Od 31 grudnia 2009 r. osoby wydające certyfikaty energetyczne muszą posiadać polisę chroniącą przed odpowiedzialnością cywilną.
Od jesieni wszystkie budynki muszą mieć świadectwo charakterystyki energetycznej. Obowiązek ten został wprowadzony do polskiego prawa w wyniku implementacji dyrektywy 2002/91/WE z 16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Nowe przepisy dotyczą zarówno nowych budynków oddawanych od użytkowania, starszych, które są sprzedawane lub wynajmowane, jak i sytuacji, w których zmieniła się charakterystyka energetyczna budynku na skutek rozbudowy czy remontu.
Zgodnie z nowelizacją Prawa budowlanego (nowy art. 5 ust. 4a, obowiązujący od 31 grudnia 2009 r.), świadectwo charakterystyki energetycznej nie może zostać sporządzone przez właściciela nieruchomości bądź osobę, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. W toku procesu legislacyjnego ograniczono krąg osób wyłączonych, które zaproponował rząd. Pierwotnie zakładano, że także inni uczestnicy procesu budowlanego będą pozbawieni możliwości sporządzania certyfikatów. Nie uwzględnienie rządowego projektu w całości oznacza, że w rzeczywistości sam deweloper (oczywiście, po spełnieniu przesłanek wskazanych w ustawie) będzie mógł wystawić świadectwo energetyczne wybudowanego przez siebie budynku, co może prowadzić do pewnych nadużyć. Co więcej, taka sytuacja pozostaje w sprzeczności z unormowaniami unijnymi, które zakładają, że certyfikat powinien sporządzać niezależny ekspert.
W odniesieniu do cech, które muszą spełniać osoby, chcące sporządzać certyfikaty, przypominamy, że w ostatnich dniach tego roku wydano rozporządzenie wykonawcze do Prawa budowlanego w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia OC osoby sporządzającej świadectwa charakterystyki energetycznej. Ten nowy akt prawny związany jest ze zmianą art. 5 [2] ustawy Prawo budowlane (DzU z 2006, nr 156, poz. 1118), wprowadzającym od 31 grudnia 2009 r. obowiązek posiadania przez osoby certyfikujące takiej polisy.
Rozporządzenie z 28 grudnia 2009 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej osoby sporządzającej świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową (Dz. U. z 2009 r., nr 224, poz. 1802) obowiązuje od 31 grudnia 2009 r. Od tego dnia osoby wydające takie certyfikaty muszą posiadać polisę chroniącą przed odpowiedzialnością cywilną, co najmniej – w odniesieniu do jednego zdarzenia – do kwoty stanowiącej równowartość 25.000 euro. Osoba sporządzająca takie świadectwo powinna ubezpieczyć się najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia wykonywania czynności związanych ze sporządzaniem świadectwa charakterystyki energetycznej.
Zgodnie z rozporządzeniem, ubezpieczenie dotyczy odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przez ubezpieczonego, w związku ze sporządzaniem świadectwa charakterystyki energetycznej. Spod jego zakresu wyłączone zostały jednakże szkody wyrządzone osobom bliskim ubezpieczonego (tj. małżonkowi, wstępnemu, zstępnemu, rodzeństwu, powinowatemu w tej samej linii lub stopniu, osobie pozostającej w stosunku przysposobienia oraz jej małżonkowi, jak również osobie, z którą ubezpieczony pozostaje we wspólnym pożyciu). Ponadto ubezpieczenie nie obejmuje szkód wyrządzonych przez ubezpieczonego po utracie uprawnień do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynku czy powstałych wskutek działań wojennych, rozruchów i zamieszek, a także aktów terroru. Ostatnie wyłączenie dotyczy szkód polegających na zapłacie kar umownych.
Zawarcie przez osoby chcące wydawać świadectwa charakterystyki energetycznej umowy ubezpieczenia, jest o tyle istotne, że jej brak spowoduje utratę uprawnień (art. 5 [1] Prawa budowlanego). Taką samą sankcję przewidziano za naruszenie innych obowiązków certyfikujących, do których należy przechowywanie sporządzonych świadectw przez cały okres ich ważności (tj. przez 10 lat) oraz sporządzanie certyfikatów z należytą starannością. To, w jaki sposób takie świadectwo powinno być sporządzone określa rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej (DzU z 2008 r., poz. 201, nr 1240).
Należy także wspomnieć, że obecnie prawo nie przewiduje sankcji za brak świadectwa energetycznego. Sytuacja ta powinna się zmienić wraz z planowaną zmianą dyrektywy unijnej.