Czy przy dzierżawie nieruchomości gminnej wymagany jest protokół zdawczo-odbiorczy, jeśli w treści umowy znajduje się wskazanie o przeznaczeniu nieruchomości (np. grunt na cele rekreacyjne)? Proszę o opinię, bo do tego czasu nie stosujemy tego i jest problem w sytuacji rozwiązania umowy.

Protokół zdawczo-odbiorczy jest dokumentem stanowiącym zabezpieczenie zarówno dla osoby przekazującej przedmiot w dzierżawę (najem), jak i dla osoby dzierżawiącej (najmującej). Protokół ten może stanowić załącznik do zawartej umowy o dzierżawę, jednak obecnie przepisy nie wymuszają na stronach sporządzenia takiego dokumentu w sytuacji z podanego stanu faktycznego. Niewątpliwie warto go jednak sporządzić, zarówno przy podpisaniu umowy, jak i po jej zakończeniu oraz zdaniu przedmiotu dzierżawy (najmu), aby uniknąć sporów i nieporozumień z drugą stroną. Protokół powinien zawierać szczegółowy opis nieruchomości, który warto uzupełnić dokumentacją fotograficzną, a ponadto datę oraz podpisy stron. Pozwoli nam to uniknąć odpowiedzialności za wady, czy uszkodzenia, które istniały przed przekazaniem przedmiotu umowy. Zgodnie z art. 705 Kodeksu cywilnego, przy zakończeniu dzierżawy, w przypadku braku odmiennych ustaleń wynikających z umowy, dzierżawca jest zobowiązany do zwrotu przedmiotu dzierżawy w takim stanie, w jakim powinien znajdować się stosownie do przepisów o wykonywaniu dzierżawy. W przypadku uszkodzenia czy zniszczenia przedmiotu dzierżawy, wydzierżawiającemu będzie przysługiwać roszczenie o naprawienie szkody, jeśli dzierżawca ponosi za nie odpowiedzialność.

Obowiązek spisania protokołu zdawczo-odbiorczego przewidują przepisy szczególne, jednakże dla innych sytuacji, niż opisana w stanie faktycznym. Przykładowo art. 6c ustawy o ochronie praw lokatorów przewiduje sporządzenie tego dokumentu, które ma nastąpić przed wydaniem lokalu najemcy oraz stanowić podstawę do rozliczeń przy zwrocie lokalu.

W przedstawionej sytuacji wskazanie w treści umowy przeznaczenia nieruchomości nie ma wpływu na obowiązek zawarcia protokołu zdawczo-odbiorczego przy umowie dzierżawy. 

Krzysztof Janowski
radca prawny
Kancelaria Janowski Markiewicz