Możliwość wykupu na własność mieszkań w Towarzystwach Budownictwa Społecznego przewiduje uchwalona właśnie przez Sejm nowelizacja ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.
Znowelizowane przez Sejm przepisy ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1070, z późn. zm.) przewidują, że lokale mieszkalne w zasobach towarzystw budownictwa społecznego i spółdzielni mieszkaniowych, wybudowane przy wykorzystaniu kredytu udzielonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego na podstawie wniosków złożonych do dnia 30 września 2009 r. mogą być wyodrębnione na własność.
Przeniesienie własności lokalu mieszkalnego przez towarzystwo budownictwa społecznego będzie mogło nastąpić wyłącznie na rzecz osoby fizycznej, będącej jednocześnie najemcą lokalu mieszkalnego i stroną umowy w sprawie partycypacji w kosztach budowy tego lokalu. Wyodrębnienie na własność nie będzie mogło nastąpić przed upływem 5 lat od dnia uzyskania pozwolenia na użytkowanie budynku. Decyzję o wyodrębnieniu na własność lokalu mieszkalnego podejmować będzie zgromadzenie wspólników, walne zgromadzenie akcjonariuszy albo walne zgromadzenie.
W przypadku ustanowienia odrębnej własności lokalu cena jego sprzedaży nie będzie mogła być niższa niż jego wartość rynkowa ustalona zgodnie z przepisami ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.). Cena sprzedaży lokalu mieszkalnego będzie musiała uwzględniać pokrycie wszystkich zobowiązań przypadających na lokal, a przede wszystkim:
- spłatę odpowiedniej części zadłużenia kredytowego towarzystwa wraz z odsetkami,
- spłatę przypadającej na ten lokal części umorzenia kredytu w kwocie nominalnej,
- koszty wyceny nieruchomości.
Na wniosek towarzystwa budownictwa społecznego Bank Gospodarstwa Krajowego, w terminie 21 dni od dnia otrzymania wniosku, będzie ustalał wysokość zadłużenia przypadającego na wyodrębniony na własność lokal z tytułu udzielonego przez BGK kredytu oraz wysokość przypadającej na ten lokal części umorzenia kredytu. Kwotę partycypacji w kosztach budowy lokalu, która odpowiada kwocie stanowiącej odsetek aktualnej wartości rynkowej lokalu równy udziałowi wniesionej kwoty partycypacji w kosztach budowy lokalu, nie mniejszej jednak niż wartość nominalna wpłaconej partycypacji zaliczać się będzie na poczet ceny sprzedaży lokalu mieszkalnego.
Po spłacie całości przypadającego na lokal mieszkalny zadłużenia kredytowego wraz z odsetkami Bank Gospodarstwa Krajowego proporcjonalnie do dokonanej spłaty zobowiązań z tytułu udzielonego kredytu ustalać będzie niższą kwotę kolejnej miesięcznej spłaty pozostałego zadłużenia kredytobiorcy.
Spłata przypadającej na lokal mieszkalny części umorzenia kredytu zasilać będzie Fundusz Dopłat, o którym mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2002 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów mieszkaniowych o stałej stopie procentowej (Dz. U. Nr 230, poz. 1922, z późn. zm.).
Wpłata środków podlegających spłacie do Funduszu Dopłat, z tytułu spłaty zadłużenia przypadającego na wyodrębniany na własność lokal oraz z tytułu spłaty przypadającej na ten lokal części umorzenia dokonywana przez osobę fizyczną następować będzie na będący w posiadaniu towarzystwa budownictwa społecznego rachunek powierniczy, prowadzony zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z późn. zm).
TBS przekazywać będzie środki z tytułu spłaty zadłużenia przypadającego na wyodrębniany na własność lokal na rachunek Banku Gospodarstwa Krajowego, a środki z tytułu spłaty przypadającej na ten lokal części umorzenia - na rachunek Funduszu Dopłat.
W przypadku podziału nieruchomości, polegającego na ustanowieniu odrębnej własności choćby jednego lokalu na rzecz najemcy, obciążonej hipoteką zabezpieczającą kredyt, z którego środki finansowe przeznaczono na potrzeby tej nieruchomości, hipoteka łączna nie powstaje. Po spłacie przez towarzystwo budownictwa społecznego zadłużenia kredytowego wraz z odsetkami najemca lokalu mieszkalnego uzyskuje prawo odrębnej własności lokalu bez obciążeń hipotecznych.
Zarząd nieruchomością wspólną stanowiącą współwłasność towarzystwa budownictwa społecznego będzie wykonywany przez towarzystwo jak zarząd powierzony, o którym jest mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903, z późn. zm.). Większość właścicieli lokali wyodrębnionych na własność w budynku lub budynkach położonych w obrębie danej nieruchomości, obliczana według wielkości udziałów w nieruchomości wspólnej, może dokonać zmiany sposobu zarządu nieruchomością wspólną, co będzie mogło się odbyć na podstawie przepisów o własności lokali.
Zgodnie z założeniami omawiany projekt nowelizacji ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia. Nowelizacja trafiła teraz do Senatu.