Rynek wtórny
Rynek pierwotny
Rynek komercyjny
Projekty domów
Rodzaj nieruchomości
Rodzaj transakcji
Powierzchnia (m2)
Cena
Pokoje
Miejscowość lub region
Dzielnice i ulice
Okolice
MÓJ KRN


szukaj po słowie:

w dziale:




   

Służebność przesyłu

Jeszcze do niedawna większość urządzeń przesyłowych, służących m. in. do doprowadzania i odprowadzania płynów, gazu, energii elektrycznej czy pary, a usytuowanych na prywatnych gruntach, nie miało uregulowanego stanu prawnego. Nowelą kodeksu cywilnego z sierpnia 2008 r. została wprowadzona instytucja służebności przesyłu, która jest trzecim tego rodzaju ograniczonym prawem rzeczowym obok służebności gruntowej i osobistej. Służy określeniu wzajemnych praw i obowiązków (gł. co do dostępu do cudzej nieruchomości) między właścicielami nieruchomości, na której takie urządzenia się znajdują, oraz przedsiębiorcami przesyłowymi, do których te urządzenia należą.
 
Przepisy kodeksowe (art. 3051 k.c.) określają, że służebność przesyłu ustanawia się na rzecz przedsiębiorcy przesyłowego, który jest właścicielem urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 kodeksu cywilnego (np. rur, linii wysokiego napięcia, światłowodów) lub który zamierza takie urządzenia dopiero wybudować. Służebność przesyłu powinna mieć swoje źródło w umowie zawartej w formie aktu notarialnego. W umowie takiej należy określić treść ustanawianej służebności, czyli szczegółowo ustalić zakres czynności, które przedsiębiorca przesyłowy może wykonywać na nieruchomości. Istnieje możliwość nieodpłatnego ustanowienia służebności przesyłu, lecz w większości wypadków właściciel nieruchomości jest zainteresowany otrzymywaniem wynagrodzenia za znoszenie ciężaru służebności. Jeśli tak się staje, niezwykle ważne jest umowne ustalenie wysokości zapłaty. Służebność przesyłu wygasa najpóźniej wraz z zakończeniem likwidacji przedsiębiorstwa.
 
Prawo (art. 3052 k.c.) przewiduje także możliwość ustanowienia przez sąd służebności przesyłu. Sytuacja taka może mieć miejsce, gdy jedna ze stron – czy to przedsiębiorca przesyłowy, czy właściciel nieruchomości – odmawia zawarcia umowy, np. gdy strony nie mogą dojść do porozumienia co do warunków. Wtedy zakres orzeczenia sądu będzie uwzględniał postanowienia, jakie obejmowałaby umowa o służebność, w tym wynagrodzenie dla właściciela nieruchomości.
 
W celu uzyskania służebności przesyłu na drodze sądowej, trzeba spełniać określone wymogi. Wniosek o ustanowienie służebności przesyłu składa się do sądu właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości. Wpis sądowy do tego wniosku, zgodnie z ustawą o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, wynosi 200 zł. Dokumenty wymagane do złożenia wniosku to m.in.:
• aktualny odpis z księgi wieczystej dla nieruchomości, na której znajdują się urządzenia przesyłowe, na okoliczność potwierdzenia przysługującego właścicielowi prawa własności nieruchomości;
• mapka do celów prawnych lub inne dokumenty, na okoliczność wykazania istnienia oraz miejsca ulokowania na nieruchomości urządzeń przesyłowych;
• wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (jeśli istnieje);
• pismo skierowane przez właściciela nieruchomości do przedsiębiorstwa przesyłowego, na okoliczność stwierdzenia, że właściciel nieruchomości dążył do zawarcia z przedsiębiorstwem przesyłowym umowy o ustanowienie służebności przesyłu, bez konieczności przeprowadzania postępowania sądowego;
• pismo, w którym przedsiębiorstwo przesyłowe odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, na okoliczność wykazania, że spełniona została przesłanka przepisu z art. 3052 § 2 k.c.
 
Służebność przesyłu jest mocno powiązana z instytucją służebności gruntowej. Wynika to z faktu, iż ustawodawca w kwestiach nieuregulowanych odsyła do przepisów dotyczących służebności gruntowych (art. 3054 k.c.). Służebność gruntowa wraz ze służebnością przesyłu są jedynymi ograniczonymi prawami rzeczowymi, które można zasiedzieć. Ważną konsekwencją tego faktu jest to, że przedsiębiorca przesyłowy może ubiegać się o stwierdzenie przez sąd zasiedzenia służebności przesyłu, po spełnieniu wymaganych przesłanek, jakimi są:
1.      Widoczne i trwałe korzystanie z urządzeń przesyłowych, które znajdują się na cudzej nieruchomości.
2.     Upływ czasu. Dla korzystania takiego w dobrej wierze (korzystanie przez przedsiębiorcę przesyłowego z służebności w taki sposób, jakby ta służebność mu przysługiwała) wymagany okres to lat 20. W przypadku, gdy przedsiębiorca przesyłowy miał lub powinien mieć świadomość, że urządzenia przesyłowe znajdują się na nieruchomości, do której przedsiębiorca przesyłowy nie posiada tytułu prawnego, potrzeba jest upływu lat 30.
 
W praktyce oznacza to, że jeśli urządzenie przesyłowe powstało ponad 30 lat temu i jest stale używane, przedsiębiorca przesyłowy raczej nie będzie chętny do zawierania umowy służebności i zapłaty określonego wynagrodzenia, gdyż taniej i być może szybciej nabędzie taką służebność w drodze jej zasiedzenia. Istnieje ponadto ryzyko, że przedsiębiorca przesyłowy nie będzie zainteresowany podpisaniem umowy służebności, która go niepotrzebnie obciąża finansowo, tym bardziej, że istnieje inny sposób, w jaki może swój cel osiągnąć. Chodzi o tryb art. 124 i następnych artykułów ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Budowa urządzeń przesyłowych stanowi bowiem realizację celu publicznego w rozumieniu art. 6 tej ustawy. Uregulowane w art. 124 przytaczanej ustawy zezwolenie na zakładanie urządzeń przesyłowych wprowadza instytucję zwaną służebnością publiczną. Zezwolenie takie następuje w drodze decyzji odpowiedniego organu i może w związku z tym podlegać egzekucji w drodze administracyjnej, co daje przedsiębiorcy efektywny i szybki środek dla realizacji swoich inwestycji. Tą instytucję przedsiębiorca może również wykorzystywać do przeprowadzania stosownych konserwacji albo usuwania awarii urządzeń przesyłowych, nawet w przypadku, gdy instalacja nie ma uregulowanego statusu prawnego.
Autor: Krzysztof Janowski
Źródło: KRN.pl,  2011.03.22
ZAPISZ SIĘ DO BIULETYNU
W darmowym biuletynie KRN.pl co tydzień
otrzymasz najświeższe informacje.
Zobacz przykładowy biuletyn.

Nowa hipoteka – rewolucyjne zmiany i pierwsze wątpliwości
Artykuł
Nowa hipoteka – rewolucyjne zmiany i pierwsze wątpliwości