Oprócz czynszu najemcy mają obowiązek ponosić inne opłaty związane z korzystaniem z wynajmowanego lokalu. Zasadniczo drobne opłaty obciążają najemcę, a nie wynajmującego, chyba że strony ustaliły inne zasady w łączącej je umowie.
Aby przybliżyć obowiązki najemcy, należy sięgnąć do art. 6b ustawy o ochronie praw lokatorów. Artykuł ten reguluje kwestie ponoszenia przez najemców opłat w mieszkaniach komunalnych oraz w mieszkaniach prywatnych, wówczas gdy strony w umowie najmu nie uregulowały inaczej kwestii napraw i konserwacji. Z kolei w przypadku lokali użytkowych sytuację napraw obciążających najemcę regulują przepisy kodeksu cywilnego.
Art. 6b ustawy o ochronie lokatorów nakłada na najemcę obowiązek utrzymywania mieszkania i pomieszczeń, których ma prawo używać, we właściwym stanie technicznym i higieniczno-sanitarnym. Zgodnie z ustawą na najemcy ciąży obowiązek finansowania napraw i konserwacji m.in.:
- podłóg, posadzek, wykładzin podłogowych oraz ściennych, okładzin ceramicznych, szklanych i innych;
- drzwi i okien;
- wbudowanych mebli, łącznie z ich wymianą;
- trzonów kuchennych, kuchni i grzejników wody przepływowej (gazowych, elektrycznych i węglowych), podgrzewaczy wody, wanien, brodzików, mis klozetowych, zlewozmywaków, i umywalek wraz z syfonami, baterii itp.;
- osprzętu i zabezpieczeń instalacji elektrycznej, z wyłączeniem wymiany przewodów, oraz osprzętu anteny zbiorczej;
- etażowego centralnego ogrzewania, a gdy nie zostało ono zainstalowane na koszt wynajmującego (właściciela) – także jego wymianę;
- przewodów odpływowych urządzeń sanitarnych aż do pionów zbiorczych, w tym bezzwłocznego usuwania niedrożności;
- innych elementów wyposażenia lokalu i pomieszczeń przynależnych (piwnic, komórek itd.) przez malowanie czy naprawę.
Ponadto po zakończeniu najmu, najemca musi wyżej wymienione elementy odnowić i dokonać w mieszkaniu wszystkich obciążających go napraw, a także zwrócić właścicielowi równowartość zużytych elementów wyposażenia technicznego, takich jak wanny, zlewozmywaki, umywalki, misy klozetowe, baterie.
Z kolei w przypadku najmu lokalu użytkowego, zasadniczo najemcę obciążają wszystkie drobne nakłady połączone ze zwykłym używaniem lokalu. Przykładowe nakłady zostały wymienione w art. 681 k.c. i nalezą do nich:
- drobne naprawy podłóg, drzwi i okien (ale już nie całkowita wymiana tych elementów);
- malowanie ścian, wewnętrznej strony drzwi wejściowych;
- drobne naprawy instalacji i urządzeń technicznych, zapewniających korzystanie ze światła, ogrzewania lokalu, dopływu i odpływu wody.
Pozostałe naprawy lub wymiana innych instalacji są obowiązkiem właściciela. Przykładowe prace obciążające wynajmującego wskazane są w art. 6a pkt 3 ustawy o ochronie lokatorów i są nimi:
- wewnętrzne instalacje: wodociągowa, gazowa i ciepłej wody;
- wewnętrzne instalacje: kanalizacyjna, centralnego ogrzewania wraz z grzejnikami, instalacja elektryczna, antena zbiorcza.
Ponadto właściciel musi zadbać o wymianę pieców grzewczych, stolarki okiennej i drzwiowej oraz podłóg, posadzek i wykładzin podłogowych oraz tynków.
Z powyższego wynika, że właściciel jest odpowiedzialny za duże naprawy oraz wymianę instalacji i wyposażenia, natomiast na najemcy ciąży obowiązek dbania o stan techniczny i higieniczno-sanitarny lokalu.