Od 5 czerwca 2010 r. będzie obowiązywał szerszy katalog form ochrony zabytków. Ustawa o ochronie zabytków z 23 lipca 2003 r. wskazywała dotychczas na następujące sposoby ochrony: wpis do rejestru zabytków, uznanie za pomnik historii, utworzenie parku kulturowego oraz ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
Zgodnie z ustawą z 18 marca 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz o zmianie niektórych innych ustaw (DzU z 2010 r., nr 75, poz. 474) ustalenia ochrony zostały wprowadzone także w decyzjach o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzjach o warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej lub decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej. Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu, ratio legis powyższej zmiany był fakt, że dotychczas ochrona mogła być przewidywana jedynie w planach zagospodarowania przestrzennego. Jeżeli jednak brakowało planu zagospodarowania przestrzennego (zaś równocześnie obiekty zabytkowe nie były chronione w inny sposób), nie było podstaw prawnych do zajmowania stanowiska przez wojewódzkiego konserwatora zabytków. Nowelizacja pozwoli więc wyeliminować sytuacje, w których podejmowano decyzje dotyczące obiektów zabytkowych, grożące zabytkom, a nie była możliwa interwencja konserwatorów.
Kolejną istotną zmianą jest wskazanie, iż w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej lub decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej należy zawsze uwzględniać ochronę zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (wraz z ich otoczeniem) oraz inne zabytki nieruchome, znajdujące się w gminnej ewidencji zabytków. Wskazuje się, że prowadzi to do zmiany charakteru prawnego gminnej ewidencji zabytków, która nie będzie już traktowana jedynie jako materiał informacyjno-dokumentacyjny.
W ślad za zmianami w ww. ustawie, kolejny raz w tym roku zmieniono przepisy prawa budowlanego (art. 39 ust. 3), wskazując, że w stosunku do obiektów budowlanych oraz obszarów ujętych w gminnej ewidencji zabytków (a nie tylko wpisanych do rejestru zabytków), pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego wydaje właściwy organ w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.
Ustawa wprowadza także zmiany w zakresie zasad wywozu zabytków za granicę.
aktualności prawne
