Właściciel może popełnić przestępstwo, wchodząc do własnego mieszkania

Właściciel mieszkania zobowiązany jest do respektowania innych osób, posiadających tytuł prawny do lokalu. Jeżeli sąd uzna, że do mieszkania „wdzierał się albo wbrew żądaniu osoby uprawnionej miejsca takiego nie opuścił” może zostać skazany nawet na rok pozbawienia wolności.

Kilka tygodni temu zastanawiając się nad uprawnieniami właściciela mieszkania (aktualność z 11 maja 2011 r.), wskazywaliśmy, że do Sądu Najwyższego wpłynęło pytanie prawne dotyczące kwestii, czy właściciel mieszkania, które zajmuje inna osoba, może popełnić przestępstwo naruszenia miru domowego.

Sąd Najwyższy co prawda odmówił podjęcia uchwały w powyższym zakresie, ale w uzasadnieniu postanowienia z dnia 21 lipca 2011 r. (sygn. akt I KZP 5/11) wskazał, jak należy rozumieć przestępstwo naruszenia miru domowego. Jak wynika z uzasadnienia, także właściciel lokalu nie może „samowolnie” wejść do swojego mieszkania, jeżeli inne osoby mają prawo do jego zamieszkania. Takie zachowanie może być uznane za przestępstwo art. 193 kodeksu karnego.

Naruszenie miru domowego wg przepisów kodeksu karnego to „wdarcie się do cudzego domu, mieszkania”. Uprawnienia do korzystania z mieszkań czy lokali mogą wynikać z różnych tytułów prawnych, np. własność, najem, dzierżawa, prawo dożywocia, prawo użytkowania. Często zdarza się tak, że mamy do czynienia z wielością tytułów prawnych dotyczących tego samego mieszkania, domu lub lokalu – chociażby w przypadku umowy najmu (właściciel wynajmując mieszanie wyzbywa się jednocześnie uprawnienia do korzystania z niego, zaś uprawnienie do korzystania z mieszkania przechodzi na najemcę).

W powyżej sytuacji, mieszkanie właściciela staje się dla niego „miejscem cudzym”, ponieważ większość uprawnień z nim związanych przekazał najemcy. W takim przypadku właściciel jest uprawniony przez przepisy prawa do wejścia na teren miejsca wynajętego tylko w szczególnych przypadkach. Każde inne wkroczenie właściciela do wynajmowanego, wydzierżawianego lub oddanego w użytkowanie mieszkania, domu czy lokalu może być uznane za niezgodne z prawem oraz godzące w prawa najemcy. Dzieje się tak dlatego, że prawo własności, tak jak wiele innych praw zagwarantowanych przez konstytucję, nie ma charakteru absolutnego i doznaje ograniczeń przewidzianych w przepisach ustaw, chroniących równie istotne prawa obywatelskie innych osób. W ten sposób urzeczywistnia się ochrona nietykalności mieszkania jako dobra osobistego gwarantowana przez konstytucję.