Prawa i obowiązki organów nadzoru budowlanego

Uchwała NSA z dnia 3 października 2016 r. sygn. akt II OPS 1/16 przesądza, że w kompetencjach nadzoru budowlanego leży badanie legalności wszystkich przedsięwzięć lub robót budowlanych co do których może istnieć ryzyko nie tylko ich niezgodności z przepisami Prawa budowlanego, ale spowodowania zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenia środowiska.

Nadzór budowlany może zatem nakazać doprowadzenie każdej inwestycji do stanu zgodnego z prawem lub nakazać rozbiórkę, jeżeli nie ma innej możliwości zlikwidowania zagrożenia powodowanego przez obiekt lub prowadzone roboty budowlane. Nie ma przy tym znaczenia, że inwestor nie musiał uzyskać pozwolenia na budowę lub dokonać zgłoszenia. Dotyczy to np. wiat peronowych, altan działkowych, obiektów gospodarczych, obiektów małej architektury (np. placów zabaw), remontów niektórych obiektów budowlanych, a także wszelkich robót budowlanych.

Dotychczas zdarzało się, że organy nadzoru budowlanego (przy aprobacie sądów administracyjnych) umarzały postępowania w sprawie oceny legalności niektórych przedsięwzięć lub robót budowlanych i w ogóle nie badały ani zgodności z przepisami techniczno-budowlanymi, ani tego, czy powodują zagrożenie bezpieczeństwa ludzi, mienia bądź zagrożenie dla środowiska.

Uchwała NSA ma znaczenie dla inwestorów, ale także dla osób, które sąsiadują z terenem inwestycji, jednak przede wszystkim wyjaśnia wątpliwości co do zakresu kompetencji organów nadzoru budowlanego. Organy nadzoru budowlanego nie będą mogły umorzyć postępowania legalizacyjnego lub naprawczego i odsyłać skarżącego do sądu cywilnego.

Uchwała NSA nie stworzyła nowego stanu prawnego. Jej celem jest ujednolicenie rozbieżnej praktyki rozumienia i stosowania przepisów prawa budowlanego.