W środę (23 września 2009 r.) w Sejmie odbyło się drugie czytanie rządowego projektu nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami. Posłowie przyłożyli szczególną wagę do przepisów dotyczących zmiany procedury wywłaszczenia nieruchomości. Rządowy projekt przewiduje zmiany w procedurze wywłaszczeniowej, które mają przyspieszyć strategiczne inwestycje dla gospodarki i infrastruktury kraju, a zwłaszcza realizację programów budowy dróg i autostrad.
Zmianie ulegną kompetencje starosty przy wszczynaniu postępowania wywłaszczeniowego. Dotychczas, gdy upłynął dwumiesięczny termin do zawarcia umowy o nabycie praw do nieruchomości, starosta mógł wydać decyzję o wszczęciu postępowania wywłaszczeniowego. Była to decyzja uznaniowa starosty. Proponowane zmiany nałożą na starostę obowiązek wydawania takich decyzji, gdy upłynie wskazany powyżej termin do zawarcia umowy.
Co więcej, starosta będzie mógł też zezwalać na natychmiastowe zajęcie nieruchomości przez podmiot wykonujący zadanie publiczne tuż po wydaniu decyzji o wywłaszczeniu. Obecnie taką decyzję starosta może wydać, gdy spełnione są przesłanki określone w art. 108 kodeksu postępowania administracyjnego, zgodnie z którym zajęcia nieruchomości można dokonać, gdy jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego, dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami bądź też ze względu na inny interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes strony. Rządowy projekt przewiduje, że do istniejącego katalogu przesłanek uprawniających do wydania decyzji o niezwłocznym zajęciu nieruchomości dołączą przypadki uzasadnione „ważnym interesem gospodarczym”. Ponadto obowiązkiem starosty będzie nadanie takiej decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności, co spowoduje, że inwestor będzie mógł wejść na nieruchomość potrzebną do prowadzenia budowy.
Nałożenie na starostę takiego obowiązku spowoduje, że będzie można uniknąć wielu opóźnień w realizacji celów publicznych. Ponadto zniesienie uznaniowości starosty przyczyni się do przyspieszenia i usprawnienia procesu inwestycyjnego już na etapie pozyskiwania nieruchomości. Jednakże pojawiają się także obawy, że poszerzenie katalogu przesłanek o klauzulę „uzasadnionego interesu gospodarczego” spowoduje ryzyko rozszerzającej interpretacji dokonywanej przez starostę. Przy wydawaniu takiej decyzji na staroście ciążyć będzie obowiązek wykazania, że interes gospodarczy jest na tyle istotny i uzasadniony, iż pozwala to na ograniczenia prawa własności dotychczasowych właścicieli nieruchomości.
Ustawa ma wejść w życie 30 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
aktualności prawne
