluczowe znaczenia ma złożenie wniosku do sądu.
Na złożenie wniosku o przejęcie nieruchomości na własność, osoby wskazane powyżej mają tylko tydzień od zakończenia licytacji. Jak stwierdził Sąd Najwyższy (sygn. akt III CZP 71/09), termin przewidziany w art. 984§2 k.p.c. jest terminem zawitym prawa materialnego. To oznacza, że nie podlega on przywróceniu na podstawie art. 168 k.p.c. przewidującego możliwość przywrócenia tego terminu przez sąd, jeśli strona bez swojej winy nie dokonała w terminie czynności o charakterze procesowym. Sąd Najwyższy wskazał, że za takim charakterem tego terminu przemawia to, że prawo do przejęcia nieruchomości może przysługiwać kilku osobom. Zatem przywrócenie terminu mogłoby naruszać prawa osób, które wniosek złożyły na czas, a nie przysługuje im pierwszeństwo przewidziane w § 3 art. 984 k.p.c.
W związku z powyższym, niedochowanie tego terminu spowoduje, że roszczenie o przejęcie prawa własności nieruchomości wygasa. Jeżeli strona we wniosku o przywrócenie terminu wskaże, że jego niedochowanie wynikało z winy innej osoby, np. z winy komornika, to sąd i tak nie uwzględni takiego wniosku, a stronie pozostanie jedynie żądanie naprawienia przez komornika poniesionej wskutek tego szkody.
aktualności prawne
