Nawiązując do zeszłotygodniowego artykułu dotyczącego planowanych zmian w prawie rolnym, tym razem postaram się przybliżyć wymogi, jakie powinny spełniać osoby chcące się ubiegać o miano
rolnika. Nie każdy bowiem ma szansę zostać rolnikiem.
Pretekstem do tej analizy jest wprowadzona 25 października 2008 r. zmiana ustawy, z 11 kwietnia 2003 r., o kształtowaniu ustroju rolnego (DzU z 2003, nr 64, poz. 592 ze zm.) dokonana ustawą, z 5 września 2008 r., o zmianie niektórych ustaw w związku z wejściem w życie Protokołu do Umowy między Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi z jednej strony a Konfederacją Szwajcarską z drugiej strony w sprawie swobodnego przepływu osób (DzU z 2008 r., nr 180, poz. 1112). W myśl tej nowelizacji także szwajcarscy
rolnicy mogą swobodnie prowadzić w Polsce indywidualne gospodarstwo rolne, dowodząc swych kwalifikacji w oparciu o dokumenty wydane przez organy Konfederacji Szwajcarskiej.
Zgodnie z regulacją zawartą w cytowanej ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego, za rolnika indywidualnego uważa się osobę fizyczną, będącą właścicielem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni użytków rolnych nieprzekraczającej 300 ha (gospodarstwo rodzinne), prowadzącą osobiście gospodarstwo rolne, posiadającą kwalifikacje rolnicze, zamieszkałą na stałe w gminie, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład tego gospodarstwa. Trzeba podkreślić, że osoba fizyczna osobiście prowadzi takie rodzinne gospodarstwo rolne, jedynie wtedy gdy podejmuje wszelkie decyzje dotyczące prowadzenia działalności rolniczej w tym danym gospodarstwie. Przy czym dowodem potwierdzającym osobiste prowadzenie gospodarstwa rolnego jest oświadczenie prowadzącego to gospodarstwo, czyli samego rolnika, poświadczone przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
Jednocześnie za właściciela nieruchomości rolnej uważa się także jej współwłaściciela, przy czym podczas ustalania w takich przypadkach wyżej wskazanej powierzchni użytków rolnych uwzględnia się powierzchnię nieruchomości rolnych odpowiadających udziałowi we współwłasności takich nieruchomości. Natomiast w sytuacji współwłasności łącznej, jak to ma zwykle miejsce w wypadku „małżeństw rolniczych”, uwzględnia się łączną powierzchnię nieruchomości rolnych stanowiących przedmiot współwłasności.
Wracając do analizy definicji rolnika indywidualnego, trzeba zauważyć, że ustawa wskazuje, iż osoba fizyczna posiada kwalifikacje rolnicze, jeżeli uzyskała stosowne wykształcenie rolnicze lub też osobiście prowadziła gospodarstwo rolne albo pracowała w gospodarstwie rolnym przez okres co najmniej 5 lat. Dowodem tej „praktyki rolniczej” jest oświadczenie poświadczone przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) lub świadectwo pracy. Należy uznać, że uzyskaniem wykształcenia rolniczego jest w szczególności ukończenie zasadniczej lub średniej szkoły rolniczej albo szkoły ekonomicznej o specjalności dotyczącej produkcji rolnej, lub też ukończenie szkoły wyższej o kierunku rolniczym. Przy tym dowodem potwierdzającym posiadanie takich kwalifikacji rolniczych jest świadectwo lub dyplom ukończenia szkoły z uzyskanym tytułem zawodowym albo dyplom uzyskania tytułu zawodowego lub dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe.
Wreszcie, w związku z obowiązującą od 25 października 2008 r. nowelizacją dowodem potwierdzającym posiadanie kwalifikacji rolniczych są też odpowiednie dokumenty wydane przez właściwe organy lub instytucje państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz – zgodnie z październikową zmianą – także Konfederacji Szwajcarskiej.