Decyzja administracyjna wiążąca dla sądu

Zgodnie z uchwałą składu 7 sędziów SN, z 9 października 2007 r., sygn. akt III CZP 46/07, w sprawie o uzgodnienie stanu prawnego nieruchomości, ujawnionego w księdze wieczystej [na podstawie ostatecznej decyzji administracyjnej wydanej zgodnie z art. 18 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy z 10 maja 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 1990 r., nr 32, poz. 191 ze zm.)] z rzeczywistym stanem prawnym, Sąd jest związany powyższą decyzją administracyjną.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 cytowanej ustawy, mienie ogólnonarodowe (państwowe) należące do:

rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego,
przedsiębiorstw państwowych, dla których organy określone w pkt. 1 pełnią funkcję organu założycielskiego,
zakładów i innych jednostek organizacyjnych podporządkowanych organom określonym w pkt. 1

– staje się z dniem 27 maja 1990 r., z mocy prawa, co do zasady mieniem właściwych gmin. Zaś zgodnie z art. 18 ust. 1 tejże ustawy, w celu potwierdzenia tego stanu, wojewoda wydaje deklaratoryjną decyzję w sprawie stwierdzenia nabycia mienia z mocy prawa.

W myśl powołanej uchwały, taka prawomocna decyzja uniemożliwia osobom, które – nawet niesłusznie, na przykład na skutek błędu organów administracji – zostały pozbawione własności na jej podstawie, dochodzenie swych praw do nieruchomości przed Sądem cywilnym. Prawomocna decyzja komunalizacyjna, będąca podstawą wpisu gminy do księgi wieczystej, jest do czasu jej uchylenia, dla Sądu wiążąca. W konsekwencji rozstrzyganie przez Sąd cywilny kwestii ważności takiej decyzji, co należy do drogi administracyjnej, jest niedopuszczalne.

Jedynym wyjściem z tej sytuacji jest uchylenie takiej decyzji w trybie administracyjnym i dopiero następnie wytaczanie powództwa w sprawie o uzgodnienie stanu prawnego nieruchomości ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Sprawy te, niezależnie od wartości przedmiotu sporu, rozpoznaje w pierwszej instancji Sąd Rejonowy (art. 17 pkt 4 kpc) w postępowaniu procesowym. Trzeba zaznaczyć, że celem takiego powództwa jest uzyskanie w formie wyroku nakazu dokonania odpowiednich wpisów w księdze wieczystej. W ten sposób winno być też sformułowane żądanie pozwu.

Autor: Brunon Paul, radca prawny

Źródło: KRN.pl, 2007.10.31