W związku z Euro 2012 rząd przeforsował zmianę prawa umożliwiającą „przejezdność” niedokończonych dróg ekspresowych i autostrad pomimo nieukończenia części robót budowlanych i braku urządzeń ochrony środowiska. Zmiany weszły w życie 18 maja 2012 r. na podstawie nowelizacji z 30 marca 2012 r. (Dz.U. 2012 poz. 549) zmieniającej ustawę o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.
Nowelizacja wprowadza do systemu prawa zasady dopuszczenia dróg do czasowego użytkowania. Zgodnie z nią organami właściwymi do przyjmowania zawiadomień o zakończeniu budowy lub wydania pozwolenia na użytkowanie drogi i drogowych obiektów inżynierskich są wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego, który wstąpił w kompetencje wojewody oraz powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, który wstąpił w kompetencje starosty. Nowelizacja umożliwia uzyskanie pozwolenia na użytkowanie drogi mimo niewykonania części robót wykończeniowych lub innych robót budowlanych, a także niespełniania wymagań ochrony środowiska, jeżeli właściwy organ stwierdzi, że droga lub jej odcinek, spełnia warunki określone w przepisach ustawy. Każda droga, która uzyska warunkową „przejezdność”, musi posiadać co najmniej dwie jezdnie, przy czym każdą z nich przeznaczoną dla jednego kierunku ruchu. Decyzja będzie miała charakter warunkowy, bowiem organ, dopuszczając drogę, odcinek drogi lub drogowy obiekt inżynierski do użytkowania, będzie zobowiązany do wskazania terminu wykonania pozostałe części robót. Decyzje warunkowo dopuszczające mogą być wydane w okresie od dnia wejścia w życie ustawy, czyli od 18 maja 2012 r. do 30 czerwca 2012 r.
Nowelizacja nie znosi obowiązku w zakresie stosowania przepisów techniczno-budowlanych dotyczących spełniania wymagań podstawowych, w tym wskazanych w art. 5 ust. 1 ustawy Prawo budowlane oraz nie ogranicza uprawnień służb i inspekcji właściwych w sprawach dotyczących Prawa budowlanego. Zatem inwestor, chcąc uzyskać decyzję o pozwoleniu na użytkowanie, musi spełnić wszystkie wymagania dotyczące wydawania pozwoleń na użytkowanie przewidziane w ustawie Prawo budowlane (m.in. jest zobowiązany do obowiązkowej kontroli i uzgodnienia z właściwymi organami i służbami). Dominującym elementem przy ocenie możliwości wcześniejszego oddania do użytkowania drogi, będzie zapewnienie bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym zapewnienie ochrony życia i zdrowia ludzi, a także zapobiegnięcie nieodwracalnym szkodom mienia i środowiska. Po oddaniu drogi do czasowego użytkowania, będą prowadzone roboty wykończeniowe i budowlane oraz wykonywane urządzenia ochrony środowiska. Roboty te mogą być prowadzone tylko poza pasem, po którym będzie się odbywał ruch drogowy, tak jak obecnie prowadzone są remonty czy przebudowy dróg. Określenie terminu do wykonania pozostałych prac wynika z zakresu prac pozostających do wykonania po wydaniu decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Przyjęto, iż przewidywany charakter tych prac (wykończeniowe, uzupełniające, porządkowe), nie może pozwalać na zbyt długi czas ich realizacji. Według ustaleń i analiz harmonogramów prac budowlanych realizowanych przez wykonawców dużych inwestycji drogowych przyjęto termin wykonania tych prac w ciągu 9 miesięcy od dnia wydania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Właściwy organ nadzoru budowlanego, po upływie terminu określonego w decyzjach z urzędu, będzie wszczynał postępowanie w sprawie stwierdzenia wykonania pozostałej części robót wykończeniowych lub innych robót budowlanych i spełnienia wymagań ochrony środowiska. W przypadku stwierdzenia niewypełnienia warunków określonych w decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, właściwy organ nadzoru budowlanego może stwierdzić jej wygaśnięcie.
Według opinii ministerstwa wyrażonej w toku prac legislacyjnych, mając na uwadze konieczność wyeliminowania sytuacji, które mogą negatywnie oddziaływać na środowisko naturalne, inwestor powinien objąć drogi, oddane na podstawie warunkowej decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, monitoringiem w zakresie dotyczącym oddziaływania tej inwestycji na środowisko naturalne. Specyfika drogi powinna być uwzględniona przy ustalaniu zasad organizacji ruchu. W tym zakresie zarządca drogi dysponuje w szczególności możliwością odpowiedniego oznakowania drogi oraz ustalenia odpowiedniej do warunków dopuszczalnej prędkości pojazdów. Zastosowanie tymczasowych środków będzie następować w oparciu o przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o drogach publicznych.
aktualności prawne
