Rekompensata za niechcianych lokatorów

Zgodnie z art. 18 ustawy, z 21 czerwca 2001 r., o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r., nr 31, poz. 266 ze zm.), osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie. Przy tym osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli Sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł. Takie są uprawnienia właściciela wobec zajmującej jego lokal osoby w okresie, gdy oczekuje on na przydzielenie przez gminę lokalu socjalnego danej osobie.

Jednakże właściciel posiada także możliwość podniesienia roszczenia bezpośrednio wobec gminy, gdyż cytowany artykuł 18 w ustępie 5, stwierdza, że jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.).

Zgodnie zaś z art. 417§1 kc, za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego albo inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Trzeba przy tym podkreślić, że zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego – Izba Cywilna, z 7 grudnia 2007 r., sygn. akt III CZP 121/07, odpowiedzialność gminy za szkodę wynikłą z zajmowania lokalu bez tytułu prawnego przez osobę uprawnioną z mocy wyroku do lokalu socjalnego oraz tej osoby jest odpowiedzialnością in solidum. Wprawdzie nie jest to odpowiedzialność solidarna, ale i tak właściciel otrzymuje spore gwarancje rekompensaty. Odpowiedzialność in solidum oznacza bowiem, że właściciel ma prawo do odszkodowania zarówno od „lokatora”, jak i od gminy, jednak z różnych tytułów prawnych, przy czym zapłata przez gminę umarzałaby zobowiązanie osoby zajmującej lokal. Wynika to z tego, że każdy ze zobowiązanych in solidum odpowiada wobec właściciela według zasad ogólnych za całość należnego świadczenia, dlatego raz pokryta szkoda nie może być dochodzona ponownie. Wydaje się, że ta forma nacisku – powództwo wobec gminy – może znacząco wpłynąć na przyśpieszenie procesu przydziału lokalu socjalnego, który to zwykle wiąże się z bardzo długim okresem oczekiwania.

Autor: Brunon Paul, radca prawny

Źródło: KRN.pl, 2008.02.13