Od 16 listopada br. obowiązują zmienione przepisy umożliwiające szybszą eksmisję lokatorów zalegających z płaceniem czynszu. To skutek nowelizacji z dnia 31 sierpnia 2011 r. ustaw: o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu postępowania cywilnego (Dz.U. 224, poz. 1342).
Dotychczasowe przepisy w zakresie procedury eksmisji przewidywały, że komornik miał obowiązek wstrzymania się z eksmisją do czasu, gdy gmina wskaże tymczasowe pomieszczenie lub gdy dłużnik znajdzie takie pomieszczenie. Przepisy te powodowały szereg problemów dla właścicieli mieszkań, ponieważ nie był określony termin, w którym gmina miała obowiązek znaleźć pomieszczenie tymczasowe, proces ten mógł trwać nawet kilka lat. Do czasu wskazania przez gminę tymczasowego pomieszczenia, komornik nie mógł prowadzić czynności związanych z eksmisją dłużnika, w związku z tym właściciele mieszkań nie mogli czerpać zysków z wynajmu.
Nowe przepisy zmieniają procedurę dotyczącą lokatorów zalegających z czynszem za wynajem mieszkań. Zgodnie z nimi, komornik wykonujący eksmisję sprawdzi, czy dłużnikowi przysługuje prawo do innego mieszkania i czy może w nim zamieszkać. Jeżeli nie będzie posiadał takich praw komornik wstrzyma się z dokonaniem czynności do momentu, gdy na jego wniosek gmina, właściwa ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego eksmisji, w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy, wskaże dłużnikowi tymczasowe pomieszczenie.
Po upływie wskazanego terminu, komornik usunie dłużnika do noclegowni, schroniska lub innej placówki wskazanej przez gminę. Jednocześnie poinformuje właściwą gminę o potrzebie zapewnienia dłużnikowi tymczasowego pomieszczenia.
Nowe przepisy dają także dłużnikowi lub osobie trzeciej możliwość wskazania miejsca odpowiadającego wymogom tymczasowego pomieszczenia. Komornik nie może wstrzymać się z dokonaniem czynności, jeżeli wierzyciel, dłużnik albo osoba trzecia wskaże pomieszczenie odpowiadające wymogom tymczasowego pomieszczenia.
Nowelizacja zmienia ponadto przepisy dotyczące pomieszczenia tymczasowego. Dotychczasowe przepisy w tym zakresie, zostały uznane przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z konstytucją w wyroku z dnia 4 listopada 2010 r., sygn. akt K 19/06. Nowe przepisy nakładają na gminę obowiązek tworzenia zasobu tymczasowych pomieszczeń, które przeznacza się na wynajem.
Znowelizowane przepisy określają wymagania, jakie musi spełniać pomieszczenie tymczasowe. Zgodnie z nowelizacją, tymczasowe pomieszczenie to pomieszczenie:
- nadające się do zamieszkania;
- posiadające dostęp do źródła zaopatrzenia w wodę i do ustępu, chociażby te urządzenia znajdowały się poza budynkiem, oświetlenie naturalne i elektryczne, możliwość ogrzewania, niezawilgocone przegrody budowlane oraz
- zapewniające możliwość zainstalowania urządzenia do gotowania posiłków, zapewniające co najmniej 5 m kw. powierzchni mieszkalnej na jedną osobę i w miarę możności znajdujące się w tej samej lub pobliskiej miejscowości, w której dotychczas zamieszkiwały osoby przekwaterowywane.
Według nowelizacji część osób nie będzie miała prawa do tymczasowego pomieszczenia. Są to:
- osoby, które są sprawcami przemocy w rodzinie;
- osoby, które naruszając porządek są uciążliwi dla sąsiadów;
- osoby, które zostały wyeksmitowane z lokalu na podstawie umowy o najem okazjonalny;
- osoby zamieszkujące w mieszkaniu bez tytułu prawnego, czyli bezprawnie.
Wskazanych wyżej osób nie będzie obejmował okres ochronny, który obowiązuje od 1 listopada do 31 marca. Komornik może dokonać eksmisji tych osób do schroniska lub noclegowni niezależnie od pory roku.
Pobyt wyeksmitowanych w pomieszczeniach tymczasowych nie będzie trwał bezterminowo - gmina będzie podpisywać z dłużnikiem umowę najmu pomieszczenia tymczasowego na czas oznaczony, nie krótszy niż miesiąc i nie dłuższy niż 6 miesięcy.