Nowości w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami

Przypomnijmy, iż ustawa ta dotyczy nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa i samorządu terytorialnego, określając przede wszystkim właściwe im zasady gospodarowania, ale także scalania i podziału nieruchomości, ich pierwokupu czy wywłaszczania. Nowelizacja (ustawa z 5 listopada 2009 r.), która weszła w życie 7 stycznia 2010 r., wprowadza następujące zmiany:

 

- możliwość stosowania bonifikat o charakterze generalnym – dotychczas przepisy pozwalały wyłącznie na stosowanie przy zbywaniu nieruchomości na rzecz osób, którym przysługuje pierwszeństwo w ich nabyciu, jedynie bonifikat indywidualnych – dotyczących konkretnej nieruchomości; obecnie organy gospodarujące nieruchomościami mogą podjąć uchwałę (bądź zarządzenie), zgodnie z którą określona zostanie bonifikata mająca zastosowanie do pewnej grupy sprzedaży spełniającej określone warunki (np. bonifikata w wysokości 20 proc. przy sprzedaży lokali pod dany typ inwestycji);

 

- sprzedaż lokali użytkowych bez przetargu – do wejścia w życie nowelizacji jedynie lokale mieszkalne mogły być przedmiotem zbycia bez przeprowadzania przetargu; zmiana art. 34 ustawy pozwala obecnie, aby w trybie bezprzetargowym sprzedać także inne lokale (np. użytkowe) oraz grunt niezbędny do racjonalnego korzystania z budynku; warunkiem jest po pierwsze to, aby przeniesienie własności nastąpiło na rzecz dotychczasowych najemców, którym przysługuje prawo pierwokupu; po drugie, w budynku może znajdować się tylko jeden taki lokal; nowe przepisy oznaczają więc, że władze samorządowe będą mogły podjąć decyzję (w uchwale bądź zarządzeniu) o bezprzetargowej sprzedaży lokalu innego niż mieszkalne wraz z gruntem niezbędnym do korzystania z budynku na rzecz najemców bądź dzierżawców;

 

- usprawnienie procedur związanych z wywłaszczaniem nieruchomości – wprowadzone zmiany w tym zakresie mają na celu usprawnienie przeprowadzania inwestycji celu publicznego; w szczególności służy temu obowiązek (a nie jak dotychczas możliwość) wszczynania postępowania wywłaszczeniowego po bezskutecznym upływie dwóch miesięcy od zakończenia rokowań w sprawie zawarcia umowy o nabycie prawa do danej nieruchomości; co więcej, starosta nadaje rygor natychmiastowej wykonalności w odniesieniu do decyzji o niezwłocznym zajęciu nieruchomości.

 

Ustawa z 5 listopada wprowadza także zmiany w ustawie o przekształcaniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (DzU z 2005 r., nr 175, poz. 1459). Podstawowa zmiana ma znaczenie dla spółdzielni mieszkaniowych i polega na przywróceniu możliwości nieodpłatnego przekształcania użytkowania wieczystego w prawo własności. Ta możliwość zarezerwowana jest dla tych spółdzielni, które uzyskały prawo użytkowania wieczystego w zamian za wywłaszczenie lub przejęcie nieruchomości gruntowej na rzecz Skarbu Państwa przed 5 grudnia 1990 r. bądź uzyskały to prawo na podstawie tzw. dekretu warszawskiego (dekret o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy). Do tej pory możliwość tańszego przekształcenia użytkowania wieczystego we własność była uzależniona od decyzji władz samorządowych (w części większych miastach stosowano bonifikaty nawet do 95 proc., jednakże nie była to jednolita praktyka).